معرفی [مبانی معماری داخلی] مراحل شاخص در فرآیند طراحی داخلی

[Tamana73 28832]

مقدمه

 

با توجه به مطالبی که قبلاً بیان شد، ما به اولین مرحله شروع طراحی منزل می­پردازیم که برای این کار باید مراحل زیر را در نظر گرفت:

یکی از خصوصیات ویژه فرآیند طراحی آن است که بسادگی به یک پاسخ ساده، واضح و درست ختم نمی­شود. در واقع همیشه بیش از یک راه حل برای حل مسئله طراحی وجود دارد. حال چگونه می­توان داوری کرد که یک طرح خوب است یا بد؟

یک طرح ممکن است از نقطه نظر داوری طرح، مشتری و یا مردمی که دارای تجربه­ اند و از طرح استفاده می­کنند به دلایلی چند خوب باشد:

 

 

 

• یک طرح می­ تواند به علت کارایی درست خوب باشد.
  
• یک طرح می­ تواند به علت اقتصادی، کارآمد و بادوام بودن خوب باشد.
  
• یک طرح می­ تواند خوب باشد چرا که خوب به نظر می­ رسد و از نظر زیبایی شناسی مطبوع است.
  
• یک طرح می­ تواند خوب باشد چرا که یادآور خاطره­ ای از زمانی دیگر و جایی دیگر است، یعنی حامل معنی است.
  

 

 

همانگونه که این دلایل اشاره دارند، معنای گوناگونی هست که با یک طرح انتقال می ­یابد. برخی از آنان در سطحی است که عموماً توسط مردمان عام، فهم و پذیرفته می شود. برخی دیگر توسط گروه خاصی از مردم قابل قبول است. طرح ­های موفق معمولاً در بیش از یک سطح از مردمان رسوخ می ­کند، بنابراین بر طیف وسیعی از مردم اثر مثبت می­ گذارد.{1}

 

فضاهای داخل ساختمان

فضاهای داخلی ساختمان به عنوان مکان­ هایی برای حرکت، فعالیت و استراحت انسان طراحی می­ شوند. بنابراین باید انطباقی بین فرم­ ها و ابعاد فضاهای داخلی و ابعاد جسم، وجود داشته باشد. این انطباق می ­تواند ساکن باشد، مانند هنگامی که ما برروی یک صندلی می­ نشینیم؛ و یا می ­تواند یک انطباق پویا باشد مانند زمانی که ما وارد آستانه یک ساختمان می­ شویم یا در میان اتاق­ ها و هال یک ساختمان حرکت می ­کنیم.

 

نکته: ابعاد فیزیکی و احساسات و خصایص ما نیز در فضای یک طرح اثر می­ گذارد. ابعاد جسم ما و روشی که ما از میان فضا می­ گذریم و آن را درک می­کنیم، یکی از مهم ترین اجزای طراحی هستند.

 

با شناخت فضاهای ساختمان، طراح می ­تواند فرآیند طراحی را با اصول و قواعد معلوم آغاز کند.{2}

 

مراحل شاخص در فرآیند طراحی

 

 

 

• شناخت
  
• تجزیه و تحلیل
  
• ایده­ پردازی
  
• کانسپت
  
• طرح اولیه
  
• طرح نهایی
  

 

 

شناخت پروژه:

اولین قدم در فرآیند طراحی به شمار می ­رود. هر طراحی در برخورد اول در صدد شناخت و بررسی جوانب مختلف پروژه بر می ­آید و میزان آگاهی و تسلط هر چه بیشتر طراح در این زمینه بر خلق اثری هر چه بهتر و درست­ تر کمک خواهد کرد. تجسم خلاق و ترسیم دیاگرام از مهم ­ترین ابزارهای کارآمد در مرحله شناخت محسوب می­ شود.

نکته: دیاگرام، ترسیماتی هست که در آن از اجزا هندسی برای ارتباط بین داده ­های فیزیکی پروژه همانند دیوارها، در و پنجره، مبلمان و ....، و رفتارهای انسانی همچون رفت و آمدها، میدان دید و ....، و عوامل دیگر استفاده می­ شود.

 

تجزیه و تحلیل:

 

در این مرحله، داده ­های جمع­ آوری شده نیازمند پالایش و طبقه­ بندی هستند. استفاده از تفکر بصری در این مرحله می­ تواند راهگشا باشد. بدین ترتیب که از نمودارها و دیاگرام­ ها برای ارتباط بین اطلاعات طبقه ­بندی شده پروژه استفاده می ­کنیم. نمودارها و دیاگرام ­ها در یک فرآیند طراحی، در راستای تحلیل و شناخت ذهن طراح از پروژه، قبل از خلق ایده­ ها ترسیم م ی­شود؛ که در این مرحله امکان ظهور ایده ­های جدید وجود دارد.

 

ایده­ پردازی:

ایده، حاصل تفکر، آگاهی و دانسته ­های ذهنی طراح همراه با ذوق و خلاقیت فردی او و در ارتباط مستقیم با جهان و محیط اطرافشان است. برای یک طراح تولید ایده مهم­ترین و تاثیرگذارترین مراحل در فرآیند طراحی است. جستجو و اکتشاف ایده­ های جدید و تجسم آنها به یک زبان گرافیکی که مسیر تداوم و توسعه پروژه را مشخص کند، حسا سیت بیشتری نسبت به سایر مراحل دارد و دقیقاً مهم ­ترین مرحله نقش آفرینی ذهن هنرمند به شمار م ی­رود.

 

کانسپت:

کانسپت، عصاره اندیشه طراح و تجسم ایده ­ها در دنیای واقعی است. تلاقی ذهن و کالبد. کانسپت مرحله ­ای است از طراحی که از زمینه ­ای مجازی و از چالش ­های هزارتوی ذهن انسان برخاسته و در گذر از محدودیت­ ها و دست اندازهای دنیای واقعی، تجسم ایده ­ها را به همراه دارد. عبور از این مرحله، سرنوشت یک پروژه در مراحل مختلف طراحی را رقم می­زند.

طرح اولیه:

کانسپت خلق شده برای یک پروژه، ساختار کلی برای طراحی موضوع مورد نظر به وجود می ­آورد و شمایی از کلیت فرمی، فضایی و حال و هوای پروژه به ما می ­دهد و شامل فضای کلی طرح و جزئیات آن می ­باشد که طراح را به طرح نهایی سوق می ­دهد.

 

طرح نهایی:

طراح در این مرحله از روند طراحی، دارای گزینه­ های بسیاری از طرح اولیه است. طراح، بهترین طرح­ها، آن طور که بیشترین انطباق را با اهداف پروژه داشته و دارای بیشترین جنبه­ های زیبا شناختی باشد را انتخاب و با مقیاس و ابعاد دقیق­تر ترسیم می ­کند.{3}

 

نتیجه:

 

قبل از شروع چیدمان و خرید مبلمان باید به مقوله فرآیند طراحی بپردازیم. ضرورت وجود روند برای طراحی از آنجا ناشی می­ شود که یک طراح نمی­ تواند در ابتدای امر، برای طرحی که وجود ندارد جزئی را متصور شود. جزئیات در خدمت کلیان اثر هستند و در اولین مرحله روند طراحی، باید کلیات اثر شکل بگیرد تا پس از آن جزئیات در هماهنگی کامل، بر آن بنشیند.

 

---

منابع

{1}-frank ching،طراحی داخلی،مترجمان: مجتبی دولتخواه و سحر شایگان، انتشارات مهراد، تهران 1389، صفحه 44

{2}-frank ching،طراحی داخلی،مترجمان: مجتبی دولتخواه و سحر شایگان، انتشارات مهراد، تهران 1389، صفحه 46

{3}-محمد مهدی فخیمی، طراحی داخلی: از معماری تا دکوراسیون داخلی، انتشارات پرهام نقش، 1392، صفحه 88 تا90