Tamana73 28831 اشتراک گذاری ارسال شده در 22 دی، ۱۳۹۴ چکیده: در این بخش به تعریف مفهومی و نه واژگانی از منظرفرهنگی پرداخته شده است. به طور کلی این منظر تعاملی شامل تأثیرات متقابل این دو (منظر و فرهنگ) بریکدیگر است که تحت عنوان «منظر متأثر از فرهنگ» مطرح می شود.یعنی منطقه ای جغرافیایی و مکانی طبیعی که متأثر از فرهنگ بشری تغییر و تحول یافته. این منظر را به دلیل حضور انسان منظر فرهنگی می نامند. اهمیت این بحث در بخش «ذهنی» و «ادراکی» منظر است که همه جوانب فرهنگ را درخود جای می دهند و مفهومی پیچیده است که برای فهم آن نیاز به مطالعه فراوان است. در این گروه «منظر» فرهنگی خود به عنوان یک میراث و یک دارایی فرهنگی مطرح می شود که بازندگی مردم عجین شده و در طول زمان در حال تحول است. مقدمه: در تعریف اصطلاح “منظرفرهنگی” با دو واژه “منظر” و “فرهنگ” مواجه هستیم که شاید تعریفی جداگانه از آنها داشته باشیم: منظر: بخشی از محیط است که ما در آن ساکن بوده و به واسطه ادراکاتمان آنرا درک می کنیم و گریزی از آن نیست. فرهنگ: هر آنچه وابسته به باورهای روزمره گروهی از مردم و رفتارهای آن ها باشد. (دبیری،۱۳۸۸) و یا در تعریفی پیوسته: اصطلاح “منظر فرهنگی” معادل “منظر متأثر از فرهنگ (بومی)” است. (رستنده ، ۱۳۸۸) اما در هر دوحالت ما با پدیده‌ای که حاصل تعامل دو عنصر است مواجهیم. “طبیعت” که جزئی از منظر است و “انسان” که سازنده فرهنگ است: منظر فرهنگی، یک منظر طبیعی است که به وسیله گروهی انسانی شکل یافته است. “فرهنگ” نقش عامل و “طبیعت” نقش واسطه را دارد و منظر فرهنگی ماحصل آن است.” (سائر :۱۹۲۵) متن: در یک تعامل بالفعل که در طول زمان و همنشینی طبیعت با انسان می‌توان در نظر گرفت می‌توان گفت: منظر فرهنگی بر بخش های مشترکی از مناظر تمرکز می کند که روابط انسانی و محیط طبیعی در طول زمان شخصیت ذاتی خویش را تعریف می کنند. (Mitchell and Buggey,2000 : 3) منظر فرهنگی ترکیبی از کار انسان و طبیعت را ارائه می دهند .منظرهای فرهنگی مکان های معیشت انسان، هویت ها و سامانه های عقیدتی همه جهان هستند. ( عشرتی -۱۳۸۸ ) منظر فرهنگی در حقیقت حاصل “فرآیندسازی بین طبیعت و فرهنگ انسان“ است.به گونه ای که با آن در تناسباتی متنوع و گوناگون می آمیزد. (eckbo ، ۱۹۶۹ :۳ ) گاه تعریف از “منظر فرهنگی” می تواند طبیعت گراتر و بیشتر به سمت محیط های طبیعی که در مرحله بعد ارزش های تاریخی هم دارند نزدیک شود: منظر فرهنگی، منطقه جغرافیایی را شامل می شود که جلوه های فرهنگی و طبیعی با رویداد های تاریخی، فعالیت ها و افراد یا گروه های انسانی در هم آمیخته است. (مهربانی گلزار ، ۱۳۸۷) و در این راستا، بواسطه حضور اولین اجتماعات یا به عبارتی نخستین فرهنگ‌ها در مناطق روستایی بعنوان سکونت‌گاه‌های اولیه انسانی؛ این مناطق در تعاریف از “منظرفرهنگی” سهم بسزایی را دارند: مناظر فرهنگی مشخصه هایی فرهنگی هستند و تعامل کار انسان و طبیعت را نشان می دهند. آنها گویای تکامل جوامع و سکونتگاه های بشری در طول زمان و متاثر از محدودیت های فیزیکی ویا فرصت هایی هستند که با محیط طبیعی اشان و اجبارات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی متوالی، در درون و بیرون خود مشخص می شوند. (UNESCO :83 ) مناظر فرهنگی مزارع و کشتزارها و همچنین آثار و بقایای بومی پوشش گیاهی، سایت ها و مکان های بومی، تالابها، سکونتگاه های اولیه، گورستان های منسوخ، مجموعه های صنعتی و … را شامل می شود. (Colema ,2003:1) مناظر فرهنگی، نشان دهنده تکامل اجتماع بشری و سکونتگاه های آنها در طول زمان هستند. تکاملی که تحت تأثیر تغییر و تحولات مداوم محیط طبیعی و همچنین نیروهای متوالی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی (درونی و بیرونی) قرار می گیرد. (Iannone ،۲۰۰۲) ارتباط و تعامل بین انسان و طبیعت در سکونتگاه های روستایی مبتنی بر معیارهای مشخصی است که فرهنگ نقش به سزایی در شکل گیری و تقویت و تثبیت آنها دارد. مجموعه این ارتباطات در اشکال و ابعاد مختلف که نشانگر شکل زندگی، نحوه تأمین معیشت، الگوی بهره برداری از محیط پیرامون و نحوه تصرف، تغییر و بهره برداری از زمین بر مبنای الگوهای فرهنگی خاص است، منظر فرهنگی نام دارد. (رستنده ،۱۳۸۸ :۸۹) منظر فرهنگی می تواند از مناطق روستایی وسیع تا یک مزرعه کوچک را در بر گیرد. ( مهربانی گلزار ،۱۳۸۷) در تعریفی دیگر؛ منظر فرهنگی به فضاهای روستایی و شهری گفته می‌شود که مردم در طول زمان در آن مکان سکنی گزیده و آن را متحول ساخته‌اند. این فضاها شامل اجزا فرهنگی و طبیعی متداول، روزمره و آشنای منظر هستند. (دبیری،۱۳۸۸) در امتداد یک فرآیند تاریخ ساز که “فرهنگ” در بستر آن شکل می‌گیرد، منظر نیز عنصری شکل گرفته در همین امتداد به حساب آمده و در همین راستا تعریف می‌شود: منظر = طبیعت + مردم منظر = گذشته + حال منظر = جنبه های فیزیکی (میراث طبیعی، تاریخی) + ارزش های معاشرتی (فرهنگی و اجتماعی) (Coleman , 2003 : p5) روایات منظر در تمام فرهنگ ها موضوعات مشترک دارند: تلاش برای بقا، شخصیت جامعه انسانی، ماهیت طبیعت و جایگاه انسانها در آن، منشا هستی، مکان های خاص. ( اسپیرن ،۱۳۸۴ :۷۰) و در نگاهی دیگر به منظر فرهنگی از وجهی که فرهنگ و جامعه انسانی برای ما نقش اصلی را داشته باشند؛ منظر فرهنگی نه تنها نماینده طبیعتی است که تحت تأثیر فرهنگی دگرگون شده، بلکه هر آنچه که نماینده یک فرهنگ در هر بعد اجتماعی اش باشد منظر فرهنگی خوانده می‌شود: منظر فرهنگی می تواند بیانگر سیمای بصری و فضای انسان ساخت و روابط حاکم بر آن باشد. چنانچه کشتزارها، اراضی ملی، باغ های ملی، پارک ها ، پردیس دانشگاه ها، گورستان ها، بزرگ راه های خوش منظره، محوطه های صنعتی جزئی از منظر فرهنگی هستند (مهربانی گلزار :۱۳۸۷) منظر فرهنگی می تواند آثار هنری، متون، داستان ها، فرهنگ شفاهی ( مَثَل ها) و جلوه های هویت بومی در یک بستر اقلیمی و در ارتباط با آن باشد. ( مهربانی گلزار ، ۱۳۸۷ ) در جایی که توسعه و فعالیت های انسان غالب بوده؛ منظر بیشتر فرهنگی بوده (تا طبیعی). (بل ، ۱۳۸۸) بدین ترتیب جایگاه تاریخ، هویت، فعالیت انسانی و سایر اجزای فرهنگ نقشی عمیق تر در قرار گرفتن مناظر به عنوان منظر فرهنگی دارند: مناظر فرهنگی مربوط به طرح ها و مداخلات حفاظت تاریخی، آنهایی هستند که آنها را به عنوان جوامعی که به خاطر معانی حال و گذشته اشان دارای ارزش هستند میشناسیم. ( Donnell,2011 : 3 ) منظر فرهنگی بر اساس مدل شکل گیری جوامع و سنتها، آداب و رسوم و شیوه زندگی مردم هر ناحیه به شکل ممتاز و خاص همان منطقه بروز و ظهور یافته وبه نحوی تفکیک ناشدنی با زندگی مردم عجین گشته است. (رستنده ، ۱۳۸۸) نتیجه‌گیری: در یک جمع بندی از تعاریف موجود می‌توان گفت منظر فرهنگی حاصل یک تعامل پیچیده و تاریخی است که در بستر زمان شکل گرفته است. در انتهای یک سر این تعامل همواره “انسان” به عنوان موجودی اجتماعی که قادر به ساختن یک فرهنگ است قرار دارد. در سر دیگر این تعامل هر آن چیزی است که انسان در دوران گوناگون با آن برخورد داشته است. در برخورد اول و اساسی او “طبیعت” قرار دارد. همین امر تعاریف عمده ای از منظر فرهنگی را متوجه محیط های طبیعی متأثر از فرهنگ انسانی ساخته است. در برخوردهای بعدی انسان با محیط پیرامون سکونتگاه های او و در مراحل پیشرفته تر فرهنگی، هر آنچه حاصل و دستاورد یک فرهنگ بوده در تعاریف منظر فرهنگی جای می گیرد. لذا می توان منظر فرهنگی را حاصل این تعامل بی انتها بین انسان و محیط پیرامونش دانست. توضیحات: منابع این نوشتار در شماره ۷۸ مجله اینترنتی منظر در بخش مقدمه به طور کامل آورده شده است. . . . نویسنده: نفیسه سیده منبع : نشریه اینترنتی معماری منظر لینک به دیدگاه
Tamana73 28831 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 22 دی، ۱۳۹۴ [h=2]منظر فرهنگی از نگاه مرکز میراث جهانی یونسکو[/h] چکیده این نوشتار به بررسی منظر فرهنگی به عنوان یکی از موضوعات مورد بحث در مرکز میراث جهانی یونسکو می پردازد و تعریف، تاریخچه، دسته‌بندی و معیارهای ثبت یک منظر فرهنگی در اسناد یونسکو را ارائه می‌نماید. واژگان کلیدی منظر فرهنگی، مرکز میراث جهانی یونسکو تاریخچه و واژگان فنی در سال ۱۹۹۲، انجمن میراث جهانی، اولین مرجع رسمی بین المللی برای تشخیص و محافظت از منظر فرهنگی شد. کمیته در شانزدهمین نشست خود، رهنمودهایی برای آن ارائه کرد و منظر فرهنگی را محصول ترکیب کار انسان و طبیعت تعریف کرد. (بند ۱ کنوانسیون) منظرهای فرهنگی نشان دهنده اجتماع بشری و زیستگاه آنهاست که در طول زمان، تحت تاثیر محدودیت های فیزیکی و فرصت هایی که نشان دهنده محیط طبیعی و توالی اجتماعی و فشارهای اقتصادی و فرهنگی داخلی و خارجی آنها است، شکل گرفته است. عبارت منظر فرهنگی تنوع ارتباط میان نوع بشری و محیط طبیعی آنها را آشکار می‌سازد. منظر فرهنگی غالباً تکنیک های خاص استفاده پایدار از زمین، در برگیرنده مجموعه خصوصیات و محدودیت های محیط طبیعی و نوعی ارتباط روحی خاص با طبیعت را منعکس می کند. حفاظت از منظر فرهنگی، می تواند به تکنیک های مدرن استفاده پایدار از زمین کمک کند و همچنین ارزش های طبیعی منظر را نگهداری کند و یا ارتقاء بخشد. توالی استفاده از روش های سنتی بهره‌گیری از زمین، تنوع زیستی در بسیاری از مناطق دنیا را حمایت می‌کند؛ بنابراین حفاظت از مناظر فرهنگی سنتی در نگهداری از تنوع زیست محیطی کمک شایانی می‌کند. دسته ها و زیر دسته ها منظرهای فرهنگی در سه دسته زیر تقسیم بندی می شوند: (رهنمودهای عملی ۲۰۰۸، ضمیمه ۳) منظرهایی که راحت تر از همه قابل شناسایی هستند، آنهایی هستند که به وضوح از روی قصد توسط بشر طراحی و ساخته می‌شوند. این منظرها شامل باغ، پارک و منظرهای مصنوعی می‌باشند که به دلیل زیبایی شناختی ساخته می شوند، و غالباً (و نه همیشه) با بناهای یادمانی و مجموعه های مذهبی در ارتباط هستند دومین دسته منظرهای ارگانیک تکامل پیدا کرده می باشند. این منظرها نتیجه یک اجتماع بدوی، اقتصادی – مدیریتی و یا یک الزام مذهبی است و فرم کنونی آن به وسیله پیوستگی با محیط طبیعی اش و در پاسخگویی به آن رشد یافته است. این چنین منظرهایی فرآیند سیر تکاملی شکل شان و خصایص اجزای سازنده را منعکس می سازند. این منظرها به دو زیر گروه قابل تقسیم هستند: ۱٫منظر متروکه یا فسیلی، یکی از آنهایی است که یک فرآیند تکاملی در آن در زمان گذشته، یا به طور ناگهانی و یا طی دوره‌ای، پایان یافته است. اگر چه اجزای مهم قابل تشخیص آن، هنوز قابل رویت است. ۲٫منظر لا‌ینقطع (مداوم)؛ منظری است که نقش اجتماعی فعال در نظام اجتماعی معاصر، ارتباط نزدیکی با زندگی سنتی و اجدادی دارد و فرآیند تکاملی در آن هنوز ادامه دارد. آخرین دسته منظر فرهنگی تداعی گر است. منظرهایی که تداعی گر مذهب، سنت و فرهنگ خاص می باشند. معیارها جهت قرارگیری در لیست میراث جهانی، سایت ها می بایست دارای ارزش های برجسته جهانی بوده و حداقل یکی از ده معیار انتخاب را دارا باشند. این معیارها در متن دستورالعمل اجرائی کنوانسیون میراث جهانی شرح داده شده اند و جزء اصلی ترین اساس کار در میراث جهانی می باشند. معیارها دائماً توسط کمیته بررسی می شوند تا منعکس کننده تکامل ایده میراث جهانی باشند. تا اواخر سال ۲۰۰۴، میراث جهانی بر اساس ۶ معیار فرهنگی و ۴ معیار طبیعی انتخاب می شدند. پس از تصویب دستورالعمل اجرائی کنوانسیون، تمامی معیارها به یک دسته ده معیاری تبدیل شد. معیارهای انتخاب موضوع مورد نظر می بایست: درمعیاری به شرح زیر قرار گرفتند: ۱٫معرف شاهکاری از هوش خلاق بشری باشد. ۲٫نمایانگر یک تبادل مهم ارزش های انسانی در توسعه معماری یا تکنولوژی، هنرهای یادمانی، برنامه ریزی شهری یا طراحی منظر در یک بازه زمانی و یا در یک محدوده فرهنگی از جهان باشد. ۳٫شاهدی یگانه یا حداقل استثنائی از سنتی فرهنگی یا تمدنی زنده و یا از بین رفته را در برداشته باشد. ۴٫نمونه ای برجسته از گونه ای بنا، مجموعه معماری یا صنعتی و یا منظر که نمایانگر مرحله یا مراحلی خاص از تاریخ زندگی انسان باشد. ۵٫نمونه برجسته ای از زیستگاه های سنتی انسان، بهره برداری از زمین، یا بهره برداری از دریا که فرهنگ (یا فرهنگ هایی) را نمایندگی می کند، یا اثر متقابل انسان و محیط به ویژه زمانی که تحت فشار تغییرات غیر قابل بازگشت، آسیب پذیر شده باشد را نشان می دهد. ۶٫به گونه مستقیم یا محسوس با رویدادها یا آداب و رسوم زندگی، ایده ها، اعتقادات، آثار هنری و ادبی برجسته جهانی پیوند داشته باشد. ۷٫ممتازترین پدیده های طبیعی یا مناطقی با زیبایی طبیعی استثنایی و اهمیت زیبایی شناسانه را در برگیرد. ۸٫نمونه برجسته ای که نشان دهنده مراحل اصلی تاریخ زمین باشد؛ نشانه هایی از حیات، روندهای زمین شناسی جاری مهم در توسعه تغییرات سطح زمین در اثر عوامل طبیعی و یا ویژگی های مهم ژئومرفیک یا فیزیوگرافیک را دربرداشته باشد. ۹٫نمونه برجسته ای باشد که روندهای جاری اکولوژیکی و بیولوژیکی در سیر تکامل و توسعه زمینی، آبهای شیرین، اکوسیستم های ساحلی و دریایی، و جوامع حیوانی و گیاهی را نشان می دهد. ۱۰٫مهمترین و شایان توجه ترین سکونتگاه های طبیعی برای حفاظت تنوع بیولوژیکی در زیستگاه اصلی خود را در برداشته باشد. محافظت، مدیریت، اصالت، و سلامت آثار ثبت شده نیز مهم و قابل ملاحظه است. جمع بندی چنانکه از تعاریف و دسته بندی مرکز میراث جهانی یونسکو بر می‌آید، منظر فرهنگی مقوله ای مهم در میان مباحث مورد توجه این مرکز می باشد که بخش قابل توجه ای از میراث جهانی را تحت پوشش قرار می دهد. از این رو لازم است در ایران که گنجینه ای باارزش از منظرهای فرهنگی را در خود دارد، بیش از این به منظر فرهنگی به مثابه بخشی از میراث فرهنگی توجه گردد. منابع: برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام نویسنده: سارا بهره مند منبع : نشریه اینترنتی معماری منظر لینک به دیدگاه
Tamana73 28831 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 22 دی، ۱۳۹۴ [TABLE] [TR] [TD]منظر فرهنگی، یک اصطلاح عامیانه[/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2][/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2][/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2]نویسندگان[/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2]سید امیر منصوری[/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2]دکتری مطالعات شهری با گرایش منظر[/TD] [/TR] [/TABLE] [TABLE] [TR] [TD]منظر میراثی به جای منظر فرهنگی؟ [/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2][/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2]نوع مقاله: مصاحبه [/TD] [/TR] [/TABLE] برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده