جستجو در تالارهای گفتگو

گفته مي شود که گياه گل راعي نام انگليسي خود را از نام شواليه هاي سنت جان گرفته است که از آن در ميادين جنگ هاي صليبي براي مداواي زخم استفاده مي کردند. اين باور وجود داشت که اين گياه دافع ارواح خبيث است و به همين دليل ديوانگان را وادار به خوردن دمکرده آن مي کردند. به دليل رنگ زرد، آن را موافق مزاج صفراوي مي دانستند و براي درمان يرقان و هيستري به کار مي بردند. اين گياه علاوه بر اين که از نظر خواص دارويي بسيار غني است، سر شاخه هاي گل دار آن نيز داراي اسانس نافذي است. نام علمي: Hypericum perforatum نام انگليسي: St Johns Wort نام فارسي: علف چاي، گل راعي، هوفاريقون، گل شهناز ريخت شناسي گياه: گياهي است پايا، فاقدکرک، پايه چوبي، با ساقه ايستاده، در پايين چوبي، ارتفاع گياه بسته به شرايط محيطي تعيين مي شود. برگهاي تخم مرغي، دراز، پهن، در سطح زيرين کم رنگ، شامل نقاط شفاف سوراخ مانند با حاشيه اي سياه و به تعداد فراوان که در واقع کيسه هاي ترشحي مملو از اسانس هستند. گل ها به رنگ زرد درخشان ،نسبتاً بزرگ و مجتمع در گل آذين وسيع پانيکولي، داراي پنج گلبرگ مي باشد.در گلبرگها نقاط ريز يا خطوط تيره که عبارتند از غده هاي ترشحي محتوي شيره قرمز مايل به قهوه اي ديده مي شود. ميوه به صورت کپسول به ابعاد1-./5 ميلي متر و ريشه به طول 70سانتي متر مي باشد.(1) محل رويش: اين گياه در نقاط خشک، مرغزارها و مراتع آفتاب گير مي رويد. در بريتانيا به وفور به خصوص بر روي خاک هاي آهکي مي رويد. گل راعي اگر چه در زمين هاي بلير و حاشيه جاده ها مي رويد ولي علف هرز اختصاصي مزارع چايي است. ايران: اين گياه در نواحي مختلف البرز، کرج، راه چالوس، شمال ايران، گيلان، لاهيجان، طالش، خراسان، مغرب ايران، بروجرد، کوه الوند و نهاوند مي رويد.(2) زمان گلدهي: اواخر ارديبهشت تا اواخر مهرماه زمان برداشت سر شاخه ها: خرداد تا تير ماه قسمت مورد استفاده: سرشاخه هاي گلدار تازه يا خشک شده گياه سرشاخه ها را بايد در زمان گلدهي از گياه چيد. در اين هنگام طعم آن تلخ ،کمي قابض و به طورملايم شور است. اگر در بين انگشتان فشرده و له شود ،بوي معطر و رزيني ازآن استشمام مي شود. براي منظورهاي درماني گل را بايد زماني از گياه جداکرد که در حال طراوت يعني قبل از پلاسيده شدن باشند.(1) ترکيب هاي شيميايي : داراي اسانس روغني فرار و در حدود 7./-.5./ درصد از يک نوع گلوکوزيد بنام هايپرين و يک ماده قرمز بنام هايپرسين بخصوص در بذرآن مشخص شده بعلاوه مقدار قابل ملاحظه اي از يک نوع تانن شبيه به تانن چاي در برگهاي آن وجود دارد در برگها در حدود 2./ روتين وجود دارد . در گلها 95 /.روتين و1./ کوئرستين وجود دارد مقدار تانن در ساقه هاي جوان گياه 8/3 درصد، دربرگها4/12درصد و درگلها 16/ درصد ميباشد اثر فيزيولوژيکي گياه مربوط به وجود اسانس هايپرسين، کولين، تانن و نيکوتينيک اسيد مي باشد.(10) گونه هاي ديگر اين تيره : 1.Hypericum androsaemum داراي اثر درماني مسهل است و در بيماري هاي کليه و مثانه استفاده مي شود. 2.Hypericum lanceolatum به عنوان يک گياه دارويي التيام دهنده با اثر مقوي استفاده مي شود. از پوست ساقه اين گياه نوعي گم رزين به رنگ زرد مايل به سبز به دست مي آيد. اين ماده با نام Baumeda fleursjaunes و با بويي نا مطبوع مي باشد. 3.Vismia guianensis درخت خون که از آن نوعي شيره رزيني به دست مي آيد که اثر مسهل است. 4.Vismia acuminate در آمريکاي جنوبي مي رويد . 5.Harongama dagascariensis نوعي ماده رزيني از آن به دست مي آيد که از آن در نواحي محل رويش جهت درمان عفونت هاي زايماني استفاده مي شود. 3.Vismia guianensis درخت خون که از آن نوعي شيره رزيني به دست مي آيد که اثر مسهل است. 4.Vismia acuminate در آمريکاي جنوبي مي رويد . 5.Harongama dagascariensis نوعي ماده رزيني از آن به دست مي آيد که از آن در نواحي محل رويش جهت درمان عفونت هاي زايماني استفاده مي شود.(1) رقم توپاز يکي از معروفترين ارقام گل راعي در اروپا است که جهت توليد دارو در مقياس صنعتي از آن استفاده مي شود.در ايران نيز شرکت دارويي زردبند با تهيه بذر رقم توپاز و مطالعات متعددي که بر روي سازگاري و همچنين اثر شرايط اقليمي کشورمان بر روي آن انجام داده و به اين نتيجه رسيده که رقم توپاز را مي توان در مقياس وسيع جهت توليد دارو مورد استفاده قرار داد. (13) گل راعي به عنوان داروي ضد افسردگي: مشکلات و مسائل دنياي ماشيني باعث شده که روز به روز افسردگي در ميان افراد بيشتر شود. متاسفانه اين پديده به صورت خفيف، متوسط و يا شديد در افراد مسن و ميان سال و در بسياري از جوانان نيز ديده مي شود. افسردگي مي تواند بسياري از عوامل زندگي از جمله فعاليت هاي روزانه، خوراک، لذت هاي زندگي تفکرات خوب ،تحرک، سلامت جسم وروان، تحصيلات و ... را تحت تاثير قرار دهد و در نتيجه فرد افسرده نمي تواند به خوبي از زندگي خود بهره مند شود، به طوري که افسردگي مي تواند از طريق اختلالات هورموني باعث يائسگي زودرس، مشکلات قاعدگي، چاقي، لاغري، مشکلات پوست، ريزش مو و ... شود. خوشبختانه افسردگي قابل درمان بوده و شخص مي تواند با درمان هاي دارويي و غير دارويي درمان شده و به صورت فردي طبيعي، فعال وخوش بخت درآيد. براي درمان انواع افسردگي ،ساليان درازي است که از انواع دارو هاي ضد افسردگي شيميايي استفاده مي شود ولي چون درمان افسردگي گاهي چندين ماه و يا چندين سال طول مي کشد، بنابراين مصرف کنندگان اين داروها هميشه از عوارض آن ناراضي و نگران هستند؛ به همين دليل در دو سه دهه گذشته تحقيقات وسيعي بر روي گياهان دارويي ضد افسردگي، آرام بخش و ضد درد صورت گرفته و تعدادي داروي موثر و داراي حد اقل اثرات جانبي به بازار هاي جهاني عرضه شده است که مي تواند در بسياري از موارد، جايگزين دارو هاي شيميايي ضد افسردگي شود.(12) در حال حاضر يکي از بهترين دارو هاي گياهي ضد افسردگي که داراي خاصيت دارويي و خواص ارزنده ديگري نيز مي باشد در مرحله اول و طبق تجربه شربت سودا (عصاره مویز) میباشد که با مراجعه به لینک ذیل میتوانید از خواص آن با اطلاع شوید : شربت سودا؛ عصاره مویز جهت درمان مشکلات روحی، افسردگی و آلزایمر در مرحله دوم دارويي است که از عصاره گياه گل راعي به دست مي آيد. قدمت مصرف اين گياه، بيش از دو هزار سال پيش است و نزد بيشتر اقوام و ملل جهان به عنوان بهترين داروي بيماري هاي عصبي مورد استفاده بوده تا اينکه در حدود يک قرن پيش، براي اولين بار در آلمان از آن فراورده صنعتي تهيه شده و سپس در حدود سه دهه قبل از بيشتر کشورهاي اروپايي و امريکا محصولات زيادي از آن به بازار آمد. در حال حاضر بيش از50 کار خانه دارو سازي جهان از گياه علف چاي، دارو هاي مختلف افسردگي تهيه مي کنند. در ايران نيز براي اولين بار در سال 1378 از عصاره اين گياه دارويي به شکل قطره و با نام هايپيران، منطبق با استاندارد جهاني و با کيفيتي برابر با انواع خارجي تهيه و به عنوان داروي رسمي ايران شناخته شد. با توجه به اين که به طور اساسي و به علت شرايط آب و هوايي، گياهان دارويي ايران داراي مرغوبيت خاصي مي باشند، لذا گل راعي ايران داراي بهترين کيفيت بوده و داروي ساخته شده از آن نيز از کيفيت و استاندارد بالايي بر خوردار است. (12) مکانيسم اثر اين گياه در درمان افسردگي: وجود آنزيم مونو آمينو اکسيداز سبب تجزيه هورمونهاي آدرنالين و نور آدر نالين در محل سيناپيس هاي عصبي مي شود.تجزيه هورمون هاي مذکورسبب ايجاد افسردگي(Depression) در افراد مي شود.هيپرسين سبب مهار اين آنزيم مي شود وبه اين وسيله افسردگي را درمان مي کند. در اکثر مراجع علمي معتبر نظير Basic and clinical, Martindale, PDR, وکميسيونE اثر ضد افسردگي اين گياه مورد تائيد قرار گرفته است.(13) تحقيقات نشان مي دهد که ماده شيميايي هايپرسين موجود در گل راعي ممکن است در ابعاد فعاليت مادهاي به نام MAO (Monoamine Oxidase) دخالت کرده و آن را به مهار کننده هاي MAO تبديل کند. مهار کننده هاي MAO گروه مهمي از داروهاي ضد افسردگي مي باشند .در يک پژوهش کوچک در آلمان که پانزده نفر زن به منظور درمان افسردگي تحت معالجه قرار گر فته اند، پس از اين که به آن ها گل راعي داده شد به طور محسوس بهبود يافتند، اشتهاي آن ها زياد شد، به زندگي بسيار علاقه مند شدند، اعتماد به نفس خود را باز يافتند و خواب آن ها خوب شد. اما بايد توجه داشت که اين گياه درمان فوري براي افسردگي نيست و شايد 2-3 ماه طول بکشد.(6) گل راعي براي درمان ايدز: از اوايل دهه 90 آزمايشات باليني در خصوص تاثير هيپرسين در درمان بيماري هاي ايجاد شده توسط ويروس ها صورت پذيرفت و در نتيجه از اين گياه به عنوان يک کانديداي مناسب براي کنترل بيماري ايدز ياد شده است. آزمايشات در اين زمينه نشان مي دهد که گياه با سميت کم ،آثار قابل ملاحظه اي بر ضد ويروس هاي مشابه HIV دارد. دراين آزمايش ابتدا موش هاي آزمايشگاهي با ويروس هايي که ايجاد بيماري لوکيما مي کنند تزريق شده و سپس يک تزريق از عصاره گل راعي انجام شد و اين تزريق صد در صد از بروز بيماري در موش جلو گيري کرد. همچنين در آزمايش هايي که عصاره از راه دهان به موش داده شد نيز همين آثار جالب ديده شد. پژوهش ها نشان مي دهد که عصاره گياه از سد خوني مغز عبور مي کند که اين خاصيت براي درمان ايدز بسيار مهم است. زيرا ويروس ايدز اغلب به مغز حمله مي کند. اين روش بر روي انسان هاي مبتلا به ايدز نيز استفاده شده است و نتايج اوليه پژوهش ها که در نشريه اخبار درمان ايدز منتشر شده نشان مي دهد که تا به حال آثار مثبتي بر ضد ويروس ايدز ديده شده و بيماران بهبودي محسوسي يافته اند؛ به اين معني که فعاليت سيستم دفاعي آن ها افزايش يافته، وزن آن ها زياد شده و انرژي بيشتري يافته اند.(6) بررسي تاثير گل راعي در درمان سندرم پيش از قاعدگي: در تحقيقي که بر روي 70 نفر از دانشجويان دانشگاه تهران که مبتلا به سندرم پيش از قاعدگي بودند انجام شد،شرکت کنندگان براي دو سيکل متوالي فرم ثبت وضعيت روزانه را تکميل کردند و پس از تائيد سلامت جسمي و رواني به طور تصادفي به دو گروه 35 نفري تقسيم شدند و به مدت دو سيکل متوالي با 30 قطره هايپيران دو بار در روز حداقل هفت روز قبل از قاعدگي تحت درمان قرار گرفتند. ميزان کاهش شدت علايم سندرم پيش از قاعدگي بعد از مصرف هايپيران 45/46 درصد بود. (17) بهداشت پوست: اثر قابض و ضد عفوني کننده گياه موجب گرديده که از آن در درمان عوارض پوست هاي چرب استفاده شود. معمولاًپوست صورت اگر چرب باشد، پس از پاک کردن از مواد آرايشي بقاياي آن در منافذ پوست که حالت باز شده دارند، باقي مي ماند وآن ها را مسدود مي کند. براي نظافت کامل اين گونه پوست ها، جوشانده 50 گرم سر شاخه ها ي گياه رادر يک ليتر آب تهيه کرده و بر روي پوست صورت اثر مي دهند و آن را پاک مي کنند. جوشانده مذکور از پيدايش چين در پوست صورت جلوگيري مي نمايد و باعث طراوت آن مي شود.(1) دارو هاي تهيه شده از گل راعي: 1.قرص پرفوران:Perforan coated tablet قرص روکش دار که هر قرص حاوي حدود 160 ميلي گرم عصاره خشک گياه علف چاي يا هوفاريقون و معادل 300 ميکرو گرم هايپريسين مي باشد. مواد موثره: مهمترين ماده موثره آن هيپريسين پسود و هيپريسين است .ساير مواد موجود در آن عبارتند از :فلاونوئيد،گزانتون ها، اسيد هاي کربو کسيليک، فنوليک.