جستجو در تالارهای گفتگو

در ماه مه ۱۹۴۷ وپس از پایان جنگ جهانی دوم، ژاپن با تشكیل كابینه ائتلافی به رهبری حزب سوسیالیست و رهبران كاتایاما (Tetsu Katayama ۱۸۸۷-۱۹۷۸) به نخست وزیری و تقویت ستاد تثبیت اقتصادی، چهار پست معاونت برای آن تعیین گردید. یكی از آنان به كمیته ای اختصاص داشت كه از طرف نیروهای اشغالی به ریاست كمیته برنامه ریزی (Programm Committee Chairman) نامیده می شد كه در ژاپن از آن به نام كمیته هماهنگیهای جامع (Sogo Chosei Iinkai) یاد می گردد. پروفسور تسورو شیگتو به عنوان عضوی از ستاد تثبیت اقتصادی به معاونت این كمیته منصوب گردید.از سوی دیگر همزمان با فعالیت اقتصاددانان ژاپن برای برنامه ریزی اقتصادی بعد از جنگ ژاپن، نیروی اشغالی نیز به دنبال تهیه برنامه ای برای غیر میلیتاریزه كردن ساختار اقتصادی- اجتماعی و سیاسی ژاپن بود. لذا از وزارت خارجه تقاضای اعزام اقتصاددانی كه تسلط كافی به زبان انگلیسی را داشت، نمود. لذا شیگتو به درخواست قوای اشغالی (آمریكایی هایی كه او را به عنوان دشمن از خاك خود اخراج نموده بودند) از طرف دولت ژاپن مأمور همكاری با آنان در مورد بررسیهای مربوط به اقتصاد ژاپن گردید. و در واقع به عنوان رابطه مستقیم مسائل اقتصادی بین دولت ژاپن و قوای اشغالی در آمد. اگر چه شیگتو به همراه اوكیتا سابورو و ایناباشوزو (shozo Inaba) در بالاترین تشكل تصمیم گیری سازمان تثبیت اقتصادی یعنی كمیته هماهنگیهای جامع، تنها به عنوان معاون كمیته حضور داشت ولی در عمل هدایت سازمان تثبیت اقتصادی را در پشت پرده به دست داشت، تا آنجایی كه از او به عنوان «امپراتور تسورو» (Tsuru Tenno) یاد می گردید و غالباً در سؤالات امتحانات ورودی مطبوعات پرسشی در مورد نام، سوابق و یا تخصص او نیز طرح می گردید. در اواسط سال ۱۹۴۷ (یازدهم ژوئن) اعلامیه كابینه كاتایاما در مورد سیاستهای اضطراری اقتصادی (Kizai Kinkyutaisaku) دولت از طرف ستاد تثبیت اقتصادی منتشر گردید. ولی شیگتو معتقد بود كه سیاست های دولت بدون جلب همكاری آحاد مردم به جایی نخواهد رسید. لذا گزارشی واقعی و عریان از وضع كلی اقتصاد كشور را به ملت توصیه نمود. این پیشنهاد مورد تصویب ستاد قرار گرفت و ظرف سه هفته گزارشی تحت عنوان «گزارش واقعی از اقتصاد» (Keizai Shinso Hokakusho) منتشر گردید كه بعدها به عنوان اولین گزارش اقتصادی سالیانه ژاپن شناخته شد. از این گزارش به عنوان یكی از منابع كلاسیك اقتصاد بعد از جنگ دوم جهانی ژاپن یاد می گردد. در این گزارش كه در شرایط نبودن آمار كافی تهیه گردیده است، شیگتو در نهایت وضوح و عدم كتمان حقایق محنت بار اقتصادی، برای اولین بار به تحلیل اقتصاد كلان ژاپن پرداخت. تلخی تحلیل های وی تا آنجا پیش می رود كه به شدت از طرف بعضی همكاران خود مورد انتقاد قرار گرفت. ولی به دلیل نثر روان آن بااستقبال عمومی مواجه گردید. جهت آشنایی با تفكرات اقتصادی شیگتو در شرایط شكست و نابسامانیهای بعد از جنگ، لازم است كه اشاره ای به گزارش اقتصادی مزبور و سیاستهای اضطراری دولت وقت كه با مشاركت وی تهیه شده بود، گردد. برای مثال در مقدمه گزارش مزبور آمده است: بدون همكاری آحاد مردم بازسازی و توسعه اقتصادی كشور امكان پذیر نیست، و برای جلب همكاری مردم، دولت می باید قبل از هر چیز واقعیات های تلخ اقتصاد كشور را بدون پرده پوشی با مردم در میان بگذارد. مردم نیز چون وضع اقتصاد خانوار خویش، می باید به اقتصاد كشور بیندیشند و رفتار و اندیشه های اقتصادی خود را چه در زمینه تولید، چه در زمینه مصرف، چه در زمینه پس انداز، چه در زمینه سرمایه گذاری و چه در زمینه تعادل درآمدها با هزینه ها و پس اندازها با آن هماهنگ نمایند. در پایان این گزارش نیز چنین آمده است: برای اینكه «دولتی مردمی» باشد، ناگزیر باید «دولتی از مردم» باشد. دولت در شرایطی می تواند به این منظور دست یابد كه قادر به جلب همكاری و مشاركت تمام طبقات اجتماعی مردم گردد. همانطور كه از مقدمه و مؤخره گزارش فوق بر می آید، هدف شیگتو و همكارانش از این گزارش در وهله اول دادن آگاهی كافی از واقعیت های تلخ اقتصاد كشور به ملت ژاپن بود. لذا دولت تا آنجا كه میسر است با جمع آوری اطلاعات و ارقام مردم را دعوت به تفكر در مورد سرنوشت اقتصادی كشور نمود. به همین خاطر است كه دولت سوسیالیست وقت با استفاده از تفكرات اقتصادی شیگتو، آحاد مردم را دعوت می نماید كه به اقتصاد كشور چون اقتصاد خانوار بیندیشند. به نظر شیگتو برداشت پویا از روند اقتصادی كشور وتحلیلهای اقتصادی جامع و عریان از نیاز های اولیه توسعه بخصوص در شرایط بعد از جنگ محسوب می گردید. لذا دعوت به یكپارچگی و تلاش نیروهای مولد كشور و نشان دادن امكان اصلاحات و بازسازی كه در صورت تلاش همگانی دست یافتنی است، هدف دوم گزارش بشمار می آمد. تا از این طریق افكار بدبینانه و شایعات با تأكید بیش از اندازه به محدودیت ها و طرز تفكرات اقتصادی ایستا بیش از پیش منزوی گردد. به نظر استاد: هر موضوعی دارای نكته ای كلیدی و اساسی است. برای یافتن چنین نكته كلیدی باید به بررسی همه جانبه و روابط متقابل عوامل پرداخت كه شرط اولیه محسوب می گردد. به نظر شیگتو، جهت كسب همكاری همه آحاد مردم تا آنجا كه امكان دارد باید مسائل اقتصادی به زبان ساده و گیرا بیان گردد كه سومین هدف گزارش محسوب می گردد. برای مثال در آنجا كه به بررسی همه جانبه دولت، مؤسسات اقتصادی و خانوار اشاره می نماید، چنین می آید:كسی كه دم از پاكیزه كردن اتاق خویش می زند، چنانچه تمام گرد و غبار را به زیر میز جاروب نماید، به ظاهر اتاق پاكیزه به نظر می رسد، ولی به طور واقعی نمی توان مدعی پاكیزه شدن اتاق گردد.