چگونه مراقب خود باشیم؟

[Maryam.j 1013]

 

گام اول برای مراقبت از خود آن است که سعی کنیم با خویش مهربان‏تر باشیم; به بیانی دیگر، با خودمان آن چنان رفتار کنیم که انتظار داریم دیگران با ما رفتار کنند; یعنی به خودمان احترام بگذاریم و برای سلامتی و نشاط خود تلاش کنیم (مثلا ورزش کنیم، به مسافرت برویم، به مسائل بهداشتی خود توجه داشته باشیم، گاه بهانه‏ای برای خندیدن و شاد بودن پیدا کنیم و) . . . و به این وسیله عزت نفس خود را افزایش دهیم . اگر ما خودمان به فکر خودمان نباشیم ، دیگران هرگز نمی توانند برای خوشبختی ما کاری بکنند . در مقابل، ما نیز نمی‏توانیم قدمی برای دیگران برداریم; زیرا به فرمایش امام علی‏علیه السلام: «کسی که به خودش بدی کند، نمی‏توان توقع خوبی از او داشت . » (2) و بالعکس «کسی که با خودش مهربان باشد به دیگری ستم روا نمی‏دارد . » (3)

 

ما زمانی می‏توانیم با دیگران ارتباطی خوب و زیبا داشته باشیم که «من‏» بتوانم با خودم چنین رابطه‏ای برقرار کنم و «تو» باخودت .

 

امام علی‏علیه السلام می‏فرمایند: «کسی که نتواند خودش را اصلاح کند هرگز نخواهد توانست دیگری را اصلاح نماید . » (4)

شاید تصور شود که رسیدن به خود و مراقبت از خویش، رفتاری خود خواهانه است . حتی بسیاری از خانواده‏ها از همان ابتدا به فرزندان خود یاد می دهند که دیگران را به خود ترجیح بدهند . در حالی که این رفتار زمانی نتیجه مثبت می‏دهد که فرد لذت رسیدن به خود و مراقبت از خود را تجربه کرده باشد . این که ما اول به خودمان برسیم بعد به دیگران ، روال عادی و طبیعی رشد است . آن چه زشت است، این است که ما «فقط‏» به خود بیندیشیم، چرا که «فقط‏» به خود اندیشیدن و به خود رسیدن مانند این است که هر روز غذایی را که دوست داریم، بخوریم و این خستگی آور است . برای این که زندگی خود را متعادل کنیم باید به دیگران هم اهمیت‏بدهیم و مردم را هم دوست داشته باشیم . در همین جاست که می‏توان مفهوم ایثار، بخشیدن، دوست داشتن‏ها و چیزهایی که برایمان بسیار با ارزش‏اند را فهمید .

 

قدم بعدی در مراقبت از خود این است که « انسان خودش برای خودش نگهبان بگمارد تا مراقب اعمال او باشد . » (5) برای داشتن چنین نگهبانی کافی است‏به خود «توجه‏» داشته باشیم; زیرا بنا به فرمایش امام علی‏علیه السلام: «نفس توجه به خود، انسان را به سوی اصلاح نفس » (6) و به دست آوردن بهترین‏ها هدایت می‏کند . در درون هر یک از ما مرکزی وجود دارد که می‏داند چه چیز برای ما خوب و چه چیز بد است