میراث بشری در حقوق بین الملل

[Mohammad Aref 120,438]

اندیشکده روابط بین الملل _ مدتي است به عنوان محکوميت حادثه هشتم شوال1343ه-ق که طي آن درعربستان سعودي وپس از تسلط وهابيون برقدرت ضمن تخريب قبور ائمه اطهارع آثاري که برروي قبورقرارداشت را ازبين بردند.ودرجريان اين واقعه موهن بارگاه امامان معصوم(امام حسن –امام سجاد-امام باقر-امام صادق)ويران گرديدبراساس اسناد وتصاوير منتشره ،اين قبرستان تاقبل ازروي کار آمدن حکومت هاي وهابي درعربستان همچون بسياري ديگرازبقاع متبرکه وقبور ائمه وامام زادگان شيعه داراي گنبد وبارگاه بوده وحجاج شيعه وسني هنگام وقوف درمدينه به زيارت اين قبور مي آمده اند.اما اززمان استيلاي وهابيون بر شبه جزيره که هرگونه زيارت قبور را معادل شرک به خداوند مي دانند بسياري از بارگاه هاي ائمه ع وصحابه را تخريب کردند.

 

نگرنده قصد ورود به اين مسئله ازمنظر سياسي وديني ندارد،زيرا دراين خصوص اهل فن به موضوع خواهند پرداخت بلکه صرفا از اين منظر اين حادثه را مورد بررسي قرار مي دهد که معلوم شود آيا براساس منشور ملل متحداساسا دولت ها مي توانن مواريث بشري را به صرف عدم اعتقاد طايفه اي به آن از بين ببرند؟؟وديگر اينکه ميراث بشري همان طور که متعلق به يک نسل نيست وهمه پيشينيان وآيندگان درحفظ ونگهداري ومنزلت آن سهيم مي باشند ؛آيا درست است که مواريث بشري را درحريم يا دولت وکشور محصور سازيم وبا اين ادعا که چون درمحدوده دولت سرزميني قرار دارد هر رفتاري که با آن بخواهيم انجام مي دهيم وبه هيچ مرجعي هم پاسخگو نخواهيم بود؟؟

 

1-قبرستان بقيع وبرخي ديگر ازاماکن مقدس سرزمين حجاز جزو ميراث معنوي وتاريخي مسلمانان جهان به ويژه شيعيان است .وهابيون حاکم برعربستان ديدگاهشان براي خودشان محترم است ومي توانند به آن مراقد شريف توسل نجويند اما چنين حقي درصلاحيت دولت سرزميني نيست که بخواهد خواسته هاي خويش را درآن عملي کند.کما اين که بيت المقدس ومسجد الاقصي براي همه مسلمانان داراي احترام هستند واعتراض مسلمانان جهان به اين ر

 

زيم اين است که ميراث معنوي مسلمين را غصب نموده وبراي آن محدوديت ها ي غير منطقي بو جود آورده واساسا هر گونه محدوديت بر مسجد الاقصي را ولو اينکه حضور را مشروع تلقي کنيم غير قابل قبول است ومي بايستي رژيمي براي اداره آن اخيار کرد که برآمده از يک منشور جهاني باشد .

 

2-با الهام از کنوانسيون هايي از جمله کنوانسيون مربوط به حمايت ازسرمايه هاي فرهنگي به هنگام وقوع جنگ وارائه مقررات لازم جهت اجراي کنوانسيون 26مارس 1999و14مي1954وتوصيه نامه حفاظت از حوزه هاي تاريخي ونقش کنوني آنهابه تاريخ26نوامبر1976سازمان يونسکو بايد دانست که حفظ آثارتاريخي،فرهنگي وهويتي ملت ها جزيي ازحقوق اساسي انسانها بدون درنظرگرفتن نژاد ورنگ وسرزمين مي باشد وقبل ازاينکه متعلق به يک سرزمين باشد متعلق نسلها وتمام جوامع مي باشد ومي بايستي رژيم فرا ملي برآن حاکم باشد.

 

3-امروزه با همه فراز ونشيبي که حقوق داخلي درارتباط با حقوق بين الملل ازخود نشان داده است ؛برتري حقوق بين الملل بر حقوق داخلي مسلم به حساب آمده ؛وچنين ادعا مي شود که حقوق داخلي مشتق از حقوق بين الملل است وحقوق بين املل مشخص کننده صلاحيت کشورهاست وآنها را ملزم به محدويت ومعين کردن صلاحيت هاي خود مي نمايد.

 

درجامعه حقوقي امروزه قاضي بين الملل نمي پذيرد کشوري که عامل يک عمل غير مشروع خسارت بار مي باشد براي فراراز مسئوليت درلواي قانون داخلي ويا قانون اساسي خود پناه بگيرد.از اين روستکه قاضي رجحان حقوق بين الملل را برقوانين داخلي تائيد مي کند.ودرصورت وجود رقابت ميان دستگاه قضايي بين امللي وداخلي ،دادگاههاي داخلي مکلف به رعايت اراءبين المللي مي باشند.

 

ديوان بين المللي دادگستري درنظريه مشورتي 11آوريل 1949درقضيه خسارت وارده به سازمان ملل اعلام مي نمايد

 

مطابق تعريف پرفسور بادوان ؛مسئوليت بين المللي يک نهاد حقوقي است که به موجب آن کشوري که عملي برخلاف حقوق بين الملل به او منتسب است بايد طبق حقوق بين الملل خسارات وارده به کشور متضرر از آن عمل را جبران کند.

 

4-ماده سي ام اعلاميه جهاني حقوق بشر مي گويد:هيچيک ازمقررات اعلاميه حاضر نبايد طوري تفسير شود که متضمن حقي براي دولتي يا جمعيتي يا فردي باشد که بموجب آن بتواند هريک ازحقوق و آزاديهاي مندرج دراين اعلاميه را از بين ببرند ويا درآن راه فعاليتي بنمايند.

 

گرچه دولت مظهر عالي ترين درجه اجتماع مي باشد اما امروز با ترقياتي که طي قرن بيستم درروابط بين الملل پديد آمده است وسازمان هاي وسيع جهاني که تاسيس شده ديگر اثبات وجود جامعه بين الملل لزومي نداشته بلکه اگر بحثي هم باشد توجيه جامعه بين الملل از نظر حقوقي است .که با ملاحظه آن چه پيشتر بيان شد قواعد حقوق بين الملل ،مانند ساير رشته هاي حقوق ،افرادخود رامقيد مي سازد.زيرا هرجا حقوقي هست،اطاعت ازحقوق هم هست .

 

همبستگي ملل ودولتها امروزه به حدي رسيده است که هرواقعه اي که درگوشه اي از جهان اتفاق مي افتد دراقصي نقاط دنيا انعکاس مي يابد.وديگر دولت ها نمي توانند به اين عنوان که موضوعي درقلمرو حقوق داخلي آنهاست مانع از سلطه حقوق بين الملل درامور داخلي خود گردند.

[Mohammad Aref 120,438]

نتيجه

 

الف: اقدام به تخريب ميراث معنوي انسانهاي خداپرست درسال1343ه-ق توسط وهابيون سعودي از اين حيث مذموم به شمار مي رود که اولا مغاير تعاليم قرآني ورفتار مسلمانان در طول تاريخ مي باشد زيرابا مراجعه به قرآن روشن مي شود که امت هاي پيشين به حفاظت وصيانت ازآثار پيامبران خود اهتمام وبه آن تبرک مي جستندهمانند صندوقي که در آن مواريث خاندان موسي وهارون قرارداشت که آن را درنبردها حمل مي کردند تا ازطريق تبرک به آن بردشمن پيروزگردند.سير وسياحت درکشورهايي که قبور انبيا وفرزندان آنان درآنجا قرارداردنشان مي دهد که پيامبران نسبت به حفظ قبور آنان وساختن بناهاي مجلل برروي آنها اهتمام خاصي مي ورزيده اند وسپاه اسلام نيز هنگام فتح شامات دست به تخريب قبور پيامبران نزدند بلکه خادمان آنها را که حفاظت ازآن را بعهده داشتند ابقا کردند.واين بناها تاامروز باقي مانده وبراي تمام موحدان جهان جاذبه خاصي دارد.اگرساختن بنا بر قبور انبيا واولياء شرک بود.جاداشت تا فاتحان منبعث ازخلفا به تخريب ونابودي آن ابنيه مي پرداختند

 

ب: ميراث اعم از معنوي ومادي ارزشي است که متعلق به همه بشريت است؛وصرف اسقرار مادي آن دردولت سرزميني موجب نمي شود که درمقابل جامعه جهاني وآحاد انسانها مسئوليتي نداشته باشدونمي توان به صرف عدم اعتقاد طايفه به حقوق سايرين تجاوز کرد

 

 

راه حل:

 

1-همگان بايد بدانيم تفکر تکفير غده سرطاني است که درجوامع ديني به ويژه کشورهاي اسلامي تارو پود آن را تهديد کرده وبراي جلوگيري از رخداد حوادث مشابه بايد اين رويه کينه ساز سريع تر ريشه کن شود.واجازه دهيم درسايه همدلي و همزيستي مطلوب احتجاجات عالمانه ومنطقي را جايگزين تکفير يکديگر کنيم.

 

2-نسبت انسانها را با آثارتاريخي ،فرهنگي وهويتي ملت ها از محدوده حقوق شهروندي به حقوق جهان وندي توسيه دهيم وهر آنچه را که نشان از هويت انسان مي شود متعلق همه انسانها در تمامي ازمنه وامکنه ودولتها بدانيم/

 

3-حقوق بين الملل به موازات تحولات اجتماعي درآستانه تغيراتي است.اين حقوق بايد ازقيد هوي وهوس دولت ها ي خود مختار آزادشده وبرپايه محکم تري که منافع جامعه بشري را دافق جهان شمولي اش دربرداشته باشد استوار گردد.

 

4-باکمال تاسف سازمان يونسکو که از سازمانهاي وابسته به سازمان ملل متحد مي باشد به وظايف خود صرفا درمحدوده صدور توصيه نامه اکتفا مي کند يا اينکه اگر ميراثي را ثبت کرد ولي کشور مورد نظر درحفظ آن کوتاهي کرد فقط نام آن ميراث را ازفهرست مراکز ثبت شده حذف مي کند واز حمايت هاي مالي خود محرومش مي کن در حالي که جايگاه سازمان يونسکو به عنوان بازوي فرهنگي سازمان ملل از جايگاه رفيعي برخوردار بوده واينکه نام نيراث را از ليست حمايتي خود حذف مي کند نه تنها خدمتي به ميراث نيست بلکه دقيقا بر عکس آن ؛عاملي براي بروز فجايع بدتري مي شود.!!!!!زيرا يا باعث مي شود خود افراد علاقمند به آن ميراث عکس العمل نشان دهند که اين خود موجب گسترش خصم ودشمني بين ملتها مي گردد>ويااين که دولتها وطوايف متخلف ومتجاوز به حقوق انساني ومعنوي بشريت برگستاخي خود افزوده وبا گذشت زمان شاهد اضمحلال وبي ارزش شدن مواريث جامعه جهاني گرديم.!!!!

 

5-نظر به اينکه نه تنها ارزش واهميت ميراث بشري از مسائلي چون تخلفات سياسي دولت ها کمتر نبوده بلکه مهمتر نيز مي باشد سازمان علمي فرهنگي سازمان ملل بايد از راهکار هايي از جمله عملي ساختن دومين نظريه کمسيون تدوين حقوق بين الملل به سال1930توجه کند که گفته است:هرکوتاهي که دراثر اقدامات ارکان کشوردرباره تعهدات بين امللي آن کشور رخ مي دهد وخساراتي به شخص بيگانه واموالش وارد شود موجبات مسئوليت آن کشور را فراهم مي سازد.

 

وانتظار نيست که ازروشهاي جنگي ونظامي براي حفظ ميراث يا جلوگيري ازتخريب آن وتنبيه دولت متخلف استفاده شود زيرا جنگ واقدامات نظامي خود خطر مهلکي براي ميراث داشته بلکه با قوت گرفتن از اين نوع از مصوبات که فراوان نيز مي باشد با بکارگيري روشهاي ازجمله انزوا ي سياسي دولت متخلف –محکوميت هاي مالي-تحريم هاي توريستي وتعليق عضويت از نهادهاي مهم اقتصادي واجتماعي در سطح جهاني و.......موجبات مسئو ليت سازي دولت ها را درقبال مواريث معنوي وفرهنگي جوامع بشري را بوجود آورد.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام