همه چيز در مورد pms يا سندرم قبل از قاعدگي

[Mahnaz.D 61,915]

علايم و علل PMS در خانم ها

اختلالات ماهيانه ي پيش از قاعدگي كه در اصطلاح علمي سندرم پيش از قاعدگي يا PMS ناميده مي شود، شامل طيف وسيعي از علائم است كه عبارت هستند از:

تغييرات خلق و خو، درد در سينه ها، ولع به غذا خوردن و افزايش اشتها، خستگي، تحريك پذيري و افسردگي.

مطالعات نشان داده اند كه از هر 4 نفر خانم داراي قاعدگي، 3 نفرشان به نوعي PMS را تجربه مي كنند. مشكلات ناشي از سندرم پيش از قاعدگي در اواخر دهه 20 سالگي و اوايل دهه 30 سالگي به اوج خود مي رسند.

علايم ناشي ازاين اختلالات با يك الگوي تكرار شونده نمود مي يابند و ممكن است تغييرات روحي و جسماني دوران پيش از قاعدگي در برخي از ماه ها تشديد يابند و در برخي ديگر از ماه ها به صورت خفيف تري نمايان شوند.

به هر جهت نبايد اجازه دهيد كه عوارض ناشي از سندرم پيش از قاعدگي، زندگي شما را تحت تاثير قرار دهند. برخي از روش هاي درماني و نيز ايجاد يك سري تغييرات در سبك زندگي در جهت كاهش و كنترل علائم سندرم پيش از قاعدگي، مفيد مي باشند.

[Mahnaz.D 61,915]

علائم:

معمول ترين علائم و نشانه هاي مرتبط با اختلالات پيش از قاعدگي عبارت هستند از:

علائم روحي و رفتاري:

* تنش يا اضطراب

* افسردگي

* دوره هايي از گريه كردن

* تغييرات سريع خلق و خو، زود رنجي، تحريك پذيري و يا عصبانيت

* تغييرات اشتها و ولع به خوردن

* اختلالات خواب(بي خوابي)

* كناره گيري هاي اجتماعي

* عدم تمركز

علائم جسماني:

* درد در ماهيچه ها يا مفاصل

* سردرد

* خستگي

* افزايش وزن ناشي از احتباس آب

خيلي از خانم ها از افزايش وزن قبل از قاعدگي نگران هستند. بايد ذكر نمود كه اين افزايش وزن كه به علت تجمع مايعات است گذرا بوده و پس از اين دوران از بين مي رود.

* نفخ شكمي

* درد در سينه ها

* تشديد جوش پوستي

* يبوست يا اسهال

اگر چه ليست علائم و نشانه هاي بالقوه اين اختلال طولاني است ولي زنان مبتلا به اختلالات پيش از قاعدگي، اغلب، تنها تعداد محدودي از آن ها را تجربه مي كنند و معمولا همه علايم در يك فرد نمود نمي يابد. در برخي زنان درد جسماني و استرس روحي ناشي از pms به حدي شديد است كه زندگي و فعاليت هاي روزانه فرد را تحت تاثير قرار مي دهند. در اغلب اين زنان نشانه ها و علائم با شروع پريود از بين مي روند.

تعداد كمي از زنان با اختلالات پيش ازقاعدگي، هر ماه علائم بسيار شديد و ناتوان كننده اي را تجربه مي كنند. حالت شديدتر اختلالات پيش از قاعدگي با ظهور علائم رواني همراه است كه آن را تحت عنوان اختلالات خلقي سندرم پيش از قاعدگي(pmdd) نيز مي نامند. در واقع pmdd صورت شديد تر(سندرم پيش از قاعدگي) است كه علائم و نشانه هاي آن شامل: افسردگي شديد، احساس نااميدي، عصبانيت، اضطراب، اعتماد به نفس كم، عدم تمركز، تحريك پذيري و تنش مي باشد. تعدادي از زنان مبتلاء به درجه شديد pms، دچار مشكلات روحي شديدي مي گردند.

[Mahnaz.D 61,915]

تغذيه و شيوه زندگي در pms

شما با ايجاد تغييراتي در روش غذا خوردن، فعاليت بدني و شيوه ي زندگي روزانه ي خود قادر خواهيد بود علائم اختلالات پيش از قاعدگي(pms) را كنترل كنيد يا كاهش دهيد.

اين تغييرات عبارتند از:

رژيم غذايي خود را تغيير دهيد و تعديل كنيد

* غذاهاي خود را در وعده هاي غذايي كم حجم و دفعات متعدد مصرف كنيد تا احساس نفخ و پُري در شما كاهش يابد.

* دريافت نمك و غذاهاي شور را كم كنيد تا نفخ و احتباس مايعات (ورم) را كاهش دهيد.

* غذاهاي غني از كربوهيدارت پيچيده را مصرف كنيد، مانند ميوه ها، سبزيجات و غلات سبوس دار. اگر چه اشتهاي خيلي از خانم ها، به ويژه به مواد قندي، در اين دوران زياد مي شود، ولي استفاده از ميوه ها و سبزيجات، علاوه بر كنترل علائم pms ، از افزايش بي رويه وزن نيز جلوگيري مي كند.

* مواد غذايي غني از كلسيم را مصرف كنيد. چنان چه دچار عدم تحمل لبنيات هستيد (يعني با مصرف لبنيات، حالتان بد مي شود) و يا به مقدار كافي، كلسيم را از طريق غذاها دريافت نمي كنيد، به مكمل كلسيم نياز خواهيد داشت.

* روزانه يك عدد مكمل مولتي ويتامين مصرف كنيد.

* از مصرف قهوه و الكل جدا خودداري نماييد.

فعاليت بدني را در برنامه روزانه خود بگنجانيد

روزانه حداقل 30 دقيقه را به انجام فعاليت هايي مانند: پياده روي تند، دوچرخه سواري، شنا و ... اختصاص دهيد.

فعاليت بدني منظم به بهبود سلامت عمومي و تخفيف عوارضي مانند خستگي و افسردگي كمك مي كند.

استرس خود را كاهش دهيد

* سعي كنيد روزانه 7 تا 8 ساعت بخوابيد. خواب ناكافي استرس را تشديد مي كند.

* برنامه هاي آرام سازي ماهيچه ها و يا تنفس عميق را تمرين نموده تا سردرد، اضطراب و مشكل بي خوابي تان كم شود.

* گفته مي شود روش يوگا يا ماساژ نيز به احساس آرامش و كاهش استرس كمك مي كند.

علائم بيماري خود را براي چند ماه يادداشت كنيد

با ثبت علائم مي توانيد عوامل محرك و زمان وقوع آنها را تخمين بزنيد و اين كارمي تواند به شما كمك كند تا راهكارهاي مناسب را براي پيشگيري يا تخفيف علائم استفاده كنيد.

[Mahnaz.D 61,915]

درمان هاي جايگزين

در اين قسمت، برخي از معمول ترين درمان هاي سندرم پيش از قاعدگي (PMS) را بيان مي كنيم:

* كلسيم: دريافت روزانه 1200 ميلي گرم كلسيم از طريق رژيم غذايي و يا مكمل كلسيم مانند كربنات كلسيم جويدني(Tums , Rolaids , …) ، علائم روحي و جسمي PMS را كاهش مي دهد. مصرف طولاني مدت و منظم كربنات كلسيم، خطر ابتلا به پوكي استخوان را نيز كاهش مي دهد.

* منيزيم: دريافت روزانه 400 ميلي گرم مكمل منيزيم به كاهش احتباس مايعات در بدن، درد سينه ها و نفخ در زنان مبتلا به PMS كمك مي كند.

* ويتامين B6 : دريافت روزانه 50 تا 100 ميلي گرم ويتامين B6 در بهبود علائم PMS موثر است.

* ويتامين E: دريافت روزانه 400 واحد بين المللي از اين ويتامين، علائم PMS را تسكين مي دهد. مكانيسم چنين اثري از طريق كاهش توليد پروستاگلاندين هاست. پروستاگلاندين ها شبه هورمون هايي هستند كه منجر به گرفتگي عضلات و درد سينه ها مي شوند.

* گياهان دارويي: برخي از خانم ها با مصرف تعدادي از گياهان دارويي، متوجه كاهش علائم در خود مي شوند، از جمله: زنجبيل، برگ تمشك، گياه آلاله، قاصدك و روغن گل سرخ.

تعداد كمي از مطالعات علمي، تاثير گياهان دارويي را در كاهش علائم اختلالات پيش از قاعدگي(PMS) ثابت كرده اند، ولي مراكز علمي معتبر، تاثير نوع گياهان را ثبت نكرده اند. لذا شما نمي توانيد با اطمينان خاطر از تركيبات گياهي بسته بندي شده استفاده كنيد.

* كرم هاي طبيعي پروژسترون: اين نوع كرم ها از لوبياي سويا و تاك وحشي استخراج مي شوند. برخي از زنان كاهش علائم خود را با استفاده از اين كرم ها گزارش كرده اند. مطالعات علمي، اثرگذاري اين نوع كرم ها را ثابت نكرده اند.

از قبل براي ملاقات با پزشك آماده شويد:

معمولا در زمان ابتلا به سندرم پيش از قاعدگي (PMS) ، ابتدا به پزشك خانوادگي تان مراجعه مي نماييد و در برخي مواقع ممكن است بلافاصله شما را به پزشك متخصص زنان ارجاع دهند.

در اين قسمت اطلاعات مفيدي را جهت كسب آمادگي براي ملاقات با پزشك بيان مي كنيم:

* علائمي بيماري خود را يادداشت كنيد، حتي علائمي كه به نظرتان غير مرتبط با بيماري و جلسه ملاقات شما است.

* ليستي از اطلاعات كليدي پزشكي خود را تهيه كنيد، مانند هر مشكل يا بيماري كه تا كنون داشته ايد و اسامي داروها، ويتامين ها و مكمل هاي غذايي كه مصرف مي كنيد.

* هر سوالي كه در ذهن داريد، يادداشت كنيد. براي ملاقات، يك مداد و يك دفتر يادداشت به همراه داشته باشيد تا در صورت لزوم، پاسخ هايي را كه پزشك به سوالات شما مي دهد، يادداشت كنيد.

[Mahnaz.D 61,915]

pms ؛ از تشخيص تا درمان

در رابطه با اختلالات پيش از قاعدگي برخي از سوالات اساسي كه مي توان از پزشك پرسيد عبارتند از:

- آيا كاري هست كه با انجام آن بتوان علائم اختلالات پيش از قاعدگي(pms) را به حداقل مقدار ممكن رساند؟

- آيا امكان دارد كه بعد از دوره درمان، علائم اختلالات پيش از قاعدگي(pms) به كلي از بين بروند؟

- آيا علائمي كه من تجربه مي كنم نمايانگر وضعيت جدي و خطرناكي از بيماري هستند؟

- آيا درماني براي تخفيف علائم اختلالات پيش از قاعدگي(pms) پيشنهاد مي كنيد؟

- چه درمان هايي براي من ميسر هستند؟

- چه داروهايي براي درمان اين اختلالات تجويز مي نماييد؟

- آيا بروشور، پمفلت و يا جزوه مكتوبي در رابطه با اين اختلالات موجود است كه بتوانم با خود به منزل برده و مطالعه كنم؟ چه وب سايتي را براي مطالعه و يادگيري بيشتر در مورد اين سندرم پيشنهاد مي كنيد؟

علاوه بر سوالاتي كه از قبل يادداشت كرده ايد از پرسيدن هر سئوالي كه در حين جلسه ويزيت به ذهن تان خطور مي كند ترديد نكنيد.

[Mahnaz.D 61,915]

انتظاري از پزشك مي رود:

پزشك سئوالاتي را از شما خواهد پرسيد. آمادگي براي پاسخ گويي به آن ها به شما اين امكان را مي دهد كه سريع تر به سئوالات پاسخ دهيد در نتيجه زمان، كمتر هدر مي رود و مي توانيد از زمان جلسه براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مورد نظرتان استفاده كنيد.

- علائم شما از چه شدتي برخوردار هستند؟

- علائم بيماري شما در طول چه روزهايي از سيكل قاعدگي تان به بيشترين شدت خود مي رسند؟

- آيا مي توانيد زمان فرا رسيدن علائم اختلالات pms خود را پيش بيني كنيد؟

- آيا عواملي وجود دارند كه علائم اختلالات pms شما را بهتر و يا بدتر كنند؟

- آيا علائم اختلالات pms انجام فعاليت هاي روزمره زندگي تان را مختل مي سازند؟

- آيا اخيراً دچار ياس، نااميدي و يا افسردگي شده ايد؟

- آيا تاكنون تشخيص نارسايي روحي در شما و يا يكي از اعضاي خانواده تان داده شده است؟

- چه درمان هايي را تاكنون در پيش گرفته ايد؟ اثرگذاري آن ها تا چه ميزان بوده است؟

آزمايش ها و تشخيص بيماري:

تست هاي آزمايشگاهي و يا روش هاي معاينه خاصي به منظور تشخيص اختلالات پيش از يائسگي وجود ندارد. پزشك يك سري علائم تكرار شونده در پيش از دوران قاعدگي را به اختلالات پيش از قاعدگي(pms) نسبت مي دهد.

پزشك از شما مي خواهد كه الگوي علائم پيش از قاعدگي تان را ثبت نماييد:

* بايستي علائم خود را به صورت منظم يادداشت كنيد. علائم و نشانه هاي خود را در يك تقويم و يا دفترچه يادداشت( به مدت حداقل دو سيكل قاعدگي) ثبت نماييد. روزي را كه اولين علائم اختلالات ظاهر مي شوند و روزي را كه علائم ناپديد مي شوند را يادداشت كنيد. همچنين اولين و آخرين روز پريود خود را نيز علامت بزنيد.

* بايستي پرسشنامه اي را تكميل نماييد. اين پرسشنامه بايد در اولين روز پريود تكميل شود. سئوالات آن مربوط به هر نوع علائم تجربه شده در طول دو هفته ي قبل، توسط شما مي باشد. اين پرسشنامه به پزشك در تشخيص ميزان كارآمدي ارزيابي هاي آتي در شما كمك خواهد كرد.

[Mahnaz.D 61,915]

درمان هاي دارويي

پزشك شما يك يا چند دارو را براي اختلالات پيش از قاعدگي تجويز خواهد كرد. ميزان موفقيت درمان در كاهش علائم از فردي به فرد ديگر متفاوت است.

معمولاً داروهاي تجويزي در سندرم پيش از قاعدگي عبارت هستند از:

داروهاي ضد افسردگي: داروهاي مهاركننده انتخابي بازجذب سروتونين(SSRI) كه شامل فلوكستين(پروزاك)، سرتالين(زلفت) و... مي باشند، در كاهش علائمي مانند خستگي، ولع غذايي و مشكلات خواب موفق بوده اند و جزء اولين انتخاب هاي دارويي در درمان سندرم پيش از قاعدگي شديد يا PMDD هستند. به طور كلي اين داروها بايد به صورت روزانه دريافت شوند. ولي در برخي زنان استفاده از اين دارو به استفاده در دو هفته پيش از شروع قاعدگي محدود مي شود.

داروهاي ضد التهاب غيراستروئيدي(NSAIDs): نمونه هاي اين دسته ي دارويي شامل ايبوپروفن يا ناپروكسن سديم مي باشد. دريافت اين نوع داروها در اولين لحظات پريود منجر به تسكين درد سينه ها و كرامپ هاي عضلاني مي شود.

ديورتيك ها(داروهاي ادرار آور): زماني كه فعاليت ورزشي و محدوديت دريافت نمك در كاهش وزن، كاهش ورم و نفخ ناشي از اختلالات پيش از قاعدگي(PMS) موثر واقع نمي شوند، دريافت ديورتيك ها(يا قرص هاي آب) منجر به دفع آب اضافي از طريق كليه ها مي شود. اسپيرونولاكتون(آلداكتون) يك داروي ديورتيك است كه در تسكين برخي از علائم ناشي از PMS از آن استفاده مي شود.

داروي ضدبارداري خوراكي: اين نوع از داروهاي تجويزي منجر به توقف تخمك گذاري و تثبيت نوسانات هورموني مي شوند كه به موجب آن ها علائم اختلالات پيش از قاعدگي(PMS) تخفيف مي يابند. داروها ي پيشگيري از بارداري جديد كه حاوي پروژسترون است، مشابه اسپيرونولاكتون عمل مي كند و نشان داده شده است كه موثرتر از داروهاي ضدبارداري معمول در كاهش علائم روحي و جسماني PMS و PMDD عمل مي كند.

مدروكسي پروژسترون استات(Depo-Provera): در موارد شديد اختلالات پيش از قاعدگي يا PMDD، تزريق اين دارو منجر به توقف كوتاه مدت تخمك گذاري مي گردد. به هر جهت اين داروي تزريقي ممكن است منجر به تشديد برخي علائم و نشانه هاي PMS شود؛علائمي مانند افزايش اشتها، افزايش وزن، سردرد و افسردگي.