رفتن به مطلب
اطلاعیه مهم: پایان فعالیت انجمن پس از 15 سال ×
اطلاعیه مهم: پایان فعالیت انجمن پس از 15 سال

««مقالات عمومی زراعت»»

amir.d

توسط amir.d،
در زراعت

ارسال های توصیه شده

amir.d    1211

amir.d
  • مالک
ارسال شده در

مقاله شماره 2:

 

مدیریت ریسک در مزارع کشاورزی

 

حجم : 14 کیلوبایت

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

پسورد: forum.noandishaan.com

 

منبع:irangolara.com

  • Like 3
لینک به دیدگاه

amir.d    1211

amir.d
  • مالک
ارسال شده در

مقاله شماره 3:

 

تاریخچه تولید بذر ذرت هیبرید

 

حجم: 12 کیلوبایت

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

پسورد: forum.noandishaan.com

 

 

منبع:irangolara.com

  • Like 3
لینک به دیدگاه

amir.d    1211

amir.d
  • مالک
ارسال شده در

مقاله شماره 4:

 

علوفه کلزا در تغدیه دام

 

حجم: 17 کیلوبایت

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

پسورد: forum.noandishaan.com

 

منبع:irangolara.com

  • Like 3
لینک به دیدگاه
  • 3 هفته بعد...
  • 4 هفته بعد...
  • 1 سال بعد...

spow    44197

spow
ارسال شده در

تعیین سم دیازینون در آب شالیزارهای آمل به وسیله تکنیک کروماتوگرافی لایه نازک

رضا ارجمندی، میترا توکل، منصوره شایقی

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

  • Like 2
لینک به دیدگاه
  • 3 ماه بعد...
  • 2 سال بعد...

masi eng    47044

masi eng
ارسال شده در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه

masi eng    47044

masi eng
ارسال شده در

[h=2]تناوب- آيش و روش هاي زراعي نوين ذرت[/h]

موضوع تحقيق : تناوب- آيش و روش هاي زراعي نوين ذرت

مقدمه:

اهميت اقتصادي ذرت که کشت آن در دنياي جديد از هزاران سال پيش رواج داشته است برهمگان روشن است. زيرا کليه قسمت هاي آن اعـم از دانه و شـاخ و برگ و حتي چوب بلال و کاکل آن استفاده مي شود و در تغذيه انسان (25-20 درصد) تغذيه دام وطيور (75-70 درصد) و دارو سازي و صنعت (5 درصد) مصارف فراواني دارد. اين گياه به دليل قدمت و قدرت تطابق و سازگاري زياد با آب و هواهاي مختلف در تمام دنـيا گسـترده شده است و با کوشـش و هـمت متخصصـان اصلاح نباتات ارقامي مقـاوم و سـازگار با شرايط مختلف آب وهوايي توليد شده که بر اين گستردگي کشت افزوده است به طوري که درسال 1984 که از لحاظ سطح زير کشت و ميزان کل تـوليد (129628 هزار هکتار و 449255 هزار تن ) در جهان مقام سوم را بعداز گندم و برنج داشته است.اکنون به توضيح قسمتي از روشهاي تناوب-آيش و روشهاي نوين زراعي ذرت مي پردازيم.

تناوب- آيش و روشهاي نوين زرا عي ذرت:

1- تناوب و آيش: تناوب عبارت است از تکرار زراعت هاي مختلف يا زراعت وآيش به طور متوالي همراه با نظم و ترتيب خاصي در يک قطعه زمين که اغلب يک دوره کامل آن چندين سال طول مي کشد.

کاشت ذرت در يک قطعه زمين براي چندين سال متوالي مشکلاتي را به وجود خواهد آورد که بر خي ازآنها عبارتند از:

الف) ازدياد آفات، بيماريها و علفهاي هرز:

بيماريها به خصوص بيماريهاي خاکزاد که عامل بيماري از راه خاک انتقال مي يابد، مثل سياهک ذرت، تا حد زيادي منتشر مي شوند.

ب) تخريب ساختمان خاک و کاهش سودمندي آن:

ساختمان خاک خراب و باعث فشرده شدن خاک،ضعف زهکشي، نياز به مصرف انرژي زيادتر براي شخم زدن، سله بستن، فرسايش و سر انجام کاهش محصول مي شود.

ج) کاهش حاصلخيزي خاک:

دراثر کشت متوالي ذرت در يک قطعه زمين، تعدادي از عناصر غذايي خاص که ذرت به آنها نياز بيشتري دارد مصرف خواهد شد وباعث ضعف زمين مي شود و ميزان توليد در کشت هاي بعدي کاهش مي يابد.

مواد غذايي زمين به خصوص در عمقي معين وثابت، يعني در منطقه اي که سيستم ريشه اي ذرت قرار دارد، مصرف مي شود وکاهش مي يابد. لذا ذرت مي تواند به طور مؤثري در يک سيستم تناوب به عنوان زراعت اصلي کاشته شود، زيرا آزمايش ها نشان مي دهد که ذرت در سيستم تناوب بيشتر از ذرتي که براي چندين سال متوالي در يک قطعه زمين کاشته مي شود محصول مي دهد. برنامه تناوب مناسب باعث مي شود که علفهاي هرز مزرعه که ذرت به خصوص در اوايل رشد به آنها خيلي حساس است، از بين بروند؛ اگر ذرت پس از گياهان وجيني کاشته شود محصول خوبي توليد مي کند. با قرار دادن گياهان از خانواده بقولات در برنامه تناوب، مي توان خاک را از نظر ازت قوي کرد و با کمتر مصرف کردن کود ازت دار در زراعت ذرت که بعد ازآن کاشته مي شود، هزينه زراعت ذرت را کاهش داد و درآ مد را بيشتر کرد.

آيش ونکاشت عبارت است از رها کردن زمين زراعي بدون کشت براي يک يا چند فصل زراعي. اين عمل رطوبت را در خاک ذخيره ، ساختمان خاک را اصلاح و مواد غذايي را به معدني شدن وادار مي کند. در دوره آيش، زمين را شخم و کلو خه ها را با ديسک زدن و هرس يا چنگک زدن خرد مي کنند و بدين وسيله علف هاي هرز را از بين مي برند و رطوبت را براي کسب موفقيت در زراعت آينده ، در خاک حفظ مي کنند. چنانچه ميسر باشد وزمين به اندازه کافي وجود داشته باشد ، پس از برداشت محصول از يک قطعه زمين ذرت، زمين را شخم مي زنند و آيش مي گذارند و در صورت وجود کود دامي پوسيده ، برحسب ميزان حاصلخيزي خاک 30تا 40 تن کود دامي را قبل از شخم زدن به زمين اضافه و زمين را به حال خود رها مي کنند تا خوب تهويه شود. کلوخه هاي خاک و کود دامي در اثر عوامل جوي پوک وپو سيده مي شوند، نزولات آسماني در زمين ذخيره وآفات بيما ريها در اثر سرما و يخبندان زمستان تلف مي شوند تا زمين حا صلخيز و مرغوبي براي کشت آينده مهيا گردد. ولي چنانچه زمين به اندازه کافي وجود ندارد و امکان آيش نيست ذرت بايد در يک برنامه تناوب زراعي مناسب قرار گيرد تا خاک قوت و حاصلخيزي خود را حفظ کند و براي نيل به اين هدف بايد از گياهان خانواده بقولات نيز استفاده شود.

نوع تناوب بر حسب شرايط آب و هوايي منطقه ، حاصلخيزي خاک، ميزان آب و نيازهاي منطقه تفاوت مي کند. اگر در منطقه دام فراوان وجود دارد و نياز به علوفه و نباتات مرتعي است، بايد در برنامه تناوب اين گونه گياهان وارد شوند، البته مشروط بر اينکه آب فراوان نيز در دسترس باشد. اگر منطقه سرد يا گرم است ، بر حسب طول فصل گرما برنامه تناوب تغيير کرده و مي تواند دو يا چند محصول در يک سال و در يک زمين نيز کاشته شوند.

در نواحي که ذرت آبياري مي شود و يا مقدار وتوزيع بارندگي مناسب است، تناوب هاي مختلفي با ذرت امکان پذير است. گيا هاني مثل گندم، نخود، سيب زميني، نيشکر، شبدر برسيم، يونجه، جو و يولاف(جوي دوسر) و غيره مي توانند در برنامه تناوب قرار گيرند و بعد از برداشت ذرت کاشته شوند. تعدادي از مهمترين تناوبها که با کمي تغيير در آنها در شرايط آب و هوايي مختلف قابل اجرا هستند عبا رتند از:

ذرت- سيب زميني يک ساله

ذرت- گندم يا جو يک ساله

ذرت- سيب زميني- گندم يک ساله

ذرت- شبدر برسيم يک ساله

ذرت- کلزا دو ساله

ذرت- گندم- نيشکر دو ساله

ذرت- گندم- پنبه- شبدر برسيم دو ساله

ذرت- گندم- ذرت خوشه اي-نيشکر سه ساله

تناوب يونجه چند ساله(3تا5 ساله) –ذرت-غلات (گندم يا جو) ، در مناطقي که دامپروري وجود دارد براي تاً مين علوفه دام ها مناسب است. تناوب- پنبه-ذرت- غلات(گندم يا جو) ، تناوب توتون- ذرت-غلات(گندم يا جو) و تناوب برنج- ذرت- غلات(گندم يا جو) در مناطقي که کشت پنبه، توتون و يا برنج معمول است، مناسب به نظر مي رسد. اگر در منطقه آب کافي جهت آبياري وجود داشته باشد ، تناوب شبدر، گندم، سيب زميني و ذرت را مي توان اجرا کرد و در اين صورت ذرت پس از يک گياه غده اي مثل سيب زميني ، محصول خوبي مي دهد. در ايران کاشت ذرت در بهار و سپس گندم يا جو در پاييز بسيار مرسوم است. در مناطق سرد سير پس از برداشت جو در بهار، ذرت علوفه اي مي کارند و علوفه مورد نياز تابستان را تاًمين مي نمايند. ولي از کاشت ذرت دانه اي و ارقام دير رس خودداري مي شود زيرا با شروع سرما در پاييز، دانه ها نخواهند رسيد.

2- روشهاي زراعي نوين:

کارشناسان و متخصصان کشاورزي جهان اعتقاد دارند که افزايش توليد غذا در جهان از طريق افزايش سطح زير کشت بيش از اين ميسر نيست زيرا هرجا که آب وزميني مناسبي وجود داشته ،کاشت هم صورت گرفته است. حتي بعضي از کشورها مثل هلند وچين پا را فراتر نهاده با خشک کردن حاشيه دريا ها ،زمين قابل کشت ايجاد کرده اند. در کشورهاي در حال رشد مثل ايران هم زمين هاي حاصلخيز وقابل کشت فراواني وجود دارد که در حال حاضر بدون کشت رها شده اند، ولي محدوديت آب ، مانع از به زير کشت درآوردن آنها مي شود. لذا با افزليش روز افزون جمعيت در جهان به خصوص در کشور هاي در حال رشد، افزايش توليد وتهيه غذاي کافي فقط با افزايش محصول در واحد سطح امکان پذير است . براي افزايش توليد درواحد سطح راه هاي زيادي وجود دارد ، از طريق تحقيقات به نژادي با به دست آوردن ارقام پر محصول وسازگار با شرايط آب وهوايي ، خاک و محيط هاي مختلف وتهيه ارقام مقاوم به آفات وبيماريها و غيره و از طريق تحقيقات به زراعي ، با انجام صحيح وبه موقع عمليات زراعي و مصرف نوع مطلوب نهاده هاي کشاورزي از جمله تهيه زمين ،تا ريخ کاشت ، ميزان بذر در هکتار ، کيفيت بذر ، تعداد بوته در هکتار ، ميزان وموقع آبياري ، ميزان و موقع پخش کود ، نوع کود مصرفي ، مبارزه با علفهاي هرز ،برنامه تناوب و آيش مي توان محصول بيشتري بدست آورد . با اين همه تحقيقات وسيع در جهان ، هنوز هم افزايش توليدات کشاورزي هم پاي افزايش جمعيت پيش نمي رود ولي محققان همچنان براي سير کردن مردم و نجات جهان گرسنه تقلا مي کنند. به خاطر محدوديت منابع طبيعي مانند آب و زمين، محققان براي تهيه غذا به راه هاي مختلف متوسل مي شوند، به طوري که هم اکنون توليد برخي از محصولات از طريق آبکشت يا کشت بدون خاک وکشت در شن در کشور هاي کم زمين مثل ژاپن وحتي در کشورهاي کم آب که تکنيک بالايي دارند ، معمول شده است وحتي براي حفظ رطوبت خاک با استفاده از مواد ساختگي يا طبيعي مثل پرليت و بنتونيت ، بيابانهاي شني و سنگلاخ (مثلا در برزيل توسط ژاپني ها ) سبز خواهد شد با توجه به اينکه در جهان به خصوص در کشورهاي در حال رشد ، کشاورزان خرده مالک فراواني هستند که به روش هاي سنتي وبا دست وحيوانات اکثر عمليات کشاورزي را انجام مي دهند، به علت سرمايه کم، قدرت مکانيزه کردن زمين را ندارند و اصولا به علت کوچک بودن مزرعه امکان کاربرد ماشين به راحتي ميسر نيست. لذا براي بالا بردن توليد در واحد سطح ودر واحد زمان تحقيقاتي تحت عنوان روشهاي کشت چند محصولي مورد توجه محققان جهان قرار گرفته است وآزمايشهاي زيادي را براي رفع مشکلات آن نيز انجام داده اند ، يکي از آن روشها که از قديم الايام نيز کشاورزان کشور ما به کار مي بستند ، کشت مخلوط است.

روش کشت چند محصولي:

روش کشت چند محصولي يعني روياندن دو محصول يا بيشتر در يک سال و در يک زمين. به عبارت ديگر افزايش دفعات کاشت و تعداد محصول در يک سال و در يک زمين با استفاده از ابعاد زماني و مکاني . اين روش خود شامل روش کشت متوالي و روش کشت در هم است. اضافه مي شود که سال زراعي 12 ماه است بجز در بعضي از نواحي خشک که به علت محدوديت رطوبت يک محصول مي تواند هر دو سال يکبار کاشته شود . در اين نواحي با روش کشت متوالي دو محصول يا بيشتر در هر دو سال کاشته مي شوند.

روش کشت متوالي:

عبارت است از روياندن دو محصول متوالي يا بيشتر در يک زمين در يک سال، به طوري که يک محصول پس از برداشت محصول قبلي کاشته مي شود. در اين روش ،افزايش تعداد محصول فقط با استفاده از بعد زماني است. رقـابت بين گياهـان وجـود نـدارد و کشـاور زان در هر زمـان فقـط يک مـحصول را مـراقـبت و مـديريت مي کنـند . اگـر در يک سـال ودر يک زمـين دو محصول متوالـي مثل ذرت و گنـدم (جو يا شبدر برسيم ) کاشته شود ، آن را روش کشت دو محصولي واگر سه محصول متوالي مثل ذرت-سيب زميني-گندم ويا گندم-ذرت- جو کاشته شود آن را روش کشت سه محصولي واگر چهار محصول متوالي در يک زمين ودر يک سال کاشته شود آن را روش کشت چهار محصولي مي گويند.

روش کشت درهم ، مزايا ، احتياطات و مراقبتهاي لازم:

عبارت است از روياندن دو محصول يا بيشتر به طور هم زمان در يک زمين. در اين روش افزايش تعداد محصول با استفاده از هر دو بعد زماني و مکاني است، در تمام دوران يا بخشي از رشد محصول، رقابت بين گياهان وجود دارد و کشاورزان درهر زمان بيشتر از يک محصول را در يک زمين مراقبت ومديريت مي کنند. اين روش انواع مختلفي دارد. اگر روياندن دو محصول يا بيشتر به طور همزمان در يک زمين ولي به صورت مخلوط باشد و هيچ گونه رديف مشخصي وجود نداشته باشد، مثل کشت مخلوط يونجه جو در پايـيز ، آن را روش کـشت مخـلوط مي گويند ولي اگـر به صـورت رديفي باشـد که به طـور معمول اين رديفها متناوبند، مثل کشت برنج وذرت، ذرت و سيب زميني و يا ذرت ولوبيا چشم بلبلي آن را کشت درهم رديفي مي گويند. چنانچه اين کشت در نوارهاي باريکي با شد که به طور معمول نيز متناوبند آن را روش کشت درهم نواري مي نامند.

مزاياي روش کشت درهم:

1- در آمد اضافي 2- به حداقل رساندن خطرات احتمالي 3- بهبود شرايط تغذيه گياه 4- مبارزه با علف هاي هرز 5- مديريت بهتر نيروي کار موجود 6- حد اکثر استفاده از منابع موجود 7- کاهش خطرات احتمالي ناشي از افت قيمت محصول 8- شيوع کمتر بيماري 9- حفاظت خاک 10- استفاده فشرده ازکشاورزان 11- حفظ حاصلخيزي خاک 12- به حد اکثر رساندن سود.

احتياطات و مراقبت هاي لازم در روش کشت درهم:

1- انتخاب کشت در هم مشروط به داشتن آب وامـکانات آبياري، کودهـاي شيميايي، وسـايل و تجـهيزات مبارزه با آفات و بيماري ها به مقدار کافي است.

2- گياه همراه بايستي در شرايط معمولي به طور مستقل رشد کند و براي زراعت اصلي ايجاد مزاحمت ننمايد.

3- ارقام مناسب ومقاوم به بيماري ها بايد به کار گرفته شوند.

4- ضوابط و معيارهاي حفظ نباتات بايد رعايت شوند.

5- فنون کشاورزي مطلوب مثل کشت جوي و پشته اي ، آبياري نشتي وغيره بايستي بر طبق نياز گياهان و دوران رويش در نظر گرفته شوند.

6- گياه همراه نبايد حالت تجاوزگري و تهاجمي دا شته باشد.

7- گياه همراه بايستي سالم باشد، در غير اين صورت ممکن است زيان برساند.

گياهان همراه که در کشت درهـم با ذرت دانه اي مناسب گزارش شده اند عبارتـند از: لوبيـا چشـم بلبلي، سويا، ماش سبز، سيب زميني، بادام زميني، کرچک آفتابگردان وانواع لوبيا. در زراعت ذرت علوفه اي معمولا از لوبياي چشم بلبلي و سويا براي کشت درهم استفاده مي شود.

منابع:

1- ميرهادي / محمد جواد / 1380/ ذرت / وزارت جهاد کشاورزي

2- طالب نژاد / عليرضا (و ديگران) /1376 / ذرت / اراک:سازمان کشاورزي استان مرکزي

3- ويلياني / هما / 1373 / راهنماي ذرت دانه اي در خوزستان / اهواز: سازمان کشاورزي خوزستان

4- دیوانعلی / محمد جواد / 1372 / کشت چند محصولي روشي نو براي افزايش درآمد کشاورزان / مجلس و پژوهش ( نشريه مرکز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي

  • Like 1
لینک به دیدگاه

masi eng    47044

masi eng
ارسال شده در

[h=2]بررسي اثر الگوي کاشت طالبي در دو روش کشت سنتي و کشت با استفاده از مالچ پلاستيکي[/h]

بررسي اثر الگوي کاشت طالبي در دو روش کشت سنتي و کشت با استفاده از مالچ پلاستيکي

نويسنده: پيمان جعفري،دیوانعلی ،حميد ملاحسيني، محسن سيلسپور

Investigation Effect of Cantaloupe Plantign Pattern in two Methods of Traditional and Use Mulch

اعضاء هيات علمي مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي ورامين

چکيده:

مطالعه حاضر با هدف امکان افزايش راندمان مصرف آب و توليد در زراعت طالبي در قالب طرح آماري اسپيلت پلات فاکتوريل در سه تکرار و به مدت 2 سال زراعي در ورامين اجرا شد. فاکتور اصلي پوشش نايلوني در دو سطح شامل استفاده از پوشش نايلون و بدون پوشش نايلون و عامل فرعي فاصله رديف ها و بوته ها به ترتيب شامل دو اندازه 1/5 و 2 متر و سه اندازه 25 و 50 و 75 سانتي متر که تواما به صورت فاکتوريل در شش کرت فرعي اعمال گرديد. طول کرت هاي آزمايشي 4/5 متر و در هر کرت دو خط کشت شد. ميزان آب آبياري در کشت نايلون و بدون نايلون به ترتيب حدود 2000 و 3500 متر مکعب و دفعات آبياري در آنها به ترتيب 7 و 13 روز بود. نتايج اين بررسي نشان داد که استفاده از پوشش نايلون در جوي ها باعث افزايش معني داري در راندمان مصرف آب شد. علاوه بر اين باعث کنترل بهتر علف هاي هرز گرديد، ولي روي عملکرد اثر معني داري نداشت. اثر فاصله بوته ها روي عملکرد و راندمان مصرف آب در سطح احتمال يک درصد معني دار بود ولي فاصله پشته ها اثر معني داري روي عملکرد و راندمان مصرف آب نداشت رتبه بندي ميانگين عملکرد در بين تيمارها نشان داد که بيشترين راندمان مصرف آب معادل 7/05 کيلوگرم در متر مکعب مربوط به کرت با پوشش نايلوني و فاصله بوته 50 سانتي متر بود. لذا نتيجه مي شود که الگوي کاشت مناسب براي طالبي سمسوري چه در کرت هاي پوشش دار و چه در کرت هاي بدون پوشش، فاصله بوته 50 سانتي متر و عرض پشته 1/5 متر مي باشد و استفاده از پوشش نايلون در جوي ها باعث افزايش معني داري در راندمان مصرف آب مي شود. کلمات کليدي : الگوي کاشت، مالچ، طالبي مقدمه طالبي گياهي يک ساله از تيره کدوئيان Cucurbitaceae با نام علمي Cucumis melo و خاص فصول گرم مي باشد. بررسي الگوي کاشت طالبي در جنوب وشمال اينديانا با دو عرض پشته 1/5 و 2/1 متر و چهار فاصله بوته 90،60،120 و 150 سانتي متر بر روي رديف نشان داد که عملکرد و تعداد ميوه در هر هکتار با افزايش تعداد بوته ها از 3074 تا 10764 بوته در هکتار يا کاهش فاصله بوته ها بر روي رديف از 150 سانتي متر به 60 سانتي متر به طور خطي افزايش يافته است اما عرض پشته ها که شامل دو فاصله 1/5 و 2/1 متر بود هيچ گونه اثر معني داري را بر روي تعداد ميوه در هر بوته و يا متوسط وزن آنها نشان نداده است. (Maynard and Dennis, 1998). تراکم بوته طالبي در قسمت هاي مرکزي و غربي ايالات متحده امريکا، با فاصله بوته روي رديف 0/9 تا 1/2 متر و عرض پشته 1/2 تا 2/1 متر توصيه شده است (Foster, 1993). نتايج بررسي ها بر روي دو رقم طالبي هيبريد در اينديانا نشان داد که کاهش فاصله بوته ها در روي رديف از 100 سانتي متر به 25 سانتي متر (3600 بوته در هکتار به 14500 بوته در هکتار) در پشته هايي به عرض 2/7 متر، باعث افزايش خطي تعداد ميوه ها در هر هکتار و کاهش خطي متوسط وزن هر ميوه و درصد قند ميوه ها شده است اما تغيير معني داري روي عملکرد نداشته است (Bhella, 1985; Davis and Meinert, 1965) . عملکرد کدو با کاهش فاصله بوته روي رديف از 75 به 30 سانتي متر به طور خطي افزايش يافت (Dweikat and Kostewiez, 1989) . استفاده از مالچ هاي پلي اتيلن براي اولين بار در ژاپن و در دهه 1960 ميلادي مطرح شد و خيلي سريع به اروپا و آمريکا گسترش پيدا کرد (فرهادي، 1378). مالچ هاي پلاستيکي بر اساس نوع کاربرد، از رنگ هاي متفاوتي برخوردار هستند به طوري که عموماً در سه گروه تيره، روشن و رنگي قرار مي گيرند مالچهاي تيره غالباً سياه يا خاکستري هستند و بيشترين کاربرد را در کشاورزي دارند ويژگي مهم آنها، افزايش درجه حرارت خاک و کنترل علفهاي هرز مي باشد مالچ هاي روشن که شفاف و سفيد مي باشند به دليل بازتابش بيشتر نور داراي اهميت ويژه اي هستند از مالچ هاي رنگي نيز که کاربرد کمتري در کشاورزي دارند تنها براي اهداف خاص از جمله کنترل آفات استفاده مي شوند (Campos et al., 1992). مزاياي استفاده از مالچ پلاستيکي را افزايش راندمان مصرف آب، مبارزه با علفهاي هرز، جلوگيري از سله بستن خاک، افزايش حاصلخيزي خاک، جلوگيري از نوسانات درجه حرارت و تنش هاي رطوبتي جلوگير ي از تجمع نمک ها در سطح خاک، جلوگيري از تماس ميوه ها با خاک مرطوب، پيش رس کردن محصول، افزايش سطح سبز مزرعه، جلوگيري از فرسايش خاک و افزايش عملکرد عنوان کرده اند(Richard et al., 1987 و موسوي، 1364) . پوشش هاي پلاستيکي موجب حذف عمليات سله شکني در فرآيند توليد مي شود از طرفي، با توجه به اينکه دو فاکتور اساسي رطوبت و حرارت در شرايط مالچ هاي پلي اتيلن در حد مطلوبي و با نوسانات کمتر وجود دارد، لذا فعاليت ميکرو ارگانيسم ها شدت يافته و در نتيجه معدني شدن نيتروژن از منابع آلي به خوبي صورت مي گيرد که اين موضوع در حفظ حاصلخيزي خاک مؤثر مي باشد (Ruppel and Makswitat, 1996). مقايسه ورقه هاي پلاستيک شفاف و مشکي معمولي، نوري و نوري بيولوژيکي با شاهد بدون پوشش روي رشد و عملکرد طالبي نشان داد که مقدار جذب خالص و رشد نسبي بوته در مرحله آغازين رشد و عملکرد طالبي نشان داد که مقدار جذب خالص و رشد نسبي بوته در مرحله آغازين رشد در کرت هاي حاوي مالچ پلاستيکي تا صد در صد افزايش نشان داد اما در مرحله انتهايي رشد بوته، مقدار جذب خالص و رشد نسبي تيمار شاهد (بدون پوشش) 50 درصد بيشتر از تيمارهاي مالچ بود اين نتايج نشان داد که تحت شرايط مالچ هاي پلاستيکي پروسه رشد تسريع شده و تيمارهاي مالچ پلاستيکي عملکرد (40-50 تن در هکتار) بيشتري نسبت به تيمار بدون مالچ (26 تن در هکتار) توليد نمودند (Munguia and et al., 2000) . استفاده از مالچ هاي پلاستيکي يکي از تکنيک هاي مطمئني است که منافع زيادي براي توليدکنندگان دارد. اين سودمندي را تا حدودي ناشي از بالا رفتن گرماي خاک مي دانند حصول منفعت ناشي از کاربرد مالچ، باعث تداوم مصرف و کاربرد بيشتر پلاستيک در سطح جهان مي گردد که تجمع مالچ پلاستيکي در زمين منجر به آلودگي محيط مي شود. اين بقاياي پلاستيک در خاک باعث ايجاد مشکلات زيست محيطي در بسياري از کشورها شده است استفاده از پلاستيک هاي فاسد شدني مي تواند بر مشکل فوق فائق آيد و نه تنها هزينه هاي جمع آوري کاهش مي يابد بلکه بعد از اثر بخشي، پلاستيک تجزيه و به مواد طبيعي نظير دي اکسيد کربن و آب تبديل مي شوند (Taber, 1993). الگوي تجزيه پذيري مالچ هاي پلي اتيلن متفاوت است و تابع شدت نور خورشيد، درجه حرارت، مقدار بارندگي، باد، عرض جغرافيايي، زمان کاشت محصول و نوع محصول مي باشد ولي بطور کلي ورقه هاي مشکي سريعتر از نوع شفاف تجزيه مي شوند. با توجه به مزاياي کاهش مصرف آب و راندمان بالاي سيستم آبياري قطره اي، توام نمودن آن با مالچ هاي پلي اتيلن در استفاده بهينه از آب مؤثر مي باشد (نصر اصفهاني، 1375). ورقه هاي پلاستيکي مشکي، بهترين گزينه براي جايگزين نمودن مصرف شن در محصولات خيار و پياز مي باشد نتايج ديگر نشان داد هزينه وجين علف هاي هرز در روش پلاستيک مشکي 3 تا 4 درصد هزينه مذکور در روش معمول زارعين مي باشد علاوه بر اين در روش اخير، براي هر هکتار محصول حدود 200 متر مکعب در آب مصرفي صرفه جويي مي شود. نتايج تحقيقات همچنين نشان دهنده افزايش 16/5 درصدي عملکرد در حالت به کار بردن پلاستيک مشکي نسبت به روش معمول زارعين (مصرف شن) بوده است ( يزداني ، 1365). مواد و روش ها آزمايش حاضر با هدف امکان افزايش راندمان مصرف آب و توليد در زراعت طالبي در قالب طرح آماري اسپيلت پلات فاکتوريل در سه تکرار و به مدت 2 سال زراعي در ورامين اجرا شد. فاکتور اصلي پوشش نايلوني در دو سطح شامل استفاده از پوشش نايلون و بدون پوشش نايلون و عامل فرعي فاصله رديف ها و بوته ها به ترتيب شامل دو اندازه 1/5 و 2 متر و سه اندازه 25، 50، 75 سانتي متر که تواماً به صورت فاکتوريل در شش کرت فرعي اعمال گرديد. طول کرت هاي آزمايشي 4/5 متر و در هر کرت دو خط کشت شد ميزان آب آبياري در کشت نايلون و بدون نايلون به ترتيب حدود 2000 و 3500 متر مکعب و دفعات آبياري در آنها به ترتيب 7، 13 روز بود. حجم آب ورودي به کرت هاي آزمايشي توسط پارشال فلوم 3 اينچي اندازه گيري شد. قبل از کاشت از خاک مزرعه به منظور تعيين بافت خاک، وزن مخصوص ظاهري و همچنين تعيين مشخصات رطوبتي آن (P.F) نمونه برداري صورت گرفت (جدول 1). ابتدا مزرعه آزمايشي آبياري و پس از گاوروشدن سپس بذور در منطقه مرطوب روي لبه پشته هاي آزمايشي کشت گرديد نهايتا با استفاده از پوشش نايلوني از نوع شفاف و عرض 2 متر جداره داخلي جوي ها و قسمتي از روي پشته ( در حدود 30 سانتي متر) با پوشانده شدند. پس از سبز شدن مزرعه سريعا نسبت به بريدن پوشش پلاستيکي در قسمت دور تا دور گياهچه ها و بيرون آوردن آنها از زير پلاستيک اقدام گرديد. استفاده از مالچ پلاستيکي درون جوي ها تبخير و اتلاف رطوبت خاک اطراف ريشه ها را کاهش مي دهد به طوريکه در اين گونه کرت ها در مقايسه با کرت هاي بدون استفاده از مالچ تعداد آبياري ها تقريبا به نصف کاهش يافت. زمان انجام آبياري مطابق با کاهش 50 درصدي رطوبت قابل استفاده بود. متوسط آب آبياري مصرف شده در کرت هاي با پوشش نايلون 2000 متر مکعب در هکتار با هفت نوبت آبياري و در داخل کرت هاي بدون پوشش 3500 متر مکعب در هکتار با 13 نوبت آبياري بود. عملکرد محصول در کرت هاي آزمايشي پس از برداشت آخرين چين محصول محاسبه و سپس به عملکرد در هکتار تبديل گرديد. براي تعيين تعداد ميوه در بوته تعداد 5 بوته که در شرايط رقابتي نرمالي بودند انتخاب و سپس تعداد ميوه هاي قابل برداشت و متوسط وزن آنها تعيين شد اندازه گيري صفت قطر ساقه که عامل مهمي براي مقاومت بوته ها در مقابل بادهاي شديد مي باشد نيز توسط کوليس و بر روي همان 5 بوته انتخابي صورت گرفت. کارآيي مصرف آب آبياري از تقسيم عملکرد محصول به مقدار آب مصرفي بر حسب کيلوگرم بر متر مکعب محاسبه گرديد. تمام صفات اندازه گيري شده با استفاده از نرم افزار آماري MSTATC تجزيه واريانس شد و سپس ميانگين هر يک از صفات به روش آزمون دانکن مقايسه و مناسب ترين الگوي کاشت مشخص گرديد. نتايج و بحث تجزيه و تحليل آماري نتايج طرح نشان مي دهد که در سطح تيمار اصلي (پوشش مالچ) صفات قطر ساقه و کارايي مصرف آب و در سطح فاصله بوته ها صفات عملکرد، متوسط وزن ميوه، قطر ساقه و کارايي مصرف آب و در اثر متقابل پوشش و فاصله بوته کارآيي مصرف آب در سطح يک درصد معني دار شده اند و در سطح تيمار فاصله رديف هيچيک از صفات از لحاظ آماري اختلاف قابل ملاحظه اي نداشته اند. نتايج جدول 2 نشان مي دهد که بيشترين مقدار عملکرد و متوسط وزن ميوه ها به ترتيب 20/18 تن در هکتار و 1/85 کيلوگرم مربوط به تيمار فاصله بوته 50 سانتي متر، تعداد ميوه در بوته معادل 2/9 مربوط به تيمار بدون پوشش مالچ، قطر ساقه 1/8 سانتيمتر مربوط به تيمار فاصله بوته 75 سانتيمتر بود آثر مالچ پلاستيکي بر روي کارآيي آب مصرفي (W.U.E) معني دار است و بيشترين کارآيي مصرف آب مربوط به کرت هاي پوشش دار 6/26 کيلوگرم بر متر مکعب در مقايسه با کرت هاي بدون پوشش با ميانگين 4/77 کيلوگرم بر متر مکعب مي باشد که با يکديگر اختلاف معني دار دارند. بررسي اين صفت در سطوح فاکتور فاصله بوته روي رديف هاي کاشت نشان مي دهد که کارآيي مصرف آب با ميانگين 6/17 کيلوگرم بر متر مکعب در فاصله بوته 50 سانتي متر حاصل گشته که با فاصله بوته 25 سانتي متر اختلاف معني دار نداشته ولي با فاصله بوته 75 سانتي متر اختلاف معني دار دارد. نتايج جدول 3 نشان مي دهد بالاترين کارايي مصرف آب در کرتهاي پوشش دار با فاصله بوته 50 سانتي متر و پس از آن 25 سانتي متر به ترتيب از ميانگين هاي 7/05 و 6/61 کيلوگرم بر متر مکعب حاصل گشته که با ساير سطوح مورد بررسي اختلاف معني دار دارد. نتايج همبستگي صفات در جدول 4 نشان مي دهد که عملکرد با متوسط وزن ميوه و کارايي مصرف آب در سطح احتمال يک درصد همبستگي مثبت معني دار و با ساير صفات همبستگي معني داري ندارد، صفت تعداد ميوه در بوته با متوسط وزن ميوه در سطح احتمال پنج درصد همبستگي منفي معني دار دارد و صفت کارآيي مصرف آب با متوسط وزن ميوه در سطح احتمال يک درصد همبستگي مثبت معني دار دارد. بحث نتايج تحقيق حاضر با نتايج تحقيقات ساير محققين در ديگر نقاط جهان همخواني دارد بر اساس نتايج تحقيق حاضر، بيشترين عملکرد مربوط به فاصله بوته 50 سانتي متر بود که با نتايج Dweikat and Kostewiez, 1989, Maynard and Dennis, 1998 در رابطه با تاثير کاهش فاصله بوته در افزايش عملکرد همخواني دارد. همچنين استفاده از پوشش پلاستيکي باعث افزايش کارآيي مصرف آب شد که با نتايج ريچارد و ويليام (Richard and William,. 1987)، موسوي 1364 ، نصر اصفهاني 1375 و يزداني 1365 همخواني دارد. نتيجه گيري با استفاده از نتايج اين طرح مي توان چنين نتيجه گرفت که استفاده از پوشش پلاستيکي علاوه بر اينکه در کنترل علف هاي هرز موثر مي باشد باعث کاهش مصرف آب از طريق جلوگيري از تبخير سطحي و در نتيجه کاهش تعداد دفعات آبياري گشته که خود باعث افزايش کارايي آب آبياري مصرفي و صرفه جويي در مصرف آب بميزان حدود 1500 متر مکعب در هکتار مي گردد که خصوصا در مناطق با اقليم هاي خشک و نيمه خشک که تامين آب آبياري با مشکلات فراواني مواجه مي گردد بسيار مناسب مي باشد. اين پوشش پلاستيکي در بعضي شرايط ممکن است موجب ابتلا گياه به برخي بيماريهاي ريشه اي گردد و در صورتي که خاک داراي نفوذپذيري و تهويه مناسبي بوده و تهيه زمين به درستي انجام گيرد کمتر ممکن است اتفاق افتد. بعضي زراعين که از مالچ پلاستيکي استفاده مي نمايند قبل از پايان دوره رشد گياه اقدام به برداشتن مالچ پلاستيکي مي نمايند که اين کار بعلت تغيير ناگهاني شرايط محيطي ريشه ها باعث ايجاد استرس و خشک شدن و ريزش برگهاي گياه شده و کاهش عملکرد را به دنبال خواهد داشت لذا اين پوشش بايستي تا انتهاي دوره رشد گياه برداشته نشود همان گونه که نتايج اين بررسي نشان مي دهد که الگوي کاشت مناسب براي طالبي سمسوري چه در کرت هاي پوشش دار و چه در کرت هاي بدون پوشش همان 50×150 يعني عرض پشته 1/5 متر و فاصله بوته 50 سانتي متر مي باشد که داراي بيشترين عملکرد و بيشترين ميزان کارايي مصرف آب (7/05 کيلوگرم محصول بر متر مکعب آب آبياري) مي باشد. منابع بي نام. 1378. آمارنامه کشاورزي. معاونت طرح و برنامه وزارت کشاورزي . موسوي، ف، و. شايان. 1364. (ترجمه). آب بيشتر براي مناطق خشک. انتشارات مرکز نشر دانشگاهي، تهران. ناصري، م وع ، تهراني فر . 1374. توليد بذر سبزيجات، ترجمه، انتشارات جهاد دانشگاهي مشهد. (300 صفحه) نصر اصفهاني، مهدي. 1375 . بررسي امکان کنترل چند بيماري مهم خاکزاد مزارع خيار توسط انرژي خورشيدي Soil solarizalion، خلاصه مقالات اولين کنگره علوم باغباني ايران. يزداني، هوشنگ، 1365. گزارش نتايج طرح هاي بررسي مصرف شن روي محصولات خيار و پياز، اداره خاکشناسي و حاصلخيزي اصفهان. منبع:نشريه پژوهش در علوم کشاورزي جلد 2 شماره2
لینک به دیدگاه

masi eng    47044

masi eng
ارسال شده در

[h=2]بهبود سريع گياهان زراعي با استفاده از روش کشت بافت[/h]

 

مقدمه:

در طول سه دهة گذشته، پیشرفت اصلی در تولید گیاهان زراعی خوراکی با استفاده از کاربرد کود، آبیاری، آفت کش، علف کش، مکانیزاسیون و ارقام اصلاح شدة زراعی بود. تمام این عملیات به استثناء آخرین تغییرات محیطی اعمال شده جهت متناسب ساختن آن برای گیاهان، بطور کامل در مناطقی از جهان که بهبود کشاورزی توسط این روش ها عیناً صورت گرفته است. بعلاوه، افزایش هزینة انرژی موانع بسیار شدیدی جهت کاربردشان در کشورهای کمتر توسعه یافته ایجاد می کند، و در آینده حتی ملت های صنعتی نیز ممکن است هزینه هایشان را بازدارنده تلقی نماید. یک راه برای کاهـش این هـزینه ها و برای ادامـه دادن به تولید غذا این است که ارقام جدید گیاهی را تولید کنند که به تغییرات محیطی کمتری نیاز داشته و بطور اختصاصی برای محیطهای محلی توسعه یافته باشد.

اصلاح کنندگان ارقام گیاهی جدیدی را با الحاق آللهای جدید مفید یا ترکیبات آللی در داخل خزانة ژن ارقام مورد کاشت تولید نمودند. بطور سنتی، اینکار یا بوسیلة اصلاح ارقام اهلی یا وحشی موجود، یا با انتخاب موتانتهای خودبخودی یا القاء شده حامل صفات مطلوب صورت می گیرد. هرگاه صفات خاصی را در یک گیاه توسط هر کدام از روش ها جدا کنیم، آسانی کار برای اصلاح گیاه به پروسة گشنیده شدن یک گونة گیاهی خاص بستگی خواهد داشت. در گونه های خود گشن صفت به آسانی در گیاهان تکثیر شده استقرار پیدا می کند. در گونه های دگرگشن معرفی یک صفت جدید کند و دشوار می باشد.

ارقام اهلی یا وحشی دگرگشن می تواند بالقوه چندین ژن جدید را به بهترین ژنوتیپ موجود اضافه نماید، ولی به چندین نسل اصلاحی برای تثبیت تنوع دگرگشنی حاصله مورد نیاز می باشد. بعلاوه، حمل صفت مطلوب توسط رقم اهلی و یا وحشی امری غیر معمولی نیست. انتخاب موتانت های خودبخودی و یا القاء شده می تواند نیاز به تثبیت را معلوم سازد و ابتدائاً برای افزایش یک ژن در یک زمان به یک ژنوتیپ بکار رفته است. در حالیکه، چندین مورد معایب منطقی و اقتصادی برای این روش نیز وجود دارد.

در اثر میزان کم موتاسیون (در 1000000تا100000000 فقط یک گیاه دارای موتانت خودبخودی برای یک صفت مطلوب خواهد بود)، جداسازی موتانتهای خودبخودی از گیاهان رشد یافته در مزرعه نیاز به آزمون تعداد زیادی از گیاهان دارد. این به نوبة خود درگیر با مقدار زمان اجرایی و دشواری کار بسیار زیاد، که همه با هزینه های بسیار بالا هم همراه هستند می باشد. در روش های انتخاب برای کاهش عملیات بیشتر از قلمه ها استفاده می کنند تا گیاهان رشد یافته در مزرعه. به هر حال قلمه ها در مقایسه با گیاهان بالغ به شکل های متفاوتی به یک عامل انتخابی پاسخ می دهند. بعلاوه صفات مطلوب مشخص (مانند رفتار رشدی) به آسانی توسط مشاهدات مزرعه ای مشخص می شود، در حالیکه صفاتی نظیر پروفیل های اسیدآمینه را نمی توان مشخص کرد. موتانت های دیگری مثل مقاومت به علف کش و تحمل به شوری نیاز به این دارند که گیاهان با فشار انتخاب در گیر شوند.

القاء موتاسیون در بذور یا دانة گرده موجب افزایش فراوانی فنوتیپ های مطلوب، ولی موجب کاهش تعداد گیاهان مورد انتخاب می گردد. از نظر آماری، احتمال یک موتاسیون مضر بیشتر از یک موتاسیون مفید است. در مورد وقوع یک موتاسیون مفید در یک بذر، مشکل اصلی در این است که طبیعت پر سلولی جنین از نظر آماری پیدا کردن تمام سلولهای اولین نسل گیاهان موتانت که حاوی موتاسیون های مشابه در همان نسل باشند غیر ممکن است. این موجب ایجاد مشکل وراثت شیمری شده و ممکن است پیش از آینکه یک ذخیرة خالص بدست بیاید به تعداد بیشتری فصول اصلاحی نیاز باشد. ایجاد موتاسیون در دانة گرده پیش از لقاح موجب ایجاد مشکلاتی در اخذ تعداد زیادی از گیاهان بالقوه موتانت می شود. محدودیت، هزینه و تنها با موفقیت های اخیر در تولید مفید گیاهان از موتاسیون های القائی در بذر می تواند به مخارج زیاد و سرمایه گذاری فیزیکی در حمل تعداد زیادی بذر در خلال چندین نسل اصلاحی آنهم برای تثبیت یک صفت خاص نسبت داده شود.

به این دلایل، بررسی سایر تکنولوژیهای در حال توسعه که بسیاری از این موانع را کاهش دهد یا حذف نماید مناسب می باشد. پیشرفت های اخیر در کشت سلولهای گیاهی روشی را برای جدا سازی سریع موتاسیون های مطلوب در گیاهان زراعی پیشنهاد می نماید. میلیونها گیاهان بالقوه را می توان در یک فلاسک یا لولة آزمایش رشد داد، در حالیکه می توان برای فنوتیپ های موتانت انتخاب نیز انجام داد. کشت سلول گیاهی بطور قابل ملاحظه ای از میزان زمان، فضا، و دشواری کار مورد نیاز برای تولید یک واریتة جدید می کاهد، و انعطاف بیشتری در انتخاب صفات مطلوب در گیاهان زراعی ایجاد می کند.

روش های کشت سلولی:

تولید گیاهان موتانت بوسیلة روش های کشت سلولی را می توان به چهار مرحله تقسیم نمود: a) شروع کشت سلولی، b) انتخاب فنوتیپ سلولی موتانت مطلوب، c) بازرشد سلول های موتانت به گیاه کامل و d) آزمون گلخانه ای و مزرعه ای. این بحث خلاصة روش کلی و جزئی روش های ویژة بکار رفته آزمایشگاهی برای بدست آوردن گیاهان متحمل به شوری محسوب می شود.

 

در مرحلة اول، گروهی از سلول های گیاهی از یک گیاه حذف شده و بطور ضد عفونی بر روی یک محیط کشت جامد یا مایع کشت می شوند. از نظر شکلی، قطعه ای از یک گیاه (قطعه ای از ریشه، ساقه یا برگ) را با کلراکس 20% به مدت 10-20 دقیقه ضدعفونی سطحی نموده و در داخل یک لولة آزمایش حاوی محیط کشت آگار جامد با غلظت های معین شکر، مواد معدنی، ویتامین ها، و هورمون های رشد گیاهی قرار داده می شود.یک محیط کشت پایة کاملاً مفید متعلق به لینسمایر و اسکوگ (1965) به صورت زیر است:

 

 

A. نمک های غیر آلی

1. NH4NO3 1650 میلیگرم در لیتر (بطور متوسط)

2. KNO3 1900

3. CaCl2. 2H2O 440

4. MgSO4. 7H2O 370

5. KH2PO4

 

B. عناصر کم مصرف

6. MnSO4 16.9 میلیگرم در لیتر (بطور متوسط)

7. ZnSO4. 2H2O 10.3

8. H3BO3 6.2

9. KI 0.83

10.Na2MoO4. 2H2O 0.25

11.CuSO4. 5H2O 0.025

12.CoCl2. 6H2O 0.025

 

C. مواد آلی

13. Thiamin HCl 0.4 میلیگرم در لیتر (بطور متوسط)

14. myo-inositol 100.0

 

A. نمک های غیر آلی

15. EDTA-Ferric salt 50.0 میلیگرم در لیتر (بطور متوسط)

 

غیره

Sucrose 40 گرم در لیتر

Agar 10 گرم در لیتر

Medium pH 5.5 میلیگرم در لیتر

 

ترکیبات هورمونی محیط کشت برای تحریک تکثیر سلول ها به شکل توده ای تمایز نیافته از سلول ها که "کالوز" نامیده می شود تنظیم شده اند .این معمولاً با کاربرد سطوح بالای (2-40 میلی گرم در لیتر) اکسین (یک هورمون گیاهی) که موجب تحریک تقسیم سلولی ولی باعث جلوگیری از تشکیل ساقه و ریشه می گردد. اکسین مخصوص بکار رفته همانند غلظت های مختلف از گونه ای به گونة دیگر و گاهی از واریته ای به واریتة دیگر فرق می کند.

در مورد آزمایشات طراحی شده برای بدست آوردن توتون، یولاف، و گندم متمل به شوری، لاین های سلولی از قسمتی از ساقة توتون و از بذور یولاف و گندم حاصل شد. در مورد قطعه ای از ساقة توتون، سلول ها رشد کرده و برای تولید کالوزهای به اندازة ناخن شصت تقسیم شده که خود حاوی حدود 50000 سلول در 2 تا 3 هفته خواهد شد. محیط کشت القاء تکثیر سلولی در توتون سامسون حاوی 5 میلی گرم ایندول استیک اسید بعلاوه 5/0 تا 5 میلی گرم در لیتر کینتین می باشد. در مورد گندم و یولاف بذر بر روی محیط کشت پایه حاوی 2-5 میلی کرم در لیتر 2،4- دیکلروفنوکسی استیک اسید جوانه می زند. سلول های ریشه در حال جوانه زدن توسط اکسین برای رشد و تقسیم تحریک شده و منجر به تولید تودة کالوز می شود. برای هر سه گیاه کالوز اولیه حاصله از قطعه ای از گیاه را می توان کشت مجدد نموده و از آن کالوز ثانویه بدست آورد. وقتی به مقدار کافی کالوز بدست آمد، قسمتی از کالوز را گاهی در یک فلاسک حاوی محیط کشت مایع بر روی یک شیکر گردان (Gyratory shaker) قرار می دهند.حرکت مکانیکی شیکر موجب پخش شدن کالوز و تبدیل آن به مجموعه های کوچکی از سلول و تک سلول ها می شود که به آن "سوسپانسیون سلولی" می گویند. هنگامی که تراکم سلول به حداکثر مقدار خود رسید، سوسپانسیون سلولی را کشت مجدد می نماید.

سوسپانسیون سلولی حاوی تعداد زیادی سلول است. یک کشت سوسپانسیون 100 میلی لیتری می تواند دارای 107 سلول باشد که تقریباً هر سلول قدرت ژنتیکی تولید یک گیاه کامل را دارا می باشد. اگرچه هر سلول دارای ژنتیک معین می باشد و تولید گیاهان با ژنتیک معین می نماید، موتاسیون های خودبخودی در شرایطی انتخاب می شوند که وقتی کل سوسپانسیون سلولی یا کشت کالوز در آن شرایط قرار داده می شوند، سلول های طبیعی رشد کند نشان داده و یا رشدشان متوقف می شود، در حالیکه سلول های موتانت مورد نظر دارای رشد مناسب می باشند. مثلاً با افزاژش تذریجی سطح NaCl در کشت سوسپانسیونی توتون در مرحلة 600 میلی گرم در لیتر، سلول های متحمل به NaCl انتخاب می شوند، زیرا رشد و تقسیم سلولیشان مطلوبتر به نظر می آید. بنابراین، یک کشت کامل (107 سلول در 100 میلی لیتر) از گیاهان بالقوه متحمل به NaCl در ظرف چند ماه بدست آمد. در کشت توتون در چندین لاین سلولی تحمل NaCl برابر با 8000 میلی گرم در لیتر بدست آمد. بدست آوردن تحمل تا این اندازه در سوسپانسیون غیر ممکن به نظر می آید. این ممکن است ناشی از ناتوانای ژنتیکی در سلول ها به سازگاری با غلظت نمک بالای این سطح باشد. لاین های سلول توتون متحمل به نمک را می توان با افزودن NaCl به محیط کشت جامد حامی رشد کالوز نیز انتخاب نمود. جدول 1 داده هایی را که بیانگر این نوع انتخاب باشند را نشان می دهد. برای یولاف و گندم، انتخاب لاین های سلول متحمل به NaCl بر روی محیط کشت جامد با کاربرد افزایش 1000 میلی گرم در لیتر NaCl در هر مرحله انجام شده است. در هر دو گونه تحمل به 9000 میلی گرم در لیتر بدست آمده است.

در مرحلة نهایی، سلول ها به گیاهی کامل بازرشد داده می شوند. سلول ها را از کشت سوسپانسیون برداشت کرده و بر روی محیط کشت جامدی که رشد ساقه و ریشه را تحریک می کند قرار می دهند. برای بعضی از گونه ها یک محیط کشت برای القائ ساقه دهی و محیط کشت دیگری برای القاء ریشه دهی بکار می رود. این بستگی به گونة گیاهی خاص ممکن است 4 تا 6 هفته وقت بگیرد. بعد از تشکیل گیاهچة کامل (گیاهان کوچک و جوان)، به گلدان هایی که محتوی مخلوطی از خاک هستند منتقل شده و به مدتی که برای تیمار سخت کردن قبل از انتقال به گلخانه نیاز دارند، در یک محیط کنترل شده قرار داده می شوند .در گلخانه، گیاهان بازرشد یافته برای پایداری فنوتیپ و وراثت پذیری موتاسیون آزمون می شوند. پروسة اصلاح استاندارد را می توان از این به بعد برای الحاق بعدی موتاسیون های جدید به ارقام تثبیت شده بکار گرفت.

 

غلظت NaCl در محیط جامد به ppm کشت 1# ماه اول در نمک کشت 2# ماه دوم در نمک کشت 3# ماه سوم در نمک کشت 4# ماه هفتم در نمک

0 1253 1344 1253 1344

6400 377 255 1019 541

11800 314 218 762 444

17200 224 148 517 287

22600 189 148 148 393

 

برای مطالعه روی تحمل NaCl توتون، جست هایی از هر دو کشت متحمل و حساس به NaCl با قرار دادن سلول های کشت سوسپانسیون بر روی محیط بازرشد جامد، بازرشد داده شدند. محیط کشت بازرشد شامل محیط پایة لینسمایر و اسکوگ همراه با 5/0 میلی گرم در لیتر کینتین بود. بازرشد ساقه بطور قابل توجهی بر روی محیط حاوی NaCl کاهش یافته بود. ساقه ها پس از انتقال به محیط مشابه که حاوی 5 یا 10 میلی گرم در لیتر ایندول استیک اسید (IAA) اضافی بود ریشه دار شدند. کاهش سطح نمک های عمده به نصف یا یک دهم نرمال در این سیستم موجب تحریک ریشه دهی نشده است. مجدداً، قدرت ریشه دهی بطور قابل ملاحظه ای در محیط حاوی NaCl کاهش می یابد.

گیاهان بازرشد یافته از ظروف کشت بیرون آورده شده، در خاک کشت شده، و در آزمایشگاه برای چند هفته قبل از انتقال به گلخانه عادت داده می شوند. گرئه گیاهان بکار رفته: (1) گیاهانی که از کشت های حساس به NaCl بازرشد یافتند و توسط محلول عاری از نمک آبیاری شدند، (2) گیاهانی که به عنوان متحمّل به NaCl از کشت های متحمّل به 4/6 گرم در لیتر NaCl انتخاب شدند، در حضور NaCl بازرشد یافته، و با محلول حاوی سطح نمک مشابه آبیاری شدند، (3) گیاهان مشابه گروه 2 ولی باز رشد یافته و ریشه دار شده در محیط عاری از نمک. بذور هر گروه جمع آوری شده و برای بدست آورن نسل F1 کشت شدند. گیاهان F1 در گلدان های 4 اینچ در خاک را کاشته و گروه های گیاهان با آب حاوی غلظت های مختلف نمک از صفر تا 19 گرم در لیتر NaCl آبیاری شدند. وقتی آشکار شد که تحمل کامل بطور قابل ملاحظه ای از تحمل سلول های کشت شده بالاتر بود، غلظت محلول آبیاری از صفر تا 8/32 گرم در لیتر NaCl افزایش داده شد. تصاویر 11 و 12 گیاهان توتون را از گروه 1 (حساس به نمک) و گروه 3 ( متحمل به نمک) بعد از 3 هفته آبیاری با یک محلول 8/32 گرم در لیتر NaCl نشان می دهد.

بذور حاصل از سه گروه گیاهان F1 تا جای ممکن جمع آوری شد. گلدهی و تشکیل دانه نسبتاً از زنده مانی گیاه به NaCl حساس تر هستند، به همین دلیل از همة گیاهان بذر بدست نیامد. بذور حاصل از سه گروه از گیاهان F1 که با محلول بدون نمک آبیاری شده بودند برای بدست آوردن گیاهان F2 کاشته شدند. گروهی از گیاهان F2 تحت استرس نمک در سطوح مختلف مشابه با F1 قرار داده شدند نتایج این آزمایشات پایداری مقاومت به NaCl انتخابی از طریق کشت بافت در گیاهان نسلهای اول و دوم پس از بازرشد را نشان می دهند. چون ما قادر به انتخاب مکرر لاین های سلولی دارای تحمل خودبخودی به NaCl از کشت 107 سلول دیپلوئید هستیم، معتقدیم که مقاومت ناشی از فعالیت یک آلل دارای غالبیت کامل یا غالبیت ناقص می باشد.

برای افزایش بروز موتاسیون ها، القاء موتاسیون می تواند در مرحلة سوسپانسیون سلولی انجام گردد. موتاسیون به شدت به دز عامل موتاسیون زا همانند تیمارهای مختلف قبل و یا بعد از موتاسیون زایی بستگی دارد. بعد از موتاسیون زایی انتخاب برای فنوتیپ های مطلوب به روش مشابه آنچه در مورد موتاسیون های خودبخودی انجام می گرفت صورت می گیرد. متناوباً، القاء موتاسیون می تواند با بازرشد تعداد زیادی از گیاهانی که بعداً موضوع انتخاب خواهند بود دنبال شود. مزیت القاء موتاسیون در کشت سلولی نسبت به القاء آن در بذر این است که چندین فصل اصلاحی برای تثبیت فنوتیپ مورد نیاز نمی باشد. این ناشی از این حقیقت است که غالب گیاهان بازرشدی حاصل از تک سلول هستند و اگر انتخاب در کشت سوسپانسیون انجام گیرد تمام سلول ها حامل فنوتیپ مطلوب خواهند بود. باید متذکّر شد که مشابه با بذر، غالب موتاسیون های القاء شده در کشت سلولی در یک محیط خاص مضر هستند. بنابراین، باید ابتدا قبل از القاء موتاسیون برای یافتن موتاسیون های خودبخودی جستجو صورت گیرد.

سهولت روش اصلاحی کشت بافت برای برای بکارگیری در گیاهان خوراکی موجب بدست آوردن روش های قابل اعتماد برای بازرشد شده است. برای تعدادی از لگوم ها (سویا، لوبیا خشک)، هنوز روش های بازرشد مناسبی ایجاد نشده است. علیرغم این مشکلات، امروزه متدلوژی کاملی برای الحاق اصلاح کشت بافت در برنامه های اصلاحی موجود گندم، چاودار، ذرت، گوجه فرنگی، و جو در اختیار قرار دارد.

یک انتقاد عمومی از روش اصلاحی کشت بافت این است که حتی اگر لاین های سلولی موتانت با صفات تغییر یافته در مرحلة سلولی انتخاب گردد، خصوصیت فنوتیپی آن ممکن است در مراحل مختلف تولید پایداری لازم را نداشته و برای کاربرد در مزرعه مفید نباشد و یا احتمال حمل اثرات نقطه ای مضر نیز در آن وجود دارد. این سؤالات را تنها می توان توسط آزمایشات جواب داد، به هر حال، روش های کشت سلول های گیاهی برای بدست آوردن گیاه کامل موتانت توتون از لاین های سلولی موتانت مقاوم به استرپتومایسین بطور موفقیت آمیزی بکار رفته، و برای سمّیت Pseudonomas tabaci و برای علف کش پیکلرام، مقاومت گیاهان کامل بازرشد یافته باقی مانده و قابل وراثت می باشد. اخیراً همانطوری که قبلاً بحث شد آزمایشگاه ما گیاهان توتون با تحمل بسیار بالا به NaCl از لاین های سلولی موتانت تولید کرد، و آزمون گلخانه ای نشان داد که این صفت به نسل F2 قابل وراثت می باشد.

مهم نیست که منبع موتاسیون کشت بافت باشد یا منابع سنتی، روش های کشت بافت بطور قاطع می توانند زمان مورد نیاز برای نعرفی ارقام جدید به زارعین را کاهش دهند. مثلاً اگر یک گیاه متحمل به خشکی توسط یک اصلاح کننده در مزرعه پیدا شود، دوره ای از چندین سال معمولاً قبل از بدست آوردن مقدار بذر کافی برای معرفی به زارع مورد نیاز می باشد. در حالیکه با کشت بافت، تعداد زیادی از گیاهان را می توان به سرعت در ظرف چند ماه تکثیر کرد.

لینک به دیدگاه

masi eng    47044

masi eng
ارسال شده در

[h=2]بررسي اكولوژي گياه نوروزك Salvia leriifolia در منطقه سبزوار[/h]

 

 

خلاصه

نوروزك گياهي از خانواده نعناعيان است كه تاكنون در ايران از خراسان و سمنان گزارش گرديده است . شاخ وبرگ اين گياه داراي اسانس وخاصيت آنتي بيوتيكي و پوست خارجي آن حاوي موسيلاژ است(1) . مغز دانه آن حاوي 56-50 % چربي و 30 % پروتئين دارد كه براي طباخي و خام خواري مطلوب است(2). مناطق رويشگاهي و گياهان همراه ، نوع خاك و نيز ارتفاع رويشگاهي آن در منطقه مورد بررسي قرار كرفت . نتايج حاصله نشان ميدهد:

سازگاري اين گياه با انواع خاكها بالاخص خاكهاي سبك در شيبهاي جنوبي بسيار بالاست. اين گونه با گياهاني از قبيل درمنه , افدرا , پرند تشكيل تيپ ميدهد. ميزان زادآوري در سالهاي با بارندگي مناسب خوب بوده و در صورت حمايت در سال اول, سالهاي بعد مي تواند به خوبي در برابر عوامل اقليمي و نيز شرايط چراي دام مقاومت كند .با توجه به سازگاري و دامنه پراكنش وسيع آن ، به عنوان يك گياه چند منظوره مورد حمايت قرار گيرد برنامه ريزي يراي جمع آوري بذر نوروزك ، ضمن ايجاد اشتغال در مناطق پراكنش اين گونه با ترويج و معرفي خواص داروئي آن و بازاريابي براي فروش به زراعي كردن اين گونه كمك مي نمايد .

واژه هاي کليدي : نوروزک , مناطق خشک , سبزوار, Salvia leriifolia

مقدمه

 

عرصه هاي منابع طبيعي با توجه به گوناگوني اقليمي در آنها در ايران داراي توانمنديهاي بسيار در عرصه رويشگاهي مي باشند . شناخت اين توانمنديها در راستاي بهره وري مناسب از آنها مي تواند راه را براي گسترش گونه هاي مناسب هر منطقه هموار سازد. جنس Salvia چند ساله و غالبا نيز بسيار معطرند. جنس Salvia 500 گونه دارد كه در ايران از اين جنس56 گونه گزارش گرديده است گياه دارويي علوفه اي و صنعتيSalvia leriifolia با نام فارسي نوروزك در ايران از خراسان و سمنان گزارش گرديده است .(3 و4)

مواد و روشها

 

با بررسي منابع داخلي و گزارشات ارائه شده و نيز پيمايشهاي صحرايي مكانهاي رويشگاهي اين گياه مورد بازديد قرار گرفت . تيپ هاي رويشي ، ارتفاع رويشگاهي ، ميزان بارندگي و ساير پارامترهاي اقليمي ،

كمتر از 50 % بذور سالم بوده و بسته به شرايط اقليمي و نيز حمله آفات از جمله ملخ ممكن است اين ميزان كاهش و يا افزايش پيدا كند . تاج پوشش گياه به صورت مدور متشكل از تعداد زيادي بوته به قطر 150-50 و ارتفاع 40-30 سانتيمتر مي باشد . وزن هزار دانه اين گياه با توجه به شرايط اقليمي منطقه از 50 تا 88 گرم متغير است .شروع رسيدن بذر و نيز تشكيل گل از از پايين ساقه به بالابوده ودريك ساقه همه مراحل رشد زايشي امكان دارد ديده شود..تكثير بوسيله بذر و زادآوري آن با توجه به شرايط منطقه و فصل چراي دام مناسب است .

پيشنهاد ميگردد با توجه به ارزش بسيار خوبي كه اين گياه از نظر داروئي و صنعتي دارد مطالعاتي در خصوص بازاريابي و تكثير اين گونه انجام تا ضمن ايجاد اشتغال زمينه ورود اين گونه گياهي به جرگه دانه هاي روغني فراهم گردد.

سازند هاي زمين شناسي ، نوع خاك ، گياهان همراه ، جهت شيب از جمله موارد مورد بررسي بود . فنولوژي گياه از نظر تيپ رويشي ، فرم گياه ، زمان شروع رشد ، ساقه دهي ، گلدهي و بذر دهي و دورانهاي ركود و نيز سيستم زادآوري گونه مطالعه گرديد.

نتايج و بحث

 

نتايج حاصل از اين بررسي نشان مي دهد كه ، گياه نوروزك با فرم بوته اي از ارتفاع 900 تا 1600 متر از سطح دريا ديده مي شود . پراكنش اين گياه در اقليم فراخشك بياباني سرد ، با متوسط 150 تا 200 ميليمتر بارندگي سالانه , در ارتفاعات سنگلاخي ، ارتفاعات كنگلومرايي سازندهاي مارني و واريزه هاي سنگي است بررسي پروفيل خاك در مناطق گسترش ريشه اين گونه نشان مي دهد كه بيش از 64% خاك شن مي باشد وبه عبارتي گسترش اين
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
بيشتر در روي خاكهاي سبك است .گسترش ريشه تا عمق 90 و پراكندگي آن تا 160 سانتيمتر اندازه گيري شد اين گونه معمولا در روي شيبهاي جنوبي حضور دارد . نوروزك بيشتر به همراه تيپ هاي گياهي Pteropyrum- - Launea Artemisia - Salsola-ديده مي شود .

مراحل فنولوژيكي گياه نشان ميدهد كه اين گياه پس از كاهش سرماي زمستانه از نيمه اسفند رشد رويشي خود را آغاز و در اوايل فروردين (بسته به شرايط محيطي ) رشد ساقه هاي گلدهنده آن شروع مي شود . ارتفاع ساقه اين گياه پس از رسيده بذور به مرحله خميري به شدت مورد چراي وحوش و دام هاي اهلي قرار ميگيرد. روستائيان قبل از خشك شدن بذور را جمع آوري به مصرف خوراكي خود مي رسانند. هاي گلدهنده آن شروع مي شود . ارتفاع ساقه گلدهنده بين 23.5-12 سانتيمتر ، تعداد رديف گلدهنده بين 9-4 رديف و تعداد بذر در هر شاخه 36-16 عدد مي باشد .

منابع و مآخذ :

حداد خداپرست و همكاران .1381. بررسي امكان استفاده از برگ نوروزك و عصاره آن بر .... .فرآورش شماره 3و4 دانشگاه آزاد اسلامي سبزوار

حداد خداپرست .1372. روزنامه قدس شماره 2054

راشد محصل و همكاران.؟. رستني هاي خراسان نشريه شماره 3 .هرباريوم دانشگاه فردوسي مشهد

-Jalili.A,Jamzad.z 1999.Red data book of Iran-Research Institute of Forest and Rangeland No -215- divanali

 

A study of Autecology Salvia leriifolia in Sabzevar region

Ismaeal Filehkesh ,A.Aliabadi,H.Farzane,M.Borzoee,A.Dadrasi

Sabzevar Agriculture and Naturaral Resoursces Reserch Station

:

Abstract :

Salvia leriifolia is a member of Labiateae family that has been observed and reported in Khorasan and Semnan provinces of Iran. Researches showed that shoots of this plant have essence and antibiotic effects. After ripening of seeds in mid-may that spring forage of desert ranges will deplete, seeds of this plant are suitable source of food for light animals and wildlife.

Results of this investigation showed that: shrub form of salvia was observed in the range of 900 to 1600 meter height from sea level. The distribution of this plant was in the extremely arid cold deserts with average annual precipitation of 150-200 millimeters at stony mountains, conglomerate mountains marls and stony colluvials. The amount of propagation in the years with proper precipitation was good and if be protected will tolerate the hard conditions of climate and animal grazing at other years. Studies on marketing and propagation of this plant can introduce new jobs and opportunity of entrance of this plant to the list of oil seeds..

Key words: Salvia lerifolia, Novroozak, Arid area, Sabzevar

pnu-club.com/pnu.thread18801.html

لینک به دیدگاه
رفتن به فهرست موضوع ها
×
×
  • اضافه کردن...