ترکیه- ناتو- ایران

[spow 44197]

صادق زيبا کلام

در پی پیشنهاد ایالات متحده در نشست سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) در بروکسل مبنی بر استقرار سپر دفاعی موشکی در خاک ترکیه، این کشور شروطی را برای استقرار این سامانه دفاعی در خاک این کشور تعیین کرده است.

1- تهدید آمیز نبودن این طرح علیه هیچ یک از همسایگان ترکیه

2- -پوشش دادن همه خاک ترکیه از سوی این طرح

3- شریک کردن آنکارا در سیستم فرماندهی

4- کنترل این طرح و عدم درز اطلاعات این سیستم به کشورهای غیر عضو ناتو به ویژه اسراییل از جمله شروطی است که گفته می‌شود جزو عمده شرط‌هایی است که هم اکنون در مذاکره بین مقامات ترکیه و ناتو مورد بحث و بررسی است. درست است که روسیه همچنان برای ناتو مشکلاتی را ایجاد می‌کند ولی معتقدم که ایران هدف مقدم تری برای ناتو است.

ایران کشوری است که توان موشکی خوبی دارد و می‌تواند در آینده موشک‌های دور برد تولید کرده یا خریداری کند. بنابراین از نظر ناتو ایران می‌تواند اروپا را هدف بگیرد. پس هدف اصلی استقرار سپر دفاعی موشکی در ترکیه، ایران است. کار ویژه ناتو صرفا رویارویی با بلوک شرق و پیمان ورشو بود اما پس از فروپاشی شوروی و بعد از آنکه بسیاری از کشورهای اروپای شرقی به کشورهای آزاد تبدیل شدند و بعضا روابط دوستانه‌ای با غرب برقرار کردند، کار ویژه ناتو هم تغییر کرد. با وقوع 11 سپتامبر، پیش آمدن بحث بنیاد گرایی و نقش القاعده این تغییر کار ویژه حتی بیشتر هم شد. بطوریکه الان در افغانستان ناتو جلودار رویارویی با القاعده است.

بنابراین اگر روزی روزگاری مقابله با تهدیدات کمونیسم و بلوک شرق مطرح بود الان سایر تهدیدات از جمله القاعده و بنیاد گرایی برای ناتو مطرح شده است. ایران در ساخت و در اختیار گرفتن سلاح‌ها از جمله موشک‌های زمین به زمین موفقیتی‌هایی داشته است و به تلاش‌‌های خودش برای دستیابی به موشک‌های زمین به زمین ادامه می‌دهد. با توجه به روابطی که میان ایران و غرب وجود دارد، کشورهای غربی این توان موشکی ایران را یک نگرانی تلقی می‌کنند و این سوال در ذهن آنها هست که آیا ممکن است در آینده ایران خطر موشکی بالقوه‌ای را برای کشورهای غربی ایجاد کند یا نه. ترکیه استقرار این سامانه دفاعی را مشروط به آن کرده است که این سامانه تهدیدی علیه ایران و سوریه نباشد که دراین مورد باید گفت که ترک‌ها مقداری مقاومت کرده و چانه زنی خواهند کرد.

با این عنوان که ایران آن تهدیدی نیست که شما فکر می‌کنید و استقرار این سپر دفاعی نیز عملا برای سوریه بی معنا است، برای اینکه سوریه مشرف به دریای مدیترانه است و اروپا را مستقیم تحت نظر دارد. در دیپلماسی آنچه مهم است بحث هزینه و فایده است چه بسا با دادن امتیازات ویژه ترکیه را نیز دور بزنند. ایران باید مراقب باشد تا داستان روسیه این بار توسط ترکیه تکرار نشود