معرفی بالون پمپ داخل آئورتي

[am in 25041]

به جرات میشه گفت که بالون پمپ داخل آئورتی ( Intra Aortic Ballon Pump ) یکی از دستگاههای پرکاربرد و در عین حال نسبتا ناشناخته در مهندسی پزشکی ایران محسوب می‌شود: تمام اتاق عملهای قلب باز, تمام ICU قلب باز , اغلب کت لب ها و CCU های بیمارستانهای سراسر کشور بصورت پیوسته از این دستگاه استفاده می کنند. جالب اینکه پزشکان ایرانی نسبت به سایر کشورهای منطقه و حتی اغلب کشورهای آسیایی از این دستگاه در سطح بالایی استفاده می کنند. به عنوان مثال , تعداد تخمینی دستگاههای موجود در هند با جمعیت بیش از 14 برابر ایران ( یک میلیارد نفر ) فقط دو برابر ایران است.

[am in 25041]

ایده اصلی کار بالون پمپ این است که بتوانیم برای قلبی که تحت عمل قرار گرفته و یا قرار است که مورد عمل قرار گيرد, اکسیژن بیشتری رسيده و کار مکانیکی کمتری انجام گردد. دقیقا مثل یک شخص بیمار که اگر غذای مناسبتر و استراحت بیشتر ( کار فیزیکی کمتری ) داشته باشه زودتر بهبود مي يابد. لازم به یادآوریست که عضله قلب , مثل هر عضو دیگر , توسط یک مجموعه رگ تغذیه می شود که عروق کرونر ناميده مي گردد. شروع این رگها ( دو شاخه چپ و راست عروق کرونر ) دقیقا ابتدای سرخرگ آئورت است.

حدود چهار دهه قبل, یک جراح متوجه شد که اگر با یک وسیله فرضی و در یک لحظه مناسب , موقتا جلوی خروج خون پر اکسیژن از قلب را بگیرد (!) بخشی از جریان خروجی قلب اجبارا به طرف کرونر رفته و باعث تغذیه بیشتر از معمول عضله قلب مي شود.

... پس از کلی آزمایش , نتیجه نهایی این شد که یک بالون را از طریق سرخرگ آئورت تا نزدیکی قلب می فرستند و در لحظه مناسب آن را با یک گاز پر می کنند که موقتا جریان خروجی قلب را مختل می کند و تغذیه اکسیژن عضله قلب ( میوکارد ) بیشتر می شود.

[am in 25041]

بالون

 

در قسمت قبل گفته شد که بالون پمپ در یک لحظه خاص در مسیر خروج خون از قلب به وسیله یک بالون مانع ایجاد می کند. به این بالون در اصطلاح رایج Intra Aortic Balloon یا IAB و به اختصار کاتتر Catheter گفته می شود.

همان طور كه در شکل بالا نشان داده شده , کاتتر را تا نزدیکی قلب می فرستند. در شکل راست کاتتر هنوز پر نشده و همه چیز تقریبا عادی است ولی در شکل چپ بالون باد شده و جریان طبیعی خون از قلب بطرف اندامها عمدا مختل شده است. ( مقیاسها در این شکل رعایت نشده ) جالب است بدانيم که دهانه آن سوراخ ريزي دارد و مسیري ظریف از خون را تا انتهای کاتتر می برد , این مسیر در حدود نیم متر طول دارد. در انتهای مسیر , می توانیم با یک ترانسديوسر فشار (Pressure Transducer) فشار خون نوک کاتتر را اندازه بگیریم. دقت کنید که حین کارکرد بالون پمپ , این فشار با منحنی فشار خونی که مانیتورینگ بیمار نشان میدهد تفاوت میکند :

به منحنی سمت راست بالون پمپ روی فشار تاثیر گذاشته ، Assisted Waveform مي گويند و منظور این است که توی این منحنی به قلب کمک شده است . اگر تنظیمات دستگاه درست باشد این کار باعث میگردد عضله قلب اکسیژن بیشتری دریافت کند و کار مکانیکی کمتری انجام دهد. به نقطه ای که روی منحنی فشار طبیعی با حرف C مشخص شده Dicrotic Notch مي گويند و نشان دهنده تاثیر بسته شدن دریچه آئورت روی فشارمي باشد . بالون پمپ در حالت ایده آل باید این لحظه را تشخیص دهد و بالون را پر كند. ولی تشخیص دقیق و به موقع این لحظه خیلی سخت و حتی گاهی غیر ممکن مي شود و هنوزهم موضوع مقالات جدیدی به شمار مي رود .