معرفی ساده از بتن و سازه های بتنی ( مرجع)

[EN-EZEL 13,039]

فوق روان كننده Super Plasticizer COMEX LX

فوق روان كنندهCOMEX LXبر پايه ليگنوسولفونيت توليد و عرضه ميگردد . مصرف اين روان كننده باعث ارتقا ء كيفيت بتن از جمله كاهش نفوذ پذيری , افزايش مقاومت و دوام آن می گردد.

فوق روان كنندهCOMEX LX از قدرت روان كنندگي خوبي بر خوردار است، بطوريكه بدون كاهش دادن مقاومت بتـن ,اسلامپ 4 را حداقل تا 5/2 برابر( اسـلامپ 10 ) افزايش می دهد.

فوق روان كنندهCOMEX LX مطابق استاندارد ASTM-C494 نوعG توليد می شود و برای بتن ريزی های حجيم و بتن ريزی در مناطق گرمسير بسيار مناسب است.

 

موارد مصرف:

بتن ريزی های با پمپ، سازه های فوق العاده مسلح، فونداسيون ماشين آلات، سقف، ستون ، قطعات پيش ساخته بتنی ، كف سالنهای صنعتی، بتن ريزی هایحجيم و چند لايه.

 

مزايــا:

با استفاده از فوق روان كنندهCOMEX LX ميتوانيد به خصوصيات فنی و اجرائی برتری از قبيل: پلاستيستيه بالا بدون آب افتادگی، صرفه جوئی در زمان و هزينه های بتن ريزی،احتياج به ويبراسيون كمتر، ساخت بتن مقاوم و بدون خلل و فرج دست يابيد.

 

روش و ميزان مصرف:

به مقدار 8/0 تا 5/1 درصد وزن سيمان مصرفي به آب بتن اضافه نموده و به مدت حداقل يك دقيقه براي هر متر مكعب بتن مخلوط شود. با استفاده از فوق روان كنندهCOMEX LX ميتوانيد حداقل تا 10% از ميزان آب مصرفي بدون كاهش كارائي بتن كم نماييد.

 

فوق روان كنندهCOMEX LX فاقد يون كلر بوده و هيچ گونه اثر سوئی بر روی آرماتورها ندارد.

 

مشخصات فنی :

حالت فيزيكی : مايع

رنگ : قهوه ای

وزن مخصوص : حدود gr/cm³1/05

PH: 8/5 الی 5/9 زمان و شرايط نگهداری : تايكسال بدور از يخزدگی

يون كلر : ندارد

استاندارد: ASTM C494 Type G

بسته بندی : در گالن های پلاستيكی 20 كيلوئی و بشكه های 200 كيلوئی

[EN-EZEL 13,039]

روان كننــده Plasticizer RCOM- P4

 

روان كننده RCOM- P4 بر پايه كربوكسيليـك های توليـد و عرضه مي گردد . مصـرفاين روان كننده باعث ارتقـا ء كيفيت بتـن از جمله كاهش نفوذ پذيری , افـزايش مقاومت و دوام آن می گردد.

 

روان كننده RCOM- P4 از قدرت روان كنندگي خوبي بر خوردار است, بطوريكه بدون كاهش دادن مقاومت بتـن ,اسلامپ 4 را حداقل دو برابر) تا اسـلامپ 8 ( افـزايش می دهد.

 

روان كننده RCOM- P4 مطابق استاندارد ASTM-C494 نوع D توليـد می شود و چون دير گيركننده است براي بتن ريزي هاي حجيم و بتن ريزی در مناطق گرمسير بسيار مناسب است .

 

 

 

موارد مصرف:

 

بتن ريزی های با پمپ، سازه هاي فوق العاده مسلح، فونداسيون ماشين آلات، سقف، ستون ، قطعات پيش ساخته بتنی، كف سالنهای صنعتي، بتن ريزی هاي حجيم و چند لايه.

 

 

 

مزايــا:

 

با استفاده از روان كننده RCOM- P4 مي توانيد به خصوصيات فني و اجرائي برتري از قبيل: پلاستيستيه بالا بدون آب افتادگي، صرفه جوئي در زمان و هزينه هاي بتن ريزي،احتياج به ويبراسيون كمتر، ساخت بتن مقاوم و بدون خلل و فرج دست يابيد.

 

 

 

روش و ميزان مصرف:

 

به مقدار 1% الي 2 % وزن سيمان مصرفي به آب بتن اضافه نموده و به مدت حداقل يك دقيقه براي هر متر مكعب بتن مخلوط شود. با استفاده از روان كننده RCOM- P4 مي توانيد حداقل تا 5% از ميزان آب مصرفی بدون كاهش كارائی بتن كم نماييد.

 

 

 

روان كننده RCOM- P4 فاقد يون كلر بوده و هيچ گونه اثر سوئی بر روي آرماتورها ندارد.

 

 

 

مشخصات فنی :

 

حالت فيزيكی : مايع

 

رنگ : قهوه ای

 

وزن مخصوص : حدود gr/cm³ 1

PH: 8/5 الی 5/9

 

زمان و شرايط نگهداري : تايكسال بدور از يخزدگي

 

يون كلر : ندارد

 

استاندارد: ASTM C494 Type D

 

بسته بندی : در گالن های پلاستيكی 20 كيلوئی و بشكه های 200 كيلوئی

[EN-EZEL 13,039]

مراقبت از بتن در هوای سرد

 

مشکل مراقبت از بتن در هوای سرد تأمین حرارت است که با روشهای مختلف این کار را انجام میدهند . از جمله ی این روش ها استفاده از لحاف های عایق است که معمولا پوشش های عایق پشم شیشه ای ، مناسب ترین پوشش هستند . با توجه به اینکه بتن در هنگام گرفتن ، گرمازا بوده و گرمای آزاد شده ، دمای محدوده ی خود بتن را بالا می برد ، اگر چنانچه یک پوشش عایق روی بتن کشیده شود ، دمای بتن از دمای محیط بالاتر رفته و به دلیل عایق بودن پوشش ، تبادل حرارتی بتن با محیط خارج قطع شده و در نتیجه قطعه ی بتنی نسبت به دمای بیرون گرم تر می شود . این تکنیک ساده و عملی است ، به خصوص برای دمای حدود صفر درجه بسیار مناسب است ، ولی متاسفانه در عمل کمتر از آن استفاده می شود .

اگر دما باز هم سردتر باشد ( مثلا حدود 4 الی 5 درجه زیر صفر ) استفاده از پوشش هایی که مجهز به وسایل گرمازا هستند مناسب است . در این روش پوشش هایی که المان های حرارتی از داخل آنها عبور کرده است ( شبیه پتوهای برقی ) را مورد استفاده قرار داده و با اتصال این وسایل به برق و تولید گرما ، مراقبت از بتن را انجام می دهند . استفاده از این گونه وسایل ، باید کاملا توجیه اقتصادی داشته باشد .

همچنین استفاده از بخاری یا شعله جهت مراقبت از بتن در هوای سرد نیز در مواردی مناسب است . ( به عنوان مثال در صورت امکان می توان قطعات بتنی را در یک فضای سربسته قرار داده و آنها را با بخاری یا شعله گرم نمود .)

شایان ذکر است که در مراقبت از بتن در هوای عادی مسئله ی حرارت مطرح نبوده و مشکل ، رطوبت است ولی در دمای سرد تقریبا مسئله ی رطوبت منتفی است و مسئله ی حرارت باید مد نظر قرار گیرد . به هر حال هر مهندس کارگاهی می تواند به ابتکار خود در این خصوص اقدام نموده و بسته به نوع کار ، حجم کار ، دمای محیط ، موقعیت و شرایط کار چاره اندیشی کند .

[EN-EZEL 13,039]

واترپروف بتن(مايع) Waterproofing Concrete Admixture COMEX W9

 

مهمترين علت عدم مقاومت بتن در مقابل نفوذ آب و ساير عوامل شيميايى نداشتن فشردگى لازم و وجود خلل و فرج در بتن مى باشد. وجود چنين ضعفهايى در بتن نه تنها باعث نفوذ آب در آن و آببندى نشدن منابع و مخازن ساخته شده با چنين بتنى مى گردد بلكه نفوذ املاح شيميايى مانند سولفاتها و كلرورها و تركيب اين مواد با اجزاء تشكيل دهنده بتن باعث گسترش تركها و ايجاد خرابى و خلل و فرج بيشتر مى گردد.

 

 

 

افزودنى واترپروفCOMW-3 اين شركت با ايجاد فشردگى بيشتر در بتن مقاومت آن را در مقابل نفوذ آب و ساير املاح شيميايى تا چند برابر افزايش داده و به علت كاهش ميزان آب مصرفى از ايجاد فضاهاى خالى و منافذ ريز و همچنين ترك خوردگى بتن جلو گيرى مى نمايد .

 

 

 

موارد مصرف:

 

ضرورى براى كليه بتن هاى مصرفى در استخرهاى آب و فاضلاب ، سدها و ساخت بتنهاى نفوذناپذير .

 

مـــزايا:

 

واتر پروف COMW-3 علاوه بر بالا بردن مقاومت در مقابل نفوذ آب و محلولهاي شيميايى، باعث افزايش روانى و كارپذيرى بتن گرديده و به علت كاهش آب مصرفى بر كيفيت و مقاومت آن مى افزايد.

 

 

 

تــوجه: واترپروف مايع COMEX W9 با سيمان تيپ 5 (ضد سولفات )سازگارى نداشته و مصرف بيش از 5/0 در صد آن با اين نوع سيمان باعث افزايش شديد زمان گيرش و در مواردى عدم گيرش خواهد شد.

 

 

 

روش و ميزان مصرف:

 

2 الـى 3 درصـد وزن سيـمان به آب مصـرفى بتن اضافه و به مدت 3 دقيقه مخلوط شود و در اين حالت 10 الى 20 درصد از آب مصرفى بتن بايد كاسته شود .

 

 

 

در مورد بتن هاى آماده ، هنگام ساخت بتن بايد 10 الى 20 درصد از آب مصرفى بتن كاست و در محل كارگاه مقدار لازم واتر پروف را به ميكسر افزود و به مدت چند دقيقه مخلوط كرد .

 

 

 

مشخصات فنى :

 

حالت فيزيكى : مايع

 

رنگ : زرد

 

وزن مخصوص : 1gr/cm³

 

8/5-9/5 :PHا

 

يون كلر : ندارد

 

استاندارد : ASTM C-494 Type G

 

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا يك سال بدور از تابش مستقيم آفتاب و يخزدگى

 

بسته بندى : در گالنهاى پلاستيكى 20 ليترى و بشكه هاى 220 ليترى

[EN-EZEL 13,039]

واترپروف بتن(پودرى ) Water Repellent Admixture COMEX W44

 

بتنـى با طرح مخلوط درست، مواد سنگى مرغوب و نسبت آب به سيمان مناسب تا حدود زيادى غير قابل نفوذ مى باشد، ليـكن درزها و تركهاى كوچك و خلل و فرج و ساير كاستى هائى كه در حين ساخت و اجرا بتن بوجود مى آيد باعث كاهش مقاومت آن در مقابل نفوذ آب و ساير محلولها مى گردد.

 

استفاده از مواد واترپروف كننده مناسب بدون ايجاد تاثير نامطلوب برروى بتن به آن خاصيت دفع كنندگى آب و عايق شدن نسبى مى دهد.

 

افزودنى واترپروف WR – 600 اين شركـت پس از اختلاط با سيمان و آب موجود در بتن قشرى هيدروفوبيك ( آب گريز ) در داخل منافذ، حفره ها و روى سطح بتن بوجود آورده و ارتباط مجارى ريز داخل بتن را با يكديگر قطع كرده و نفوذپذيرى را كاهش مى دهد. قشر حاصله خاصيتى پايدار داشته و علاوه بر آن كه خاصيت آب گريزى ايجاد مى نمايد مقاومت بتـن را در مقابل تهـاجم سولفاتها و محلولهاى شيميايى نيز افزايش مى دهد.

 

 

 

موارد مصرف:

 

ساخـت بتنهاى نفوذناپذير و مقاوم در مقابل نفوذ محلولهاى شيميايى، مخازن و استخرهاى آب و فاضلاب، پروژه هاى بتنى و سد سازى.

 

 

 

مـــزايا:

 

واترپروف WR – 600 علاوه برآنكه مقاومت بتن را در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و محلولهاي شيميايى افزايش مى دهد، به علت بالا بردن خاصيت پلاستيسيته و كارپذيرى بتن، نسبت آب به سيمان را نيز كا هش داده و به اين ترتيب خصوصيات فيزيكى، شيميايى و مقاومت بتن را بهبود مى بخشد.

 

 

 

روش و ميزان مصرف:

 

به مقدار 1 الى 3 درصد وزن سيمان مصرفى همراه با سيمان به بتن اضافه شده و عمل اختلاط تا بدست آمدن مخلوطى يكنواخت و همگن ادامه يابد.

 

 

 

مشخصات فنى :

 

حالت فيزيكى : پودر

 

رنگ : سفيد

 

وزن حجمى : 1gr/cm³

 

يون كلر : ندارد

 

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : تا يك سال در محيط خشك و سر پوشيده

 

بسته بندى : در كيسه هاى پلاستيكى 25 كيلوگرمى

[EN-EZEL 13,039]

ضديخ بتن Anti – Freeze Admixture AFCOM-F7

 

معمولا در كشور ما فرا رسيدن فصل سرما و يخبندان باعث تعطيل كارهاى ساختمانى شده كه اين عمل موجب راكد و بلااستفاده ماندن حجم عظيمى از امكانات و نيروى انسانى مى شود.

 

استفاده از افزودنى ضد يخ بتن AFCOM-F7 راه حل مناسبى براى رفع اين مشكل است.

 

 

 

موارد مصرف:

 

ضديخ AFCOM-F7 اين شركت تـركيبى از مـواد معدنى و آلـى محـلـول در آب است كـه بـر اسـاس استاندارد ASTM C - 494 & C - 666توليد گرديده است.

 

 

 

اين ضديخ داراى عملكرد چند گانه به شرح ذيل مى باشد:

 

1- كاهش نقطه انجـماد آب كه موجـب برطرف شدن خطر يخ زدگى در بتن تازه مي شود. با استفاده از ضديخ AFCOM-F7 مى توان تا درجه برودت 15- درجه سانتى گراد بتن ريزى نمود.

 

2- اسلامپ بتن را افزايش مى دهد و يا به عبارت ديگر نقش روان كنندگى هم دارد . لذا مى توان براى يك اسلامپ ثابت از ميزان آب مصرفى كم نمود.

 

3- خاصيت هوازائى آن باعث بالا رفتن مقاومت بتن در مقابل سيكلهاى متناوب يخ زدگى و آب شدن مى شود. اين خصوصيت ضديخ بتن AFCOM-F7، بسيار مفيد و حائز اهميت بوده و توصيه مي شود براى بتن هايى كه در معرض سيكلهاى مداوم يخ زدگى و آب شدن قرار دارند، حتما استفاده شود.

 

4- ضديخ AFCOM-F7 فاقد يون كلر بوده و هيچگونه اثر سوئى بر روى آرماتورها ندارد.

 

 

 

روش و ميزان مصرف :

 

ضديخ بتن AFCOM-F7 را بر اساس مقادير ذكر شده در جدول ذيل در هنگام مخلوط كردن بتن به آن اضافه نمائيد.

 

مقدار مصرف رابطه مستقيم با دماي محيط دارد و مى بايست توجه شود كه در محاسبه دماى محيط حداقل دمائى كه ممكن است بتن در طول زمان گيرش خود با آن مواجه شود بايد ملا ك محاسبه قرار گيرد.

 

 

 

 

 

 

بتن 350

 

(كيلوگرم سيمان/مترمكعب)

 

 

بتن 300

 

(كيلوگرم سيمان/مترمكعب)

 

 

بتن 250

 

(كيلوگرم سيمان/متر مكعب)

 

 

حداقل درجه برودت هوا

 

(°c )

 

 

 

مشخصات فنى :

 

حالت فيزيكى : مايع

 

رنگ : آبى

 

وزن مخصوص : gr/cm³ ا 3/1

 

PH : ا 8- 9

 

يون كلر : ندارد

 

استاندارد : ASTM C- 494&C- 666

 

زمان مصرف و نحوه نگهدارى : حداقل يك سال در محيط هاى سر پوشيده

 

بسته بندى : در گالنهاى پلاستيكى 25 كيلوئى و بشكه هاى 250 كيلوئى

[EN-EZEL 13,039]

مقدمه

بتن و فولاد دو نوع مصالحی هستند که امروزه بیشتر از سایر مصالح در ساختمان انواع بناها از قبیل ساختمان پلها،ساختمان سدها، ساختمان متروها،ساختمان فرودگاه ها و ساختمان بناهای مسکونی و اداری و غیره به کار برده می شوند.و شاید به جرأت می توان گفت که بدون این دو پیشرفت جوامع بشری به شکل کنونی میسر نبود.با توجه به اهدافی که از ساخت یک بنا دنبال می شود،بتن و فولاد به تنهایی و یا به صورت مکمل کار برد پیدا می کنند. فولاد به لحاظ اینکه در شرایط به دقت کنترل شده ای تولید می شود و مشخصات و خواص آن از قبیل تعیین و با آزمایشات متعددی کنترل می شود،دارای کاربری آسانتر از بتن است. اما بتن در یک شرایط کاملا متفاوتی با توجه به پارامتر های مختلف از قبیل نوع سیمان،نوع مصالح و شرایط آب و هوایی تولید و استفاده می شود و عدم اطلاع کافی از خواص مواد تشکیل دهنده بتن و نحوه تولید و کاربرد آن می تواند ضایعات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.

با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در قرن اخیر، علم شناخت انواع بتن و خواص آنها نیز توسعه قابل ملاحظه ای داشته است، به نحوی که امروزه انواع مختلف بتن با مصالح مختلف تولید و استفاده می شود و هر یک خواص و کاربری مخصوص به خود را داراست.هم اکنون انواع مختلفی از سیمانها که حاوی پوزولانها ،خاکستر بادی،سرباره کوره های آهن گدازی،سولفورها،پلیمرها،ال یافهای مختلف،و افزودنیهای متفاوتی هستند،تولید می شد. ضمن اینکه تولید انواع بتن نیز با استفاده از حرارت،بخار،اتوکلاو،تخلیه هوا،فشار هیدرولیکی،ویبره و قالب انجام می گیرد.

بتن به طور کلی محصولی است که از اختلاط آب با سیمان آبی و سنگدانه های مختلف در اثر واکنش آب با سیمان در شرایط محیطی خاصی به دست می آیدو دارای ویژگیهای خاص است.

[EN-EZEL 13,039]

اولین سؤالی که پیش می آید این است که چه رابطه ای بین تشکیل دهنده بتن باید وجود داشته باشد تا یک بتن خوب به دست آید و اصولا بتن خوب دارای چه شرایط و ویژگیهایی است. رابطه بین اجزاء تشکیل دهنده بتن،در خواص فیزیکی و شیمیایی و همچنین نسبت اختلاط آنها با هم است.چه اگر مصالح یا آب و سیمانی با خواصی مناسب بتن با هم مخلوط گردند و در شرایط و محیطی مناسب به عمل آیند،یقینا بتن خوبی حاصل می شودو اصولا بتن خوب، بتنی است که دارای مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخشی باشد. رسیدن به یک مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخش بدین معناست که سایر خواص بتن مانند مقاومت کششی، وزن مخصوص، مقاومت دربرابر سایش، نفوذ ناپذیری، دوام، مقاومت دربرابر سولفاتها و ... نیز همسو با مقاومت فشاری، بهبود یافته و متناسب می شوند.

اگر چه شناخت مصالح مورد مصرف در ساخت بتن و همچنین خواص مختلف بتن کار آسانی نیست اما سعی می شود به خواص عمومی مصالح و همچنین بتن پرداخته شود.

بتن اینک با گذشت بیش از 170 سال از پیدایش سیمان پرتلند به صورت کنونی توسط یک بنّای لیدزی، دستخوش تحولات و پیشرفتهای شگرفی شده است.در دسترس بودن مصالح آن، دوام نسبتاً زیاد و نیاز به ساخت و سازهای فراوان سازه های بتنی چون ساختمان ها، پل ها، تونل ها، سدها، اسکله ها، راه ها و سایر سازه های خاص دیگر، این ماده را بسیار پر مصرف نموده است.

اینک حدود سه تا چهار دهه است که کاربرد این ماده ارزشمند در شرایط ویژه و خاص مورد توجه کاربران آن گشته است. اکنون کاملاً مشخص شده است که توجه به مقاومت تنها به عنوان یک معیار برای طرح بتن برای محیطهای مختلف و کاربریهای متفاوت نمی تواند جوابگوی مشکلاتی باشد که در درازمدت در سازه های بتنی ایجاد می گردد. چند سالی است که مسأله پایایی و دوام بتن در محیط های مختلف و به ویژه خورنده برای بتن و بتن مسلح مورد توجه خاص قرار گرفته است.مشاهده خرابی هایی با عوامل فیزیکی و شیمیایی در بتن ها در اکثر نقاط جهان و با شدتی بیشتر در کشور های در حال توسعه، افکار را به سمت طرح بتن هایی با ویژگی خاص و با دوام لازم سوق داده است. در این راستا در پاره ای از کشورها مشخصات و دستورالعمل ها واستانداردهایی نیز برای طرح بتن با عملکرد بالا تهیه شده و طراحان و مجریان در بعضی از این کشورهای پیشرفته ملزم به رعایت این دستورالعمل ها گشته اند.

در مواد تشکیل دهنده بتن نیز تحولات شگرفی حاصل شده است. استفاده از افزودنی های مختلف به عنوان ماده چهارم بتن، گسترش وسیعی یافته و در پاره ای از کشورها دیگر بتنی بدون استفاده از یک افزودنی در آن ساخته نمی شود. استفاده از سیمان های مختلف با خواص جدید و سیمان های مخلوط با مواد پوزولانی و نیز زائده های کارخانه های صنعتی روز به روز بیشتر شده و امید است که بتواند تحولی عظیم در صنعت بتن چه از نقطه نظر اقتصادی و چه از نظر دوام و نیز حفظ محیط زیست در قرن آینده بوجود آورد. در سازه های بتنی مسلح نیز جهت پرهیز از خوردگی آرماتور فولادی از مواد دیگری چون فولاد ضد زنگ و نیز مواد پلاستیکی و پلیمری (frp) استفاده می شود که گسترش آن منوط به عملکرد آن در دراز مدت گشته است. با توجه به نیاز روز افزون به بتن های خاص که بتوانند عملکرد قابل و مناسبی در شرایط ویژه داشته باشند،سعی شده است تا در این مقاله به پاره ای از این بتن ها اشاره گردد. کاربرد مواد افزودنی به ویژه فوق روان کننده ها و نیز مواد پوزولانی به ویژه دوده سیلیس در تولید بتن با مقاومت زیاد و با عملکرد خوب مختصراً آورده می شود. بتن های خیلی روان که تحولی در اجرا پدید آورده است و نیز بتن های با نرمی بالا برای تحمل ضربه و نیروهای ناشی از زلزله نیز از مواردی است که باید به آنها اشاره نمود. کوشش های فراوان برای مبارزه با مسأله خوردگی آرماتور در بتن و راه حل ها و ارائه مواد جدید نیز در اواخر سالهای قرن بیستم پیشرفت شتابنده ای داشته است که به آنها اشاره خواهد شد.

 

افزودنی های خاص در شرایط ویژه :

 

برای ساخت بتن های ویژه در شرایط خاص نیاز به استفاده از افزودنی های مختلفی می باشد. پس از پیدایش مواد افزودنی حباب هواساز در سالهای 1940 کاربرد این ماده در هوای سرد و در مناطقی که دمای هوا متناوباً به زیر صفر رفته و آب بتن یخ می زند، رونق بسیار یافت. این ماده امروز یکی از پر مصرف ترین افزودنی ها در مناطق سرد نظیر شمال آمریکا و کانادا و بعضی کشورهای اروپایی است.

ساخت افزودنی های فوق روان کننده که ابتدا نوع نفتالین فرمالدئید آن در سالهای 1960 در ژاپن و سپس نوع ملامین آن بعداً در آلمان به بازار آمد شاید نقطه عطفی بود که در صنعت افزودنی ها در بتن پیش آمد. ابتدا این مواد برای کاستن آب و به دست آوردن کارایی ثابت به کار گرفته شد و چند سال بعد با پیدایش بتن های با مقاومت زیاد نقش این افزودنی اهمیت بیشتری یافت. امروزه بتن های مختلفی برای منظور ها و خواص ویژه و نیز به منظور مصرف در شرایط خاص با این مواد ساخته می شود که ازمیان آنها به ساخت بتن های با مقاومت زیاد، بتن های با دوام زیاد، بتن های با مواد پوزولانی زیاد (سرباره کوره های آهن گدازی و خاکستر بادی)، بتن های با کارایی بالا، بتن های با الیاف و بتن های زیر آب و ضد شسته شدن می توان اشاره نمود.

بتن های با کارآیی بسیار زیاد که چند سالی است از پیدایش آن در جهان و برای اولین بار در ژاپن نمی گذرد، تحول جدیدی در صنعت ساخت و ساز بتنی ایجاد کرده است. این بتن که نیاز به لرزاندن نداشته و خود به خود متراکم می گردد، مشکل لرزاندن در قالب های با آرماتور انبوه و محلهای مشکل برای ایجاد تراکم را حل نموده است. این بتن علیرغم کارایی بسیار زیاد خطر جدایی سنگدانه ها و خمیر بتن را نداشته و ضمن ثابت بودن کارایی و اسلامپ تامدتی طولانی می تواند بتنی با مقاومت زیاد و دوام و پایاپی مناسب ایجاد کند. در طرح اختلاط این بتن باید نسبت های خاصی را رعایت نمود. به عنوان مثال شن حدود 50 درصد حجم مواد جامد بتن را تشکیل داده و ماسه حدود 40 درصد حجم ملات انتخاب می شود. نسبت آب به مواد ریزدانه و پودری بر اساس خواص مواد ریز بین 9/0 تا 1 می باشد. با روش آزمون و خطا نسبت دقیق آب به سیمان و مقدار ماده فوق روان کننده مخصوص برای مصالح مختلف تعیین می گردد. از این بتن با استفاده از افزودنی دیگری که گرانروی بتن را می افزاید در زیر آب استفاده شده است.

[EN-EZEL 13,039]

بتن های با عملکرد و دوام زیاد

از آنجا که رسیدن به مقاومت بالا در بتن از اهداف دست اندرکاران کارهای بتنی در دو دهه اخیر بوده است، ابتدا این نوع بتن با مقاومت بیش از MPA50 ساخته شد.با پایین آوردن نسبت آب به سیمان تا حد 3/0 رسیدن به چنین مقاومتهایی بسیار آسان است. برای ساخت بتن هایی با مقاومت بیشتر و در حد Mpa 110-80 و برای تقویت ناحیه فصل مشترک سنگدانه درشت و خمیر سیمان مواد سیلیسی فعال و غیر بلوری به نام دوده سیلیس به کار گرفته شد. همزمان سنگدانه هایی با مقاومت بیشتر و با دانه بندی مناسب تر و با کنترل حداکثر اندازه سنگدانه در این مخلوط ها به کار رفت.

از آنجا که در کاربرد این بتن گاه مقادیر بالایی سیمان و بیش از 400 کیلوگرم (حتی تا 500 کیلوگرم) مصرف می شد، علاوه بر گرانی این بتن، ترک هایی نیز حین ساخت به دلیل جمع شدگی پلاستیکی و ناشی از خشک شدن بیشتر این بتن ها و نیز ترک های حرارتی بوجود آمد. همچنین با افزایش این مقاومت تردی و شکنندگی بتن نیز افزایش یافت. چنین بتنی نمی توانست در شرایط محیطی سخت و محیطهای خورنده به علت وجود ترک های زیاد دوام قابل قبولی داشته باشد.

به منظور افزایش دوام حین افزایش مقاومت ضمن کاربرد دوده سیلیس و کم کردن آب و مصرف فوق روان کننده، مقدار سیمان کاهش یافته و در عوض مواد پوزولانی همچون دوده سیلیس، خاکستر بادی، سرباره کوره های آهن گدازی، خاکستر پوسته برنج و بالاخره پوزولان های طبیعی به صورت مواد ریزدانه جایگزین آن گردید. امروز شاهد ساخت بتن هایی با دوام که نفوذپذیری کمی دارند و در مقابل حملات شیمیایی کلرورها و سولفات ها و گاز کربنیک و بعضاً واکنش قلیایی پایدارتر می باشند، هستیم.

برای مصرف این بتن در سازه های بلند و رفع نقیصه شکنندگی در پاره ای موارد از الیاف های کوتاه استفاده شده تا بدین وسیله نرمی این بتن ها افزایش یابد. از مزایای عمده این بتن ها کاهش وزن ساختمان ها به علت کم کردن ابعاد ستون ها، صرفه جویی در میزان بتن و فولاد، کوتاه شدن دوران ساخت، تغییر شکل های وابسته به زمان کمتر و پایایی و داوم بشتر آ نها می باشد.

به منظور کاستن وزن سازه های بتنی که با بتن با مقاومت زیاد ساخته می شوند چند سالی است که با مصرف بخشی از سنگدانه های سبک در آن، بتن های سبک تری تولید نموده اند. امروزه بتن هایی با وزن مخصوص 2 تن بر متر مکعب و مقاومت های mpa 80-60 در بعضی پروژه ها به کار رفته است. به علت دوام قابل قبولی که این بتن ها در آزمایشات متعدد از خود نشان داده اند مصرف آنها در چند سازه بتنی دریایی در محیط های خورنده در کشورهای نروژ، کانادا، ژاپن، آمریکا و استرالیا گزارش شده است.

در کشور ما نیز اخیراً با تولید دوده سیلیس در کارخانه های داخلی کاربرد این ماده در بتن آغاز گشته است. در چند پروژه در جنوب کشور که به علت داشتن آب و هوای گرم و محیطی خورنده برای بتن و نیز فولاد از سخت ترین شرایط محیطی برای بتن است، بتن با سیمان دارای حدود 7 تا 10 در صد میکرو سیلیس به عنوان جابگزین سیمان استفاده شده است. بایستی توجه داشت که به علت عدم آب انداختگی این بتن و واکنش های سریع و گرمای محیط خطر ایجاد ترک های پلاستیک در ساعات اولیه و سپس ترک های ناشی از خشک شدن و حرارتی در این بتن ها زیاد بوده و در صورت عدم کنترل و دقت و عمل آوری سریع و مناسب علیرغم مقاومت زیاد وجود ترک در این بتن ها سبب افزایش نفوذ پذیری آنها گشته و در نتیحه املاح و مواد خورنده به داخل بتن و خوردگی آرماتور خرابی بتن تشدید می گردد. در پاره ای از تونل های انتقال آب و نیز تونل سدها نیز از این ماده در طرح اختلاط بتن برای بتن پاشی پوشش استفاده شده است. پیوستگی خوب این بتن و کم شدن مصالح بازگشتی و مقاومت و دوام خوب از خصوصیات آن درپوشش تونل ها است. این ماده در لایه نهایی سرریز بعضی سدهای کشور نیز در حال استفاده و یا در آینده استفاده نخواهد شد. مصرف میکرو سیلیس در بتن سبب افزایش مقاومت سایشی و فرسایشی بتن می گردد.

[EN-EZEL 13,039]

بتن های با نرمی بالا

 

امزوزه کار برد بتن با نرمی بالاتر که بتواند تغییر شکل های زیاد را بدون شکست تحمل نماید، مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات در خصوص تأمین نرمی لازم در بتن با الیاف های مختلف و حتی حذف آرماتور در حال انجام می باشد. هدف از کاربرد الیاف در بتن افزایش مقاومت کششی، کنترل گسترش ترک ها و افزایش طاقت بتن می باشد تا قطعه بتنی بتواند در مقابل بارهای وارده در یک مقطع ترک خورده تغییر شکل های زیادی را پس از نقطه حداکثر تنش تحمل نماید.

بتن با الیاف مختلف در سال های اخیر در سازه های عمده ای چون رو سازی راهها و فرودگاه ها، پی های عظیم با تغییر شکل های زیاد و به ویژه در پوشش بتنی تونل ها به کار رفته است. در ساخت پوشش تونل ها بتن الیافی با پاشیدن بر جداره شکل می پذیرد. اخیراً برای حذف ترک ها در پوشش تونل هایی که به صورت چند تکه پیش ساخته اجرا می شود از بتن بدون آرماتور و تنها الیاف استفاده شده و این نوع بتن سبب حذف ترک ها در حین عمل آوری و حمل و نقل قطعات و نصب آنها برای کامل کردن مقطع تونل های مترو شده است.

در نوع بسیار جدید بتن الیافی که می توان با آن به حداکثر نرمی در بتن رسید از روش ریختن دوغاب روی الیاف استفاده می شود . در این روش ابتدا الیاف ریخته شده و سپس فضای بین آنها با ملات دوغابی پر می شود. میزان الیاف در این بتن حدود 10 در صد می باشد که حدود 10 برابر میزان الیاف در بتن های الیافی متداول است. با این مصالح لایه های محافظی بدون ترک و تقریبا غیر قابل نفوذ می توان ایجاد نمود. به علت نرمی زیاد این قطعات ظرفیت تغییر شکل پذیری این قطعات به میزان ظرفیت دال های فولادی می رسد. مقاومت فشاری این نوع بتن حدود 110-85 مگا پاسکال و مقاومت خمشی حدود N/m 45-35 می باشد. از این قطعات می توان نه تنها به عنوان لایه های محافظ کوچک استفاده نمود بلکه در باندهای فرودگاه در برابر ضربات عملکرد خوبی نشان می دهند. در کارهای تعمیراتی دال ها می توان از آنها به عنوان لایه روی بتن قدیم و بدون درز و در زمان کوتاهی استفاده نمود.

 

آرماتورهای غیر فولادی در بتن

 

در سال های اخیر استفاده محدودی از آرماتورهای غیر فلزی آغاز گشته است هر چند تحقیقات بر روی کاربرد وسیعتر آنها و عملکرد دراز مدت این نوع آرماتورها ادامه دارد این آرماتورها که معروف به آرماتورهای با الیاف پلاستیکی (FRP) هستند از الیاف مختلفی چون الیاف شیشه ای (GFRP) الیاف آرامیدی (Afrp) والیاف کربنی (CFRP) در یک رزین چسباننده تشکیل شده اند.

 

خاصیت عمده این آرماتورها که سبب کار برد آنها شده است مقاومت در برابر خوردگی آنهاست که می تواند در محیط های بسیار خورنده دوام دراز مدتی داشته باشند. علاوه بر این مقاومت بالا، مقاومت به خستگی بالا، ظرفیت بالای تغییر شکل ارتجاعی، مقاومت الکتریکی زیاد و هدایت مغناطیسی پایین و کم این مواد از مزایای آنها شمرده می شود. البته این مواد معایبی چون کرنش گسیختگی کم و شکننده بودن و خزش زیاد و تفاوت قابل ملاحظه ضریب انبساط حرارتی آنها در مقایسه با بتن را به همراه دارند.

اخیراً از الیاف مختلف شبکه هایی بافته شده و به صورت یک شبکه آرماتور در سطح بتن برای کنترل ترک و کم کردن عرض آن و همچنین در دیوارهای نمای بتنی ازآن استفاده می کنند. تحقیقات روی کاربرد صفحات الیافی به جای صفحات فولادی برای تقویت قطعات خمشی و تیرها و دال ها به ویژه در پل ها ادامه دارد. این صفحات با رزین های اپوکسی به نواحی کششی از خارج اتصال داده می شود. کاربرد صفحات با الیاف کربنی برای این تقویت بیشتر رایج گشته و در چندین پل در ژاپن و در بعضی کشورهای اروپایی از آن استفاده شده است.

 

مقابله با خوردگی بتن

 

مسأله خوردگی فولاد در بتن از معضلات عمده کشورهای مختلف جهان است. این مسأله حتی در کشورهای پیشرفته همچون آمریکا، کانادا، ژاپن و بعضی کشورهای اروپایی هزینه های زیادی را برای تعمیر آنها به دنبال داشته است. به عنوان مثال درگزارش های اخیر بررسی پل ها در امریکا حدود 140،000 پل مسأله داشته اند. این مسأله در کشورهای در حال توسعه و در کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار شدیدتر بوده و سازه های بتنی زیادی در زمانی نه چندان طولانی دچار خوردگی و خرابی گشته اند. بررسی ها در این مناطق نشان می دهد که اگر مصالح مناسب انتخاب گردد، بتن با مشخصات فنی ویژه این مناطق طرح گردد، در اجرای بتن از افراد کاردان استفاده شود و سرانجام اگر عمل آوری کافی ومناسب اعمال شود، بسیاری از مسائل بتن بر طرف خواهد گشت. به هرحال برای پیشگیری در سال های اخیر روش ها و موادی توصیه و به کار گرفته شده است که تا حدی جوابگوی مسأله بوده است.

استفاده از آرماتورهای ضدزنگ و نیز آرماتورهای با الیاف پلاستیکیfrp یکی از این روش ها است که به علت گرانی آن هنوز کاملا توسعه نیافته است. به علاوه عملکرد دراز مدت این مواد باید پس از تحقیقات روشن گردد.

از روش های دیگر کاربرد حفاظت کاتدیک در بتن می باشد با استفاده از جریان معکوس با آند قربانی شونده می توان محافظت خوبی برای آرماتورها ایجاد نمود. این روش نیاز به مراقبت دائم دارد ونسبتا پرخرج است ولی روش مطمئنی می باشد.

برای محافظت آمارتور در مقابل خوردگی، چند سالی است که از آرماتور با پوشش اپوکسی استفاده می شود. تاریخچه مصرف این آرماتورها بویژه در محیط های خورنده نشان می دهد که در بعضی موارد این روش موفق و در پاره ای نا موفق بوده است. به هرحال اگر پوشش سالم بکار گرفته شود با این روش می توان حدود 10 تا 15 سال خوردگی را عقب انداخت.

استفاده از ممانعت کننده ها و بازدارنده های خوردگی بتن نیز به دو دهه اخیر برمی گردد. مصرف بعضی از این مواد همچون نیترات کلسیم و نیترات سدیم جنبه تجارتی یافته است. به هر حال عملکرد این مواد در تاخیر انداختن خوردگی در تحقیقات آزمایشگاهی و نیز در محیط های واقعی مناسب بوده است. بازدارنده های دیگری از نوع آندی و کاتدی مورد آزمایش قرار گرفته اند ولی دلیل گرانی زیاد هنوز کاربرد صنعتی پیدا نکرده اند.

برای محافظت بیشتر آرماتور و کم کردن نفوذپذیری پوشش های مختلف سطحی نیز روی بتن آزمایش و به کار گرفته شده است. این پوشش ها که اغلب پایه سیمانی و یا رزینی دارند با دقت روی سطح بتن اعمال می گردند. عملکرد دوام این پوشش به شرایط محیطی وابسته بوده و در بعضی محیط ها عمر کوتاهی داشته و نیاز به تجدید پوشش بوده است. روی هم رفته پوشش های با پایه سیمانی هم ارزانتر بوده و هم به علت سازگاری با بتن پایه پیوستگی و دوام بهتری در محیط های خورنده و گرم نشان می دهند.

با پیشرفت روزافرون انقلاب تکنولوژیک به ویژه در تولید بتن های خاص برای مناطق و شرایط خاص می توان از این بتن ها در ساخت وسازهای آینده استفاده نمود. دانش استفاده صحیح از مصالح، اجرای مناسب و عمل آوری کافی می تواند به دوام بتن ها در مناطق خاص بیفزاید. تحقیفات گسترده و دامنه داری برای بررسی دوام بتن های خاص در شرایط ویژه و در دراز مدت بایستی برنامه ریزی و به صورت جهانی به اجرا گذاشته شود.

[EN-EZEL 13,039]

ضوابط نمونه برداری برای آزمایش مقاومت فشاری بتن

 

دراکثرقراردادهای طرحهای عمرانی کشور ، ضوابط و مقررات ، آئین نامه های رایج بخصوص آئین نامه بتن ایران جزء مشخصات فنی پیمان بوده و رعایت آنها ضروری است .

 

پذیرش بتن در کارگاه براساس نتایج آزمایش فشاری نمونه های برادشته شده از بتن مصرفی صورت می پذیرد .

دراکثر طرحها عمرانی کشور و آزمایشگاه ها روش b.s.1881 با قالب مکعبی نمونه گیری انجام و نسبت به حجم بتن مطابق بند 6-5-1-2 آئین نامه بتن ایران می‌باشد:

الف ) برای دالها و دیوارها ، یک نمونه برداری از 30 مترمکعب بتن یا 150 مترمربع سطح

ب ) برای تیرها و کلافها درصورتی که جدا از قطعات دیگر بتن ریزی میشوند ، یک نمونه برداری از هریکصد مترطول

ج ) برای ستونها ، یک نمونه برداری از هر50 مترطول

براین اساس و روش فوق حداقل شش نمونه مکعبی از حجم بتن به ترتیب:

یک نمونه (یک آزمونه ) ـــــــــــــــــــــــــ 7 یا 11 روزه

سه نمونه (سه آزمونه )‌ ـــــــــــــــــــــــ 28 یا 42 روزه

یک نمونه (یک آزمونه )‌ ـــــــــــــــــــــــ 90 یا 125 روزه

یک نمونه (یک آزمونه ) ــــــــــــــــــــــــ کنترل یا آگاهی

به عبارت دیگر حداقل شش نمونه (آزمونه )‌از هربتونیر در مدت تخلیه اش بصورت تصادفی ، با رعایت بند 6-5-1-2 حجم بتن برداشته شود.

با نمونه های فوق طبق ردیف ب بند 6-5-2-1 و بند 6-5-2-2 می توان از نمونه ها ( آزمونه ها ) نسبت به ارزیابی پذیرش بتن اعلام نظر شود ولی مغایر با ردیف الف بند 6-5-2-1 و بند 6-5-1-1 و بند 6-5-1-5 است .

 

نمونه برداری از بتن

 

روش آئین نامه بتن ایران

:‌

در بند 6-5-1-1 - مقصود از هر نمونه برداری از بتن ، تهیه دوآزمونه از آن است که آزمایش فشاری آنها در سن 28 روزه یا هر سن مقرر شده دیگر انجام می پذیرد و متوسط مقاومتهای فشاری بدست آمده بعنوان نتیجه نهایی آزمایش منظور میشود .

 

در هرنمونه برداری از بتن ، تهیه آزمونه های زیر انجام می گیرد:

 

آزمونه اول ـــــــــــــــــ 7 یا 11 روزه

آزمونه دوم ــــــــــــــــ 28 یا 42روزه

آزمونه سوم ـــــــــــــــ 28 یا 42 روزه

آزمونه چهارم ـــــــــــ 90 یا 125 روزه یا آگاهی

 

لازم به توضیح است که برابر بند 6-5-1-2 و رعایت عملی ردیف الف بند 6-5-2-1 وبا درنظر گرفتن دو آزمونه دوم و سوم بجای کلمه مقاومت نمونه در احجام مختلف می توان طبق بند 6-5-2 نسبت به مقاومت فشاری اظهار نظر کرد .

مقدارنمونه برداری مورد نیاز برای دالها و دیوارها:

تعداد نمونه برداری ـــــــــــــــــــــــــ حجم بتن ( مترمکعب بتن )

سه نمونه برداری ـــــــــــــــــــــــــ 1 الی 90

شش نمونه برداری ـــــــــــــــــــــــــ 91 الی 180

نه نمونه برداری ـــــــــــــــــــــــــ ـــ 181 الی 270

و ....................

حداقل چهار نمونه (آزمونه )‌از هربتونیر در مدت تخلیه اش بصورت تصادفی برداشته شود و اگر حجم بتن کم باشد ، نمونه ها ی متوالی میبایستی همزمان با تخلیه 4/1 و 4/2 و 4/3 فواصل مخلوط بتن داخل مخلوط کن برداشته شود و اگر بیشتر شود ، مابین فواصل مقادیر تخلیه شده به همان نسبت بطور مساوی فاصله می گذاریم.

نمونه های متوالی به نمونه هایی گفته میشود که فاصله زمانی هر نمونه برداری با نمونه برداری بعد از آن بیشتر از سه شبانه روز نباشد.

لازم به توضیح است که نمونه برداری ، واحد آئین نامه بتن ایران به ترتیب نمونه استوانه ایی ، مگا پاسگال مبیاشد که برای تبدیل نمونه مکعبی 15*15 به نمونه استوانه ای به شرح زیر اقدام میشود.

25=(25/1*2/10): 306

20=(20/1*2/10) : 26080 سال گذشته در بسياري از رشته هاي ساختماني كاربرد داشته و با عمر مفيد طولاني خود، مصالح با دوامي را به اثبات رسانده است. به هر حال بتن در پروژه هاي صنعتي بكار برده شده و در معرض شرايط بسيار سخت محيطي قرار گرفته و صدمات ساختاري و كاربردي را در طول عمر خود نشان داده است، كه این صدمات از 3 منبع اصلي سرچشمه گرفته اند شامل : پروژه هاي صنعتي كه عموماً توسط طراحان بومي، پيمانكاران بين المللي و كساني كه متخصص در اين رشته مي باشند، انجام مي شود. طراحان اين پروژه ها از شرايط سختي كه بتن در معرض آن قرار مي گيرد اطلاع كافي ندارند. در اكثر مواقع، افراد بهره بردار، نگهدارنده و محافظ اين سازه هاي بتني بيشتر از متخصصين داراي تجارب كاري در رشته هاي مكانيك، برق و يا شيمي بوده اند و بنابراين صدمات وارده بر اجزاء بتني را تشخيص نداده اند. نهايتاً اين صدمات عميق تر و پيشرفته تر مي شدند.

[EN-EZEL 13,039]

ارزیابی و پذیرش بتن درکارگاه

 

وجود استاندارد ها و آیین نامه های ملی در هرکشور نشانه رشد و توسعه آن کشور است و هدف از ارائه آئین نامه ، حداقل ضوابط و مقرراتی است که با رعایت آن میزان مناسبی از ایمنی ، قابلیت بهره برداری ، پایایی سازه ها تامین میشود.

درطرحهای عمرانی و کارگاه های کشور رعایت استانداردها و آئین نامه ها الزامی است ، اما باتوجه به شرایط اقلیمی ، تنوع مصالح ، نیروی انسانی و ..... وگستردگی کشور ، طرحهای عمرانی و کارگاه ها نیازمند آئین نامه و دستورالعمل خاص بوده و منابع آنها بایستی در دسترس شاغلین دربخش مورد نظر قرارگیرد .

در آئین نامه بتن ایران بند ( 6-5 ) ارزیابی و پذیرش بتن قید گردیده است ، اما باتوجه به اینکه درتهیه آئین نامه بتن ایران از‌ آئین نامه های متفاوت کشورها استفاده شده است ، با شرایط کارگاه های ایران ، ضوابط آزمایشگاه ها در نحوه نمونه گیری ،‌ بررسی بتنهای با مقاومت کم منطبق نیست.

چنانچه میدانیم در کارگاه های عمرانی ، بنا به خطای انسانی ، ماشین آلات ، مصالح متفاوت مصرفی ، شرایط اقلیمی و ... احتمال استفاده از بتنهای با مقاومت کم وجود دارد که در محدوده غیر قابل قبول (بند 6-5-2-2) قرارمیگیرد .

با توجه به هزینه مالی طرح و مدت زمان اجراء آن ، استفاده از بند ( 6-6 ) و بررسی بتن ها اقدامی علمی خوبی است اما عملی نیست . بدین منظور ما باید منطقه تخفیف ، منطقه مشمول جریمه ، منطقه تخریب و بازسازی مجدد را دقیقا" بسته به سازه مورد نظر مشخص کنیم.

الف – منطقه تخفیف

با بررسی فرمولهای ارائه شده در بند 6-5-2-1 و 6-5-2-2 آئین نامه بتن و بند 6-5-2-3 مشخص میشود که به تشخیص طراح بدون بررسی بیشتر به مقدار 5 الی 6 درصد مقاومت فشاری بتن از نظر سازه قابل قبول تلقی میشود .

ب- منطقه مشمول جریمه

درمحاسبات هرسازه حداقل مقاومت فشاری بتن مورد نظر برای طراح بایستی مشخص بوده و در محاسبات منظور شود . با توجه به رده بندی بتن ، طراح میتواند برای جبران مشکلات اجرایی ، ضریب اطمینان یک رده بیشتر از رده محاسباتی درنقشه اجرایی قید نماید و استفاده از رده بیشتر توجیه اقتصادی ندارد . در جدول زیر ( 1- 1 ) محدوده ارزیابی نتایج آزمایش مقاومت فشاری بتن به عیار 350 کیلوگرم برمترمکعب بتن در شرایط آزمایشگاهی و ضریب جریمه تنظیم شده است.

مقاومت فشاری بتن 28 یا 42 روزه (کیلوگرم برسانتی مترمربع ) ـــــــــــــ ضریب جریمه

306 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــ 0

296 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــ 56/4

287 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــ 23/7

278 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــ 90/9

269 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــ 57/12

260 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــ 25/15

251 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــ 59/17

242 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــ 56/20

233 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــ 26/23

224 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــ 93/25

215 ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــ 60/28

ضریب جریمه یا بهای عملیات خارج از مشخصات ، شامل کلیه اقلامی است که منجر به تهیه بتن میگردد . اعم از بتن ( شن ، ماسه ، سیمان و .... ) و هزینه های مربوط به بهاء میلگرد ، قالب بندی و غیره .

لازم به توضیح است که نمونه برداری ، واحد آئین نامه بتن ایران به ترتیب نمونه استوانه ایی ، مگا پاسگال مبیاشد که برای تبدیل نمونه مکعبی 15*15 به نمونه استوانه ای به شرح زیر اقدام میشود .

25=(25/1*2/10): 306

20=(20/1*2/10) : 260

ج- منطقه تخریب

درمحاسبات سازه بصورت دستی یا کامپیوتری ، حداقل رده بتن توسط طراح اعمال ، ولی محاسبات نتیجه قابل قبول ارائه نمیگردد . این رده بتن مرز تخریب بوده و مقاومت فشاری کمتر از آن برای سازه قابل قبول نیست

[EN-EZEL 13,039]

نفوذپذيري و دوام

 

بتن در 80 سال گذشته در بسياري از رشته هاي ساختماني كاربرد داشته و با عمر مفيد طولاني خود، مصالح با دوامي را به اثبات رسانده است. به هر حال بتن در پروژه هاي صنعتي بكار برده شده و در معرض شرايط بسيار سخت محيطي قرار گرفته و صدمات ساختاري و كاربردي را در طول عمر خود نشان داده است، كه این صدمات از 3 منبع اصلي سرچشمه گرفته اند شامل : پروژه هاي صنعتي كه عموماً توسط طراحان بومي، پيمانكاران بين المللي و كساني كه متخصص در اين رشته مي باشند، انجام مي شود. طراحان اين پروژه ها از شرايط سختي كه بتن در معرض آن قرار مي گيرد اطلاع كافي ندارند. در اكثر مواقع، افراد بهره بردار، نگهدارنده و محافظ اين سازه هاي بتني بيشتر از متخصصين داراي تجارب كاري در رشته هاي مكانيك، برق و يا شيمي بوده اند و بنابراين صدمات وارده بر اجزاء بتني را تشخيص نداده اند. نهايتاً اين صدمات عميق تر و پيشرفته تر مي شدند.

 

پالايشگاههاي كشورهاي منطقه خليج فارس بيان كننده يك منبع اساسي درآمد مالي براي اين كشورها بوده اند، و اين تأسيسات بزرگ از سالهاي

1950 توسط شركتهاي پيمانكار بين المللي از آمريكا و اروپا ساخته شده اند. بسياري از اين سازه هاي بتني ساخته شده، هنوز در دست بهره برداري هستند و بسيـاري نيـز تعمير و ترميم يافته اند تا عمر مفيد طولاني تري را به آنها بيفزايند. اغلب بخاطر سرمايه گذاري هاي كلان در اين نوع تأسيسات، عمر مفيد طراحي شده آنها عموماً بسيار طولاني تر بوده و تعدادي از آنها نيز از رده خارج شده اند.

آقاي اکانر( Oconner ) در مطالعات اخير خود اطلاعات جديدي را درباره پالايشگاه ها ارائه داده، كه قبل از اين اطلاعات كافي درباره صدمات وارده توسط آب شور دريا بر سازه هاي بتني پالايشگاه ها در اين منطقه وجود نداشت.

مطالعات ديگري نيز اخيراً توسط ایمن ابراهیم ( Iman A Ibrahim ) و همكاران او درباره عملكرد بتن بكار گرفته شده در پالايشگاه در اين منطقه انجام يافته و تغييرات خاص بتني را كه در معرض شرايط محيط قرار گرفته، ارائه داده اند.

بتن كه در شرايط سخت آب و هوايي خليج فارس و نيز در پالايشگاهها و در معرض شرايط آب و هوايي ميكروني محيط ديگر مناطق دنيا قرار گرفته است، مي تواند بخاطر شرايط ذيل تخريب شود : درجه حرارت بسيار بالا در كوره هاي بلند در پالايشگاه ها و ترك خوردگي در اثر آن. حمله سولفات در نتيجه گازهاي سولفوريك همچون SO2 و H2S كه در زمان كار توليدي پالايشگاه، بعنوان مواد جانبي توليد صنعت نفت ايجاد مي شوند و همچنين رطوبت زياد محيط خليج فارس. اسيد سولفوريك وباران اسيدي و حملات آنها بر سطح بتن و واكنش شيميايي SO2 كه با رطوبت موجود توليد سولفات كلسيم نموده كه به سادگي بخاطر محلول بودن آن توسط آب شسته مي شود، بنـابراين، تـوليد سفيدك زدگي ( Leaching ) انجام مي شود و در نتيجه مقاومت بتن كاهش مي يابد، بخصوص تحت فعاليت مداوم SO2 و سولفات كلسيم توليد شده، در صورت شستشو جهت تميز كاري با آب دريا، كريستـال گچ بوجود مي آيـد كه بـا سيـمان واكـنش نـشان داده و تاماسايت (Thaumasite) توليد مي شود كه باعث توليد خمير بسيار نرمي مي شود. نرخ و پيشرفت خرابي توسط حمله سولفاتها بستگي به غلظت سولفات، نوع نمك سولفات، نفوذپذيري، و تخلخل بتن دارد. خرابي، در زماني اتفاق مي افتد كه بتن از يك طرف تحت شرايط فشار آب و از طرف ديگر هوا باشد. تر و خشك شدن در اثر نشت آب و يا شستشوي سازه بتني با آب شور دريا، هيـدروكربورهاي ريختـه شده روي سطح بتن، بـاعث نفوذ آب در خلل و فرج خمير سيمان و سنگدانه ها و در نتيجه افزايش نفوذپذيري مي شود. نفوذ يون كلر و حملات سولفاتها باعث خوردگي آرماتورها و در نتيجه ترك خوردگي مي شوند. حركات ماشين آلات، باعث توليد تركها در بتن مي شود. نشت بخار و گازها از لوله هاي موجود در پالايشگاهها باعث خرابي سطوح بتني و در نتيجه اجزاء تشكيل دهنده بتـن مي شود. علاوه بـر شرايـط مضر بر بتن، شرايط نگهداري و حفاظت سازه هاي بتني نيز مهم مي باشند.

اهميت مطالعات اخير بر اين است كه در چندين سال گذشته بيشتر مطالعات در لابراتور

انجام يافته ولي عمليات تحقيقاتي اخير در محل كارگاه و در شرايط واقعي و عملكرد 40 ساله بتن در شرايط سخت پالايشگاه مي باشد.

 

ساختار بتن :

 

در حال حاضر بتن ديگر همان مصالح ساختماني قديمي نيست

Cement + Agregates + Water + Admixture or Adetives = Concrete

. بسياري از مواد معدني و آلي جهت اصلاح خواص آن براي ساخت بتن دوره جديد به سيمان پرتلند اضافه مي شوند. برخلاف بتن ساخته شده فقط با سيمان پرتلند، خواص بتن دوره جديد به خاطر پيچيدگي خاص خود كاملاَ روشن و مدون نيست، ولي آناليز بسياري از مواد مصرفي فعال روي دوام بتن شفاف تر از قبل مي باشند.

 

سيستم سخت شدن سيمان با آب :

 

تـركيـب سيـمان بـا آب منـجـر بـه تـشكيـل يـك كـنـگلـو مـراي سخت شده بـا سـاختـار پـيـچيـده و تركيبات شيميايي جديدي مي شود كه خمير سيمان سخت شده يا

Paste ناميده مي شود.

 

ساختار تخلخل موئينه :

 

سطح داخلي ذرات سيمان سخت شده در بتن تا حدود زيادي تعيين كننده ميزان يا شدت تداخل متقابل بتن با آب و هواي ميكروني محيط اطرافش مي باشد

[EN-EZEL 13,039]

فـرآيند مخرب :

 

فعاليت مخربي در سطوح بين حدفاصل آب و هواي ميكروني محيط و بتن شروع مي شود و به طرف عمق و توده بتن

(جسم بتن) از طريق خلل و فرجهاي موئينه منتشر شده و پيشروي مي كند. مساحت سطح داخلي خمير سيمان سخت شده چندين برابر مساحت سطح خارجي ساختار بتن است.

 

اين مطلب بيانگر ميل بيشتر به آسيب ديدگي (شدت بيشتر آسيب ديدگي) حتي در زماني است كه لايه مواد عملاً درگير در تداخل شيميايي بسيار نازك باشد كه در مقايسه با نسبت سرعت نفوذ مواد آسيب رسان (مضر) به واكنش آنها سنجيده مي شود.

 

درجه تخريب ناشي از شكل هاي مختلف آسيب ديدگي اساساً با صور (Features) آسيب ديده ساختار بتن و بخصوص بوسيله ساختمان ظريف سيمان سخت شده تعيين يا تعريف مي شود.

 

از آنجائيكه آسيب ديدگي در سطح تماس خمیر سیمان وفلز، بوجود مي آيد بنابراين نفوذپذيري بتن تعيين كننده ميزان خرابي آن مي باشد.

 

نفوذپذيري بتن تابعي از ساختار آن است و بنابراين داشتن درك مناسب از تماميت ساختار بتن و پارامترهايي كه آن را تعريف مي كند، رابطه آن با تكنولوژي و بالاخره رابطه بين نفوذپذيري، دوام، ساختار بتن و ايستايي بتن در مقابل عوامل آسيب رسان) مضر) با اهميت مي باشند.

 

رابطه بين نفوذپذيري و دوام بتن

 

ساختار متخلخل بتن قابليت ايستادگي آن را در مقابل عبور سيالات يا گازها، تحت گراديانهاي مختلف تعيين مي كند، يك سيال مي تواند تا عمق كامل بتن تحت يك گراديان بوجود آمده بطور مثال ديواره بتني سازه آبي از جمله سد، مخزن آب و فاضلاب و غيره حركت كند.

 

مواد مضر

(تركيبات) در محيط گازي يا مايع مي توانند به درون بتن بواسطه وجود فشار و غلظت، نفوذ كنند، انتقال از طـريق نفـوذ (انتـشار) بـا پديده تماس (Connection ) مي تواند تشديد شود. گازها و مايعات مي توانند همچنين دراثر بوجود آمدن يك گراديان حرارتي كه بين دو سطح مخالف يك عضو بتني در يك سازه با گراديان رطوبتي پديدار شده در جاي جاي بتن (كه داراي يك جسم متخلخل و لوله هاي موئينه است)، حركت كنند. گراديانهاي رطوبتي و حرارتي، انتقال آب (بصورت بخار يا مايع) را به درون بتن تعيين مي كنند و در نتيجه تنظيم كننده ميزان رطوبت در اعضاء سازة بتني هستند. مايعات ضمن حركت، مواد محلول در خود را نيز به همراه خود به ميان بتن منتقل مي سازند.

 

نفوذپذيري چيست؟

 

سرعت انتقال مواد از ميان بتن بستگي به ساختار آن دارد. براي مشخص كردن نفوذپذيري يك ساختار، بايد ضريب نفوذپذيري آن تأيين گردد كه عبارت است از ميزان جريان مايع يا گاز عبوري (معمولاَ بر حسب ليتر) در واحد زمان از ميان واحد سطح مقطع، تحت يك گراديان هيدروليكي واحد (نسبت هد، يك متر آب، به مسير عبور، واحد ضخامت بتن بر حسب متر) كه معمولاً بطور كمي نفوذپذيري بتن با ضريب نشت مايع (سيال) مشخص مي شود كه با عوامل نفوذ گاز يا آب با يك شاخص قراردادي تعيين شده و محاسبه مي گردد.

ضريب نفوذپذيري با واحد ذيل بيان مي شود

سانتيمتر مربع

نفوذپذيري بتن : سانتيمتر مكعب × سانتيمتر (يا) سانتيمتر مكعب × سانتيمتر × ثانيه ×‌ سانتيمتر سانتيمتر مربع × ثانيه × 1 اتمسفر (Concrete Permeability) :

 

نفوذپذيري بتن يكي از خواص مهم بتن در رابطه با دوام آن است، كه اين خاصيت، تسهيلاتي را فراهم مي كند كه آب يا سيالات ديگر بتوانند از ميان بتن جريان پيدا کرده و مواد مضر و آسيب رسان را با خود به درون بتن حمل نمايند، به طور مثال :

 

حمله سولفاتها :

 

عبارت است از حركت يونهاي سولفات

SO3+ به داخل بتن و تركيب آنها با آلوميناتها و در نتيجه تورم و تركيدگي بتن در جايي كه واكنش هاي شيميايي مضر اتفاق مي افتد.

 

کوکاکا

( Webster) , ( Kukacka ) بيان مي كنند كه گازهاي خشك براي اجزاء ساختمان مضر نمي باشند، ولي همراه با رطوبت به داخل خمير سيمان نفوذ كرده باعث خرابي بتن مي شوند. هرچند SO2 (Sulfur Dioxide) خشك براي بتن مضر نمي باشد، ولي به هر حال يك واحد حجم آب، 45 واحد حجم گاز را حل مي كند كه محلول اسيد سولفوريك حاصل باعث خرابي بتن مي شود.

 

در تـأسيسات صنعتـي، در جائيـكه سولفـور دي اكسيـد از دوده آزاد شده و با رطوبت اتمسفر تركيب مي شود، باعث توليد اسيد سولفيدريك

 

Caco3 + H2SO4 + H2O Caso4 + 2H2O + CO2

(H2SO3) شده كه به تدريج با وجود اكسيژن، اسيد سولفوريك توليد مي شود، و باعث ايجاد باران هاي اسيدي می شود كه براي بتن و فولاد مضر مي باشد. اين واكنشها، عامل اصلي كاهش وزن مخصوص، مقاومت و دوام بتن مي شوند.

 

كه با اجزاء آلوميناتي سيمان تركيب شده توليد اترينگايت

( Itrringite ) مي نمايد كه به آلومينات – سولفو، كلسيم معروف است. اتـرينگايت در محلول كلـرور حل شده و در زمان شستشوي سطح بتن از روي آن پاك مي شود و به دلیل تخلخل زياد خلل و فـرجهاي موئينـه موجود در بتن سخت شده بخاطر نسبت آب به سيمان بالا W/C در زمان ساخت بتن و اثر حمله سولفاتها باعث خرابي بتن مي گردد. همچنين مي تواند در اثر سفيدك زدن (Leaching) مداوم، سولفات كلسيم و گچ بوجود آيد.

 

 

مكانيزم فيزيكي داشته كه در اثر از دست دادن رطوبت در منافذ موئينه، نمكها غليظ و كريستاله گردند، كه همانند مكانيزم عمل انجماد و ذوب شدن مكانيزم فيزيكي آن سبب ترك خوردگي مي شود. واكنش شيميايي سولفات ها با هيدرواكسيد كلسيم آزاد 2(OH)Ca، محصول هيدراسيون تركيب شده ساختار منافذ بتن را تخريب مي نمايد. واكنش يـون سولفـات با فـاز C3A سيمان توليـد اترينگايت حجيم مي نمايد و سبب ترك خوردگي مي شود.

[EN-EZEL 13,039]

مقاومت در مقابل يخ زدگي :

 

نفوذ آب به داخل خلل و فرج موئينه، باعث ايجاد تنش در اثر تشكيل كريستالهاي يخ زدگي مي شود.

 

حمله قليايي ها با مصالح سنگي :

 

حركت يونهاي قليايي و واكنش با مصالح سنگي در حضور آب منجر به ايجاد ژل متورم مي شود.

 

ايستادگي در مقابل آتش سوزي :

 

بيرون زدن بخار آب ژلي (فرار بخار آب) از لايه هاي گرم شده بالاي 105OC باعث قلوه كن شدن بتن و تخريب پوشش روي آرماتورها مي شود.

 

خوردگي آرماتورهاي فولادي :

نفوذ يون هاي كلر به سطح فولاد و باعث ايجاد خوردگي و ترك خوردگي بتن مي شود. يون كلر با آلومينات تركيب شده توليد كلرور آلومينوم مي نمايد كه مقدار آنرا براي تركيب شدن با گچ يا سولفات ها كاهش مي دهد، در واقع كمك به كاهش تركيبات سولفاته مي شود.

 

واكنش شيميايي :

 

تركيب مواد شيميايي با هيدرواكسيد كلسيم

2(OH)Ca و سيليكات كلسيم CSH در مجاورت رطوبت توليد ژل متورم مي نمايد كه سبب ترك خوردگي پوشش بتني مي گردد.

 

ساختمان خلل و فرج :

 

از آنجائيكه جريان سيالات از طريق سيستم خلل و فرج موئينه صورت مي گيرد، بررسي آزمايش ساختار خلل و فرج داخل بتن ضروري است

[EN-EZEL 13,039]

دسته بندي خلل و فرج خمير سيمان

 

در دسته بندي كلاسيك، پيش بيني شده است توسط Power, Brown yard، خلل و فرج ها به دو دسته زير تقسيم مي شوند :

 

خلل و فرج هاي ژلي (Gel Pores)

كه به همراه تشكيل محصولات هيدراسيون (ژل سيمان) تشكيل مي شوند كه خلل و فرج ساختاري محسوب مي شوند، در حاليكه خلل و فرج لوله هاي موئينه Capillary Pores به عنوان فضاهائي است كه با پر شدن آب بوجود آمده و باقي مي مانند.

 

خلل و فرج ميكروني (Micro Pores)

 

تخلخل ساختاري را تشكيل مي دهند، در حاليكه، دلايل كافي وجود دارد كه شامل خلل و فرج Mesu نيز مي بـاشند. خلل و فـرج هاي Mesu و Macro همگي سيستم خلل و فرج لوله هاي موئينه را تشكيل مي دهند.

 

سيستـم خلل و فـرج در خميـر سيـمان، يك سيــستم ادامـه دار (Continuation) را تشكيل مي دهد كه مي توان آن را با سيستم (MIP) Basic Mercury Inmison Porosity اندازه گيري كرد.

 

با ادامه و پيشروي هيدراسيون و يا كاهش نسبت آب به سيمان، حجم و اندازه خلل و فرج موئينه بطور محسوسي كاهش مي يابند

[EN-EZEL 13,039]

مواد افزودني به بتن وملاتهاي تعميراتی

 

ليست محصولات شيمي بهكار

افزودنيهاي بتن :

- مايع روان كننده و كاهش دهنده آب (مخصوص بتن ريزيهاي حجيم )

- روان كننده و تاخير دهنده گيرش بتن در يك تركيب

- فوق روان كننده و كاهش دهنده آب بتن به مفدار قابل ملاحظه

- فوق روان كننده و كاهش دهنده آب بتن براي قطعات پيش ساخته ( استحكام زودرس )

- فوق روان كننده و كاهش آب بتن با خاصيت ديرگير كنندگي

- واترپروف بتن با خاصيت كاهش آب و روان كنندگي

- هوازاي بتن

- پودر وژل سيليس ( افزودني مضاعف ) براي بتن ريزي با كيفيت بسيار بالا

- الياف افزودني j

افزودنيهاي ملات جهت آب بندي و تعميرات :

- مايع آب بند مخصوص پوششهاي سيماني (پلاسترينگ )

- سريع گير ملات براي آب بندي مقطعي ( درچند ثانيه )

- دوغاب گروت با خاصيت انبساط

- چسب بتن براي آب بندي و تعميرات بتن

ملات هاي اپاكسي :

- ملات اپاكسي جهت چسبانيدن كليه قطعات بتني و براي لكه گيري

- ملات سه تركيبي براي چسابانيدن كليه قطعات بتني و چسب رابط بتن نو و كهنه

ملات هاي پليمري :

- ملات پليمري دوتركيبي آماده مصرف شامل چسب و پودر

- پوشش براي حفاظت آرماتورها و چسب رابط بتن نو به كهنه

ماستيك هاي درزگير ساختمان :

- ماستيك پلي يورتان براي درزهاي انبساط و غيره در ساختمان

- پرايمر مخصوص درزگير پلي يورتان

- خمير درزگير رابربيتومن براي درزهاي انبساط با مقاومت در برابر فرآورده هاي نفتي

- ماستيك جهت آب بندي مخازن بتني و فلزي و پوشش لوله

پوشش هاي اپاكسي :

- پوشش اپاكسي مقاوم در برابر مواد اسيدي و قليائي با حلال فرآورده هاي نفتي

- پوشش اپاكسي براي مصارف عمومي در ساختمان با حلاليت آب

گروت :

- ماده اصلي و شيميايي گروت جهت اختلاط با مصالح خشك

- ماده آماده گروت بدون هيچگونه اضافه كردن ماده ديگردر سركار به غير از آب

شاتكريت :

- مواد شاتكريت - واترپروف و زودگير بتن

نوارآب بند بتن :

- نوار از جنس پي وي سي مخصوص آب بندي سد - مخازن بتني -كانالهاي شبكه هاي آبرساني

- مواد ژومميران براي مصارف آب بندي زير زميني و تونلهاي آب و جاده

[EN-EZEL 13,039]

ضد آب کردن بتن با فناوری کریستالی طبیعتبتنماده اصلی پرکننده در یک ترکیب بتنی دانه های سنگی می باشد که ماده چسباننده حاصل از ترکیب آب و سیمان , آنها را به یکدیگرمیدوزد.زمانی که اجزاء سیمان هیدراته می شود ویا با آب ترکیب میگردد , آنها تشکیلسیلیکات کلسیم هیدراته را می دهند که این ترکیب همانند یک توده صلب سخت میگردد.

 

بتن یک ترکیب آبی است . برای ساخت این ترکیب کارا و پیوسته و یکپارچهاز آبی بیشتر از مقدار لازم برای هیدراتاسیون سیمان استفاده میگردد. این آب اضافیکه برای روانی بتن استفاده می شود از منافذ و شیارهای نازک بتن بیرون می آید. باوجود اینکه بتن ظاهرا یک جسم صلب و سخت شده است , ولی یک جسم متخلخل و نفوذپذیر میباشد.تقلیل دهنده های آب و فوق روان کننده ها به منظور کاهش مقدار آب در مخلوط بتنو افزایش کارایی آن بکار میروند , با این وجود منافذ , سوراخها و مسیر های نفوذی دربتن سالم , باقی می مانند و می توانند آب و مواد شیمیایی مهاجم را به عناصر سازه ایانتقال داده و باعث پوسیدن فولاد مسلح کننده و تخریب بتن گردند. که با این وجود بینقصی سازه به خطر خواهد افتاد.

 

خاصیت نفوذپذیری و تخلخلبتن

 

بتنبهترین نمونه برای توصیف یک ماده نفوذ پذیر و متخلخل است.تخلخل مقدار منافذ وسوراخهای داخل بتن می باشد که با درصدی از مجموع حجم ماده نشان داده می شود. نفوذپذیری نیز بیانی از چگونگی ارتباط میان منافذ می باشد. این خاصیت ها به کمکیکدیگر اجازه تشکیل مسیری برای انتقال آب به درون ماده را همراه با ایجاد شکافی کههنگام انقباض بوجود می آید , میدهد.

www.mjace.blogfa.com

نفوذپذیری مدت زمان انتشار ازمنافذ , توانایی عبور آب در فشار بین منافذ ماده می باشد.نفوذپذیری با یک مقدارمشخص مثل ضریب نفوذپذیری توضیح داده می شود و عموما به ضریب "دارسی" باز می گردد. نفوذپذیری آب در یک ترکیب بتنی شاخص خوبی برای سنجش کیفیت کارایی بتن است . ضریب"دارسی" کم نشان دهنده غیر قابل نفوذ بودن و کیفیتی بالا برای مصالح می باشد.بااینکه یک بتن با نفوذپذیری کم نسبتا مقاوم می باشد , اما ممکن است هنوز نیاز بهضدآب کردن برای جلوگیری از نشت میان شکاف ها وجود داشته باشــــد.

با وجوددانسیته (تراکم) معلوم آن , بتن یک ماده نفوذ پذیر و متخلخل است که می تواند با جذبآب و برخورد با مواد شیمیایی متجاوز نظیر دی اکسید کربن , مونواکسید کربن , کلرایدها و سولفات ها و دیگر ترکیبات آنها به سرعت تباه شود. اما راه دیگری نیز وجود داردکه هر آبی می تواند به عمق بتن نفوذ پیدا کند .

 

جریان بخــار و رطوبت ناشی ازآن

 

آب همچناندر قالب بخار همانند رطوبت نسبی انتقال می یابد . رطوبت نسبی همان آب موجود در هوابه صورت یک گاز محلول می باشد. زمانیکه دمای بخار آب بالا می رود , آب زیاد آن فشاربخاری ایجاد میکند . آب به صورت بخار نیز به میان بتن انتقال می یابد . مسیر جریاناز فشار بخار زیاد , عموما منابع , به فشار بخار کم با یک فرایند انتشار می باشد . مسیر انتشار بسیار متکی بر شرایط محیطی است.

جریان انتشار بخار , زمانیکه اجرایضد آب کردن در مکان هایی که فشار بخار آب موجود به صورت غیر یکنواخت می باشد , بحرانی است . چند نمونه از این موارد شامل :

- استفاده از پوسته ایی کهدر مقابل بخار بسیار کم نفوذپذیر است , مانند یک پوشش حرکتی روی یک بتن مرطوب [ ولواینکه پوشش رویی خشک باشد ] در یک روز گرم , در اثر فشار بخار ، فشار موجود افزایشیافته و باعث طبله شدن یا تاول زدن بتن می شود.

- بکار بردن یک اندود یا بتونهبرای دیوارهای خارجی یک بنا ممکن است در صورت بقدر کافی نفوذ پذیر نبودن بتونه درمقابل بخار , رطوبت را به داخل دیوارها انتقال دهد.

- استفاده از کف با قابلیتنفوذ پذیری کم در مقابل بخار روی یک دال شیبدار در محلهای زیر سطحی در برخورد بارطوبت بالا ممکن است باعث تورق (لایه لایه شدن ) کف گردد.

 

عموما یک بتونه یاپوشش کم نفوذ در برابر بخار نباید روی سطح داخلی یک بنا یا سازه قرار داده شود. فشار بخار یا فشار آب برای خراب کردن و یا طبله کردن اندود عمل خواهد کرد . بعضی ازانواع پوشش ها و افزودنی های کاهنده آب در بتن حرکت بخار آب را به طور قابل ملاحظهای اصلاح می کنند و بدین صورت اجازه می دهند از آنها در قسمت داخلی استفاده شود. مثالهای اولیه پوشش های ضد آب سیمانی و مواد افزودنی تقلیل دهنده نفوذ آب میباشند.

 

چگونگی عملکرد فناوری ضد آب کردن کریستالی

 

فناوریکریستالی دوام و کارایی ساختار بتن را بهبود بخشیده ، هزینه های نگهداری آن راپائین آورده و با محافظت کردن بتن در مقابل تاثیرات مواد شیمیایی مهاجم ، طول عمرآن را افزایش می دهد. این کیفیت کارایی بالا از راه کار با فناوری کریستالی منتج میگردد. زمانیکه فناوری کریستالی در بتن استفاده می گردد ، ضد آب کردن و دوام بتن رابا پر کردن و مسدود ساختن منافذ ، شیارهای موئین ، شکافهای بسیار ریز و دیگرسوراخها بوسیله یک فرم کریستالی بسیار مقاوم حل نشدنی ، اصلاح می کند . این ضد آببودن بر پایه دو واکنش ساده شیمیایی و فیزیکی اتفاق می افتد . بتن ماده ای شیمیاییاست و زمانیکه ذرات سیمان هیدراته می شوند ، واکنش بین آب و سیمان باعث می شود [ بتن ] شروع به سختی کند ، توده ای صلب گردد.همچنین واکنشی شیمیایی با مواد پنهانداخل بتن اتفاق می افتد .

 

ضدآب کردن کریستالی ، مجموعه ای از مواد شیمیاییدیگر را در [ بتن ]جمع می کند . زمانیکه مواد شیمیایی اجزاء سیمان هیدراته شده ومواد شیمیایی کریستالی در حضور رطوبت قرار می گیرند ، واکنشی شیمیایی اتفاق می افتد، محصول نهایی این واکنش ساختار کریستالی غیر قابل حلی می باشد .

 

این ساختارکریستالی فقط در مکان های مرطوب می تواند اتفاق بیفتد و بدین ترتیب در منافذ ،شیارهای موئین و ترک های ناشی از جمع شدگی بتن شکل خواهد گرفت . هرجایی نشت آب صورتپذیرد ضد آب کریستالی با پر کردن منافذ و سوراخها و شکافها ایجاد خواهدگردید.

زمانیکه ضد آب کریستالی در سطوح همانند یک پوشش یا همانند عملکرد پاششخشک روی دال بتنی تازه بکار گرفته می شود ، فرایندی به نام انتشار شیمیایی رخ میدهد. طبق نظریه انتشار ، محلول با دانسیته بالا میان محلولی با دانسیته پائین جاخواهد گرفت تا این دو متعادل گردند .

 

بدین سان ، زمانیکه بتن قبل ازاجرای ضد آب کردن کریستالی با آب اشباع می شود ، یک محلول با دانسیته شیمیایی کمبکار برده شده است و زمانیکه ضد آب کریستالی در بتن بکار گرفته می شود ، محلولی بادانسیته شیمیایی بالا روی سطح آن ایجاد می شود که فرایند انتشار شیمیایی را راهاندازی می کند ، ضد آب کریستالی با جابجا شدن میان [ محلول با دانسیته پائین ] بهتعادل می رسد .

 

مواد شیمیایی ضد آب کریستالی میان بتن پخش شده و در دسترساجزای سیمان هیدراته قرار میگیرد و اجازه می دهد واکنشی شیمیایی اتفاق افتاده ، یکساختار کریستالی شکل گیرد و همانند ماده شیمیایی ادامه می یابد تا میان آب پخش گردد. این رشد کریستالی ، پشت مواد شیمیایی مهاجم شکل خواهد گرفت . واکنش تا جایی کهترکیب شیمیایی کریستالی آب را تمام کرده و یا آن را از بتن خالی کند ، ادامه مییابد .انتشار شیمیایی ، ترکیب بوجود آمده را در حدود 12 اینچ به داخل بتن انتقال میدهد . چنانچه آب فقط 2 اینچ در عمق بتن جذب شده باشد ، در این صورت ماده شیمیاییکریستالی فقط 2 اینچ پیشرفت خواهد کرد و سپس خواهد ایستاد .در صورت ورود مجدد آب بهبتن از چند نقطه دیگر در آینده ، با واکنش شیمیایی مواد ، قابلیت پیشروی تا 10 اینچدیگر وجود دارد .

 

بجای کاهش تخلخل بتن همانند تقلیل دهنده های آب و روانکننده ها و فوق روان کننده ها ، ماده کریستالی ، مواد پرکننده و مسدود کنندهسوراخها را در بتن به منظور ایجاد یک بخش بی عیب و پایدار از سازه ، بکار میگیرد.فرم کریستالی در داخل بتن وجود دارد و به صورت نمایان در سطح آن نیست و نمیتواند بتن را سوراخ کرده و یا به صورت های دیگری نظیر اندودها و یا سطوح پوششی آنرا خراب کند .ضد آب کریستالی در برابر مواد شیمیایی با PH بین 3 تا 11 در برخوردهایثابت و 2 تا 12 در برخوردهای متناوب بسیار مقاوم می باشد. این ماده دمای بین 25 - درجه فارنهایت [ 32- درجه سانتی گراد ] و 265 درجه فارنهایت [ 130 درجه سانتی گراد] را در یک حالت ثابت تحمل می کند .رطوبت ، نور ماوراء بنفش و میزان اکسیژن هیچگونهاثری بر روی توانایی عملکرد محصول ندارد .

 

ضد آب کریستالی محافظت در مقابلعوامل و پدیده های زیر راایجاد می کند:

مانعی برای تاثیرات CO ، CO2 ،SO2 ، NO2 ، گازهای خورنده و نیز کربناته شدن می باشد. کربناته شدن فرایندی است کهگازهای خارجی پدیده خوردگی را در لایه های بتن ایجاد میکنند.آزمایش کربناتی نشان میدهد که افزایش شکل کریستالی جریان گازهای داخل بتن را کاهش می دهد . کربناتاسیونحالت قلیایی خمیر سیمان هیدراته شده را خنثی نموده و محافظت آرماتورها در مقابلخوردگی از بین میرود.

محافظت کردن از بتن در مقابل واکنش توده های قلیایی [ AAR ] با رد کردن آب به فرایند آنها در نتیجه واکنش توده ها

آزمایش انتشار گستردهیون کلراید نشان می دهد که ساختار بتنی که با ضد آب کریستالی محافظت گردیده است ،از انتشار کلراید ها جلوگیری می کند. این ساختار از فولادهای تقویتی بتن حفاظت کردهو از خرابی های ناشی از اکسیداسیون و انبساط آرماتورها پیش گیری میکند.

 

بسیاری از روش های سنتی حفاظت بتن نظیر اندودها و دیگر پوشش ها ، ممکناست در دراز مدت مستعد خرابی از آب و ترکیبات شیمیایی گردند در صورتیکه فناوریکریستالی منافذ و شیارهای ناشی از فرایند خودگیری و عمل آوری بتن را بسته و بتن رامقاوم می نماید.

[EN-EZEL 13,039]

ميكروسيليس چيست؟

 

 

ميكروسيليس پودريست با وزن مخصوص فضايی 200 تا 300 كيلوگرم درمتر مكعب با رنگ خاكستری متمايل به سفيد كه محصول جنبی فرآيند توليد فروسيليسيم می باشد. فروسيليسيم نيز از مواد اوليه مورد نياز در زنجيره توليد فولاد وچدن بوده وخوشبختانه هم اينك درداخل كشور توليد وبخشی از نيازهای صنايع مرتبط را تأمين می كند.

اين ماده در واقع غبار حاصل از فرآيند توليد می باشد و تا مدتی بعنوان ضايعات ناشی توليد فروسيليسيم تلقی ونهايتاً با صرف هزينه اضافی و اختلاط آن با آب وسيمان بصورت گندله از محيط كارخانه خارج ويا در سنگفرش پاركها و پياده روها بعنوان نوعی سنگ مصنوعی مصرف می گرديد.

 

به مرور زمان خواص فيزيكی وشيميايی ميكروسيليس شناسايی شد ، بطوريكه امروزه مصرف ميكروسيليس دربتن تنها يكی از دهها زمينه مصرف آن درصنعت بوده و از اين ماده درصنايع پودرهای شوينده ، پودرهای پوششی ، پودرهای عايقی ، سراميك های ديرگداز ، نيمه هادی ها، نساجی ، لنت ترمز (جايگزين آزبست ). لوازم آرايش و.... استفاده می كنند .مطالب كلی را از لينك زير دانلود كنيد .

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[EN-EZEL 13,039]

بتن با مقاومت اولیه بالا HESC

 

 

امروزه بتن به عنوان پركاربردترین مصالح ساختمانی شناخته شده است . از این رو هر روزه تحقیقات فراوانی به منظور تطبیق هر چه بهتر خواص بتن با خواص مورد انتظار و مطلوب ، در سراسر دنیا در حال انجام بوده و حاصل این پژوهش ها و تحقیقات ، گونه های جدیدی از بتن با توجه به نیازهای موجود است .

 

یكی از این گونه ها بتن با مقاومت اولیه بالا (High Early Strength Concrete) می باشد . كه با توجه به نیاز فزاینده ای كه به استفاده سریعتر از ساختمانها و تاسیسات در حال ساخت وجود دارد ، استفاده از آن در حال توسعه است . در مقاله 21 صفحه ای كه دانلود خواهید نمود ، به معرفی این گونه از بتن ها كه زیرمجموعه ای از بتن های هدفمند هستند پرداخته شده است .

 

نویسنه : سجاد آزادی ( دانشجوی كارشناسی ارشد مهندسی سازه دانشگاه سمنان ) .

برگرفته از سایت مركز مهندسی عمران .

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام