خانه‌گریزی، آسیبی كه نوجوانان را تهدید می‌كند

[afa 18504]

ریشه اغلب آسیب‌پذیری‌های اجتماعی ازجمله فرار را می‌توان عدم بهره‌مندی نوجوانان از شخصیت متعادل، متعالی و پویا و تجارب ناخوشایندی ناشی از فقر عاطفی، كم‌ارزشی، ناكامی‌های مكرر، تنبیهات و وجود نگرش‌های نامطلوب نسبت به ارزش‌های خانوادگی جست‌وجو كرد. محیط نامناسب خانه و عدم تناسب فرهنگی، اجتماعی و اعتقادی والدین و شیوه‌های تربیتی متفاوت آنها با همدیگر و دستورات ضدونقیضی كه به بچه‌هایشان می‌دهند، نوجوانان را دچار تضاد می‌كند.

گرچه پدیده خانه‌گریزی دختران در نگاه اول پدیده‌ای فردی به نظر می‌رسد، اما باتوجه به پیامدهای سوء آن در جامعه تبدیل به یكی از آسیب‌های جدی اجتماعی در سال‌های اخیر شده است. اگرچه عوامل متعدد خانوادگی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی موجبات این آسیب را فراهم می‌آورند، اما در این بین عوامل خانوادگی پررنگ‌ترین نقش را دارند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند دختران در 12-10 سالگی از اعتماد به نفس بیشتری برخوردارند، ولی بعد از دوران بلوغ تحت تاثیر هیجانات درونی، القائات محیطی و تغییرات فیزیكی بدن خود قرار می‌گیرند و دچار ضعف و كاهش حس ارزشمندی وجود می‌شوند. همین عمل، یعنی نداشتن اعتماد به نفس منجر به كاركرد ضعیف درسی آنها، سستی روابط اجتماعی و متعاقب آن ناتوانی در حل بحران‌های زندگی‌شان می‌شود، به حدی كه افكار و عقاید منفی، روحیه‌ای افسرده و پژمرده و ناتوانی در برقراری مناسبات دوستانه در آنها رشد می‌كند. در حالی كه می‌توان با استفاده از روش‌های ساده و كارآمد نه تنها آنها را نسبت به قابلیت‌ها، استعدادها و توانایی‌هایشان آگاه كرد، بلكه برای ورود به زندگی آینده‌شان نیز آماده، مقاوم و انعطاف‌پذیر كرد.

شما به عنوان پدر و مادری مسوول می‌توانید با به كارگیری راهكارهایی دختر نوجوان خود را در برابر اغلب آسیب‌های اجتماعی ازجمله فرار از خانه ایمن كنید.

ـ مانع فعالیت‌های خلاقانه دختران نشوید. آنها را تشویق كنید تا مشتاقانه به دنبال موفقیت‌های گوناگون زندگی‌شان باشند. بدوند، فعالیت كنند، گاهی نامرتب باشند، اشتباه كنند ولی به دنبال اهداف و آرمان‌هایشان باشند.

ـ به دختران روش‌های مقابله با استرس و فشارهای روانی را بیاموزید. پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهند كه دختران بیش از پسران تحت فشارها و اضطرابات گوناگون قرار می‌گیرند. بهترین شیوه كاستن از این گونه احساسات و هیجانات درونی ورزش، فعالیت‌های هنری ـ فرهنگی، آرام‌سازی روانی و رفتن به محیط‌های آرام طبیعت است.

ـ دختران را در تصمیم‌گیری‌های خانه، مدرسه و فعالیت‌های آموزشی فرهنگی بعد از مدرسه شركت دهید. به آنها نشان دهید رسا بودن صدایشان می‌تواند مشخصه موثری در زندگی آینده خود و اطرافیانشان باشد.

ـ اطمینان پیدا كنید دختران برای اخذ موقعیت‌های اجتماعی شرایط عادلانه‌ای در اختیار دارند. آنها باید به پیشرفت‌هایشان افتخار كنند، آزادانه تلاش كنند و گاهی هم تصمیمات مهم و مخاطره‌آمیزی بگیرند.

ـ به دختران كمك كنید مهارت‌ها و اعتماد به نفسشان را با گفتن جملاتی مثل سعی می‌كنم، تلاش می‌كنم... تقویت كنند.

ـ فرزندتان را آن گونه كه هست بپذیرید نه آن طور كه می‌تواند باشد.

ـ در دوران نوجوانی در كنار فرزندتان باشید به این معنا كه رفتار مقتدرانه را كنار بگذارید و دوست او باشید و مهم‌تر آن‌كه همراه با او تغییر كنید.

ـ بین فرزندان دختر و پسر خود تبعیض قائل نشوید. این امر با روحیه حساس عزت نفس دختران منافات دارد.

ـ به خواسته‌های مادی فرزندانتان در حد معقول پاسخ دهید. توجه بیش از حد متعارف می‌تواند زمینه‌ساز فرار از منزل شود.

ـ ارزش‌های خانوادگی را از كودكی به فرزند خود بیاموزید. به او بیاموزید كه هویتش چیست و چقدر ارزشمند است.

ـ حداكثر هماهنگی را در پرورش فرزند خود با همسرتان داشته باشید.

ـ هیچ چیزی به اندازه ارتباط صمیمی بین شما و دختر نوجوانتان نمی‌تواند او را در برابر آسیب‌های مختلف محافظت كند. او در این دوران دچار بحران‌های درونی و بیرونی زیادی است و بشدت به همراهی و هم‌صحبتی شما نیازمند است.