چگونه زیرساخت های شهری به فضای عمومی کمک می‌کنند

[Mohammad Aref 120,438]

زندگی شهری، چه ثابت و چه پویا، به دو عامل ثابت بستگی دارد: مردم و فضا.

 

ما در چند هفته گذشته در نوسا سیداد راجع به نقشی که فضای عمومی در زندگی شهری بازی می‌کند، بحث می‌کردیم. امروز بیایید نگاهی به جهت مخالف آن انداخته و به تحلیل فضای عمومی از لحاظ زیرساخت شهری بپردازیم. بیایید تجربیات دو شهر برزیلی را بررسی کنیم که اذعان می‌کنند، این امکان پذیر است که زیرساخت‌های شهری را طوری برنامه ریزی کرد که نه تنها نیاز ساکنین را برآورده کنند، بلکه فضای عمومی مورد نیاز را نیز تأمین نمایند.

زیرساخت شهری– مثل این محل عابر پیاده در بلو هوریزونته– به عنوان فضای عمومی ضروری برای ساکنان نیز خدمات می‌دهد.

 

تقریباً 75% این زیرساخت‌ها که تا سال 2050 باید در مکان خود قرار گیرند، هنوز باید ساخته شوند. این می‌تواند چالشی برای تصمیم‌سازان باشد، چنان که برنامه‌ریزی اخیر باید به حقوق و آزادی شهروندان احترام بگذارد. زیرساخت‌های شهری تأثیر مستقیمی بر فضای عمومی داشته و به همین خاطر ارتباط تنگاتنگی با کیفیت زندگی دارند. برای مثال، درصورتی که توسعه شهری به سمت جاده‌های ماشین محور و با فضای کمی برای عبور و مرور پیاده در حرکت باشد، سپس بعید است که ساکنان با پای پیاده یا با دوچرخه در شهر خود تردد کنند. به عبارت دیگر، درصورتی که پیاده‌رو و مسیرهای ممتد دوچرخه‌ سواری، محل عبور عابر پیاده، و میادین و پارک‌های قابل دسترس و راحت وجود داشته باشند، ساکنین به استفاده فعالانه‌تر از فضاهای عمومی تشویق می‌شوند.

 

مورد بلو هوریزونته به این نکته اشاره دارد. سیستم حمل و نقل سریع اتوبوسی (BRT)، بلواری کامل در قلب این شهر را که روزی مملو از ماشین‌ بود به فضایی برای حمل‌ونقل پایدار تبدیل کرده است. حرکت BRT برای کاهش ازدحام و تسریع سفر برای 500 هزار کاربر اجرا شد، که تاکنون 40 درصد کاهش در زمان سفر را به همراه داشته است. سیستم BRT نه تنها پویایی ساکنین را بهبود بخشیده است بلکه به احیای منطقه مرکزی شهر نیز کمک کرده است. خیابان پارانا با مسیر میانی اختصاصی برای BRT، مسیر دوچرخه، و اتصالات امن بین پیاده روها تکمیل شده است- با گردهم آوردن گروه‌های متنوعی از مردم در فضای عمومی.

خیابان پارانا در بلو هوریزونته. عکس بالایی: نقشه‌های گوگل. عکس پایینی: لوئیزا زوتی/ WRI برزیل | اِمبارک برزیل

 

خیابان پارانا در بلو هوریزونته. عکس از ماریانا گیل / WRI برزیل | EMBARQ برزیل.

سائو پائولو یکی دیگر از شهرهایی است که نمونه‌های مختلفی از زیرساخت‌های شهری مردم محور را ارائه می‌دهد. برای مثال، این شهر رسماً سیاستی را برای تشویق تأسیسات پارکلتی (نقاط مکث استراحتی در قسمت‌های فرورفته حاشیه پیاده روها) تصویب کرده است. با مهیا کردن فضاهایی که قبلاً به پارکینگ اختصاص داده شده بودند، پارکلت‌ها اجتماع و تعامل اجتماعی قوی تری را تسهیل می‌کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند به عنوان فضای مناسب برای استراحت افراد در طول ساعت کاری به کار آیند. پارکلت‌ها را می‌توان با نیمکت، کاشت درختان، میز، صندلی، چتر، وسایل ورزشی، محل پارک دوچرخه یا امکانات رفاهی دیگر تجهیز کرد. زمانی که این پارکلت‌ها به درستی ایجاد شوند، می‌توانند همان نقش ضروری ای که فضاهای عمومی در زندگی شهری بازی می‌کنند را ایفا نمایند.

پارکلت در سائو پائولو، برزیل. عکس از فابیو آرانته/ دولت سائو پائولو.

 

پارکلت در سائو پائولو، برزیل. عکس از فابیو آرانته/ دولت سائو پائولو

 

در بسیاری از شهرها، دوچرخه سواری در خیابان‌هایی که کلاً محل تردد وسایل نقلیه موتوری بوده‌اند، متداول‌تر هم شده است. سائوپائولو سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در شبکه‌ی دوچرخه‌ای خود کرده که باعث دو برابر شدن کاربران آن در یک سال شده است. این تغییر در زیرساخت شهری دقیقاً میزان کمبود فضاهای شهری در شهری با 11.8 میلیون جمعیت که مرتباً رکوردهای تراکم ترافیکی را شکسته و با هوای آلوده‌ای مواجه است را نشان می‌دهد. به هرصورت، باید به خاطر داشته باشید که مسیرهای دوچرخه‌ سواری باید با زیرساخت‌های مازاد از قبیل محل پارک دوچرخه، نشانه‌ها و علائم خیابانی واضح، محدودیت‌های سرعت کم، و دیگر المان‌های طراحی خیابانی امن، همراه باشند.

سائو پائولو در حال سرمایه گذاری روی زیرساخت دوچرخه سواری برای بهبود فضاهای عمومی می‌باشد. عکس از ماریانا گیل WRI برزیل | EMBARQ برزیل.

 

 

سائو پائولو. عکس از ماریانا گیل / WRI برزیل | EMBARQ برزیل

 

زیرساخت‌های شهری، برای شهری کارآمد و با عملکرد مناسب ضروری است. برنامه ریزی و طراحی خوب در زیر ساخت‌های شهری که به عنوان فضای عمومی نیز عمل می‌کنند، می‌تواند باعث ایجاد شهرهایی انسان محورتر شود. بلو هوریزونته و سائو پائولو هر دو نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هایی که پویایی پایدار را گسترش داده و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشند، ارزش دارد. به دلیل اینکه هر شهری با مشکلات خود مواجه است، هر راه‌حلی برای تمام آن‌ها جواب نمی‌دهد، به ویژه با توجه به چالش‌های اداره شهری. به هر صورت، حائز اهمیت است که رهبران به نیازهای ساکنین شهر– حتی به تدریج – به شیوه‌ای هدفمند و راهبردی اشاره داشته، و چگونگی تأثیر فضای عمومی را مد نظر قرار دهند. اگرکه تصمیم‌سازان می‌خواهند کیفیت زندگی را در اولویت قرار دهند، پروژه‌های ایشان باید منعکس کننده این واقعیت باشد.

 

منبع: سایت آقای شهردار