در دام طعمه ها و مقایسه ها

[فکور 352]

ما در طول زندگی مان، ناخودآگاه در دام طعمه ها و مقایسه ها می افتیم و فکر می کنیم که خودمان با علم و آگاهی انتخاب کرده ایم اما خیلی وقت ها چنین نیست.

وقتی زمان تصمیم‌گیری در زندگی‌مان می‌رسد، فکر می‌کنیم کنترل اوضاع در دست‌مان است؛ فکر می‌کنیم انتخاب‌هایی هوشمندانه و خردمندانه انجام می‌دهیم، ولی آیا به راستی چنین است؟

چگونه توقعات، عواطف، هنجارهای اجتماعی، و دیگر نیروهای نامرئی و گویی نامنطقی، توانایی تعقل ما را به بیراهه می‌کشاند.

ما نه تنها همه روزه اشتباهات ساده‌ی تعجب‌آوری انجام می‌دهیم، بلکه دوباره همان نوع اشتباهات را تکرار می‌کنیم. ما دائما اضافه می‌پردازیم، دست کم می‌گیریم و پشت گوش می‌اندازیم؛ قادر نیستیم اثرات ژرف عواطف‌مان را بر آن‌چه که می‌خواهیم درک کنیم، و بر آن‌چه که داریم ارزش اضافی می‌گذاریم. اما این رفتارهای گمراه‌کننده، نه تصادفی‌اند و نه بی‌مفهوم؛ آن‌ها اسلوب‌مندند و قابل پیش‌بینی- و ما را به شیوه‌ای پیش‌بینی‌پذیر نابخرد می‌سازند.

از نوشیدن قهوه تا کم‌کردن‌وزن، از خریدن ماشین تا برگزیدن شریک زندگی، آریلی چگونگی در هم شکستن این الگوهای اسلوب‌مند اندیشه را، برای گرفتن تصمیم‌های بهتر، تشریح می‌کند.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 شیوه‌ی بر هم‌کنش ما با جهان را دگرگون خواهد ساخت؛ تصمیمی کوچک در هر زمان.

هرجا جنسی رایگان است نه تنها خودتان محصول هستید بلکه احتمالا کسی دارد کلاهتان را هم برمیدارد. چیزهای رایگان بد نیستند اما باعث میشوند عقل‌مان را از دست بدهیم. نمونه بومی شده‌ی مثال‌های برادر دن میشود نذری. صف‌های نذری. یک لحظه به این فکر کنید که چطور جمعیتی را دیده‌اید که بخاطر نذری رایگان همه احترامشان را گذاشته‌اند و از سرکول هم بالا رفته اند. آقای اریلی میگوید این اشکال ندارد. به هر حال باگ داریم، مشکل اینجاست که میرویم صرفا یک جفت جوراب پشمی بخریم با شش جفت جوراب ابریشمی و یک شالگردن بیرون می‌آییم بخاطر این که با خریدن آن شش جفت شالگردن رایگان بوده. یا به این فکر کنید که چندبار تلاش کرده‌اید خریدهایتان در بیب کالا را به بالای صد هزارتومان برسانید که ارسال رایگان شود. آقای اریلی میگوید همین یک تغییر کوچک فروش آمازون را به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش میدهد. اما در آمازون فرانسه که برای خرید‌های بالای صد دلار هزینه‌ی ارسال یک سنت میشده تغییری در فروش رخ نداده(احتمالا بخاطر یک قانون آنتی‌تراست‌طور که ارسال رایگان را در فرانسه ممنوع کرده است). ظاهرا همان یک سنت اجازه نمیداده مشتریان به مانند واژه‌ی رایگان عقل از سرشان بپرد. اگر دانشجو هستید به میتوانید به سیم کارت‌های رایگانی که در دانشگاه‌ها عرضه میشود هم فکر کنید. یا مثلا چرا همه سرویس‌های اینترنتی پلن رایگان دارند؟برای چیزهای رایگان خودکشی نکنیم.

 

[فکور 352]

 

ما هیچ محک درونی برای ارزیابی ارزش اشیاء وجود ندارد. مثلاً اگر یک روان نویس به ما نشان دهند، نمی توانیم بر اساس مکانیزم های درونی مان آن را ارزش گذاری کنیم. اینجاست که “نسبیت گرایی” به کمک مان می آید. مثال روان نویس را با هم مرور می کنیم:

“من از روان نویس «یونی بال» استفاده می کنم. قیمت آن 10 هزار تومان است. اگر روان نویس X را به من نشان دهند و بگویند 15 هزار تومان قیمت خورده است، من نمی توانم بر اساس ابزارهای فیزیولوژیکی که در اختیار دارم، بگویم که 15 هزار تومان می ارزد یا خیر؟ بلکه فوراً آن را در معادله نسبت با «یونی بال» قرار می دهم. اگر ببینم از یونی بال بهتر می نویسد و خوش دست تر است، می گویم بله، به این قیمت می ارزد ولی اگر به آن اندازه خوب نباشد، انتخابش نمی کنم

نسبیت گرایی از قواعد زیست انسانی است. ما بی آن که خود تصمیم بگیریم، “چیزها را با چیزهای دیگر مقایسه می کنیم”:

خودروها را با یکدیگر، خانه ها را با یکدیگر، تلفن های همراه را با یکدیگر و حتی کودکان و چهره های افراد را با همدیگر مقایسه می کنیم.

این مقایسه های عمدتاً ناخودآگاه، منشأ بسیاری از تصمیم گیری های ماست.