انواع شبکه در سیستمهای انتقال

[Mehdi.Aref 26,774]

انواع شبكه ها

شبكه شعاعي يا باز، شبكه هاي مسدود يا رينگ يا حلقوي، شبكه مركب يا تار عنكبوتي.

 

 

الف) شبكه هاي شعاعي يا باز

 

شبكه هاي شعاعي شبكه هايي هستند كه در آنها هر مصرف كننده فقط از يك طرف تغذيه مي شود. در اين شبكه اگر قسمتي از شبكه معيوب گردد مصرف كنندگان تا برطرف شدن نقص بدون برق خواهند بود بنابراين مقدار خاموشي آنها بيشتر است. افت ولتاژ در انتهاي شبكه هاي باز نسبتاً زياد مي باشد اين شبكه براي نقاط كم جمعيت و روستاها كه قطع برق باعث خسارت مالي فراواني نمي شود استفاده مي گردد.

 

 

ب)شبكه هاي مسدود يا رينگ يا حلقوي[TABLE]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

شبكه رينگ شبكه اي است كه در آن هر مصرف كننده از دو طرف تغذيه مي شود. ضريب اطمينان چنين شبكه اي به طور توجهي بالا مي باشد زيرا از كار افتادن يكي از دو منبع تغذيه و يا قسمتي از خط تغذيه كننده شبكه همواره از سمت ديگر انرژي مي گيرد بنابراين ضريب اطمينان اين نوع شبكه بيشتر است. اين شبكه ها در شهرها و نقاط نسبتاً پر اهميت استفاده مي شود.

 

 

ج ) شبكه هاي مركب يا تار عنكبوتي

شبكه هايي هستند كه توسط آنها هر مصرف كننده حداقل از سه طرف تغذيه مي گردد و ظريب اطمينان اين شبكه ها بسيار بالا است و از نظر اقتصادي بسيار گران تمام مي شود. موارد استعمال اين شبكه ها براي شهرهاي بزرگ و نقاط حساس كه خاموشي آنها بسيار گران تمام مي شود، مي باشد.

 

مقايسه شبكه هاي هوايي و زميني

خطوط انتقال و توزيع را ممكن است به صورت شبكه هاي هوايي يا زميني كشيده بوسيله موارد زير آنها را مي توان با يكديگر مقايسه كرد.

 

1 ) احداث شبكه هاي هوايي آسانتر است در صورتي كه براي احداث شبكه هاي هوايي و زميني بايد مسير مناسب باشد ثانياً احتياج به ايجاد كانال مي باشد.

2 ) احداث شبكه هاي هوايي ارزانتر از شبكه هاي زميني مي باشد.

3 ) عيب يابي و رفع عيب شبكه هاي هوايي آسانتر است زيرا بيشتر عيوب آن با چشم ديده مي شود ولي پيدا كردن عيب در شبكه هاي زميني به دستگاه هاي عيب ياب نياز دارد و زمان بيشتري براي رفع عيب نياز خواهد بود.

4 ) همانطور كه ولتاژ خطوط انتقال افزايش مي يابد هزينه كابلها (شبكه هاي زميني) افزايش مي يابد.

5 ) در شبكه هاي زميني به افراد متخصص بيشتري نياز است.

6 ) در شهرها و مناطق پرجمعيت براي حفظ زيبايي شهر معمولاً از شبكه هاي زميني استفاده مي شود.

7 ) شبكه هاي زميني باعث دوري از يخ و برف و باران و شاخه هاي درختان و رعد و برق امكان خرابي آنها كمتر خواهد بود.

 

اجزاي تشكيل دهنده شبكه توزيع برق

1 ) هادي ها شامل كابل يا سيمهاي هوايي

2 ) وسايل حفاظتي مثل فيوز، رله هاي حفاظتي

3 ) وسايل قطع و وصل شامل انواع كليدها

4 ) اتصالات شامل سركابل مفصل و غيره

5 ) مقره ها

6 ) پايه ها

7 ) يراق آلات

جهت توزيع انرژي مصرف كننده ها در شهرهاي بزرگ سعي بر اين است كه درجه اول به لحاظ رعايت مسائل ايمني و در درجه دوم به خاطر مسئله زيبايي از كابل استفاده گردد ولي در روستاها و شهرهاي كوچك به علت ويژگي اقتصادي و ارزان بودن موجب شده از شبكه هاي هوايي جهت برق رساني استفاده كنيم.

[Mehdi.Aref 26,774]

وسايل حفاظتي شامل فيوزها و رله هاي حفاظتي

فيوزها

فيوزها وسايل حفاظتي نسبتاً ارزاني مي باشند كه براي حفاظت مدار و يا هر وسيله ديگري از صدمه ديدن در مقابل اضافه بار يا اتصال كوتاه در مدار بسته مي شود. فيوز اصلاً يك نقطه ضعيف عمدي در مدار الكتريكي مي باشد. معمولاً شامل يك قطعه سيم كوتاه از جنس سرب يا بيشتر آلياژ سرب و قلع كه در درجه حرارت پايين ذوب مي شوند مي باشند. وقتي كه جرياني از اين قطعه عبور مي كند افزايش مي يابد مقاومت فلز باعث مي شود كه فلز ذوب گردد و قبل از اينكه جريان غيرعادي به مدار يا دستگاه الكتريكي صدمه بزند قطع گردد.

فيوزها معمولاً پوشيده (سربسته) هستند تا فلز ذوب شده پرتاب نگردد و باعث ايجاد خسارت يا آتش سوزي نشود. پوشيده بودن فيوز به خاموش كردن جرقه نيز كمك مي كند اغلب ذوب فيوز با بخار و فلز تبخير شده همراه مي باشد اين عمل بعضي اوقات به Blowing يا سوختن فيوز معروف است.

 

انواع فيوزها

1 ) فيوزهاي فشار ضعيف: پلاگي يا پيچي و فشنگي

2 ) فيوزهاي فشار قوي: فيوزهاي دفعي مانند كت اوت فيوز و فيوزهاي مايعي مانند فيوز اسيد بوريكي

 

برقگير

برقگيرهاي روي خط مانند سوپاپ اطمينان روي ديگ بخار عمل مي كنند. سوپاپ اطمينان ديگ بخار به وسيله خارج كردن بخار فشار را كاهش مي دهد تا زماني كه فشار به حالت عادي خود برگردد. وقتي كه فشار به حالت عادي خود برگشت، سوپاپ اطمينان مجدداً بسته و آماده براي شرايط غيرعادي بعدي مي شود

عمل برقگيرها شبيه همين عمل سوپاپ اطمينان مي باشد. وقتي كه يك ولتاژ قوي بيشتر از ولتاژ عادي خط بر روي خط به وجود آورد برقگير فوراً مسيري را بر زمين مهيا مي كند و ولتاژ اضافي را خارج مي كند. بنابراين وقتي كه ولتاژ اضافي رها مي شود، عمل برقگير بايستي جلوگيري از جاري شدن جريان بيشتر به زمين مي باشد. بنابراين عمل برقگير اين است كه ابتدا براي جلوگيري از صدمه خوردن به مقره ها خط ترانسفورماتورها و ديگر لوازم خط، ولتاژ اضافي را به زمين تخليه كند و دوم اينكه بعد از برطرف شدن ولتاژ اضافي از ادامه جريان بر زمين جلوگيري نمايد.

 

انواع برقگير

1 ) برقگير كنترل شده

2 ) برقگير دفعي يا تخليه اي

 

برقگير آرماتور يا ميله اي

معمولاً جهت حفاظت ترانسفورماتورها در مقابل اختلاف سطح زياد طول مقره ها عبور ترانسفورماتورها توسط دو ميله فلزي شاخي شكل كه در دو سر مقره ها نصب مي شود به طور مصنوعي قدري كوتاه مي كند.

فاصله هوايي دو الكترود بايد به قدري باشد كه فشار الكتريكي دو سر مقره به اندازه 5/1 تا 2 برابر اختلاف سطح نرمال ترانسفورماتور برسد. بين دو الكترود تخليه الكتريكي حاصل ميشود اين وسيله براي حفاظت مقره ها بكار برده مي شود و باعث ميشود كه جرقه بين دو سر مقره از مقره دور نگه داشته شود و بنابراين حرارت جرقه باعث سوزاندن لعاب مقره نمي شود.

 

نصب برقگير، شبكه توزيع

برقگيرها بايستي روي همان پايه اي كه وسيله مورد حفاظت ترانسفورماتور نصب شده است نصب شود. معمولاً برقگيرهايي كه به جهت حفاظت ترانسفورماتورهاي هوايي استفاده مي شوند همراه با كت اوت فيوزها بر روي يك كراس آرم بسته شوند. سيمهايي كه از خط به برقگيرها بسته مي شوند بايستي تا آنجايي كه امكان دارد كوتاه و مستقيم باشد زيرا عمل برقگير را تسريع مي نمايد به همين دليل در بعضي از كتب مورد اعتماد پيشنهاد گرديده كه برقگيرها در صورت امكان بر روي همان كراس آرم كه هاديها عبور مي كنند نصب شوند تا فاصله آن نسبت به خط بسيار كوتاه و مستقيم باشد.

[Mehdi.Aref 26,774]

كابلها

كابل يك نوع هادي است كه مي تواند جريان برق را از داخل خود عبور دهد و توسط موادي بدور محيط خود عايق شده به طوري كه ولتاژ روي سطح آن برابر صفر است. كابلهاي زميني بر حسب شرايط مكانيكي و الكتريكي بايد داراي اين خصوصيات باشد:

1 ) هادي هاي هر فاز نسبت به فازهاي ديگر كاملاً عايق شده باشند

2 ) هادي هاي هر فاز نسبت به زمين كاملاً عايق شده باشند

3 ) در مقابل ضربات مكانيكي بايد مقاوم باشند

4 ) تحت تأثير عوامل خارجي مانند رطوبت،‌زنگ زدگي و ساير عوامل شيميايي قرار نگيرند.

 

انواع كابلها

1 ) كابلهاي فشار ضعيف كنستانيتريك

2 ) كابلهاي فشار ضعيف يا پروتودور

3 ) كابلهاي فشار ضعيف پلاستيكي (پي وي سي)

4 ) كابلهاي فشار ضعيف روغني

5 ) كابلهاي فشار متوسط كراسلينگ پلي اتيلن

6 ) كابل فشار قوي روغني

7 ) كابل فشار قوي كراسلينگ پلي اتيلن

8 ) كابل فشار قوي گازي

[Mehdi.Aref 26,774]

مقره ها

آشنايي با مقره هاي سيستم توزيع نيروي برق

شبكه هاي توزيع هوايي توسط عايقي كه آنها را مقره مي نامند به پايه اي اتصال دارند و از يكديگر مجزا مي شوند ضمناً مقره ها بايستي تحمل كليد مكانيكي وارده از سيم و نيروي بار را داشته باشند. مقره ها از نظر جنس دو نوع هستند:

الف) مقره شيشه اي ب) مقره چيني

علت اصلي استفاده از مقره ها را در شبكه ها مي توان ناشي از دو مسئله دانست:

1 ) عايق كردن سيمها نسبت به كراس آرم و پايه

2 ) عايق نمودن سيمها به همديگر و در نتيجه حفظ فاصله فازها از نظر ايمني

 

مواد تشكيل دهنده مقره ها

استقامت مكانيكي مقره ها (ايزولاتورها) بستگي به جنس و ضخامت عايق و استقامت الكتريكي آن بستگي به جنس طول و شكل مقره دارد. دو ماده اصلي براي ساختن مقره هاي خطوط هوايي، چيني و شيشه سخت مي باشد.

مواد اوليه چيني كه در ساخت مقره ها از آن استفاده مي شود عبارت است از: فلدسپات، كائولين (خاك چيني) و كواترز كه بايستي به يك نسبت معين از انها را تركيب كرده و به صورت گل در آورد سپس درصد رطوبت آنرا پايين آورده و در خلاء پرس نمايند تا از حبابهاي هوا خالي گردد و سپس آن را قالب گيري كرده و به شكل مقره مورد نظر در مي آيند پس از خشك شدن لعاب داده و بعد آن را در كوره هاي مخصوص تحت تأثير درجه حرارت معين پخته مي شود تا عايق چيني به دست آيد خمير كردن چيني با آب كاملاً تصفيه شده انجام مي گيرد تا املاح موجود در آب به خصوص نمك و از خراب كردن خواص مكانيكي چيني و همچنين خواص الكتريكي چيني جلوگيري مي كند و كليه مقره هاي چيني داراي پوششي از لعاب شيشه با درجه ذوب پايين مي باشد كه به رنگ سفيد و قهوه اي و يا سبز مي باشد لعاب علاوه بر بالا بردن مقاومت مكانيكي مقره، باعث صيقلي شدن سطح خارجي مقره نيز مي گردد و در نتيجه قدرت چسبندگي ذرات خارجي (گرد و خاك و دوده) با آن كم مي شود و در اثر باران و باد به سادگي تميز و شسته مي شوند. همچنين باعث مي شود فشار الكتريكي به طور يكنواخت در تمام سطح آن انتشار يابد.

ماده ديگري كه براي ساخت مقره ها بكار مي رود شيشه سخت مي باشد كه مزيتهاي زيادي نسبت به نوع چيني دارد. قدرت دي الكتريك چيني سالم در حدود 12 تا 28 Kv/mm مي باشد قدرت تحمل آن در مقابل فشار در حدود و در قبال كشش 500kg/cm مي باشد.

 

 

مزاياي مقره شيشه اي نسبت به چيني

1 ) در مقابل لب پريدگي و قوس الكتريكي نسبت به چيني مقاومتر است.

2 ) اگر شكند به تكه هاي كوچكي شكسته شده و اين عيب را مي توان از روي زمين مشاهده كرد بنابراين تشخيص عيب در مقره شيشه اي آسانتر از مقره چيني است.

3 ) استقامت عايقي شيشه بيشتر از چيني و در حدود 140kg/cm مي باشد.

4 ) ضريب انبساطي حرارتي مقره شيشه اي كوچكتر بوده و در نتيجه تغيير شكل نسبي آن در اثر تغيير درجه حرارت حداقل است.

5 ) تحت فشار مقاوم تر از چيني بوده و در مقابل كشش استقامت معادل چيني را دارد.

6 ) عيب شيشه اي اين است كه رطوبت در سطح آن زودتر تقطير شده و در مقره هاي بزرگ جرم ماده آن با شكل نامنظم ممكن است پس از سرد شدن تغيير شكل نسبي داخلي پيدا كند.

7 ) عيب ديگر مقره شيشه اي اين است كه رطوبت و گرد و غبار و آلودگي به راحتي روي شيشه نشسته و باعث جريان خزنده سطحي مي گردد. اين عيب را مي توان در مناطق مرطوب و پر گرد و غبار با طرح خاص مقره برطرف كرد.

 

شكست الكتريكي مقره

به سه صورت ممكن است در مقره شكست الكتريكي رخ دهد:

1 ) تخليه الكتريكي (قوس الكتريكي) در هواي اطراف مقره كه بر اثر كليد زني (در قطع و وصل كليدها) و يا رعد و برق بوجود آيد.

2 ) سوراخ شدن مقره كه باعث تخليه قوس الكتريكي از درون مقره مي گردد كه اين بيشتر به جنس مقره بستگي دارد.

3 ) جمع شدن آلودگي و گرد و غبار در سطح خارجي مقره كه باعث ايجاد جرقه در سطح مقره مي شود.

 

انواع مقره ها

1 ) مقره سوزني يا ميخي: مقره سوزني همانطور كه از نامش پيداست روي يك پيچ يا پايه فولادي (پين) وصل مي گردد كه مقره را در جاي خود مثلاً روي كراس آرم نگه مي دارد و هادي نيز به وسيله يك سيم اصلي روي مقره محكم مي گردد. مقره هاي سوزني ممكن است چيني يا شيشه اي باشند. مقره هاي سوزني شيشه اي يكپارچه بوده ولي نوع چيني آن تا ولتاژ 23kv يكپارچه و براي ولتاژهاي بالاتر بسته به مقدار ولتاژ چند تكه ساخته مي شود كه به وسيله سيمان مخصوصي به يكديگر وصل مي گردد.

انواع مقره سوزني

1 ) مقره سوزني ساده

2 ) مقره سوزني سر گرانيتي يا راديو فريد

 

2 ) مقره اتكايي: نوعي ديگر از مقره سوزني است كه مطابق شكل به صورت استوانه چيني توپر يا توخالي ساخته مي شود. نوع توخالي آن به شكل استوانه است كه در يك انتهايش يك حفره دارد كه قبل از اينكه قاعده مقره به كلاهك فلزي چسبانده شود پوشانده ميشود مقره هاي اتكايي به صورت عمودي يا افقي مي گردند نوع افقي آن از نوع چيني يكپارچه و توپر ساخته شده و براي نگهداري هر فاز توسط يك پين يا پيچ مخصوصي بر روي پايه به طور افقي نصب مي گردد. در سر مقره يك كلمپ مخصوص جهت نگهداري هادي خط مي باشد اين نوع مقره در شبكه هوايي نياز به كراس آرم و بريس ندارد و فضاي كمتري را اشغال مي كند. نوع عمودي آن بيشتر در پستهاي فشار قوي نصب مي گردد كه ممكن است توپر يا توخالی باشد.[TABLE]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

3 ) مقره آويزي: مقره آويزي (بشقابي) چنانچه از نامش پيداست از كراس آرم آويزان بوده و هادي خط به انتهاي آن به وسيله كلمپي بسته مي شود. اين نوع مقره زماني كه ولتاژ از 44kv بيشتر مي گردد مورد استفاده قرار مي گيرد زيرا مقره سوزني در اين ولتاژها بسيار سنگين و گران تمام مي شود و بسيار مشكل است كه پايه مقره سوزني بتواند نيروهاي مكانيكي وارده را تحمل نمايد. استفاده از مقره هاي آويزي احتياج به پايه مقره ندارد و امكان ايچاد هر نوع فاصله اي بين هادي ها و پايه را به وسيله افزايش تعداد مقره هاي زنجيري به وجود مي آيد.

4 ) مقره كششي: اين مقره ها در ابتدا و انتهاي خطوط در زوايا و پيچهاي تند و در جاهاي بسيار بلند مثل عبور از رودخانه ها يا دره هاي عريض علاوه بر نيروهاي عمودي وزن سيم و يخ و نيروهاي عرضي باد بر سيم، نيروي كششي افقي ناشي از كشيدن هادي ها نيز وجود دارد. مقره كششي بر دو نوع مقره كششي خط و مقره مهار مي باشد.

5 ) مقره چرخي: جنس اين مقره از چيني مي باشد و روي آن لعاب داده شده. اين نوع مقره در شبكه هاي فشار ضعيف به كار مي رود. مقره چرخي در وسط داراي سوزني است كه در تمام طول مقره وجود دارد. از اين سوراخ ميله اي عبور مي كند كه مقره را از دو طرف يعني از بالا و پايين در اتريه نگه مي دارد و اتريه توسط پيچ و مهره به پايه محكم مي شود و بر دو نوع مي باشد مقره چرخي S80 و مقره S120 كه مقره S80 براي استفاده جهت سيم هاي مسي تا 50 و مقره S120 جهت استفاده سيمهاي مسي 50 به بالا بكار برده مي شود.

[Mehdi.Aref 26,774]

پايه ها

براي نگهداري سيمهاي هوايي از تيرهاي چوبي و بتوني استفاده مي گردد ولي در موارد خاص مانند عبور از عرض رودخانه ها، تپه ها و مناطق كوهستاني كه مسيرها طولاني و بلند مي باشد از دكلها استفاده مي شود. پايه ها به سه دسته تقسيم ميشوند: چوبي،‌ فولادي و بتوني.

1 ) پايه هاي چوبي

پايه هاي چوبي به طور وسيع در سيم توزيع برق و خطوط انتقال با ولتاژ متوسط (63kv) و خطوط راه آهن برقي و تلفن استفاده مي شود. در شبكه هاي فشار ضعيف و به طور كلي در شبكه هاي انتقال به صورت H (دوتايي) به كار مي رود و اگر به استحكام و مقاومت بيشتري نياز باشد از بازوها يا سيمهايي كه به شكل x مي باشد به عنوان پشت بند به آنها استفاده مي شود. همچنين به دليل دره هاي عريض و طويل در مكان بلندي انتخاب شده باشند پايه هاي چوبي را در دو طرف اسپان مربوط به شكل H به كار مي برند. پايه هاي چوبي داراي سه مزيت اساسي مي باشند

1 ) پايه هاي چوبي عايق طبيعي خوبي هستند.

2 ) در مناطقي كه چوب فراوان مي باشد ارزانتر تمام مي شود.

3 ) به علت سبكي آنها حمل و نقلشان آسانتر است.

پايه هاي چوبي معمولاً از چوب درختاني چون درخت سرو آزاد و درخت شاه بلوط و درخت كاج به دليل اينكه بايستي پايه ها راست و قوي و مخروطي شكل و بدون گره باشند براي اشباع كردن چوب از روغن قطران خالص استفاده مي شود يعني از قطران خالص زغال سنگ بدست آورد قطراني كه در حرارت كم استخراج شده باشند و آب موجود در روغن نبايد از يك درصد حجم آن بيشتر باشد.

 

پايه هاي فولادي

در جاهايي كه قدرت و مقاومت زيادي نياز مي باشد به جاي پايه هاي چوبي از پايه هاي فولادي استفاده مي شود. معمولاً پايه هاي به دو قسمت لوله اي و ساختماني يا اسكلتي تقسيم ميشوند. نوع لولي اي آن شامل چند قسمت لوله اي شكل با قطرهاي مختلف كه روي يكديگر سوار مي شوند مي باشند و نوع ساختماني (اسكلتي) آن از چندين نبشي فولادي تشكيل شده كه به يكديگر پيچ يا جوش شده اند.

موارد استفاده از اين پايه ها همانند پايه هاي چوبي است ولي در معرض حمله حشراتي مانند موريانه قرار نمي گيرند. عمر آن نسبتاً زياد است البته بايستي گالوانيزه باشند از امتيازات ديگر آن اين است كه مي توان طول آن را به هر ميزان كه خواسته باشيم انتخاب كنيم بيشتر از اين پايه ها در سيستم هاي روشنايي شهرها به منظور حفظ زيبايي شهر استفاده مي شود.

 

پايه هاي بتوني

در اين روزها پايه هاي بتوني جاي پايه هاي چوبي و فولادي را گرفته است زيرا هم از نظر شكل ظاهري جالب تر و هم با دوامتر مي باشند. اين پايه ها سنگين ترند و حمل و نقل آنها گران تمام ميشود ولي از نظر مكانيكي بسيار قوي مي باشند و عمر بيشتري دارند به خصوص در جاهايي كه عمر تير چوبي بدلايل وجود مواد خورنده زمين كم مي باشد از تيرهاي بتوني استفاده مي شود.

تيرهاي بتوني به دو دسته توپر و توخالي تقسيم بندي ميشوند. نوع توپر آن از ميله هاي گرد و بلند بتون تشكيل شده است معمولاً بشكل H يا چهارگوش مي باشد و پله هايي كه در قسمت مادگي آن دارد. از نظر بلندي به دسته 9 متر و 12 متري و از نظر تحمل قدرت مكانيكي به سه دسته 200، 400 و 800 كيلوگرم نيرويي تقسيم مي گردند. منظور از تير بتوني 200 كيلوگرمي اين است كه نيروي مجازي كه مي توان بر روي تير در 30 سانتيمتري از رأس تير (تقريباً محل اتصال كراس آرم به تير) وارد كرد 200 كيلوگرم نيرو مي باشد كه 40 درصد نيروي نهايي تير است. نوع توخالي آن بدين ترتيب ساخته مي شود كه ميله گردهاي مقاوم و بتون را در داخل محفظه مخروطي شكل با طول بينهايت مي ريزند و سپس به وسيله يك ماشين مخصوص مناسبي براي مدت 10 تا 15 دقيقه آن را مي چرخانند و اين عمل باعث ميشود كه بتون به وسيله نيروي گريز از مركز به طرف خارج فشرده گردد و در داخل توخالي بشود تيرهاي بتوني توخالي سبكتر از نوع توپر مي باشند. تيرهاي بتوني توخالي به شكل گرد مي باشند و از نظر تحمل نيروي مكانيكي به پنج دسته 200 و 400 و 600 و 800 و 1000 تقسيم مي شوند.

 

 

گودبرداري جهت نصب پايه ها

براي اينكه بتوان چاله تير را با اندازه مناسب حفر نمود بايستي عوامل زيرا را در نظر گرفت:

1 ) اندازه طول و قطر تير

2 ) جنس زمين

3 ) وزن و نيروهاي كششي

قطر چاله بايستي با اندازه اي باشد كه فضاي كافي در هر طرف پايه جهت پر كردن اطراف آن و محكم نمودن آن و همچنين جهت مانور تير و قرار دادن آن در طول خط وجود داشته باشد.

به طور كلي عمق چاله بايستي باندازه %10 طول كل تير با فاصله 60 سانتيمتر باشد.

 

البته بايد توجه داشت كه عمق چاله در زمينهاي بسيار سخت و تخته سنگها لازم نيست به اندازه عمق چاله در زمينهاي خاكي باشد زيرا مقاومت آنها براي نگهداري تير بيشتر است. همچنين براي نصب تير در زمينهاي شني (كه اكثراً جنس زمين از شن است) و يا باتلاقي بايستي عمق چاله را بيشتر در نظر گرفت.

جنس زمين طبق استاندارد وزارت نيرو به سه دسته تقسيم مي شود:

1 ) زمينهاي سست: اين زمينها شامل شن نرم يا خاك رس و شن نرم و كود و لجن، رس نرم و يا مرطوب سنگ ريزه و ديگ سست بودن خاكريزه و يا تركيبي از انواع اينها.

2 ) زمينهاي سفت: شامل خاك رس و شن به صورت خشك و سفت، شن سفت كه نشت نكند. سنگريزه و خاك ريگ دار سفت (مخلوط با شن)، صخره سست، رسوب سخت، خاك شسته، رس آبي يا زردتر ريگ رسوبهاي سخت و يا تركيبي از خاكهاي نامبرده و به اندازه هاي متفاوت مي باشند.

3 ) زمينهاي سنگلاخي: در اين زمينها براي كندن چاله احتياج به ديناميت يا كمپرسور مي باشد و از تخته سنگهاي سخت و يكپارچه تشكيل شده است.

 

 

علت اينكه در موارد بالا اندازه طول گود بيشتر از عرض آن در نظر گرفته شده است براي اين است كه در صورت لزوم براي قرار دادن پايه در طول خط بتوان از آن در چاله مانور داد.

طريقه نصب پايه در زمين

بايستي پايه در وسط گود قرار داده شود تا اطراف آن را بتوان با سنگ لاشه پر كرد مثلاً براي تير 9 متري كه عمق گود آن 150 سانتيمتر باشد ابتدا حدود 40 سانتيمتر از گود را با سنگ لاشه پر كرده و سپس شروع به ريختن شفته آهك يا مخلوط آب و خاك مي نماييم به طوري كه پس از پر كردن خلال و فرج بين سنگ لاشه ها حدود 10 سانتيمتر روي سنگ لاشه ها را بپوشاند. به همين ترتيب سه لايه پر مي كنيم تا تمام گود پر گردد.

 

 

 

مشخصات تيرهاي سيماني 9 و 12 متري

 

[TABLE=align: right]

[TR]

[TD]طول تير m

[/TD]

[TD]نيروي كششkgn

[/TD]

[TD]نيروي مقاوم نهايي

[/TD]

[TD]ضريب اطمينان

[/TD]

[TD]حجم بتون

[/TD]

[TD]وزن سيمان

[/TD]

[TD]وزن ميل گرد

[/TD]

[TD]وزن كلي تير

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]9

[/TD]

[TD]200

[/TD]

[TD]500

[/TD]

[TD]5/2

[/TD]

[TD]3/0

[/TD]

[TD]125

[/TD]

[TD]82

[/TD]

[TD]800

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]9

[/TD]

[TD]400

[/TD]

[TD]1000

[/TD]

[TD]5/2

[/TD]

[TD]45/0

[/TD]

[TD]225

[/TD]

[TD]105

[/TD]

[TD]1100

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]9

[/TD]

[TD]800

[/TD]

[TD]2000

[/TD]

[TD]5/2

[/TD]

[TD]45/0

[/TD]

[TD]225

[/TD]

[TD]170

[/TD]

[TD]1200

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]12

[/TD]

[TD]200

[/TD]

[TD]500

[/TD]

[TD]5/2

[/TD]

[TD]47/0

[/TD]

[TD]200

[/TD]

[TD]116

[/TD]

[TD]1100

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]12

[/TD]

[TD]400

[/TD]

[TD]1000

[/TD]

[TD]5/2

[/TD]

[TD]65/0

[/TD]

[TD]275

[/TD]

[TD]140

[/TD]

[TD]1650

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]12

[/TD]

[TD]800

[/TD]

[TD]2000

[/TD]

[TD]5/2

[/TD]

[TD]8/0

[/TD]

[TD]350

[/TD]

[TD]250

[/TD]

[TD]2050

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]