مقاله از دبین چه خبر؟

**Fahim** · 19 دی، ۱۳۸۹

مروري بر ويژگي‌هاي جديد سيستم‌عامل Debian

سيدمصطفي ناطق‌الاسلام

اشاره: اوبونتو، نوپیکس، آلتیمیت ادیشن، مپیس، پارسیکس، دریم‌لینوکس ... . اگر اهل کنجکاوی در دنیای لینوکس باشید، حتماً این اسم‌ها را می‌شناسید. وجه‌مشترک این توزیع‌های پرطرفدار چیست؟ بله، البته همگی لینوکس هستند، اما اشتراک خاص‌تری هم دارند: همگی مبتنی بر دبین هستند. دبین یکی از توزیع‌های مشهور است که از خودش کمتر نامی می‌شنویم تا از توزیع‌های مبتنی بر آن

اوبونتو، نوپیکس، آلتیمیت ادیشن، مپیس، پارسیکس، دریم‌لینوکس ... . اگر اهل کنجکاوی در دنیای لینوکس باشید، حتماً این اسم‌ها را می‌شناسید. وجه‌مشترک این توزیع‌های پرطرفدار چیست؟ بله، البته همگی لینوکس هستند، اما اشتراک خاص‌تری هم دارند: همگی مبتنی بر دبین هستند. دبین یکی از توزیع‌های مشهور است که از خودش کمتر نامی می‌شنویم تا از توزیع‌های مبتنی بر آن. در عین حال دبین یکی از مهم‌ترین توزیع‌ها در دنیای لینوکس است و توزیع‌های بسیاری (از جمله اوبونتو که این روزها پرطرفدارترین توزیع است) مشتق‌های درجه اول یا دوم آن به شمار می‌روند. با وجود شمار بالای توزیع‌های مبتنی بر دبین، درصد به‌نسبت بالایی از کاربران دسکتاپ تمایل ندارند که آن را روی سیستم شخصی خود نصب کنند. در برابر، دبین به پایداری و اطمینان‌پذیری مشهور است و گزینه بسیار مناسبی برای سرورها به شمار می‌رود.

دبین دو ویژگی مهم را به طور مشترک دارد که شاید هیچ توزیع دیگری این دو ویژگی را در سطح دبین و به طور همزمان نداشته‌باشند. نخست آن که دبین یکی از توزیع‌های مستقلی است که با صرف زمان و انرژی زیادی توسعه داده شده و می‌شود و بخش‌های مختلف آن به دقت آزموده شده‌اند تا پایداری لازم را نشان دهند. توزیع‌های مستقل دیگری نیز وجود دارند که حجم کدنویسی، طراحی و آزمون‌های انجام‌شده روی آن‌ها قابل قیاس با دبین باشد، اما بيشتر آن‌ها ویژگی دوم دبین را ندارند: مستقل بودن از نهادهای تجاری. دبین را از جهت حجم کاری که روی آن انجام می‌شود می‌توان با توزیع‌هایی مانند ردهت، مندریوا و سوزه مقایسه کرد، اما وابستگی شرکتی آن‌ها را ندارد. از سوی دیگر، بسیاری از توزیع‌های مستقل و آزاد دیگري نيز هستند که وابستگی تجاری ندارند، مانند گنتو، اسلک‌ور و پاپی، اما گستردگی کار انجام‌شده روی آن‌ها قابل مقایسه با دبین نیست. دبین در ضمن پروژه‌ای به شدت نامتمرکز است و توسعه‌دهندگان آن در سراسر جهان پراکنده‌اند.

هم‌اکنون بیش از هزار برنامه‌نویس و توسعه‌گر داوطلبانه روی پروژه دبین کار می‌کنند و هزینه توسعه مجموعه کدهای پایه‌ای این توزیع تا آوریل ۲۰۰۹ حدود ۸۱۹ میلیون‌دلار تخمین‌زده‌شده‌است (براساس مدل COCOMO که شیوه‌ای برای تخمین زدن هزینه توسعه دادن مجموعه کدهای یک پروژه نرم‌افزاری است).

این هزینه از کجا تأمین می‌شود؟ درحقيقت، بخشی از این هزینه اصلاً تأمین نمی‌شود و حاصل همکاری سخاوتمندانه داوطلبانی است که روی این پروژه کار می‌کنند. اما نگهداری از پروژه عظیمی مانند دبین قطعاً بدون پشتیبانی مالی ممکن نیست و چندین سازمان غیرانتفاعی پروژه دبین را حمایت می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها سازمان غیرانتفاعی Software in the Public Interest است که مالک علامت تجاری دبین نیز به شمار می‌رود.

دبین حدود هفده‌سال قدمت دارد و از سال ۱۹۹۳ تاکنون توسعه آن ادامه داشته‌است. ایان مورداک، بنیان‌گذار دبین، دیدگاه خود را درباره خصوصیت‌های این سیستم عامل در بیانیه دبین بیان کرد. تأکیدی که در پروژه دبین بر آزمايش و پایداری نرم‌افزارها وجود دارد، باعث شده دبین بیشتر به‌عنوان سیستم‌عاملی برای سرورها یا به عنوان سیستم عامل پایه‌ای برای توزیع‌های دیگر شناخته شود تا جایی که حتی نسخه‌ای از لینوکس مبتنی بر دبین (به نام Xebian) برای Xbox مایکروسافت توسعه یافته‌است!

بازه‌های زمانی میان انتشار نسخه‌های متوالی دبین در طول دهه گذشته حدود سه سال یا بیشتر بوده که به تدریج کاهش یافته‌است. نمودار زمانی انتشار نسخه‌های متوالی دبین تاکنون را می‌توانید در شکل ۱ ببینید. انتظار می‌رود نسخه بعدی دبین (نسخه ۶) در سال جاری میلادی ارائه شود که البته به نظر می‌رسد این خبر در سایت دبین به طور رسمی تأیید نشده‌باشد.