رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

سد خفیر

اين سد در پنج كيلومتري شمال خاوري كاروانسراي ايرانديبي در 27 كيلومتري شمال مرند واقع گرديده و احتمالا از آثار دوره صفوي يا پيش از آن است و به نظر مي رسد كه تامين بخشي از آب كاروانسرا را بر عهده داشته است. ديوار سد تا ارتفاع 7 متري باقي مانده ولي زير آن به صورت طاقي شكسته است. ضخامت ديوار سد، 20/4 متر است و در امتدادي مستقيم (نه منحني) از سنگ لاشه با ملات آهكي بنا شده است. در وسط ديوار سد و در قسمت بالا دست آن در جهت آبگير به ضخامت ديوار سد به شكل منحني اضافه شده است تا فشار آب را بهتر تحمل كند. قطر ديوار سد در ميانه آن كم مي شود و به 80/2 متر تقليل مي يابد. اين ديواره توسط پيشبندهايي با مقطع مثلث، که در فواصل كوتاه (60/1 و 1و 60/2متر) از هم حمايت مي شود، در كنار هم ساخته شده كه پشت سد را محكم داشته اند.

 

سد مرند چای

اين سد در باختر مرند بر روي مرند چاي ساخته شده و احتمالا از آثار دوره صفوي مي باشد كه در دوره هاي بعد تعمير و بازسازي شده است. ديواره سد با توجه به شكل ناهمواري هاي محل برپايي، داراي انحنا هايي به سمت مخزن و بيرون آن است. ضخامت ديواره در قسمت بالا حدود 20/1 و در پايين 50/4 و ارتفاع آن حدود 50/9 متر است. اين ديواره از جهت زير آب با صخره هاي طبيعي و ديواره هاي الحاقي حمايت مي شود.

 

چشمه معدنی صوفیان

حدود ۴/۵ کيلومتر پس از صوفيان به سوى مرند ، در ارتفاعات سمت چپ جاده ، ‌ کنار يک تپه از چند محل آب گازدار از زمين خارج مى‌شود و در دو دامنهٔ تپه جريان مى‌يابد. يکى از اين مظهرها که از همه بزرگ‌تر است يک حوضچهٔ طبيعى به وجود آورده است. آبدهى چشمه کم است و در دامنه‌هاى تپه به تدريج به زمين فرو مى‌رود. آب اين چشمه از نوع آب‌هاى معدنى هيپرکلروره و بيکربناته مخلوط و سولفاته کلسيک گازدار و آهن‌دار سرد است که حدود ۷۳/۵ گرم در ليتر کلرور سديم دارد. مزه آب بسيار شور ، حرارت آن ۱۶ درجه سانتى‌‌گراد و ارتفاع محل از سطح دريا ۱۴۶۰ متر است.

لینک به دیدگاه

مسجد جامع

ايــن مسجــد در مركز شهر مرند واقع گرديده و طبق كتيبه محراب مسجد اين بنا در سال 731 هجري قمري و در زمان سلطنت ابــوسعيد بهادرخان و به تــوليت حسين بن محمودبن تاج خواجه از محل خيرات مـردم و خزيه ايكه در آن زمان از غير مسلمان مـي گرفتنــد تعمير شده است بنـابه روايتـي اين مسجــد در زمـان ساسانيان توسط دختر ترسائي بنام اريا بعنوان كليسا بنا گرديده كه پس از اسلام با انجام تغييراتي بصورت مسجد درآورده و صليب‌هاي بزرگ و كوچك شكسته دور تا دور قسمت فوقاني مسجد را كه بطرز زيبائي پوشانده است اين احتمال را بعيد نمي داند و وجه شبيه مرند نيز از نام همين دختر ترسا گرفته شده است. امروزه كف مسجد به اندازه سه پله از سطح كوچه مجاور پائين تر است و دالاني به طول 12 متر يا سه طاق گنبدي ورودي مسجد را به شبستانها مربوط مي سازد در سمت چپ اين دالان شبستان جنوبي با گنبدي كم خيز واقع شده كه در زير آن كتيبه اي از سنگ با عبارت زير به چشم مي خورد . ( امر تجديد هزا العماري العبدالفقير خواجه حسين بن سيف الدين محمود بن تاج خواجه في اواخر شوال سنته اربعين و اربعمائه )

 

مسجد امام خمینی

اين مسجد كه بنام مسجد بازار معروف مي باشـد در سالهاي قبل از انقلاب از آن بعنوان مسجد پير بـالا نيز نامبرده مي شد اين مسجد در مركز بازار مـرند واقع گرديده و بناي فصلي آن متعلق به دوره صفـوي مي باشد و بر اساس سنگ نوشته و مريفي مه وجود دارد تعمير اساسي آن در سال 1268 هجري قمـري صورت گرفته است متن سنگ نوشته بزبان عربي بوده و ترجمه آن چنين است. اين مسجد در رديف بطوريكه بين مردم مشهور است قبر مادرنق در آن واقع شده است به مباشرت شيخ علي مرندي شاگرد مشايخ بزرگ شيخ محمد حسن صاحب جواهر الكلام و شيخ محمد حسين صاحب الفصول و شيخ ازهد صاحب مفاخر و زبده اوائل و اواخر شيخ مرتضي سلمه الله در تاريخ 1268 هـ . ق تعمير يافت. اين مسجد داراي 4 ستون سنگي 12 ضلعي و 9 گنبد آجري زيبايي باشد كه بنا به نوشته مورخان بر پايه مسجد يا معبدي كه در قرون سوم هجري وجود داشت ساخته شده است.

لینک به دیدگاه

قلعه خرابه مرند

اين قلعه در قسمت شرقي شهر مرند واقع شـده و آثار بجاي مانده از آن نشان ميدهد كه اين قلعـه در هزاره چهارم قبل از ميلاد يعني 6000 سال پيش بنا گرديده است و لاديميرمينورسكي اين قلعه را ازنوع قلعه هاي خشتي او را ركويي ميداند كه در حمله سارگون دوم پادشاه آشور تخريب شده است. ويلياطرجكسون امريكائي نيز قلعه مرند راباقيمانده يكي از آتشكدههاي دوره ساساني مي شمارد و مي گويد كه مرند روزگاري در عهد ساسانيان پايتخت شهرستان ( واسپورگان ) بوده است. واژه گول تپه كه به اين قلعه اطلاق مي شود شكل پهلوي و آذري گل فارسي است كه معناي آتش وافگر آتش و شعله آتش دارد و كول در تركي به معني خاكستر و در كردي به معني آتش است.

 

کاروانسرای پیام

ساختمان قديمي كاروانسراي پيام در فاصله 54 كيلومتري تبريز به مرند قرار داشته و به علت اهميت مكاني و تردد و مبادلات وسيع كالا در قرون گذشته بر خلاف كاروانسراهاي كوهستاني داراي حياط مركزي وسيع و از نوع كاروانسراهاي چهار ايراني بوده است. اين كاروانسرا داراي سر در رفيع ، گنبد خانه – حياط مركزي به شكل هشتي مي باشد كه ورودي هاي اصلي به سالن هاي عقبي ( شترخان – اصطبل ) از پخ هشت ها بوده است. ساختمان كاروانسرا بشكل مستطيلي است به طول 62 و عرض 48 متر كه جهت طول آن شرقي به غربي و در چهار گوشه آن با چهار برج مدور به قطر 7 متر تقويت مي شده است.

لینک به دیدگاه

طاق و قلعه هلاکو

در 27 کيلومتري مرند، بقاياي يک بناي آجري عهد مغول در سمت شمال جاده جلب نظر مي کند. اين بناي تاريخي که نزد اهالي محل به «کاخ هلاکو» معروف است، در دشت بسيار وسيعي به نام «دشت هلاکو» يا «الاکي» واقع است. آنچه از ساختمان مغولي باقي مانده پي هاي سنگي و ديوار هاي قطوري است که مبين محوطه ساختماني سي متر در سي متر مي باشد و بدنه اي از يک طاق مدخل و سر بنا باقي مانده از يک دهم طاق اصلي به علاوه پايه هاي سنگي چهارگوشه و دو برج از ضلع جنوبي که ويران شده است. بدنه طاق به سبک ديگر بناهاي آجري عهد ايلخاني مغول و بر روي پايه سنگي بنا شده است. آن چه فعلا موجود مي باشد در حدود 6 متر ارتفاع دارد. در حاشيه آن اثري از کتيبه کوفي مزين با آجر و کاشي فيروزه اي رنگ ديده مي شود که دور تا دور طاق سر در بنا را پوشانده و اينک مقدار محدود و کمي از کتيبه و تزيينات آن باقي مانده است. قطر بدنه طاق نيم متر در يک متر است و در جبهه خاوري آن قسمتي از بقاياي ديوار ساختمان از آجر هنوز باقي است. درست روبه روي اين بنا در سمت جنوبي جاده بر روي يک تپه صخره اي نسبتا مرتفع، بقاياي ديواره سنگي يک قلعه مخروبه وجود دارد که نزد اهالي محل به قلعه «گبرها» معروف است. علاوه بر اطلاق نام « قلعه گبر ها» اهالي به آن «قلعه هلاکو» نيز مي گويند. قلعه حصاري بسيار محکم و عريض مي باشد که تا 5/3 متر داشته است. تعدادي تکه سفال پارتي نيز در حوالي بنا به دست آمده است. از مشاهده پاره سفال ها مي توان تاريخ احداث قلعه را به ابتداي هزاره اول قبل از ميلاد منسوب نمود.

 

قلعه سن سارود

اين قلعه در 26 كيلومتري شمال مرند واقع در روستاي هرزند بر روي تپه‌اي سنگي و مرتفع قرار دارد. در بخش شرقي قلعه تخته سنگهاي بزرگي وجود دارند كه قدمت آنها معلوم نيست ولي آثار باقيمانده از جمله قسمتهائي از حصارهاي دفاعي قلعه و برجهاي نيم استوانه‌اي پيش آمدة آن بناي قلعه را در قرون هفتم و هشتم نشان مي‌دهد. اين قلعه مي‌تواند يكي از قلعه‌هاي دفاعي منطقه باشد زيرا تقريباً در مرز شرقي ايران و ارمنستان واقع شده است. در جنوب قلعه نيز گورستاني از ادوار اسلامي وجود دارد.

لینک به دیدگاه

کاروانسرای مرند

اين كاروانسرا كه به جهت واقع شدن در نزديكي مرند به اين نام موسوم گشته است. قطعاً در اصل نام ديگري داشته است كاروانسراي مذكور در 23 كيلومتري مرند و در سر راه جلفا و در دشت الكي واقع شده است تاريخ بناي اين كاروانسرا (به سال 731 هجري قمري و عهد ابوسعيد بهادرخان) نسبت داده شده است فعلاً جز تلي خاك آثاري از آن باقي نمانده است اين كاروانسرا (يكي از باشكوهترين بناهاي زمان خود بوده و شايد هم قلعه يا مقر حكومتي شخص با نفوذي بوده است گروهي به جهت نزديكي نام محل به نام هلاكوه ايلخان مغول ساختمان اين بنا را به هلاكو نسبت مي دهند چرا كه الكي گاهاً هلاكو خوانده مي شود. تا چندين سال پيش سردر كاروانسرا كه طاق روي آن خراب شده بود نمايان بود كه ارتفاع آن به 9 متر مي رسيد. صفحة خارجي آن از نيم ستون زاويه كتيبه اي به عرض 25 سانتي متر شروع مي شده كه به حروف كوفي نوشته شده بود اين حروف از سفال بدون لعاب در زمينة كاشي آبي روشن نوشته شده بود.

 

حمام لیوارجان

بقاياي اين بنا در روستاي ليوارجان در هشت كيلومتري جنوب خاوري شهرستان علمدار از توابع شهرستان مرند واقع گرديده و ظاهرا از آثار دوره صفويه و قاجاريه مي باشد. نيمي از ساختمان حمام بر روي برآمدگي زمين ساخته شده ، به طوري كه قسمت جنوبي آن در گودي خاك فرو رفته است، اما قسمت شمالي كمي از سطح زمين بالاتر قرار دارد. حمام در محوطه مستطيل شكلي به صورت خاوري – باختري ساخته شده و دو ورودي آن از جانب خاوري است. اين ورودي ها از طريق فضاي طاقداري به رخت كن حمام راه مي يابد. رخت كن فضاي چليپا شكل گنبدداري است كه در اطراف آن سكوهايي براي نشيمن و رخت كن تعبيه شده است. در ميانه فضا نيز حوضچه اي قرار دارد. حد فاصل رخت كن و گرمخانه، فضاهاي كوچك طاقداري قرار گرفته و بعد از آن گرمخانه حمام با پوشش طاق و گنبد واقع گرديده است. قسمت اصلي گرمخانه با گنبد و فضاي جانبي آن با طاق استوانه اي مسقف شده است. در ضلع جنوب گرمخانه منبع آب حمام و در ضلع باختري، خزينه و سپس تون يا كوره حمام قرار دارد. بناي حمام فاقد هر گونه تزئيناتي است. حمام ليوارجان دردوره قاجاريه مورد استقاده بوده ولي ممكن است زمان احداث آن به عهد صفويه باز گردد.

لینک به دیدگاه

تپه باستانی پیرموسی

اين تپه جزو بخش رودقات شهرستان مرند بوده و در يک کيلومتري خاور قريه سهلان واقع شده است. تپه از سمت شمال به راه آهن تبريز – جلفا و ايستگاه سهلان و از قسمت باختر، خاور و جنوب به اراضي دهکده مذکور محدود مي گردد. تپه پير موسي داراي ارتفاع هفت متر و مساحت هشت هزار متر مربع مي باشد. علت اصلي اين که تپه از حفاري هاي غير مجاز در امان و مصون مانده وجود امامزاده اي در بالاي آن به نام امامزاده پير موسي است که متاسفانه اطلاعي از شجره اين امامزاده در دسترس نيست

 

تپه باستانی قلعه باروج

اين تپه جزو بخش رودقات شهرستان مرند بوده و در يک کيلومتري خاور قريه سهلان واقع شده است. تپه از سمت شمال به راه آهن تبريز – جلفا و ايستگاه سهلان و از قسمت باختر، خاور و جنوب به اراضي دهکده مذکور محدود مي گردد. تپه پير موسي داراي ارتفاع هفت متر و مساحت هشت هزار متر مربع مي باشد. علت اصلي اين که تپه از حفاري هاي غير مجاز در امان و مصون مانده وجود امامزاده اي در بالاي آن به نام امامزاده پير موسي است که متاسفانه اطلاعي از شجره اين امامزاده در دسترس نيست

لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...