مقاله افتادگی پلک یا پتوز ( Ptosis )

[pashaa 3,249]

این بیماری به افتادگی پلک فوقانی و باریک شدن شکاف پلکی اطلاق شده و می تواند یک یا هر دوچشم را در گیرکند .

 

 

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، افتادگی پلک ممکن است از مقدار کم که بزحمت قابل تشخیص است تا افتادگی کامل طوری که تمام مردمک را بپوشاند متغیر باشد پتوزیس هم در بچه ها وهم در بزرگسالان روی می دهد اما بیشتر موارد ان ناشی از سالخوردگی است.

در فرم خفیف بیماری افتادگی پلک در حدی است که مردمک چشم را نمی پوشاند ولی در موارد شدیدتر افتادگی پلک منجر به پوشاندن قسمتی از مردمک شده به طوری که میدان بینایی را کاهش می دهد . پتوز هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده شده ولی علت آن اغلب پیری است

به افتادگی پلک فوقانی پتوز گفته می شود. این افتادگی ممکن است خفیف بوده و یا تمامی مردمک را بپوشاند. در برخی موارد پتوز می تواند دید طبیعی را محدود و یا حتی بطور کامل مسدود نماید.

 

بیماری می تواند در زمان تولد بدلیل عدم تکامل عضلات بالا برنده پلک و یا به همراه سایر بیماریهای مادرزادی ظاهر شود که به آن افتادگی پلک مادرزادی اطلاق می گردد.

انواع اکتسابی این بیماری میتواند بدلیل اختلال در عضله بالابرنده پلک فوقانی بر اثر افزایش سن (شایعترین علت)، اشکال در اعصاب مربوط به این عضلات ویا درگیری مکانیکی پلک بر اثر تومورها و التهابات و وارد شدن ضربه به پلک ایجاد گردد.

 

در نوع ناشی از افزایش سن، تاندون عضلات بالابرنده پلک از محل اتصا لشان بر روی پلک جدا شده و در نتیجه افتادگی پلک رخ می دهد که معمولا در سنین بالای ۵۰-۴۵ سال دیده می شود.

 

پتوز می تواند :

یک یا هر دو چشم را درگیر کند.

وراثتی باشد.

در بدو تولد بروز کند.

در سنین بالاتر اتفاق بیفتد.

 

پتوز در کودکان :

پتوز مادرزادی به معنای وجود پتوز در بدو تولد می باشد. اگر کودکی با پتوز متوسط تا شدید متولد شود، ممکن است برای تکامل بینایی نیازمند درمان فوری باشد.

پتوز مادرزادی اغلب در اثر نقص در تکامل عض

له بالابرنده پلک فوقانی که عضله لواتور نام دارد، اتفاق می افتد. اگرچه معمولا یک اختلال مجزا می باشد، ولی در موارد مادرزادی، ممکن است همراه با اختلالات زیر باشد:

 

اختلال حرکات چشمی

بیماری های عضلانی

تومورهای پلک یا سایر تومورها

اختلالات عصبی

عیوب انکساری

پتوز مادرزادی معمولا با گذشت زمان بهبود نمی یابد.

 

علائم و نشانه های پتوز کدامند ؟

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، شایعترین علامت آشکار پتوز در کودکان، افتادگی پلک می باشد. در پتوز مادرزادی، اغلب عدم تقارن چین پلک فوقانی وجود دارد. کودکان مبتلا به پتوز ممکن است برای دیدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم کنند یا ابروها را به سمت بالا بکشند. این مانورهای سر و صورت نشان می دهند که کودک سعی می کند برای دیدن از هر دوچشم استفاده نماید. بعد از گذشت چند سال، این وضعیت های غیر طبیعی سر ممکن است منجر به اختلالات ظاهری سر و گردن شوند.

 

مشکلات ناشی از پتوز در کودکان کدامند ؟

شایع ترین اختلال جدی مرتبط با پتوز دوران کودکی، آمبلیوپی (تنبلی چشم) می باشد.

به دو علت پتوز می تواند ایجاد تنبلی چشم کند:

انسداد مسیر بینایی در موارد پتوز شدید

ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید ناشی از آن

بعلاوه پتوز ممکن است در صورت وجود انحراف چشم آن را مخفی نماید و این مورد نیز می تواند منجر به تنبلی چشم شود.

پتوز مادرزادی چگونه درمان می شود ؟

در اغلب موارد، پتوز کودکان با جراحی درمان می شود. اگر تنبلی چشم هم وجود داشته باشد، ممکن است درمان با قرار دادن پوشش بر روی چشم سالم، استفاده از عینک یا قطره چشمی ضروری باشد. تشخیص لزوم انجام جراحی و انتخاب روش مناسب، بر اساس عوامل زیر صورت می گیرد:

سن کودک

درگیری یک یا هر دو پلک

شدت پتوز

قدرت عضلات بالا برنده و پایین آورنده پلک

وضعیت حرکات چشمی

در اوایل دوران زندگی معمولا ضرورتی به انجام جراحی برای موارد خفیف تا متوسط پتوز وجود ندارد. هم در موارد مذکور و هم موارد شدیدی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند، باید به طور منظم از نظر تنبلی چشم، عیوب انکساری و حالت های وابسته توسط چشم پزشک بررسی و در صورت نیاز تحت درمان قرار گیرند.

 

علل پتوز بالغین چیست ؟

شایعترین علت پتوز در بالغین، کشیدگی یا جداشدگی تاندون عضله لواتور از روی پلک می باشد. وقوع این فرایند ممکن است ناشی ازعلل زیر باشد:

افزایش سن

به دنبال جراحی کاتاراکت (آب مروارید) یا سایر جراحی های چشمی

ضربه به چشم

پتوز بالغین همچنین ممکن است عارضه ای از سایر بیماری ها مانند بیماری های عصبی یا عضلانی و در موارد نادر تومورهای حدقه چشم باشد که عضله بالابرنده پلک یا عصب آن را درگیر می کنند

 

پتوز بالغین چگونه درمان می شود ؟

چشم پزشک می تواند بررسی جامعی از مشکل شما به عمل آورده و راجع به روش های درمانی مختلف و عوارض وخطرات احتمالی آن ها اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهد.

برای تشخیص علت پتوز و انتخاب بهترین روش درمانی ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون، عکسبرداری های مخصوص و یا سایر آزمایشات باشد. در صورت یافتن علت زمینه ای باید ابتدا این مورد اصلاح گردد، اما در اغلب موارد، درمان نهایی جراحی است که نوع جراحی نیز بر اساس شدت پتوز و سایر یافته های بالینی تعیین می گردد.

 

خطرات جراحی پتوز کدامند ؟

خطرات جراحی پتوز شامل عفونت، خونریزی و کاهش بینایی می باشد، ولی وقوع این عوارض بسیار نادر است. بلافاصله بعد از عمل، ممکن است چشم بطورکامل بسته نشود، ولی این عارضه معمولا مقطعی است. در طی این مدت می توان از قطره و پماد برای محافظت چشم استفاده نمود. اگرچه ظاهر پلک بطور قابل توجهی اصلاح می شود، اما ممکن است پلک ها کاملا قرینه به نظر نرسند. در اغلب موارد بعد از جراحی در نگاه به پایین پلک عمل شده نسبت به طرف مقابل مختصری بالاتر قرار می گیرد و شب ها مختصری باز می ماند که این دو عارضه مشکل آفرین نیستند. در موارد نادر، حرکات کامل پلک قابل برگشت نیست. در برخی موارد، ممکن است بیش از یک بار عمل جراحی لازم باشد.

 

توصیه ها:

کودکانی که با پتوز متوسط یا شدید متولد می شوند باید حتماً درمان شوند زیرا محدود شدن میدان بینایی وعدم دید مناسب سبب ایجاد تنبلی چشم (آمبلیوپی)۵ می شود. تمام کودکانی که پتوز دارند (حتی موارد خفیف) باید هر ساله توسط چشم پزشک معاینه شوند. بدتر شدن پتوز در طول زمان می تواند سبب تغییر شکل چشم به دلیل رشد کودک و بزرگتر شدن چشم ها و گاهی مشکل در بینایی شود.

 

بیمار می بایست دو هفته قبل ازجراحی داروهایی مثل دیکلوفناک، بروفن، آسپرین و وارفارین که شانس خونریزی حین عمل یا پس از آن را افزایش می دهند قطع نماید. می توان از روز بعد از عمل مصرف آنها را مجدداً آغاز کرد.

در ۱۰ تا ۲۰ درصد مواردنیاز به یک عمل روتوش جهت اصلاح نهایی موقعیت پلک می باشد. این کار تنظیمی معمولاً چند هفته تا چند ماه بعد انجام می گیرد و هدف آن تنظیم نهایی عضله در محل مناسب است.

 

خلاصه :

پتوز در بالغین و کودکان با انجام جراحی قابل درمان است و این درمان علاوه بر اصلاح وضعیت ظاهری می تواند باعث بهبود بینایی نیز شود. در پتوز کودکان، انجام معاینات منظم چشم پزشکی در سال های اول زندگی برای پیشگیری و درمان تنبلی احتمالی چشم از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سایت پزشکان بدون مرز