جستجو در تالارهای گفتگو

معرفی: كبك پرنده ای است با نام علمی Alectoris chukar و نام انگلیسی Alectoris partridge كه از تلاقی چندین زیرگونه بوجود آمده و از آسیای میانه و اروپای شمالی به ایالات متحده مهاجرت كرده است. این پرنده، زیبا و رنگارنگ است و نر و ماده آن به لحاظ ظاهر هیچ تفاوتی با هم ندارند اما جنس نر با وزن حدود 800ـ510 گرم كمی بزرگتر از ماده آن با وزن حدود 650ـ450 گرم می باشد. البته راه های دیگری همچون اندازه و شكل سر، سیخك در پا و… برای تشخیص نر وماده این پرنده از یكدیگر نیز وجود دارد. اهداف پرورش: 1. تولید گوشت، كود، پر و… (در ادامه همین شماره درباره گوشت كبك بیشتر توضیح خواهیم داد) 2. تاسیس كارگاه های تاكسیدرمی 3. تاسیس شكارگاه های مصنوعی 4. ایجاد اشتغال و… راه اندازی واحدهای صنعتی و نحوه پرورش: روش های راه اندازی یك واحد پرورش كبك: 1. خرید تخم بارور (با وزن 25ـ16 گرم و اندازه 42×31 میلی متر و دوره جوجه كشی 25ـ23 روز می باشد) 2. خرید جوجه یكروزه 3. خرید نیمچه 4. خرید گله مولد پرورش: جوجه های تازه از تخم خارج شده (یكروزه) این پرنده تقریبا 13 تا 14 گرم وزن دارند كه به منظور تولید یك گله گوشتی یا مولد، پرورش می یابند. چنانچه هدف، پرورش كبك گوشتی باشد معمولا پرنده را تا 20 هفتگی نگهداشته تا به وزن مورد نظر برسد و سپس به بازار عرضه می شود اما چنانچه هدف، پرورش گله تخمگذار باشد، بایستی پس از این 20 هفته، گله را به مدت حداقل 8 هفته وارد دوره تاریكی (خاموشی یا استراحت) كرد و بعد از آن می توان با تغذیه جیره های مخصوص دوره تولید، تخمگذاری را شروع نمود. تغذیه: عادت غذایی كبك در طبیعت عمدتاً دانه ها، برگ ها، میوه ها و گاها حشرات و ملخ می باشد اما در سیستم صنعتی از خوراك های كنسانتره ای فرموله شده شامل ذرت، كنجاله سویا و… استفاده می شود كه بایستی برحسب نوع گوشتی یا مولد این پرنده، احتیاجات غذایی آنها تامین شود. كبك حیوانی است كه نسبت به سایر طیور در مقابله با انواع بیماری های میكروبی و ویروسی بسیار مقاوم می باشد. و علی رغم پرورش سایر طیور كه لازم است از داروهای متعددی استفاده شود، پرورش كبك به نسبت، بسیار ارگانیك تر صورت می گیرد. میزان مصرف خوراك یك كبك مولد در حین تولید حدود 30 گرم در روز است و به ازای هر 7 كیلوگرم خوراكی كه مصرف می كند، 1 كیلوگرم گوشت تولید می كند؛ بنابراین اگر یك كبك گوشتی در زمان عرضه به بازار 5/0 كیلوگرم وزن داشته باشد حدودا 5/3 كیلوگرم خوراك مصرف كرده است. سیستم های نگهداری: 1. قفس 2. بستر كه هركدام از روش های نگهداری، مزایا و معایب خاص خود را دارد. نسبت جفت گیری: این پرنده ها در طبیعت تك همسر هستند یعنی به طور معمول هر كبك نر با یك ماده جفت گیری می كند اما در سیستم صنعتی، هر كبك نر می تواند با 3 تا 4 ماده آمیزش كند كه میزان تخمگذاری و درصد جوجه آوری و سایر خصوصیات درحد مطلوبی است. تخمگذاری: در شروع تخمگذاری فاكتورهای بسیاری تاثیرگذارند كه از جمله مهمترین آنها می توان به سن و وزن اشاره كرد چرا كه اگر این دو، در آغاز دوره تخمگذاری كمتر از حد مطلوب باشند بدون شك میزان تخمگذاری، درصد باروری تخم ها و بسیاری از خصوصیات دیگر تخم را به طور منفی تحت تاثیر قرار می دهد كه سن معمول شروع تولید را 7 ماهگی به بعد بیان می كنند. در شرایط طبیعی هر كبك بین 20ـ7 تخم در سال می گذارد، اما در سیستم صنعتی 2 بار در سال تخمگذاری می كند كه هر دوره تخمگذاری حدود 4 ماه طول می كشد و پس از آن 2 ماه دوره تاریكی (استراحت) را می گذرانند و سپس دوره تخمگذاری بعدی را شروع می كنند. هر كبك در اولین دوره تخمگذاری حدود 30 تخم می گذارد. اما نكته حائز اهمیت این است كه میزان تخمگذاری این پرنده ها در دومین و سومین سال تولید، به ترتیب بیشتر از سال های اول و دوم است اما از سال چهارم به بعد، میزان تخمگذاری، رفته رفته افت می كند. ویژگی های منحصر به فرد گوشت كبك: پروتئین های حیوانی مانند گوشت دام و طیور به دلیل داشتن مقادیر بالای عناصر كلسیم و فسفر، ویتامین های B كمپلكس، اسیدهای آمینه ضروری متیونین و لیزین و تعادل مناسب اسیدهای آمینه ضروری در مقایسه با منابع پروتئین گیاهی مانند سویا، ذرت و... ارزش بیولوژیكی بالاتری دارند. حال گوشت كبك نه تنها مضرات گوشت قرمز دام های بزرگ را كه روزانه از سوی متخصصان پزشكی گوشزد می شود ندارد بلكه توانسته نیازهای مردم به تنوع گوشت سفید در بازار را برآورده كند و حتی به لحاظ طعم ومزه هم به بسیاری از گوشت های سفید همچون مرغ، بلدرچین و... ارجحیت دارد. چرا كه گوشت این حیوان دارای طبیعت گرم بوده و زود هضم می باشد و خواص دارویی و درمانی فراوانی دارد كه برای مثال می توان به موارد زیر اشاره كرد: 1. تقویت قوای جنسی 2. برطرف نمودن ضعف عمومی بدن و درد مفاصل 3. تقویت حافظه (درمان فراموشی) 4. تقویت سیستم گوارشی 5. پیشگیری از ابتلا به عوارض قلبی و عروقی (به دلیل كلسترول بسیار پایین) برخلاف تصور بسیاری افراد، خواص گوشت كبك پرورشی كمتر از نوع وحشی آن نمی باشد زیرا همان طور كه اشاره شد در تغذیه این پرنده از مواد كاملا طبیعی استفاده می شود بنابراین گوشت حاصل، طعم و بوی طبیعی خود را حفظ می كند. در جدول زیر، ارزش غذایی 100 گرم گوشت كبك نشان داده شده است. جای جدول وجود مقدار زیادی از مواد معدنی در گوشت این پرنده نشان دهنده ارزش حیاتی آن است. مقدار پتاسیم این گوشت زیاد است و كلسیم، فسفر، منیزیم، آهن و گوگرد موجود در آن نیز می تواند نیاز بدن را تامین كند. كانی های موجود در این گوشت به خوبی جذب بدن می شود و به همین جهت زمینه مواد مورد نیاز بدن را در دسترس سلول قرار می دهد. (امام موسی كاظم علیه السلام می فرمایند: گوشت كبك ساق را محكم می كند و تب را می برد) لازم به توضیح است كه علاوه بر گوشت كبك، مغز سر، جگر خام، زهره، بیضه و… این پرنده در درمان بیماری هایی هم چون یرقان، صرع، تقویت چشم و حافظه، لاغری و… نیز مفید است. سعی كردیم در این شماره، شما را به طور اجمالی با اهداف و نحوه پرورش صنعتی و فرآورده های تولیدی این پرنده خاص در شرایط ایران آشنا كنیم امید است بتوانیم در شماره های بعدی اطلاعات جامع و با جزئیات بیشتری را در زمینه هریك از موارد پرورشی، تغذیه، تولیدمثل، اخذ مجوز راه اندازی واحدهای صنعتی پرورش كبك و… در اختیار شما قرار دهیم.