معرفی استانداردهای اتاق عمل جراحی

[Mohammad Aref 120452]

پیشرفت روزافزون دانش پزشکی همراه با رشد فزاینده دست آوردهای تکنولوژی پزشکی، امروزه ، افقهای جدیدی را در عرصه درمان و مداوای بیماران گشوده است . از سوی دیگر جراحی به عنوان یکی از اساسی ترین شیوه های درمان همه روزه ، سهم بیشتری را در بهبود و بازیافت سلامت بیماران ایفا می کند .

 

ساختمان اطاق عمل :

درباره چگونگی طراحی و بنای اطاق عمل نظرات و آراء فراوانی وجود دارد . طرح و بنای اطاق عمل در همه بیمارستانها یکسان نیستند و بی شک بین اطاقهای عمل مختلف ، متناسب با نیازها و امکانات بیمارستان و نوع بیماران مورد پذیرش تفاوتهایی به چشم می خورد . ولی هدف اصلی در تمامی این طرحها افزایش هر چه بیشتر ایمنی بیمار و کارکنان اطاق عمل می باشد اطاقهای عمل باید بگونه ای طراحی و بنا شوند که از سویی انتشار عفونت به داخل حوزه عمل جراحی را مانع شوند واز سوی دیگر سرایت عفونت از این اطاقها به بخشهای دیگر بیمارستان را جلوگیری نمایند .

به طور کلی ساختمان اطاق عمل باید دارای چهار منطقه کاملا" مشخص باشد .

 

1 ـ ساختمان اتاق عمل :

در این محدوده اتاقهای عمل جای دارند و عمل جراحی در آن صورت می پذیرد . قسمتها و بخشهای فرعی این ساختمان را نوعا" قسمتهای زیر تشکیل می دهند :

ـ اتاق بهبودی یا اتاق بعد از بیهوشی

ـ محل کار یا دفتر کارکنان اتاق عمل

ـ اتاق استراحت کارکنان

ـ اتاق کار بر حسب نیاز خاص

ـ اتاق آموزش همراه با ابزارهای مورد نیاز

ـ مکانی برای قرارادادن وسایل اطاق عمل

 

2 ـ منطقه ای که تمامی افراد اتاق عمل حق ورود به آنرا دارند :

این قسمت شامل محدوده های زیر است :

ـ بخش ورودی " Entrance "

ـ پذیرش یا قسمت انتقال بیماران

ـ مکان کارگران

ـ رختکن خانمها و آقایان

ـ انبار اتاق عمل

ـ محل قراردهی وسایل کثیف و آلوده

ـ چند اتاق کار

 

3 ـ منطقه یا قسمتی که فقط گروه جراحی می تواند وارد شود .

هیچکس حق ورود به این منطقه را ندارد مگر آنکه لباس کامل اتاق عمل را بر تن کند . ضابطه حاکم بر این منطقه اصل خط قرمز ( Red Line Policy ) است . کسانی که وارد این منطقه می شوند در اتاق عمل نقش مهم و مشخصی را بر عهده دارند . این قسمت معمولا" شامل قسمتهای زیر است :

ـ اتاقهای عمل

ـ اتاق بیهوشی

ـ اتاق آماده سازی و شستشوی دستها ( اسکراب )

ـ اتاق پوشیدن لباس مخصوص عمل جراحی

ـ اتاق آماده سازی وسایل جراحی

ـ انبار و محل نگهداری وسایل مورد نیاز اتاق عمل

 

4 ـ منطقه اتاق عمل

در این منطقه اعمال جراحی انجام می شود و باید ابزار و دستگاههای مورد نیاز به گونه ای قابل دسترس در اختیار جراح قرار گیرد . به طور کلی اتاق عمل نباید بی اندازه بزرگ و یا بسیار کوچک باشد . تخت عمل باید در محلی قرار گیرد که کارکنان اطاق عمل براحتی و آزادی کامل بتوانند کار خود را انجام دهند .

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[Mohammad Aref 120452]

خصوصیات فیزیکی اتاق عمل :

1 ـ درب اتاق عمل باید به اندازه کافی عریض باشد تا کار انتقال بیمار از روی برانکارد بخش به برانکارد اتاق عمل به اشکال برخورد نکند .

2 ـ هر چه دربهای اتاق عمل کمتر باشد بهتر است . توصیه می شود باز و بسته شدن دربهای اطاق عمل به طور خودکار انجام گیرد .

3 ـ معمولا" اطاق بهبودی ، گچ گیری ، رختکن ها و نیز یک اتاق عمل کوچک که در آن بیماران سرپایی تحت عمل جراحی ساده قرار می گیرند در نزدیکی اطاق عمل بنا می شوند .

4 ـ اطاق رختکن ها در انتهای راهروی ورودی اول قرار می گیرند .

5 ـ بایستی تسهیلاتی نظیر توالت ، دستشویی ، حمام در محلی خارج از قسمت نیمه تمیز اطاق عمل و متصل به اطاقهای رختکن تعبیه گردند .

6 ـ معمولا" برای هر 8 ـ 10 نفر یک توالت ، دستشویی و حمام در نظر گرفته شود .

7 ـ دیوار اطاق عمل بایستی به صورت نیمه مات و به رنگ سبز یا آبی روشن و قابل شستشو در نظر گرفته شود . مزین نیمه مات بودن این است که از خستگی چشم جراح و سایر افراد تیم جراحی با کنترل انعکاس نور از روی دیوارها جلوگیری می کند .

8 ـ محل اتصال دیوارهای اتاق عمل باید طوری ساخته شود که خاک گیر نبوده و شستن و ضدعفونی کردن آنها آسان باشد از جمله این دیوارها باید عاری از لبه ، طاقچه و کنج باشند .

9 ـ ارتفاع اطاق عمل از کف تا سقف نباید از 3 متر کمتر باشد پوشش سقف باید از نوع اکوستیک ( گیرنده صدا ) و دارای سطحی صاف و قابل شستشو باشد .

10 ـ کف اتاق عمل بایدضدالکتریسیته ساکن (آنتی استاتیک) ، بدون سروصدا،قابل شستشو و مقاوم در مقابل مواد شیمیایی باشد .کف اتاق عمل باید فاقد سوراخ مجرای خروج آب باشد زیرا این مجرامیتوان موجب انتقال وانتشار میکروبهای بیماری زا گردد . لاستیکهای آنتی استاتیک لاستیکهای ضدجرقه ای هستند که به آنها کربن سیاه اضافه شده است و معمولا" با مارک زردرنگ Anti Static مشخص شده اند .

11 ـ به دلایل زیر تعبیه پنجره برای اتاقهای عمل توصیه نمی گردد :

ـ نور طبیعی باعث بهم خوردن میزان نور تنظیم شده اطاق عمل می شود .

ـ امکان نفوذ خاک از درزهای پنجره به داخل اطاق عمل زیاد است .

ـ در موقع اعمال اندوسکوپی وقت زیادی صرف به حداقل رساندن نور اتاق عمل می گردد .

ـ پنجره باعث نفوذ صدا از خارج به داخل اتاق عمل می گردد .

12 ـ بنابراین با توصیه استفاده از نور مصنوعی ( چراغ سیالتیک ثابت و متحرک ) لازم است برای مواجعه با مواقع قطع شدن برق اطاق عمل دارای یک سیستم اورژانس روشنایی و یا ژنراتور مجزا از سایر قسمتهای بیمارستان باشد .

13 ـ اتاق اسکراب معمولا" بین دو اتاق عمل ساخته می شود . سینک اسکراب باید به حدی بزرگ باشد تا آب به بیرون نریزد . نیز آب دستشویی های این اطاق با پدال و یا به صورت چشم الکترونیک کنترل می شوند .

14 ـ اتاق عمل باید حتما" مجهز به پریزهای برق ضدجرقه ( ارت دار ) و به تعداد کافی باشد .

15 ـ لوله کشی سانترال گازهای طبی برای اطاق عمل بسیار ضروری است زیرا از تجسم کپسولهای محتوی گازهای مذکور در اتاق عمل جلوگیری خواهد کرد .

16 ـ اطاق عمل باید دارای وسایل آتش نشانی بوده و کارکنان اطاق عمل باید به طرز کار و محل آنها آگاهی کامل داشته باشند.

[Mohammad Aref 120452]

تهویه اطاق عمل :

 

نتیجه بررسیهای وسیعی که در ارتباط با تهویه اطاق عمل انجام شده است سیستم تهویه مصنوعی که برای اطاق عمل در نظر گرفته می شود باید دارای خصوصیات زیر باشد :

17 ـ هوای عاری از میکروب به داخل اتاق عمل و اطراف آن جریان یابد و درجه حرارت و رطوبت نسبی در فضا حفظ شود .

2 ـ جریان هوا باید طوری هدایت شود که با وارد شدن هوای تمیز به داخل اتاق عمل ، هوای کثیف از آن خارج گردد .

3 ـ باید از ورودی هوای آلوده اطراف اتاق عمل به آن جلوگیری شود .

4 ـ فشار هوا در اطاقی که عمل جراحی در آن صورت می گیرد بایستی از فشار هوای قسمتهای نیمه تمیز بیشتر باشد . این فشار مانع از جریان یافتن هوای قسمتهای نیمه تمیز به داخل اطاق عمل و راه یافتن آلودگی به درون آن می شود .

5 ـ وجود *****های مخصوص جداسازی گردوغبار هوا و همچنین *****های جذب کننده باکتری در سیستم تهویه بسیار ضروری است .

6 ـ معمولا" توصیه می شود درجه حرارت اتاق عمل در 22 درجه سانتیگراد حفظ گردد .

7 ـ به منظور کنترل درجه حرارت و رطوبت اتاق عمل نصب بخاری و کولر گازی بعلت انتشار گرد و خاک و آلودگی اکیدا" ممنوع است .

8 ـ رطوبت هوای اتاق عمل بین 40 تا 60 درصد بستگی به نوع عمل ، حرارت هوا و استفاده از گازهای بیهوشی متغیر خواهد بود .

[مجیدرحیمی 1695]

همونطور که دوستمون عرض کردن اتاق عمل یکی از قسمتهای مهم بیمارستان می باشد که یک سری الزامات خاصی برای اون قائلند تو قسمت طراحی تهویه مطبوع اتاق عمل ذکر چند نکته الزامی است:

 

همونطور که گفته شد اتاق عمل نیاز به پنجره ندارد

اتاق عمل بخاطر شرایط خاصی که داره نباید هوا کثیف به داخل ان سرایت کند،پس لازمه این کار این می باشد که فشار هوای داخل اتاق عمل مثبت باشد یعنی فشار هوای مثبت بدین منظور که همیشه هوا داخل اتاق عمل باشد تا نسبت به راهرو و اتاق های مجاور که هوای کثیفی دارند ،هوا نفوذ نکند به داخل اتاق عمل

اتاق عمل داری برگشت هوا می باشد یعنی طبق استاندارن اشری اتاق عمل به هیچ گونه نباید هوا ان دوباره استفاده بشود و هوا باید خارج شود

*****های بیمارستان از نوع اولپا وهپا می باشند که داری راندمان بالا برای تصفیه هرچه بهتر هوا می باشند

 

ذکر این نکته اینجا بخودم واجب دونستم بگم که اغلب اینگونه نیست که کل بیمارستان داری رطوبت نسبی بین 50 تا 60 درصد باشد و یا دمای 22 درجه سانتیگراد داشته باشند

چون در قسمت بیماران سوختگی شرایط فرق میکنه و همینطور برای قسمت های مختلف

هر قسمت باتوجه به شرایط خاص خودش طراحی می شود.

[بیمارستان ایمن 0]

در ۱۳۹۱/۴/۹ در 19:07، مجیدرحیمی گفته است:

همونطور که دوستمون عرض کردن اتاق عمل یکی از قسمتهای مهم بیمارستان می باشد که یک سری الزامات خاصی برای اون قائلند تو قسمت طراحی تهویه مطبوع اتاق عمل ذکر چند نکته الزامی است:

 

همونطور که گفته شد اتاق عمل نیاز به پنجره ندارد

اتاق عمل بخاطر شرایط خاصی که داره نباید هوا کثیف به داخل ان سرایت کند،پس لازمه این کار این می باشد که فشار هوای داخل اتاق عمل مثبت باشد یعنی فشار هوای مثبت بدین منظور که همیشه هوا داخل اتاق عمل باشد تا نسبت به راهرو و اتاق های مجاور که هوای کثیفی دارند ،هوا نفوذ نکند به داخل اتاق عمل

اتاق عمل داری برگشت هوا می باشد یعنی طبق استاندارن اشری اتاق عمل به هیچ گونه نباید هوا ان دوباره استفاده بشود و هوا باید خارج شود

*****های بیمارستان از نوع اولپا وهپا می باشند که داری راندمان بالا برای تصفیه هرچه بهتر هوا می باشند

 

ذکر این نکته اینجا بخودم واجب دونستم بگم که اغلب اینگونه نیست که کل بیمارستان داری رطوبت نسبی بین 50 تا 60 درصد باشد و یا دمای 22 درجه سانتیگراد داشته باشند

چون در قسمت بیماران سوختگی شرایط فرق میکنه و همینطور برای قسمت های مختلف

هر قسمت باتوجه به شرایط خاص خودش طراحی می شود.

اما به هر حال با توجه به شرایط به خصوص بیماران مختلف در اتاقهای عمل هم نوع اتاقهای عمل متفاوت است و هم میزان دما و رطوبت در اتاقهای عمل متفاوت خواهد بود بنابراین در تمامی اتاقهای عمل دما و رطوبت مورد نیاز به صورت مصنوعی و توسط دستگاههای هواساز مجهز به فیلترهای مختلف و رطوبت زن های بخار یا آب تامین می شود و این موضوع به هیچ وجه ارتباطی با منطقه ای که بیمارستان در آن منطقه ساخته شده است ندارد، امری که متاسفانه اغلب مهندسان طراح بیمارستانی به آن توجه نداشته و در مناطق با رطوبت بالا هواسازهای بدون رطوبت زن در نظر می گیرند، حال آنکه تامین دمای مصنوعی در اتاقهای عمل به خودی خود با توجه به اینکه هیچگونه تبادل دمایی بین اتاقهای عمل و محیطهای بیرونی وجود ندارد اصطلاحا باعث خشکی هوای داخل اتاق عمل شده که اغلب برای بیماران مضر خواهد بود.