ماجراي تولد اتوبوس در ايران- اتوبوس ايراني 52 ساله شد

[Abo0ozar 8637]

اولين اتوبوس در ايران توسط يک تاجر بلژيکي در شهر رشت به کار گرفته شد، اما به مرور زمان و با توجه به ميزان کرايه، سودآوري و زير ساخت هاي حمل و نقل توجيه اقتصادي آن رد شد و به همين دليل اتوبوس به کار گرفته شده به يکي از تجار ايراني به نام (معين التجار) فروخته شد.

او نيز پس از انقلاب مشروطه اتوبوس خود را به تهران آورد و با کرايه هر نفر 3 شاهي مشغول به فعاليت شد که به مرور زمان تقاضا براي استفاده از اين خودرو بيشتر از قبل شد و پس از چند سال با ورود چند اتوبوس توسط تجار مختلف به شهر رونق زيادي در جابه جايي مسافر شکل گرفت.

اما اغلب اتوبوس هاي شاغل با توجه به مسافت طي شده از اروپا تا مقصد به کارگيري در ايران، بعد مسافت و زمان حمل، مستهلک بودند و هزينه حمل و نقل بالايي را طلب مي کردند که در نهايت باعث پايه گذاري صنعت اتومبيل سازي در ايران شد.

براين اساس اولين اتوبوس هاي مونتاژ شده در سال 1290 شمسي وارد تهران شدند که حدود 5 درصد جابه جايي مسافران آن زمان توسط 500 دستگاه اتوبوس انجام مي گرفت.

در زمان صدارت وثوق الدوله در سال 1298 با توجه به افزايش نارضايتي مردم از نحوه جابه جايي مسافر، دولتمردان بر آن شدند تا با ايجاد يک اداره به سازماندهي و نظم بخشيدن به حمل و نقل شهري بپردازند که پس از مدتي بحث و تفحص اين اداره در بلديه (شهرداري) پايه گذاري شد. شهرداري موظف شد قوانيني وضع کند تا تسهيلات لازم را براي مسافران ايجاد کند که اين قوانين شامل ميزان کرايه، زمان کار ناوگان، تثبيت خطوط و آيين نامه انضباطي بود.

در اولين گام شهرداري تمام اتوبوس ها را موظف به دريافت پلاک شناسايي خودرو نمود و در زمان کريم آقا بوذرجمهري، جهت کنترل خطوط هر خط داراي ناظري شد تا بر رعايت ناوگان خطوط نظارت کند. در شهريور سال 1320 نيز تعداد 100 دستگاه اتوبوس در تهران کار مي کردند که حدود 90 دستگاه آن بنز بود.

در همين سال اتوبوس هاي �زايس� روسي وارد ايران شدند و در سال 1331 دولت آقاي سهيلي اجازه فعاليت شرکت هاي خصوصي حمل و نقل را صادر کرد.

با افزايش تقاضاي مسافر جهت جابه جايي با سرويس هاي عمومي به خصوص اتوبوس ها و محدوديت در افزايش تعداد اتوبوس، تعادل ناوگان و حجم مسافر تا حد زيادي به هم خورد و در نهايت باعث شد که اتوبوس ها ساعت هاي زيادي در خطوط مشغول به کار شوند که بي اعتنايي رانندگان نسبت به سرويس هاي عمومي و توجه به مسائل فني اتوبوس ها از عواقب اين کار بود.

اين کم توجهي به جايي رسيد که در صورت اعتراض مسافران به رانندگان، اهانت و فحاشي نصيب مسافران بخت برگشته مي شد. اين موضوع به مرور زمان باعث نارضايتي شديد شهروندان شد به حدي که آنان، دولتمردان را جهت رسيدگي به موضوع تحت فشار قرار دادند.

بالاخره در سال 1331 براي ساماندهي وضعيت ناوگان اتوبوسراني، قانون تأسيس شرکت واحد اتوبوسراني با سرمايه 300 ميليون ريال مصوب شد.

پس از سازماندهي و افزايش ناوگان پس از تصويب توسط شرکت واحد، اتوبوس هاي قديمي از سطح شهر جمع آوري و جايگزين آن اتوبوس هاي جديد و يک شکل شدند.

اولين خط اتوبوسراني تهران در 14 تيرماه سال 1335 با 90 دستگاه اتوبوس در مسير بازار تا ميدان امام حسين و با حضور تعدادي از وزرا افتتاح شده و تا مهرماه 3 خط ديگر نيز در سطح شهر آغاز به کار کرد و در سال اول فعاليت شرکت واحد با تعداد 173 اتوبوس و 5 خط به پايان رسيد.

اولين شرکت سهامي اتوبوسراني عمومي کشور ايران با ادغام شرکت هاي اتوبوسراني خصوصي در شهر تهران با نام شرکت واحد اتوبوسراني تهران حومه در فروردين ماه سال 1335 تأسيس شد.

در سال 1348 نيز اولين اتوبوس دو طبقه در ايران مونتاژ شد و به ناوگان عمومي پيوست.

در حال حاضر شرکت واحد اتوبوسراني تهران و حومه با حدود 6 هزار و 686 دستگاه اتوبوس ملکي، 724 دستگاه اتوبوس واگذار شده به بخش خصوصي و تعداد 2 هزار و 667 دستگاه اتوبوس و ميني بوس تحت نظارت با تعداد 447 خط (322 خط اتوبوسراني، 50 خط بخش خصوصي و 75 خط تحت نظارت) مشغول جابه جايي مسافران در کلان شهر تهران است.