*طب سنتی و گیاهی

[Matin H-d 18,145]

خواص کرفس

 

 

اثر ضد نقرس:

 

مواد موجود در کرفس داراي خاصيت کاهش اسيد اوريک هستند. به همين دليل از تجمع بيش از حد کريستال اورات در مفاصل جلوگيري کرده و درد مفاصل به ويژه مفاصل پا (سر زانو) را کاهش مي دهد.

 

اثر ادرار آور:

 

کرفس داراي خاصيت ديورتيک (diuretic) يا به اصطلاح ادار آور خوبي است و مي تواند در دفع بعضي از سنگ هاي مجاري ادرار مؤثر باشد. هم چنين چون داراي خاصيت ضد ميکروبي است، در ضد عفوني کردن مجاري اداري تأثير دارد.

 

اثر ضد نفخ:

 

کرفس به علت دارا بودن اسانس (رايحه) داراي خاصيت ضد نفخ و محرک هضم غذا مي باشد. به همين دليل از گذشته هاي دور در جهت بر طرف کردن نفخ و بعضي از مشکلات معده مورد استفاده بوده است.

 

اثر مسکن و آرام بخش:

 

تجزيه ي مواد موجود در کرفس نشان داده است که ترکيباتي از جمله متيل فنالايد که در کرفس وجود دارند، داراي خاصيت کاهش اسپاسم، آرام بخش و مسکن هستند.

اثر ضد احتباس آب در بدن:

 

کرفس داراي خاصيت خروج آب اضافي در بدن است. از اين خاصيت کرفس مي توان در جلوگيري از چاقي هائي که به علت احتباس آب در بدن به وجود آمده است (ادم)، استفاده کرد. از خواص ديگر کرفس مي توان اثر کاهش فشار خون و تا حدي ضد روماتيسم بودن آن را نام برد. در طب شرق و به ويژه در چين، کرفس را به عنوان تنظيم کننده ي اثر غذا هاي گرم و ادويه جات تند به کار مي برند؛ زيرا کرفس جزو غذا هاي سرد و مرطوب، طبقه بندي شده است. در قديم کرفس را بيش تر در فصل زمستان و اوايل فصل بهار مصرف مي کرده اند و معتقد بوده اند که در فصل زمستان به علت جمع شدن بيش تر سموم در بدن، ايجاد رخوت و سستي بيش تر از فصول ديگر است و چون کرفس داراي خاصيت ضد سم مي باشد، با خنثي کردن آن ها نشاط ايجاد مي کند و به عنوان يک گياه نشاط آور ذکر شده است.

 

تذکر:

 

نکاتي که به عنوان احتياط بايد در نظر داشت اين که، افراد مبتلا به تورم کليه بايد از مصرف زياد کرفس خودداري کنند. هم چنين زنان حامله در خوردن دانه ي کرفس بايد مواظب باشند چون مصرف مقدار زياد دانه ي کرفس باعث تحريک رحم مي شود.

هم چنين افراد به نور بايد از خوردن بيش از اندازه ي دانه ي کرفس خودداري کنند. چون ممکن است باعث درماتيت هاي پوستي در آن ها شود. با توجه به اين که دانه ي کرفس داراي خاصيت ضد ورم است، از آن در انگلستان بيش از 60 فرآورده ي ضد ورم تهيه مي کنند.

 

چگونگي مصرف:

کرفس مي تواند به صورت پخته و يا خام مصرف شود.

البته با توجه به اين که بعضي از خواص کرفس مربوط به ترکيبات موجود در اسانس (رايحه) آن است که در اثر پختن تا حد زيادي از بين مي رود، لذا اثرات کرفس خام به مراتب بيش تر از پخته ي آن است.

بنابراين براي کسب اثرات درماني مذکور، بهتر است از کرفس تازه و يا آب آن استفاده شود. مقدار مصرف کرفس به طور عادي روزانه حدود صد گرم خام و يا يک استکان از آب برگ و ساقه ي آن است.

[Matin H-d 18,145]

 

گياهي است يک ساله ، کوچک و علفي که ارتفاع آن حدود 60 سانتيمتر است . ريشه ي آن دراز و باريک و به رنگ سفيد مي باشد . ساقه ي آن راست و برگهايش به شکل نوار باريک و نخي شکل و به رنگ سبز مي باشد .

مهمترين ترکيبات شيميايي :

 

تانن ،اسانس ( از تقطيرميوه له شده تحت اثر بخار آب به دست مي آيد ،اين اسانس مايعي است بي رنگ که در اثر ماندن ابتدا زرد رنگ و سپس قهوه اي رنگ مي شود ) .

روي زيره مربوط به ماده اي به نام کومينول است . مقدار اين ماده بسته به محل کشت آن بين 30 تا 60 درصد است . منبع غني اي از آهن ،منگنز ، کلسيم ، فسفر ، پتاسيم و ويتامين هاي K,C,B,A مي باشد .

 

مهمترين خواص دارويي و مصارف درماني :

 

افراد گرم مزاج به علت طبع بسيار گرم و خشک ، بهتر است آن را با سرکه يا آبليمو مصرف نمايند . از آنجا که طبع بيماريهاي گوارش و اعصاب سردتر مي باشد استفاده از زيره مي تواند خيلي سودمند باشد . به هرحال مهمترين خواص زيره عبارتند از :

1ـ ضد تشنج

2ـ جهت کنترل بيماري صرع مفيد است .

3ـ در دفع گاز معده و روده بسيار موثر بوده و اپاسم .

4ـ قاعده آور و بهبود دهنده ي دردهاي ناشي از قاعدگي

5ـ عرق آور و ادرارآور بوده و در درمان مشکلات مثانه و کليه مفيد مي باشد .

6ـ براي رفع برونشيت از دم کرده مرزه استفاده فرماييد .

7 ـ جهت برطرف کردن سوء هاضمه بسيارعالي عمل مي کند خصوصا اگر با زيره سياه و تخم رازيانه مخلوط گردد .

8 ـ جهت تحريک اشتها آن را با سرکه و آب مخلوط کرده و يک ربع قبل از غذا ميل کنيد .

9 ـ جهت درمان تکرر ادرار و يا قطره قطره ادرار کردن زيره را تفت داده و سپس با آب ميل کنيد .

10 ـ هنگامي که اطفال شيرخوار دل درد دارند و نفخ در شکم به وجود آمده چند قطره اسانس زيره را با روغن بادام مخلوط کرده و با آن شکم را ماساژ دهيد .

11 ـ جهت بر طرف کردن ترشحات زنانگي از دم کرده يک قاشق چايخوري زيره ي سبز در يک فنجان آب جوش استفاده نماييد .

12 ـ اگر زماني سردي به بدن شما غلبه کرد يک استکان عرق زيره ي سبز قبل از غذا ميل کنيد .

 

 

طريقه مصرف :

1ـ يک قاشق مرباخوري از تخم زيره ي سبز را در يک فنجان آب جوش دم کرده روزي 3 بار بعد از غذا ميل کنيد .

2ـ نصف استکان عرق زيره ي سبز را با نصف استکان عرق زيره ي سياه مخلوط کرده بعد از شام ميل کنيد .

3ـ يک قاشق مرباخوري از پودر تخم زيره را به غذاها اضافه کنيد تا نفخ غذاها را از بين ببرد .

4ـ از مخلوط گرد زيره با عسل در موارد ابتلا به دل درد و دل پيچه استفاده نماييد .

[Matin H-d 18,145]

 

ميوه سنجد در درمان بيماريهاي دهان و دندان، زخم معده و آرتروز نقش دارد .

 

امروزه از درخت سنجد و ميوه آن در صنايع غذايي، بهداشتي، دارويي، عطرسازي و صنايع چوب استفاده مي شود. نام علمي سنجد «Elaeagnusan gastifolial» است و رويشگاه اين درخت بدليل سازگاري آن با محيط‌هاي مختلف در اغلب نقاط كره زمين از جمله آمريكاي شمالي، اروپاي شرقي و غربي، آسياي مركزي و شمالي و ... است.

به طور كلي 3 نوع درخت سنجد در دنيا وجود دارد كه 2 نوع هلاگنوس و هيپوفار در ايران موجودست. درخت سنجد هلاگنوس به دليل درشتي ميوه‌، قامت بلند، نداشتن خار و برگهاي پهن به درخت سنجد هيپورفيا برتري دارد.

 

 

خواص درخت سنجد در تمام اندامهاي آن منتشر شده است و ريشه، چوب، پوست و ميوه آن داراي خواص دارويي و صنعتي متفاوتي است از پوست درخت سنجد يك ماده شيميايي دارويي مهم به نام تتراهيدروآرمور – متيل – N استخراج مي‌شود.

از برگ درخت سنجد آلكانوييد استخراج مي‌شود كه در صنايع داروسازي كاربرد دارد. اسانس گل سنجد در صنايع داروسازي و آرايشي و عطرسازي بكار مي‌رود.

درخت سنجد داراي 3 قسمت برون بر (پوست قهوه‌اي رنگ)، ميان‌بر (آردي شكل) و درون بر (هسته چوبي و سفت آن) است كه قسمت ميان‌بر و درون بر آن داراي ارزش غذايي فراوان است. در قسمت ميان‌بر 2 نوع قند گلوكز و فروكتوز، 7 نوع چربي اشباع شده و اشباع نشده وجود دارد. در قسمت درون بر سنجد 17 نوع آمينواسيد و مقداري پروتئين وجود دارد كه هر يك از اين آمينواسيدها خواص دارويي بسيار مفيدي دارند بطوري كه مي‌توان گفت ميوه سنجد يك ميوه دارويي صفراست. اين ميوه در طب سنتي به عنوان تانن قابض است بنابراين در معالجه بيماريهاي دندان، لثه و اسهال و در درمان زخم معده موثر است و مي‌تواند از خونريزي جلوگيري كند. اگر آرد و هسته‌ ميوه سنجد با هم آسياب شود مصرف خوراكي آن بيماري آرتروز را درمان مي‌كند.

[Matin H-d 18,145]

 

مصرف انواع كلم براي سلامت انسان بسيار سودمند و مفيد است. خانواده اين گروه از سبزي‌ها شامل كلم برگ، كلم بروكلي، كلم بروكسل، گل كلم، كلم قمري و كلم‌پيچ است.

انواع كلم غني از ويتامين C و اسيدفوليك و داراي عناصري نظير ويتامين A ، بتاكاروتن، گوگرد، فسفر و كلسيم است. از مهم‌ترين خواص اين خانواده خصوصا كلم بنفش، بروكلي و گل‌ كلم مي‌توان به تاثير آنها در پيشگيري از سرطان اشاره كرد.

ايندول موجود در انواع كلم در ايجاد خاصيت ضدسرطاني آن نقش دارد، به همين دليل اين سبزي‌‌ها خطر سرطان روده، معده، سينه و ريه را تا‌حد بسيار زيادي كاهش مي‌دهند. مطالعات آزمايشگاهي حاكي از آن است كه كلم، ميكروب‌كش قوي است و ويروس‌ها و باكتري‌هاي مولد بسياري از بيماري‌هاي عفوني را از بين مي‌برد. در يك ليوان كلم خام 25 كالري، يك‌ليوان كلم پخته 40 كالري و 100 گرم گل كلم تنها 10‌كالري انرژي نهفته است.

كلم بروكسل

 

قسمت مورد استفاده آن به طور معمول جوانه‌هاي متورمي است كه در اطراف ساقه گياه زير چتر برگ‌ها بيرون مي‌زند و به شكل غده‌هاي گوشتي سبز و سفت به اندازه فندق درمي‌آيد. فولات موجود در اين نوع كلم براي زنان باردار بسيار مفيد است و مانع بروز نواقص سيستم عصبي جنين مي‌شود. از سوي ديگر فولات در پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي عروقي مفيد است. از اين رو افرادي كه يك بار دچار سكته شده‌اند، خوب است به صورت مرتب از اين سبزي مصرف كنند. قابل ذكر است اثر كلم قرمز به خاطر ليكوپن موجود در آن براي اين افراد چند برابر است.

كلم بروكلي

 

در ميان خانواده كلم، بروكلي در پيشگيري از سرطان موثرتر است. داراي ماده‌اي به نام سولفورافان است كه به طور محسوسي تعداد و اندازه و ميزان تكثير سلول‌هاي سرطاني را كاهش مي‌دهد. ايندول موجود در آن استروژن اضافي را كه باعث رشد تومورهاست، خنثي مي‌كند. نقش بارز ويتامين‌هاي A ،C و E در كلم بروكلي موجب شده تا از بروز بيماري‌هايي نظير آلزايمر، بيماري‌هاي قلبي، آرتريت، التهاب مفاصل و كم‌خوني پيشگيري كند و مقدار بالاي فيبر غذايي موجود در آن براي افراد ديابتي بسيار مفيد است.

كلسيم موجود در بروكلي به همان ميزان كلسيم شير است، در نتيجه مصرف آن براي افرادي كه به پوكي استخوان يا كمبود كلسيم دچارند، بسيار مفيد است.

قابل ذكر است شير علاوه بر كلسيم داراي ويتامينD مي‌باشد، لذا منبع بهتري براي جبران كمبود كلسيم است. هنگام خريد كلم بروكلي بايد به ساقه‌هاي ايستاده با رنگ سبز دقت كرده و از خريد آن با رنگ زرد خودداري كنيد. قابل ذكر است مواد ضدسرطان موجود در جوانه‌هاي كلم بروكلي در مقايسه با بروكلي رسيده بيشتر است.

 

گل كلم

 

قسمت مورد استفاده اين كلم، گل آذين آن است. آليسين موجود در گل كلم موجب بهبود عملكرد قلب و كاهش خطر ابتلا به سكته مي‌شود. سلنيوم موجود آن نيز با كمك ويتامينD موجب تقويت سيستم دفاعي بدن مي‌شود. همچنين گلوكوسينولات موجود در گل كلم در اثر مصرف طولاني و مرتب در جلوگيري از بيماري آلزايمر موثر است و حافظه را تقويت مي‌كند.براي بهره‌مندي بيشتر از مواد مغذي گل كلم بهتر است آن را به صورت خام به همراه كاهو و ساير سبزيجات ميل كنيد. اين نوع سالاد ترشح ادرار را زياد مي‌كند. اگر هم قصد پختن آن را داريد، در مقدار بسيار كمي آب بجوشانيد و آب آن را نيز در سوپ بريزيد.

 

كلم برگ

 

كلمي بدون ساقه است كه مصرف برگ يا آب آن داراي خاصيت ضدالتهابي بوده و اثر شفابخشي در افزايش مقاومت بدن در عفونت‌ها و زخم‌ها دارد.

 

توصيه

كلم در درمان بيماري‌هاي گوارشي مفيد است، اما مصرف آن را به افرادي كه داراي ناراحتي‌هاي كبدي و واريس هستند، توصيه نمي‌كنيم. افرادي كه مبتلا به گواتر هستند، بايد در مصرف كلم احتياط كنند زيرا از جذب يد به وسيله غده تيروئيد جلوگيري مي‌كند. زياده‌روي در مصرف كلم موجب ايجاد نفخ، خواب‌هاي پريشان، افزايش فشارخون و غليظ شدن خون مي‌شود.

 

نكته

 

به همراه غذاي خود از ترشي كلم رنده شده با سركه استفاده نماييد؛ چرا كه فرآيند تخميري حاصل در اين نوع ترشي به توليد هرچه بيشتر موادي كه در پيشگيري از سرطان موثرند كمك مي‌كند؛ لذا براي كاستن سديم موجود در اين مخلوط، بهتر است قبل از مصرف كلم، آن را بخوبي با آب بشوييد.

[Matin H-d 18,145]

نارگيل با نام علمي (Cocos nucifera) گياهي است كه ابتدا در جنوب آسيا كشت مي ‌شد و در حال حاضر به صورت درخت نارگيل در تمام مناطق استوايي وجود دارد.

 

درخت نارگيل

 

نارگيل با نام علمي (Cocos nucifera) گياهي است كه ابتدا در جنوب آسيا كشت مي ‌شد و در حال حاضر به صورت درخت نارگيل در تمام مناطق استوايي وجود دارد.

مردم اقيانوس آرام از تمام قسمت‌ هاي اين درخت استفاده کرده و آن را به عنوان يك غذاي اصلي مصرف مي ‌كنند.

درخت نارگيل، درختي است زيبا و تنومند که به صورت قائم رشد کرده و بدون انشعابات مي ‏باشد.

برگ ‏هاي آن بسيار بزرگ و زيبا است.

گل‏هاي اين گياه زرد و نارنجي مي ‏باشد.

ميوه‏هاي نارگيل بيضي شکل و سبز هستند که با يک پوسته سخت قهوه اي پوشيده شده‏اند.

 

 

 

چشم هاي نارگيل

 

در قاعده ميوه ي نارگيل سه سوراخ وجود دارد که چشم هاي نارگيل ناميده مي شوند.

گوشت اين ميوه سفيد رنگ و چرب است و درون آن با يک شيره يا مايع شيرين پر شده است.

 

قسمت‏هاي قابل استفاده:

 

ريشه، گل آذين و دانه (پوسته، آب و روغن هسته) قابل استفاده مي ‏باشند.

ضرب المثلي درباره ي نارگيل بين مردم اقيانوس آرام معروف است که مي گويد هر کس که درخت نارگيل مي کارد، براي خودش و بچه هايش، لباس، ظرف، نوشابه، غذا و خانه درست مي کند. اين نشان مي دهد که تمام قسمت هاي اين درخت، مفيد و قابل استفاده هستند.

فوايد قسمت هاي مختلف درخت نارگيل:

 

 

 

ريشه‏:

قابض، ادرارآور(مدر) و کرم کُش.

نارگيل سبز

 

شيره گل:

 

شيرين و مطبوع، تب‏بُر، مقوي باء(تقويت کننده ي نيروي جنسي)، نشاط آور، مدر و سمّي.

 

پوسته:

 

مدر (ادرارآور) و برطرف کننده‏ ي بوي بد

 

مغز:

 

 

 

شيرين، خنک کننده، روغني، اشتهاآور، مقوي باء، ملين(ضد يبوست) و نيروبخش

 

آب:

 

شيرين و گوارا، خنک کننده، هضم کننده، مقوي باء ، ادرارآور ، کرم کش و نيروبخش

 

روغن:

 

شيرين، ضد عفوني کننده، دافع حشرات، هضم کننده، مقوي باء، اشتهاآور و تقويت کننده موي سر

 

اثرات درماني نارگيل:

 

 

اسهال:

 

آب نارگيل يک غذاي ايده‏آل براي جايگزين کردن مايعات از دست رفته در اسهال مي‏ باشد.

 

سنگ‏هاي ادراري (مانند سنگ مثانه):

 

براي درمان سنگ‏هاي ادراري، گل ‏هاي نارگيل را خشک کرده و پودر کنيد و سپس آن را با ماست بخوريد.

 

آب نارگيل

 

 

سردرد:

 

آب نارگيل سردردي را که در اثر تماس زياد با نور خورشيد بروز مي کند، تسکين مي ‏دهد.

 

کرم‏ها:

 

جوشاندن ريشه نارگيل با مقدار کمي از انقوزه براي پاک سازي و رهايي از کرم ‏هاي روده بسيار نافع است.

زخم و جراحت:

 

روغن کهنه نارگيل، تسکين دهنده سريع زخم ‏ها مي ‏باشد.

 

استفراغ:

 

اضافه کردن شکر، عسل و پودر فلفل به آب نارگيل يک ترکيب مطلوب براي پيشگيري از استفراغ مي‏ باشد.

 

زخم‏هاي دهاني:

 

غرغره کردن شيره ي حاصل از نارگيل چرخ و رنده شده براي تسکين و معالجه‏ ي زخم‏هاي دهان مفيد است.

خارش:

 

در خارش‏هاي معمول، شير نارگيل براي کاهش التهابات سودمند و کاربردي است.

 

جاي زخم (اسکار):

 

پوست درخت‏ انجير مقدس هندي و انجير معابد را در شيرنارگيل به صورت خمير در آورده و در سرتاسر زخم‏ ها بماليد. اين کار به تسکين و ترميم پوست به دليل خاصيت‏ قابض و مغذي بودن اين ترکيب، کمک مي‏ کند.

 

اگزما:

 

چند عدد سير را در روغن نارگيل بيندازيد و روي شعله گاز قرار دهيد تا رنگ آن تيره شود. سپس اين سيرها را در روغن نارگيل له کنيد. بعد، آن را از صافي رد نماييد. اين مخلوط يک ترکيب موثر براي رفع التهابات ناشي از اگزما است.

 

رشد موها:

 

شستشوي موها با شيره نارگيل يک عمل بسيار موثر براي تغذيه قسمت ‏هاي انتهايي ريشه‏ ي موها است. اين کار در بين هندي‏ ها که موهايي بسيار جذاب دارند، شايع است.

چند نکته:

 

شير نارگيل

 

شيره ي نارگيل با شير نارگيل متفاوت است. شيره ي نارگيل همان مايع آبکي درون نارگيل است، اما شير نارگيل از جوشاندن مخلوط مساوي آب و گوشت نارگيل خرد شده حاصل مي شود، به طوري که وقتي به حالت کف آلود درآمد آن را از شعله بر مي دارند و سپس صاف مي کنند.

نارگيل به دليل داشتن چربي زياد و مواد مغذي، چاق كننده است.

نارگيل هنگامي كه نارس است مقدار بيشتري شيره دارد، ولي به تدريج كه ميوه مي‌ رسد مقدار شيره آن كمتر مي شود. پس براي اطمينان از تازه بودن نارگيلي که مي خريد، آن را تکان دهيد تا صداي شيره ي آن را بشنويد. دقت کنيد که نارگيل سنگين تر، تازه تر است.

اين ميوه به دليل گرم بودن ممكن است در گرم مزاجان مشكلاتي ايجاد كند. لذا اين گونه افراد بايد آن را با ميوه‌هاي ترش، ليمو و يا هندوانه بخورند.

نارگيل دير هضم است، بنابراين کساني که دچار ناراحتي هاي گوارشي هستند، بايد هنگام مصرف آن مراقب باشند.

با اين که روغن نارگيل يک روغن گياهي است، اما داراي مقدار زيادي چربي اشباع مي باشد. به همين دليل افراد دچار چربي خون بالا و بيماران قلبي نبايد از روغن نارگيل استفاده نمايند.