صورتهای فلکی

[دختری از شمال 1,020]

مردم زمان باستان ، هر گروه از ستارگان آسمان را به صورت اشکالی خیالی فرض کرده و به آنها صورت فلکی می گفتند. همانطور که تقسیم زمین ، به نام کشورهای مختلف موجب شناسایی آسانتر نقاط آن می گردد ، تقسیم کره سماوی با صورتهای فلکی مختلف نیز باعث شناسایی آسانتر نقاط و اجرام آن میباشد. بنابراین وجود صورتهای فلکی در آسمان ، مانند وجود کشورها در سطح زمین است.

ما ستارگان موجود در هر صورت فلکی را نزدیک به هم مشاهده می کنیم، ولی در واقع آنها نزدیک به هم نبوده و در فواصلی مختلف از زمین قرار دارند. از آنجایی که امتداد خط دیدشان بر کره سماوی در کنار هم قرار می گیرد، ما آنها را در یک گروه مشاهده می کنیم.

در نقشه سماوی بطلمیوس ، تعداد 48 صورت فلکی به چشم می خورد که به آنها صورتهای فلکی باستانی می گوییم. با پیشرفت انسانها در سفرهای دریایی در قرون هفدهم و هجدهم میلادی و کشف سرزمینهای جدید در نیمکره جنوبی، صورتهای فلکی دیگری نیز توسط ستاره شناسان نامگذاری شد که به آنها صورتهای فلکی مدرن گفته می شود.

در این تاپیک میخوام صورتهای فلکی فصل های مختلف سال رو معرفی کنم و امیدوارم که برای علاقه مندان به نجوم مفید باشه .

در ضمن با عرض شرمندگی فقط تونستم بعضی از صورتهای فلکی رو با عکس نشون بدم ، دوستان علاقه مند میتونند برای دیدن عکسهای، دیگر صورتهای فلکی، به کتاب زیر که تمام این مطالب نوشته شده از این کتاب استخراج شده، مراجعه کنند .

نام کتاب: صورتهای فلکی

نویسنده :دکتر محسن نژاد اصغر

[دختری از شمال 1,020]

Antlia

اختصار : Ant

نام عربی : مفرغه الهوا

معنی : پمپ هوا

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 30+ و 90- درجه

علت نامگذاری : این صورت فلکی توسط لاکایله در سال 1750 میلادی ، به افتخار روبرت بویل ، مخترع پمپ هوا ، نامگذاری شد.

[دختری از شمال 1,020]

Bootes

اختصار : Boo

نام عربی : العوا

معنی : صیاد ، شکارچی

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 90+ و 50- درجه

علت نامگذاری : برخی میگویند که Boo قدیمیترین صورت فلکی آسمان است. در واقع این صورت فلکی در بسیاری از تمدنها بیان شده است، ولی با اشکالی که اندکی با هم تفاوت دارند. معروفترین آنها Boo را به عنوان یک صیاد ( شکارچی ) می داند که همراه با سگهایش در جستجوی خرسهای اطراف قطب شمال حرکت می کنند

[دختری از شمال 1,020]

Canes venatici

اختصار : Cvn

نام عربی : السلوقیان

معنی : سگهای شکاری

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 90+ و 40- درجه

علت نامگذاری : این سگها که افسارشان در دست شکارچی است ، برای شکار خرسهای اطراف قطب شمال رهسپار شده اند. این صورت فلکی کوچک توسط هولیوس در سال 1687 میلادی نام گذاری شد.

[دختری از شمال 1,020]

Centaurus

اختصار : Cen

نام عربی : قنطورس

معنی : حیوان افسانه ای با بالا تنه انسان و پایین تنه اسب

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 30+ و 90- درجه

علت نامگذاری : این صورت فلکی به یادبود دسته خاصی از چهارپایان افسانه ای نامگذاری شده که همگی بالا تنه انسان و پایین تنه حیوان داشتند. یکی از این چهارپایان ، کایرون نام داشت که دست آموخته هرکول بود و متاسفانه در یکی از جنگهایش ، به طور اتفاقی ، توسط او زخمی شد. کایرون به خاطر درد زیاد ، از خدایان خواست که به زندگیش خاتمه دهند. زئوس نیز دعای او را پذیرفت و جایگاهی ابدی در آسمان ، برای او در نظر گرفت.

[دختری از شمال 1,020]

Coma Berenice

اختصار : Com

نام عربی : ضفیره برنیس

معنی : گیسوی برنیس

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 90+ و 60- درجه

علت نامگذاری : این صورت فلکی مظهر گیسوی برنیس ، ملکه مصر باستان می باشد. برنیس موی سر خود را به خاطر پیروزی شوهرش در جنگ ، به معبد ونوس اهدا کرد. ونوس نیز این گیسوی زیبا را در میان ستارگان جای داد.

[دختری از شمال 1,020]

Corvus

اختصار : Crv

نام عربی : الغراب

معنی : کلاغ

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 60+ و 90- درجه

علت نامگذاری : کلاغ به عنوان ندیمه مخصوص آپولو ، می توانست سخن گوید و صاحب پرهایی به رنگ نقره ای بود. یک روز، به دروغ به آپولو گفت که همسرش خیانت کرده و با دیگری عشقبازی می کند. این مطلب موجب خشم آپولو شد و دستور قتل همسرش را صادر کرد. بعد از آنکه دروغ کلاغ آشکار شد ، آپولو بسیار ناراحت گردید و به همبن خاطر رنگ کلاغ را سیاه کرد تا آنکه همیشه عزادار همسر مرحومش باشد.

[دختری از شمال 1,020]

Crater

اختصار : Crt

نام عربی : الباطیه

معنی : جام

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 65+ و 90- درجه

علت نامگذاری : این صورت فلکی مظهر جام آپولو بود.

[دختری از شمال 1,020]

Hydra

اختصار : Hya

نام عربی : الشجاع

معنی : مار بزرگ آبی

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 60+ و 90- درجه

علت نامگذاری : در واقع Hya جانوری با بدن سگ و سری شامل یکصد سر مار بود. نفس این جانور ، زهر آگین بود و هیچ کس قدرت نگاه کردن به او را نداشت. یکی از وظایف مهم هرکول ، نابود کردن این موجود زشت بود. وقتی هرکول شروع به مبارزه کرد، در کمال تعجب دید که به ازای هر سر قطع شده این جانور ، سه سر دیگر به سرعت جایگزین میشود، به همین علت از ارابه رانش خواست که انتهای هر سر قطع شده را به سرعت آتش بزند. چون آخرین سر جاودانه ماند، هرکول او را در زیر تخته سنگی محبوس کرد.

[دختری از شمال 1,020]

Leo

اختصار : Leo

نام عربی : الاسد

معنی : شیر

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 90+ و 65- درجه

علت نامگذاری : یکی از دوازده صورت فلکی منطقه البروج می باشد. پوست بدن Leo آنچنان ضخیم بود که حتی آهن و سنگ نیز نمی توانست در آن نفوذ کند. به همین دلیل هرکول که هیچ راهی برای غلبه بر او نیافت، با فشردن گلوی حیوان او را خفه کرد و مردم بسیار خوشحال شدند. هرکول از پوست Leo برای خود لباسی ساخت که او را شکست ناپذیر کرد. پس از مرگ هرکول ، Leo نیز همراه او به آسمان رفت و در میان ستارگان جای گرفت.

[دختری از شمال 1,020]

Leo Minor

اختصار : Lmi

نام عربی : الاسد الاصغر

معنی : بچه شیر

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 90+ و 45- درجه

علت نامگذاری : این صورت فلکی توسط هولیوس در سال 1687 میلادی نامگذاری شد. این بچه شیر ، در کنار شیر بزرگ قرار دارد.

[دختری از شمال 1,020]

Libra

اختصار : Lib

نام عربی : المیزان

معنی : ترازوی شاهین دار

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 65+ و 90- درجه

علت نامگذاری : یکی از دوازده صورت فلکی منطقه البروج می باشد که مظهر عدالت ، میزان و احقاق حق است. نام این صورت فلکی ، اولین بار در تقویم ژولیوسی بیان شد.

[دختری از شمال 1,020]

Lupus

اختصار : Lup

نام عربی : السبع

معنی : گرگ

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 35+ و 90- درجه

علت نامگذاری : گرگ به عنوان یک حیوان وحشی می باشد که قنطورس او را بر روی نیزه قرار داده تا قربانی خدایان کند.

[دختری از شمال 1,020]

Sextans

اختصار : Sex

نام عربی : السدس

معنی : آلت زاویه یاب

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 80+ و 80- درجه

علت نامگذاری : این صورت فلکی به افتخار هولیوس نامگذاری شد. هولیوس از این زاویه یاب، برای بررسی صورتهای فلکی در سالهای 1658 تا 1679 میلادی استفاده می کرد.

[دختری از شمال 1,020]

Ursa Major

اختصار : UMa

نام عربی : الدب الاکبر

معنی : خرس بزرگ

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 90+ و 30- درجه

علت نامگذاری : این صورت فلکی در بسیاری از تمدنها بیان شده است، ولی با اشکالی متفاوت ، مثل ارابه ، گاو آهن ، ران گاو ،.... معروفترین آنها این صورت فلکی را به عنوان یک خرس بزرگ در نظر می گیرد که شکارچی همراه با سگهایش در پی او حرکت می کند. قسمتی از این صورت فلکی که به شکل یک ملاقه بزرگ است ، برای یافتن جهت شمال، استفاده می گردد. بدین ترتیب که خط واصل دو ستاره آلفا و بتا را به طرف بیرون ملاقه ، پنج برابر ادامه می دهیم تا به ستاره قطب شمال برسیم.

[دختری از شمال 1,020]

Ursa Minor

اختصار : UMi

نام عربی : الدب الاصغر

معنی : خرس کوچک

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 90+ و 10- درجه

علت نامگذاری : این صورت فلکی ، به خاطر ستاره های قطبی که در آن قرار دارد معروف است. هیچ افسانه معتبری برای آن بیان نشده است ولی از آنجایی که ستاره قطبی برای جهت یابی در کشتیرانی استفاده می گردید، می گویند که این صورت فلکی نیز توسط ملوانان کشتی ، حدود شش قرن قبل از میلاد مسیح ، نامگذاری شد.

[دختری از شمال 1,020]

Virgo

اختصار : Vir

نام عربی : العثرا

معنی : دوشیزه ، دختر باکره

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 80+ و 80- درجه

علت نامگذاری : یکی از دوازده صورت فلکی منطقه البروج است. Vir دختر باکره ای است که در دست خود یک خوشه گندم دارد. نام این صورت فلکی ، شاید به خاطر این است که هنگام درو خرمن مصریان قدیم ، خورشید در این صورت فلکی قرار می گرفت.

[دختری از شمال 1,020]

مثلث تابستانی :

مثلث تابستاني تشكيل شده از سه ستاره ي پر نور شب هاي تابستان كه هر يك از اين ستاره ها مربوط به يك صورت فلكي مي باشند.

 

ستاره هاي آلفاي شلياق & آلفاي دجاجه و آلفاي عقاب & سه راس اين مثلث را تشكيل مي دهند.هر يك از اين سه ستاره نام خاص ديگري نيز دارند.به آلفاي شلياق " نسر واقع - Vega " & به آلفاي دجاجه " دنب - ردف - Deneb " و به آلفاي عقاب " نسر طائر- Altair "مي گويند.

 

كهكشان راه شيري از ميان اين مثلث عبور مي كند كه در عكس زير هاله ي كهكشان راه شيري به تصوير كشيده شده است.اين هاله فقط در مكان هايي كه به دور از آلودگي هاي نوري باشد به صورت يك هاله ي بسيار زيبا قابل رويت است.

 

براي يافتن مثلث تابستاني كافي است تا اندكي در آسمان تابستان تمركز كنيم و 3 ستاره ي پر نور آن را تشخيص بدهيم.براي حصول اطمينان از صحت اتنخاب خود ، بايد سه صورت فلكي شلياق ، عقاب و دجاجه را به خوبي بشناسيم.

[دختری از شمال 1,020]

Aquila

اختصار : Aql

نام عربی : العقاب

معنی : عقاب

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 85+ و 75- درجه

علت نامگذاری : عقاب پرنده مخصوص زئوس بود که مهم ترین وظیفه اش حمل گانیمد به عرش آسمان ، برای خدمت به خدایان بود.

[دختری از شمال 1,020]

Capricornus

اختصار : Cap

نام عربی : الجدی

معنی : حیوان افسانه ای با بدن ماهی و سر بز

قابل مشاهده توسط : ناظرهای عرضهای جغرافیایی بین 60+ و 90- درجه

علت نامگذاری : یکی از دوازده صورت فلکی منطقه البروج است که نام او بر اساس داستانی از پان ، خدای جنگل و جانوران می باشد. بر طبق این افسانه ، پان یک هیولای وحشی به نام تایفون را آزاد کرد که به رود نیل گریخت. نیمی از این حیوان که در زیر آب قرار داشت، تبدیل به ماهی شد و نیمه دیگر که بالای سطح آب بود ، به شکل سر بز باقی ماند.