نوشتن جادویی

[هـــاله 348]

روش کار:

 

ازعینک ایمنی استفاده شود.

1-توسط مالیدن FeCl3 خشک بر روی یک مقوای نازک یا پوستر، سطحی را برای نوشتن آماده می کنیم و از محلولهای بی رنگ زیر برای بدست آوردن رنگهای متفاوت در نقاشی استفاده می کنیم: تیو سیانات پتاسیم برای رنگ قرمز (KSCN) ،فرو سیانات پتاسیم K4Fe(CN)6 برای رنگ آبی و اسید تانیک (C76H52O46) برای رنگ سیاه.

2- بوسیله مالیدن مخلوطی از فروسیانید پتاسیم خشک و سولفات آمونیم خشک بر روی یک کاغذ پوستر، سطحی را برای نوشتن آماده کرده و روی آن را بوسیله قلم مویی که در آب فرو برده می شود نقاشی می کنیم. محصول آبی رنگ است.

3- یک تکه کاغذ را در محلول تیو سیانات غلیظ می خیسانیم ،وقتی که کاغذ خشک شد، انگشت خود را در محلول رقیق کلرید آهن (III) فرو کرده و یک تصویر خونین بر روی کاغذ رسم می کنیم.

واکنش ها

SCN-(aq) + Fe3+(aq) ---> Fe(SCN)2+(aq) قرمز

4K+(aq) + Fe2+(aq) + [Fe(CN)6]3-(aq) ---> Fe3+(aq)+ K4Fe(CN)6(aq) آبی

tannic acid + Fe3+(aq) ---> Fe(III)tannate سیاه

نکته

یک آزمایش مطلوب انگشت خونین است. چندین ورق کاغذ مانند مرحله1 آماده کرده و آنها را در یک ظرف با دهانه بزرگ نگهداری می کنیم. و بطور غیر واقعی انگشت خود را با سوزن سوراخ کرده و سریع انگشت خود را در محلول Fecl3 وارد می کنیم و با خون بر روی کاغذ ترسیم می کنیم. دست خود را بعد از این آزمایش می شوئیم.

 

آزمایش2

 

بر روی یک قطعه کاغذ بزرگ سؤالی با مرکب صورتی نوشته می شود ،وقتی که کاغذ با شعله گرم شود،نوشته صورتی ، آّبی شده و جواب پدیدار می شود.

روش کار:

از عینک ایمنی استفاده می شود ودر حین کار با کبالت کلرید از دستکش استفاده می کنیم.

1- نام یک ترکیب و فرمول آن مثلا آمونیم کلرید (NH4Cl) را برای نمایش انتخاب می کنیم.

2- با استفاده از یک قلم موی کوچک و محلول A عبارت NH4Cl را در پائین یک کاغذ بزرگ نوشته و فرصت می دهیم تا کاغذ خشک شود.

3- وقتی برای شروع آزمایش آماده شدیم، در قسمت بالای کاغذ و با قلم موی دیگر و محلول B، می نویسیم: «فرمول شیمیایی کلرید آمونیم چیست»

4- یک چراغ بونزن را برداشته و به دقت روی کاغذ را حرارت می دهیم (با احتیاط)

5- سؤال به رنگ آبی تبدیل خواهد شد (در صورت حرارت دادن بیشتر سیاه می شود) و فرمول آن در پائین کاغذ ظاهر می شود.

واکنش:

محلول کلرید کبالت که به عنوان مرکب برای نوشتن سؤال استفاده شد. ضمن خشک شدن، آب از دست داده و سؤال نوشته شده تغییر رنگ می دهد.

کمپلکس صورتی کبالت شامل 6 مولکول آب است که با تغییر آن به 2 مولکول آب کمپلکس آبی رنگ می شود.

[CoCl2(H2O)6] ---> [CoCl2(H2O)2] + 4H2O

به دلیل اینکه بین کاغذ و مرکب های مختلف استفاده شده برای نوشتن در حین خشک شدن، واکنشهای آب زدائی اتفاق می افتد، پاسخ به صورت یک نوشته پر رنگ ظاهر می گردد.

محلول A: در این مورد می توان از سرکه ،آب لیمو یا محلول 10 درصد کلرید –آمونیم یا سولفات آمونیم آهن (III) استفاده کرد.

محلول B: محلول 10 درصد کبالت کلرید است.

نکته ها:

1- اگر چه اسید سولفوریک نیز باعث زغالی شدن کاغذ می شود ولی استفاده از آن به عنوان محلول A توصیه نمی شود.

2- سعی می کنیم غلظت محلول ها را تا زمان رسیدن به اثر مطلوب تغییر دهیم.

3- کلرید کبالت سمی است و از دستکش استفاده می کنیم.

4- برای تنوع سعی می کنیم محلول B را با محلول رقیق آمونیاک حاوی چند قطره معرف فنل فتالئین تغییر دهیم. با حرارت، محلول ارغوانی بازی بیرنگ خواهد شد. (بدلیل تبخیر آمونیاک)

5- می توانیم با یک سشوار قوی و یا نگهداشتن بر روی یک صفحه داغ، کاغذ را خشک کنیم.

 

 

منابع:

1- نمایشهای شگفت انگیز شیمی سومر لین ، ایلی ترجمه دکتر مجید هروی

2- روشهای عملی آزمایشهای شیمی دکتر زهره حبیبی-صادق احمدی –الهه نیکو سپهر

[davood_Seife 13]

خیلی با حال بود دمت گرم