جستجو در تالارهای گفتگو

نخستین اثار لوله کشی باستانی که از جنس مس بوده است ، در دوره هندوس کشف شد. قدمت این لوله ها حدود 5500 سال تخمین زده شده است. پس ازحفاری محل این قصر،اپارتمانهای مجزا نیز کشف شد . اتاق های خواب این مجموعه به یک حمام با سیستم لوله کشی تجهیز شده بود .همچنین با کشف این شبکه مشخص شد ،مصری ها (2500)سال قبل از میلاد از لوله های مسی برای آبیاری و شبکه های فاضلاب استفاده می کردنند . زمانی که انسان ها در یک منطقه جغرافیایی متمرکز شدند ، انتقال اب از منابع اصلی انها به شهرها برای خوردن ، استحمام و دیگر نیاز ها ضرورت پیدا کرد . تمدن های باستان ، تونل ها و قنات هایی را احداث کردند و برای انتقال اب و فاضلاب لوله هایی از جنس خاک، رس ، سرب ، برنز و چوب ساختند. تمامی اینها در شبکه های اولیه کاربرد داشتند اما زمانی که فشار اب زیاد شد ، شبکه های گلی و چوبی به علت ضعیف و شکننده بودن توجیه فنی نداشتند.تا زمان تولید لوله چدنی ، این لوله ها نیاز مردم را مرتفع می کرد. مس و سرب تا مدتها به عنوان مواد اولیه مورد استفاده قرار می گرفت . امروزه به دلیل محدودیت منابع اهن و مس، از پلیمرهای نفتی برای ساخت لوله ها استفاده می شود . سایت باغبان

مقدمه: با توجه به رشد جمعیت در جهان، نیاز به غذا نیز افزایش می یابد و قسمت اعظم این غذا از راه کشاورزی به دست می آید. برای تامین غذا اولین نیاز بشر آب می باشد. آب مایه حیات است و هر جا آب باشد آبادانی نیز به همراه دارد و انسان ها برای به دست آوردن آب متحمل مشکلاتی می گردند و آب نقش اساسی در زندگی انسان ها دارد. با توجه به اهمیت آب در کشاورزی و تولید محصول در آینده ای نزدیک به جای تعیین عملکرد محصول در هکتار، تولید محصول به ازای هر واحد آب مصرفی ارزشیابی خواهد گردید. راندمان آب آبیاری در بخش کشاورزی ایران در حال حاضر بین 33 تا 35 درصد گزارش شده است و ما باید این راندمان آبیاری را به روش های گوناگون از جمله با استفاده از روش های مختلف آبیاری تحت فشار افزایش دهیم. •شناخت انواع لوله های قابل مصرف در آبیاری تحت فشار -1لوله های قابل مصرف در سیستم آبرسانی -2 لوله های قابل مصرف در ادوات سیستم های آبیاری تحت فشار •آشنایی با سیستم های آبیاری تحت فشار -1آبیاری بارانی -2سیستم آبیاری خطی یا لینیر (Linear) -3سیستم آبیاری دوار مرکزی یا سنترپیوت -4سیستم آبیاری قرقره ای یاگان •آبیاری قطره ای نکات ضروری در استفاده از سیستم آبیاری قطره ای وضعیت آب در ایران ایران یکی از کشورهای خشک و کم باران جهان به حساب آمده و متوسط بارندگی آن 250 میلی متر ایت. متوسط بارندگی در استان یزد بین 90 تا 100 میلی متر بوده که سالانه با کاهش سفره آب زیر زمینی و پایان رفتن آم مواجه هستیم. 80 درصد آب برداشت شده از سفره های آب زیر زمینی در بخش کشاورزی مصرف می شود و بقیه در صنعت شرب و بهداشت استفاده می گردد و بیش از 90 درصد آب استحصالی در بخش کشاورزی مصرف می شود، لذا با توجه به کمبود آب در کشور، صرفه جویی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد که ما با استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار می توانیم در مصرف آب صرفه جویی کنیم و حتی سطح زیر کشت را نیز افزایش دهیم. •شناخت انواع لوله های قابل مصرف در آبیاری تحت فشار -1لوله های قابل مصرف در سیستم آبرسانی: -1-1لوله پلی اتیلن HDPG: مشخصات عمده و شاخص لوله پلی اتیلن به شرح زیر است: •ضریب هیزن ویلیام این لوله 140 می باشد (هر چه ضریب هیزن ویلیام لوله بیشتر باشد اصطحکاک آب در داخل لوله کمتر است). •محاسبه قطر لوله بر اساس قطر دهانه قطر دهانه خارجی لوله است و بر حسب میلی متر می باشد. •فشار کارکرد آن 5/2-4-6-10 اتمسفر است. •اتصالات آن رزوه ای و جوشی است. •سایز لوله پلی اتیلن 16-20-25-32-40-50-63-75-90-110-125-140-160-180-200-225-250-280-315 میلی متر است. -1-2لوله آزبست: مشخصات لوله آزبست: •ضریب هیزن ویلیام آن 140 است. •محاسبه قطر لوله بر اساس قطر داخلی دهانه لوله و بر حسب میلی متر است. •طول لوله آزبست 4 متر و یا 5 متری است. •فشار کارکرد 6-9-12-15 اتمسفر است. •اتصالات آن شامل مانشن، سوکت و اورینگ است. -1-3لوله پلیکا PVC: •ضریب هیزن ویلیام این لوله 140 می باشد. •محاسبه قطر بر اساس قطر داخلی دهانه لوله و بر حسب اینچ است. •فشار کارکرد آن 2-4-6-8-10-12-14-16 اتمسفر است. •اتصالات آن نر و ماده، اورینگ و اتصالات سری است. -1-4لوله آلومینیوم AL: •ضریب هیزن ویلیام این لوله 120 می باشد. •محاسبه قطر لوله بر اساس قطر داخلی لوله است و بر حسب اینچ می باشد. •طول شاخه های لوله آلومنیومی 6-9-12 متری است. •تا فشار 20 اتمسفر را تجمل می کند. •اتصالات آن جوشی، بست و قلاب، کمربند و اتصالات سری است. -1-5لوله گالونیزه: •ضریب هیزن ویلیام این لوله و بر حسب اینچ است. •طول لوله 6 متر است. •اتصالات آن قفل، کمربند و برشن است. 2. لوله های قابل مصرف در ادوات سیستم های آبیاری تحت فشار: -2-1لوله پلی اتیلن: قابل مصرف در لوله های آبده سیستم آبیاری قطره ای و سیستم گان یا قرقره ای. -2-2لوله آلومینیوم: قابل مصرف در سیستم آبیاری غلطان و سیستم های آبیاری بارانی کلاسیک. -2-3لوله گالوانیزه: قابل استفاده در سیستم آبیاری سنترپیوت و سیستم های آبیاری خطی یا لینیر. •آشنایی با سیستم های آبیاری تحت فشار -1آبیاری بارانی -.آبیاری بارانی کلاسیک: شامل: 1- سیستم کاملا متحرک 2- سیستم نیمه متحرک 3- سیستم ثابت با آب پاش متحرک 4- سیستم کاملا ثابت. •سیستم کاملا متحرک: در این روش کلیه سیستم قابل انتقال و جابجایی است و بیشتر جهت استفاده از آبیاری تکمیلی استفاده می شود. •سیستم کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک: در این روش کلیه لوله ها و بال ها ثابت است و فقط آبپاش ها که روی رایزرها نصب می شوند متحرک است. در این روش کلیه لوله ها را می توان در زیر خاک نصب کرد. مزایای این روش سهولت کار با آن و سادگی سیستم است. •سیستم کاملا ثابت: در این روش کل سیستم کاملا ثابت است و بیشتر برای خزانه کاری و محصولات خاصی استفاده می شود. لازم به یادآوری است که هنگاه عملیات کاشت و برداشت و در پایان فصل آبیاری کلیه لوله های روی سطح زمین را باید جمع آوری نمود. مزایای آبیاری بارانی کلاسیک: -1 صرفه جویی در مصرف آب و توزیع یکنواخت آب در مزرعه. -2امکان آبیاری در اراضی شیبدار و ناهموار. -3توزیع یکنواخت سم و کود در مزرعه. -4تمیز شدن برگ گیاهان و جلوگیری از سرمازدگی. -5کاهش علف های هرز در مزرعه. -6کاهش هزینه های تولید. -2آبیاری بارانی مکانیزه: • سیستم آبفشان غلطان یا ویلمو. • سیستم آبیاری خطی یا لینیر (Linear). • سیستم آبیاری دوار مرکزی یا سنترپیوت. • سیستم آبیاری قرقره ای یا گان. -3سیستم آبفشان غلطان یا ویلمو: این روش آبیاری برای سطوح بزرگ و هموار و همچنین برای گیاهان زراعی پا کوتاه که حداکثر ارتفاعشان یک متر بیشتر نباشد، استفاده می شود. این دستگاه شامل قسمت های زیر است: •لوله های اصلی: لوله های اصلی در این سیستم از جنس آلومنیوم است که طول هر شاخه آن 12 متر است. طول دستگاه یا بال می تواند تا 372 متر باشد. لوله های اصلی به وسیله لوله خرطومی به شیر هیدرانت یا شیرهای آبده وصل می شوند. •آبپاش ها: آبپاش ها روی بال ها قرار دارند که زیر هر آبپاش یک سوپاپ تخلیه آب است، که بعد از اتمام کار سیستم، آب دستگاه تخلیه می شود. فاصله آب پاش ها از هم 12 متر است، که بعد از اتمام کار سیستم، آب دستگاه تخلیه می شود. فاصله آبپاش ها از هم 12 متر است. •چرخ ها: محیط چرخ ها 6/4-5 یا 6 متر می تواند باشد که معمولا محیط چرخ ها را کمتر از 60 متر انتخاب می کنند. فاصله چرخ ها از هم دیگر 12 متر است. •موتور و شاسی: که در وسط قرار دارد. نکات قابل توجه در استفاده از این سیستم: -1دستگاه را باید با ترمز مخصوص یا کیسه شن در مزرعه ثابت نگه داشت. -2در مواقع جابجایی سیستم باید شیر فلکه را بست و لوله رابط خرطومی را از دستگاه جدا کرد و ترمز را آزاد کرد. -3آب لوله ها یا بال ها باید تخلیه گردد. -4مانعی در مسیر حرکت نباشد. -5کنترل و سرویس موتور دستگاه انجام شود. -2سیستم آبیاری خطی یا لینیر (Linear): در این روش آبگیری از کانال وسط مزرعه یا از طریق لوله های زیرزمینی و شیر هیدرانت های کنار مزرعه انجام می شود. در سیستم خطی، دستگاه به صورت مستقیم حرکت می کند تا به انتهای مزرعه برسد سپس باید در همین مسیر برگردد حال برای اینکه در مواقع برگشتن قسمت انتهای مزرعه گل آلود است بهتر است، دستگاه نصف مزرعه را آبیاری کند سپس تا انتهای مزرعه بدون انجام آبیاری حرکت کند و در زمان برگشت انتهای مزرعه را آبیاری کند و قسمت ابتدای مزرعه که قبلا آبیاری شده بوده بدون آبیاری حرکت کند. -3سیستم آبیاری دوار مرکزی یا سنترپیوت: این سیستم در حال حاضر یکی از مکانیزه ترین سیستم های آبیاری تحت فشار است که برای آبیاری در سطوح بزرگ و یکپارچه و برای اراضی نسبتا سبک استفاده می گردد و مزرعه را به صورت دایره ای آبیاری می کند. مساحت تحت پوشش این سیستم بین 25 تا 60 هکتار است. قسمت های مختلف دستگاه سنترپیوت عبارتند از: -1 برج ثابت مرکزی: این برج در محل برداشت آب مستقر است و تابلوی کنترل کامپیوتری در این سکو نصب است و سیستم به دور این برج می چرخد. -2 بال ها یا Spam: طول بال ها حدود 5/52 متر است و تعداد آن ها بستگی به وسعت مزرعه دارد. در انتهای بال ها شیر تخلیه آب وجود دارد که وقتی دستگاه خاموش می شود فشار آب داخل لوله ها کاهش می یابد و شیر خودکار انتهای لوله باز شده و آب درون بال ها را تخلیه می کند و برعکس موقعی که دستگاه را روشن می کنیم و فشار آب در داخل بال ها زیاد می شود شیرها به طور اتوماتیک و خودکار بسته شده و در نتیجه آب از آب پاش ها خارج می شود. -3آب پاش ها: که به فاصله 3 متر از یکدیگر روی بال ها نصب گردیده است و در این سیستم می توان از دو نوع آبفشان استفاده کرد: الف) آبفشان با فشار کم که آب را به صورت اسپری روی محصول می پاشد که بیشتر در اراضی شنی به کارمی رود. ب) آبفشان ضربه ای که به فشار بیشتری نیاز دارد و برای خاک های نسبتا سنگین تر استفاده می شود. ضمنا آب پاش های دورتر از برج مرکزی دارای آبدهی بیشتری نسبت به آب پاش های نزدیک برج هستند. زیرا آب پاش های دورتر مساحت بیشتری را تحت پوشش قرار می دهند. -4 برج متحرک: برج های متحرک که دارای دو چرخ هستند و با سرعتی حدود 2 متر در دقیقه حرکت می کنند. -5 بال اضافی: این بال برای آبیاری گوشه های مزرعه استفاده می شود و در مواقع ضروری بر روی دستگاه نصب می گردد. -4سیستم آبیاری قرقره ای یاگان: این سیستم بیشتر برای تکمیلی و در اراضی دیم استفاده می شود و تشکیل گردیده از قرقره، شاسی، لوله پلی اتیلن، آبفشان گان و غیره. نکات ضروری در مورد استفاده از سیستم یا گان: -1استفاده از این سیستم در موقع سبز کردن محصول باعث کوبیدگی خاک و عدم سبز شدن محصول می شود و می بایستی در ابتدای کاشت از سیستم مه پاش استفاده کرد. عرض پاشش آب در گان 60 تا 70 متر است. -2استفاده از این روش در ارضی رسی و سنگین و یا برای کشت گیاهانی که دارای بذر زیر هستند باید با دقت کافی انجام گیرد تا بتوان از این سیستم استفاده نمود. -3در مناطق گرم اگر مدت طولانی آب در لوله باشد و سپس دستگاه را روشن نمود ممکن است آب داغی که روی محصول ریخته می شود موجب بروز خساراتی در روی محصول می گردد، بنابراین باید بعد از انجام آبیاری آب داخل لوله را تخلیه نمود. در این روش لوله پلی اتیلن روی قرقره ای پیچیده شده است که به تراکتور در مزرعه جابجا می شود و انتهای لوله پلی اتیلن آبفشان یا گان قرار دارد. • آبیاری قطره ای در این روش بیشترین راندمان آبیاری وجود دارد و در اکثر باغات مورد استفاده قرار می گیرد. تجهیزات آبیاری قطره ای عبارتند از: -1سیستم کنترل مرکزی -2لوله های اصلی و فرعی -3قطره چکان ها سیستم کنترل مرکزیک شامل: -1پمپ تامین کننده فشار آب -2سیکلون: اولین مخزنی که بعد از پمپ قرار دارد سیکلون است و آب از پهلو وارد دستگاه شده و پس از چرخش و دوران شن های موجود در آب به مخزن پایین سیکلون سقوط می کند و آب از مجرای خروجی بالای سیکلون خارج می شود. 80 درصد رسوبات در سیکلون ته نشین می گردد. -3***** شن: ***** شن بعد از سیلکون قار دارد. در این دستگاه سه لایه شن روی یک ***** یا صفحه مشبک قرار دارد که آب از بالا وارد دستگاه شده و پس از عبور از لایه های شن و جدا شدن ذرات معلق و مواد اضافی آب از مجرای خروجی پایین دستگاه خرج می شود. برای شستن و تمیز کردن شن ها باید شیر فلکه 1 و 3 را بست و شیرهای 2 و 4 را باز کرد تا جریان آب حالت عکس پیدا کرده و رسوبات از دهانه شماره 4 خارج می شود و در حالت کار باید شیر 1 و 3 را باز نمود تاسیستم کار کند. -4***** توری: این ***** از دو ***** داخل هم تشکیل شده و تصفیه نهایی توسط این ***** انجام می گیرد و باید هفته ای دو مرتبه این توری ها را تمیز کرد. -5مخزن کود: این مخزن بین ***** شن و ***** توری قرار دارد و کودهای قابل حل در آب در این مخزن ریخته و سپس وارد سیستم می شود. کودهای قابل حل در آب عبارتند از: اوره، نیترات آمونیوم، سولفات آمونیوم، کلرور پتاس و کودهای میکرو. نکته قابل توجه اینکه شلینگ ورودی آب به مخزن کود باید تا نزدیکی انتهای تانک برسد تا کود با آب به خوبی مخلوط گردد. طریقه کود دادن به این نحو است که کود قابل حل در آب را باید طبق نظر کارشناس و با توجه به نوع گیاه در تانک کود ریخت و شیر فلکه زیر تانک کود را آن قدر ببندیم که اختلاف فشار بین دو نقطه ورود و خروج آب در داخل تانک حدود 5 متر باشد بنابراین کود بخ نسبت معین وارد آب آبیاری می گردد. لوله های آبیاری قطره ای: -1لوله های اصلی که آب را از ایستگاه پمپاژ به مزرعه می برد. -2لوله های نیمه اصلی که آب را از لوله های اصلی گرفته و به لوله های فرعی می رساند. -3لوله های فرعی که قطره چکان ها روی آنها نصب است و در سطح باغات و روی زمین قرار دارند. قطره چکان ها: ساختمان قطره چکان ها که جلو فشار آب اضافی را گرفته و در مقابل سرما و گرما مقاوم می باشند. قطره چکان ها انواع مختلفی دارند مانند قطره چکان در خط – روی خط تنظیم شونده – تک خروجی و چند خروجی که بر حسب نیاز از آنها استفاده می شود. گاهی در آبیاری قطره ای به جای قطره چکان از آبفشان هم استفاده می شود که انواع مختلفی دارد. -1مه پاش: که آب را به صورت مه پخش می کند. -2میکروجت: آب را به صورت چندین رشته باریک پخش می کند. -3بابلر: که آب را به صورت فواره مانند پخش می کند. عواملی که باعث گرفتگی قطره چکان ها می شود: -1عوامل فیزیکی مانند شن و ماسه -2عوامل شیمیایی مانند رسوبات سولفات کلسیم و منیزیم -3عوامل بیولوژیکی مانند باکتری و جلبک نکات ضروری در استفاده از سیستم آبیاری قطره ای: -1استفاده از صافی در مجرای خروجی آب از استخر یا کانال های آبیاری -2سیستم را در پایان فصل آبیاری جرم گیری و شستشو داد و آب لوله ها را تخلیه نمود. -3اگر در طول فصل از آب شور استفاده شده بهتر است در فصل زمستان خاک را به وسیله آبیاری غرقابی شستشو داد. مراقبت و سرویس های لازم از دستگاه های آبیاری قطره ای: -1طریقه تمیز کردن سیکلون: هفته ای یک مرتبه دریچه پایین مخزن سیلکون را باز کرده و رسوبات ته نشین شده در این مخزن را تخلیه می کنیم. -2***** شن: طریقه تمیز کردن ***** شن به این روش است که شیر فلکه ورود آب در بالا و شیر ورود آب به مخزن کود یا ***** صافی را بسته و سپس شیر فلکه ورود آب در جهت عکس جریان قبلی حرکت کند و املاح و رسوبات ته نشین شده را به خارج هدایت کند. دقت شود که هر ساله بایستی شن داخل مخزن را تعویض و یا خارج نمود و شستشو داد. -3***** صافی: در داخل محفظه ***** صافی دو عدد ***** توری وجود دارد که باید در هر نوبت آبیاری بازدید و تمیز نمود. سرویس های لازم در شروع فصل آبیاری: -1قبل از شروع فصل آبیاری کلیه ***** ها بازدید شود تا در صورت پارگی آنها را تعویض نمود. -2تعویض شن داخل مخزن ***** شن و یا شستشوی آن. -3سرویس موتور پمپ. -4دقت شود که انتهای لوله و کلیه شیرها بسته شود. -5بازدید از کلیه لوله ها (در صورت پارگی تعمییر یا تعویض گردد) سرویس ها و مراقبت های لازم در حین کار: -1*****ها را باید حداقل 3 روز یک مرتبه به طور مرتب بازدید و تمیز کرد. -2انتهای لوله های آبده را هر ماه بازدید و سعی کنید حداقل ده دقیقه آب از انتهای آن خارج شود تا رسوبات لوله ها شسته شود. -3هر دو ماه یک بار شیر انتهای لوله های اصلی که خاک بیرون گذاشته است را باز کنید و اجازه دهید حداقل ده دقیقه آب انتهای لوله ها خارج شود تا در اثر این کار در لوله ها رسوب ایجاد نشود. سرویس ها و مراقبت های لازم در پایان فصل آبیاری: -1کلیه شیرهای ساده و اتوماتیک را باز کنید. -2در قسمت کنترل مرکزی مهره ها و ماسوره ها را شل کنید. -3شیرهای تخلیه تانک کود، ***** صافی، ***** شن و سیکلون را باز کنید تا آب آنها به طور کامل تخلیه شود. -4انتهای لوله های اصلی و آبرسان را باز کنید تا آب داخل لوله ها و مرکز کنترل به خوبی تخلیه شود. -5در فصل سرد توصیه می شود اطراف شیر فلکه ها و شیرهای اتوماتیک را با گونی ببندید. مزایای آبیاری قطره ای: -1صرفه جویی در مصرف آب -2کاهش هزینه های کاری -3امکان آبیاری در اراضی شیبدار و ناهموار -4کاهش رویش غلف های هرز -5استفاده از منابع آب باد بی کم -6افزایش سطح زیر کشت -7عدم ایجاد فرسایش خاک -8افزایش کیفیت و کمیت محصول -9امکان دادن عناصر غذایی همراه با آب آبیاری -10کنترل زمان و دور آبیاری