جستجو در تالارهای گفتگو

توجه : برداشت از مطالب این تاپیک تنها با ذکر منبع آن مجاز می باشد. ( www.noandishaan.com ) مقدمه نابجایی ها از طریق مکانیزم های مختلفی نظیر جوانه زنی همگن و جوانه زنی ناهمگن، مولدهای نابجایی و ... در داخل یک کریستال تکثیر می شوند. مولدهای تکثیر نابجایی به دو دسته مولدهای یک سر (Single Ended Sources) و مولدهای دو سر (Double Ended Sources) تقسیم می شوند. مولدهای یک سر صرفا̋ از یک سمت نابجایی درگیر می باشند؛ نظیر نابجایی های لبه ای و یا وجود جاگ های طویل بر روی نابجایی های پیچی. مولدهای دو سر به دو دسته مولدهای فرانک – رید (Fran - Read Sources) و تکثیر نابجایی از طریق لغزش تقاطعی تقسیم می شوند. مولد فرانک رید به عنوان منابع کلاسیک تولید نابجایی شناخته می شود. در ادامه مکانیزم تکثیر فرانک – رید مورد بررسی قرار می گیرد. تکثیر نابجایی ها توسط مولدهای دو سر الف)منابع فرانک - رید صفحه ABCD را در نظر بگیرید. این صفحه به عنوان صفحه لغزش نابجایی xy تعریف می شود. نابجایی xy در این حالت ماهیت لبه ای دارد؛ اما ممکن است با توجه به تعریف جهت بردار برگرز و جهت مثبت خط نابجایی، ماهیت پیچی یا مرکب نیز به خود بگیرد. نابجایی مذکور در نقاط x و y قفل شده است. در شکل زیر دو نابجایی دیگر نیز مشاهده می شود که در این دو نقطه قفل شده اند. با توجه به آن که نقطه شروع و پایان یک نابجایی نمی تواند در حجم کریستال آزاد باشد، لذا نقاط x و y را می توان به عنوان گره های نابجایی فرض کرد. چنانچه جهت مثبت خط نابجایی را از x به y تعریف کنیم و فرض کنیم که تنش برشی τبه موازات بردار برگرز به این نابجایی وارد می شود، آنگاه می توان جهت حرکت خط نابجایی را تعیین کرد. در شکل زیر جهت حرکت خط نابجایی با بردار t نشان داده شده است. با توجه به این که نابجایی در نقاط x و y قفل شده است، لذا تنها راه ممکن برای آن که این نابجایی تحت تنش وارده شروع به لغزش کند، خم شدن خط نابجایی است. به محض آن که شکل خط نابجایی از حالت مستقیم خود تغییر کند و خمیده شود، ماهیت نابجایی از حالت لبه ای به نابجایی مرکب تبدیل خواهد شد. با ادامه بارگذاری برشی و با توجه به قفل بودن نقاط x و y ، خط نابجایی در طی انبساط حلقه ای، حول نقاط x و y دوران خواهد کرد. این دوران باعث می شود که قسمت هایی از خط نابجایی در پشت نقاط x و y قرار بگیرد. در نهایت حالتی پیش خواهد آمد که این دو قسمت از خط نابجایی در پشت نقاط x و y به یکدیگر برخورد کرده و با توجه به اینکه این دو نابجایی غیر همنام می باشند، یکدیگر را حذف و در آن نقطه یک کریستال کامل تشکیل می شود. به محض برخورد دو خط نابجایی غیرهمنام، قسمتی از خط نابجایی حذف می شود. بدین ترتیب نابجایی xy به دو نابجایی V شکل و دایره ای شکل تبدیل می شود. شکل زیر- الف وضعیت خطوط نابجایی را پس از حذف قسمتی از آن نشان می دهد. با ادامه بارگذاری برشی قسمت xy نابجایی باید عمود بر خودش حرکت کند که در نهایت به موقیت اولیه خودش خط راست برخواهد گشت. حلقه نابجایی نیز باید عمود بر خودش حرکت کرده که در نهایت به یک حلقه کامل تبدیل خواهد شد. بنابراین با یک بار فعالیت منبع فرانک رید، یک تیکه نابجایی xy تبدیل به همان تیکه به علاوه یک حلقه نابجایی (شکل زیر– ب) خواهد شد؛ بردار برگرز هر دو نیز در همان جهت اولیه می باشد. بنابراین قسمت کوچکی از خط نابجایی که در دو نقطه قفل شده است، می تواند منبع بی پایانی از حلقه های نابجایی باشد. هر حلقه که منبسط شده و از صفحه لغزش خارج می شود، می تواند پله لغزشی به طول یک بردار برگرز در سطح خارجی کریستال ایجاد کند. اما در حقیقت، نهایتا̋ منبع را تنش های برگشتی از تجمع حلقه ها در موانعی که تسلیم نمی شوند، متوقف می کند. مکانیسم مشابه دیگر برای تکثیر نابجایی ها، از طریق لغزش تقاطعی یک نابجایی است. به هنگام لغزش تقاطعی، یک نابجایی پیچی می تواند یک منبع فرانک - رید اضافی ایجاد کند. این مکانیزم توسط کهلر پیشنهاد و لاو – گارد آن را اصلاح کرد. ادامه دارد .... .