جستجو در تالارهای گفتگو

یکی دیگر از کاربردهای پشم سنگ استفاده از آن در کشت هیدروپونیک است. به کشتی که در آن از خاک استفاده نمیشود هیدروپونیک می گویند. در روش هیدروپونیک گیاهان در بستری از مواد آلی یا معدنی مانند: پشم سنگ، پرلیت، کوکوپیت، پیت ماس و ... رشد کرده و مواد غذایی به صورت محلول در آب در اختیار گیاه قرار میگیرد. امروز در سراسر جهان در گلخانه های هیدروپونیک از پشم سنگ برای پرورش برخی صیفی جات از جمله ، گوجه فرنگی ، خیار ، فلفل و تولید گلهای شاخه بریده رز ، میخک و داوودی بطور وسیعی استفاده می شود. در کشت هیدروپونیک نیاز غذایی گیاه به جای خاک توسط آبی که به گیاه داده می شود تامین می شود. پشم سنگ به سبب داشتن ترکیباتی مفید برای کشاورزی از جمله اکسید مولیبدن ، می تواند سبب بهبود خاک های زراعی و به تبع آن افزایش تولید محصولات کشاورزی شود. با استفاده از پشم سنگ و با روش هیدروپونیک می توان در آپارتمان ها و مکان هایی که هیچگونه باغچه یا پاسیویی وجود ندارد، فضای سبز مناسب به وجود آورد.پشم سنگ در کشت هیدروپونیک برای اولین بار در آمریکا استفاده شد. تنت ارت بزرگترین گلخانه در بریتانیاست است که مساحت آن ۵۵ هکتار می باشد و سالانه میلیونها فلفل، گوجه و خیار را به طور هیدروپونیک کشت می دهد. در این گلخانه از پشم سنگ در کشت هیدروپونیک استفاده می شود. مزایای استفاده از پشم سنگ در کشت هیدروپونیک: - پشم سنگ با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی که دارا می باشد یکی از بهترین بسترهای کشت هیدروپونیک محسوب میشود. - پشم سنگ هیچ ماده مغزی ندارد و استریل می باشد، این خاصی باعث شده که هیچ میکرو ارگانیسمی نتواند پشم سنگ را تجزیه کند، همچنین پشم سنگ تحت تاثیر ترکیبات شیمیایی قرار نمی گیرد - پشم سنگ هیچگونه ماده سمی تولید نمی کند و کاملا خنثی است. - بدلیل متخلخل بودن پشم سنگ هوادهی به ریشه گیاهان در آن به خوبی صورت می گیرد. - علاوه بر این متخلخل بودن پشم سنگ به حفظ رطوبت کافی در آن کمک می کند و گیاه کمتر تحت تاثیر کم آبی قرار می گیرد. - پشم سنگ کاملا کدر بوده و نورنمی تواند به آن نفوذ کند. - ریشه گیاهان به راحتی در روزنه های پشم سنگ نفوذ می کند وهیچ مانعی بر سر رشد ریشه گیاه وجود ندارد. خصوصیات ویژه پشم سنگ موجب شده تا این محصول یکی از انتخاب های مطلوب برای کشت هیدروپونیک به عنوان بستر باشد. منبع:[Hidden Content]

کشت هیدروپونیک....... در اواخر قرن نوزدهم با شناخت مواد غذایی پرمصرف و بعدها نیاز به مواد کم*مصرف و فراهم نمودن شرایط تهویه مناسب در محلولهای غذایی بطور مصنوعی سیکل کامل تولید از مرحله سبز شدن تا مرحله باردهی و مرگ از نظر علمی در حوالی سالهای 1930 ـ 1920 امکان*پذیر اعلام گردید. اصطلاح هیدروپونیک (Hydroponicum) اولین بار بوسیله Gericke پیشنهاد شد که او موفق گردیده بود در کالیفرنیا تولید نباتات را در معیار تجارتی بدون استفاده از خاک از رشد اولیه تا مرحله باردهی نشان دهد. این اصطلاح مجموعه*ای است از یک لغت یونانی Hydro یعنی آب و کلمه لاتین Ponero یعنی جای دادن که بطور خلاصه مفهوم قرار گرفتن چیزی در آب از آن استنباط می*گردد. هنگامی که استفاده از روش آب کشت و تولید محصولات کشاورزی بدون استفاده از خاک مطرح می*شود این سوال ظاهرا بسیار ساده پیش می*آید که وقتی میلیونها هکتار زمین مزروعی وجود دارد که قسمتی هم بدون استفاده مانده، وقتی خاک به عنوان منبع مواد غذایی گیاهان و محیط طبیعی رشد آنها به بشر ارزانی شده چرا به جای استفاده از آن به دنبال روش تولید بدون استفاده از خاک برویم؟ پاسخ این سوال در مواردی که جامعه مصرف کننده مثلا سبزیجات تازه به دلایل صنعتی ، تجارتی ، نظامی و غیره در منطقه بدون خاک مزروعی مستقر شده و یا دسترسی با آب ارزان قیمت نداشته و مسائل حمل و غیره مطرح باشد نسبتا آسان است. سیر تکاملی از زمانی که Gericke در سال 1929 امکان کشت تعدادی از نباتات را بدون استفاده از خاک تا مرحله تکامل و باردهی آنان به ثبوت رساند تا امروز که در نقاط مختلف جهان تولید با روش آب*کشت به صورت تجارتی معمول گردیده، فکر دانشمندان و متخصصین به تکامل این روش و رفع نواقص آن مشغول بوده است. دستگاه یا ظرفی که Gericke از آن استفاده کرد در حقیقت جعبه*ای یود که به جای درب آن یک ورق توری قرار داشت. روی توری بستر بذور و زیر آن مقداری فضای خالی و بعد از فضای خالی محلول غذایی در کف محفظه واقع می*شد. نبات پس از سبز شدن در بستر بذر که از جنس سنگریزه یا ماده دیگری غیر از خاک بود ریشه خود را از سوراخهای توری عبور داده و ریشه پس از طی فضای خالی زیر توری خود را به محلول غذایی می*رساند. با پاشیدن آب یا محلول غذایی روی بستر بذر ، رطوبت برای رشد بذر و جلوگیری از خشک شدن آن قسمت ریشه که داخل محلول غذایی قرار نداشت، تامین می*گردد. به علاوه با تبخیر مختصری که از سطح محلول غذایی و یا در اثر محلول*پاشی از بالای توری حاصل می*شد درصد رطوبت فضای زیر توری تا سطح محلول غذایی را بالا نگه داشته و از خشک شدن ریشه*های واقع در این قسمت جلوگیری می*گردید. ضمنا این ریشه*ها حداکثر دسترسی به هوا را داشتند. با این روش Gericke تضاد مکانیسم آب و هوا را در محیط رشد ریشه به شکلی از بین برد اما این روش برای تولید تجارتی راه حل مناسبی ارائه نمی*داد و چند نقص کلی و عمده داشت. یکی اینکه طبیعت این نباتات اقتضا نمی*کرد که ریشه آنها در هوا آویزان باشد بلکه برعکس نیاز به اتکا داشتند. و دیگر مشکل اینکه در طوقه ریشه گیاهان حساس پوسیدگی ایجاد شد. ولی در هر حال با تلاش شبانه روزی دانشمتدان و محققان ، امروز مطالعه و تحقیق و کسب تجربه در این زمینه به حدی توسعه یافته و مورد توجه قرار گرفته است که آینده کار برد روش آب*کشت را خیلی روشن جلوه می*دهد. در حال حاضر تولید تجارتی محصولات با روش آبکشت در آمریکا ، ژاپن ، اروپا و هندوستان رو به افزایش بوده و در سایر نقاط دنیا در حال پیشرفت است. بدون تردید کشور ما نیز دور از این تکنولوژی قرار نخواهد گرفت. انواع روشها کشت مستقیم در محلول غیر متحرک این روش شباهت زیادی به اولین روش تولید آبکشی دارد که در آن قسمتی از ریشه*ها به منظور جذب اکسیژن در هوا قرار داشته و قسمتی در محلول غذایی جایی می*گیرند. به دلایلی عمده امروزه در سیستمهای تجارتی از آن استفاده نمی*شود. کشت در مه این روش شباهت زیادی به روش کشت در محلول دارد با تفاوت که غذا به صورت مه یا باران پودر شده به نباتات پاشیده می*شود ولی به همان دلایل ذکر شده از قبیل اشکالاتی که نگه داشتن نباتات دارد و همان مشکلات بیولوژیکی روش بالا ، روش کشت در مه هنوز تجارتی نگردیده و در حال حاضر تحقیقاتی در این مورد در کشور ایتالیا جریان دارد. کشت در ماده جامد با مدار باز از نظر محلول غذایی در عمل مثل روش کشت در خاک است با این تفاوت که به جای خاک ماده بی*اثری مثل شن یا سنگریزه مورد استفاده قرار گرفته و ریشه*ها در این ماده رشد می*کنند. از نظر وسایل و ساختمان و تاسیسات ، روی هم رفته خیلی ساده می*باشد. مشهورترین نوع این روش ، کشت در ماسه یا شن با استفاده از محلول غذایی از سطح ماسه مصرف شده و پس از آنکه مقداری بوسیله ریشه*ها جذب گردید، بقیه به صورت فاضلاب از سیستم خارج می*شود. خروج فاضلاب از مدار محلول دهی باعث می*شود که این روش از نظر صرفه جویی در مصرف آب در مواردی که هزینه تامین آب زیاد است مقرون به صرفه و قابل توصیه نباشد. روش کشت در ماده جامد با مدار بسته از نظر محلول غذایی در این سیستم کشت در حوضچه*های متصل به مخزنهایی صورت می*گیرد که بوسیله بتن یا استفاده از مواد دیگر ساخته شده است. محلول غذایی از مخزن مربوط بوسیله پمپ وارد حوضچه شده و سطح ارتفاع آن در حوضچه بالا آمده و مجددا بوسیله پمپ تخلیه گردیده و به مخزن مربوطه برمی*گردد. این عمل بر حسب نیاز نبات به آب و غذا چند بار در روز تکرار می*گردد. مزیت عمده این روش در مقایسه با روش مدار باز امکان صرفه جویی در مصرف آب به مقدار زیاد بوده و با مقدار قابل ملاحظه*ای نیز در مصرف مواد غذایی صرفه*جویی می*شود. بدیهی است از نظر کنترل کیفیت و کمیت محلول غذایی مراقبت و دقت بیشتری لازم خواهد بود. به علاوه هزینه تاسیسات اولیه به مراتب بیشتر می*باشد . در این گلخانه*ها مورد توجه باشد ، استفاده از سیستم تغذیه و آبیاری با مدار بسته توصیه و تاکید می*گردد. موارد استفاده * محدودیت اراضی * تولید برخی محصولات خاص * تولید محصول در غیر فصل طبیعی مزایا * کنترل محیط از نظر عناصر غذایی * یکی از مزیت*هایی که در ارتباط با تغذیه گیاه در کشت بدون خاک مطرح بوده کنترل محیط از نظر عناصر غذایی است. فرمول محلول غذایی تهیه شده قابل دسترسی است. به عبارت دیگر می*توان هر ماده*ای با هر نوع غلظتی تهیه و در محلول قرار داد. نسبت بین یون*ها را به خوبی می*توان حفظ کرد. مثلا می*توان در محلولی نسبت یون آمونیوم به نیترژون را تنظیم کرد. ولی در محیط خاک این مسأله قابل کنترل نیست. معایب * مشکل تهویه * عدم وجود خاصیت تامپونی * سرمایه*گذاری زیاد اولیه در سیستم*های بدون کشت می*توان از طریق تعویض محلول غذایی و تهویه مصنوعی تهویه را تأمین کرد. در خاک خاصیت بافری یا تامپونی برای عناصر غذایی وجود دارد ولی در محلول*های غذایی این مشکل وجود ندارد. مسأله دیگر در کشت بدون خاک سرمایه*گذاری اولیه برای گیاه می*باشد. معمولا هیدروپون*ها نیاز به سرمایه*گذاری دارند که ممکن است برای هر نوع محصولی این مساله اقتصادی نباشد. مواد غذایی مورد نیاز در کشت هیدروپونیک خاک دارای خاصیت تامپونی و بافری است. بدین مفهوم که اگر عنصری توسط گیاه جذب شد و غلظتش در محلول خاک کاهش پیدا کرد خاک این توانایی را دارد که از فاز جامد یا فاز تبادلی آن عنصر را آزاد و وارد محلول خاک کند و غلظت را به همان سطح اولیه خودش برگرداند. خاصیت تامپونی یا همان حفظ غلظت و آزاد کردن عناصر از فاز جامد یا تبادلی است. ولی در محلول*های غذایی یا کشت هیدروپونیک تجدید غلظت وجود ندارد. در بعضی از سیستم*ها ، محلول غذایی حالت چرخشی داشته و در یک محدوده (یا مخزنی) کمبود غلظت خود را جبران کرده و دوباره وارد سیستم خواهد شد که این خود یکی از مزیت*های خاک در رابطه با کشت بدون خاک است. در سیستم*های بدون خاک در تغذیه گیاه از محلول*های غذایی استفاده می*کنند لذا برای تهیه محلول*های غذایی از نمک*های عناصری مانند نیترات پتاسیم و سولفات پتاسیم استفاده می*کنند. معمولا برای تهیه این محلول*ها ، فرمول*های غذایی متعددی پیشنهاد شده است. برای هر گیاه خاص با توجه به نیاز غذایی آن گیاه ، فرمول غذایی خاصی تنظیم می*شود. یعنی غلظت لازم در محلول غذایی کنترل می*شود. بطوری که تمامی عناصر غذایی مورد نیاز در آن به مقدار کافی وجود داشته باشند.