جستجو در تالارهای گفتگو

گیاهشناسی: هویج شناسنامه هویج: نام فارسی : هویج / نام انگلیسی : carrot / نام علمی : daucus carota / خانواده : umblliferae ویژگیهای گیاه شناسی: گیاه علفی گياهي و دوساله و محصول فصل سرد و گياهي روز كوتاه و داراي توليد مثل جنسي وخودگشن و از نظر جوانه زنی، برون جوانه زنی دارد. ریشه: ریشه عمودی و ضخیم و ریشه اصلی عمیق و ریشه های فرعی اندک است. ریشه دارای رنگ های مختلف است. سطح مقطع ریشه 2ناحیه دارد: 1- اپیدرم نازک 1. - حلقه خارجی 2- یک لایه سلولهای چوب پنبه ای(بیشترین بتا کاروتن) 3- باند عریضی از آوندهای آبکش ثانویه(محل ذخیره قند) 1- آوند چوبی ثانویه 2- حلقه داخلی 2 - مغز حلقه خارجی از سلولهای پارانشیم تشکیل شده است.عریض بودن حلقه ی خارجی و نازک بودن حلقه داخلی از صفات کیفی هویج خوب است. برگ: تشکیل برگ روزت در سال اول ودارای برگها متناوب و دندانه دندانه است. ساقه: ساقه بی کرک و ارتفاع ساقه 60 تا 90 سانتی متر و ساقه در سال اول کوتاه و در سال دوم طویل میشود. گل: گلها هرمافرودیت و گلها سفید رنگ و ریز و دارای 5 گلبرگ و 5 پرچم و مادگی 2 برچه و گل آذین چتری که از داخل غلافی از راس ساقه خارج میشود ارقام هویج: طبقه بندی از نظر رنگ : قرمز بنفش نارنجي زرد طبقه بندی از نظر شکل: مخروطي و توپ گلفي و استوانه ای طبقه بندی از نظر عمق ریشه: برداشت بذرافشاني نوع پايان ارديبهشت ، اوايل خرداد مهر ريشه كوتاه خرداد و تير بهمن تا اسفند ريشه كوتاه يا Round مهر و آبان بعد ازفروردين و ارديبهشت ريشه متوسط در آذر ماه ارديبهشت ريشه متوسط يا Chantenay طبقه بندی از نظر طول دورهی رویش: هويج هاي زودرس : بين 3- 2 ماه مثل Amsterdamer هويج هاي متوسط رس ( تابستانه ) : بين 4- 3ماه مثل Chantenay,Rothn,Juwarot هويج هاي ديررس ( پاييزه ) : بين 6- 5 ماه مثل انواع Hertz Long rote ohne فاکتور های موثر بر رنگ هویج: كاهش رنگ با مصرف آب بيش از اندازه كاهش رنگ هويج در دماي بالا و پايين ترازاپتيمم كاهش رنگ با كاهش تعداد ساعات آفتاب دهي کاهش رنگ هویج با استفاده از کود دامی تازه افزايش رنگ هويج در خاك هاي شني و مرغوب عواملی که سبب چند شاخه ای شددن ریشه می شود: خاک سنگین و یا خاک دارای سنگریزه تنش های رطوبتی یخ زدگی هویج استفاده از کود دامی تازه دمای بالا استفاده بیش از حد از کود های ازته هویج گیاهی است دو ساله از خانواده چتریان؛ یعنی در سال اول تولید ریشه ضخیم و قابل استفاده غذایی کرده و در سال دوم از وسط برگ های آن که به شکل روزت و از روی طوقه ریشه می ‌رویند شاخه گل دهنده ظاهر می‌ شود. این شاخه تا ارتفاع 60 تا 90 سانتیمتر رشد می‌ کند و پس از تلقیح که بوسیله حشرات انجام می‌ گیرد تولید بذر می‌ کند. موطن اصلی هویج در اروپا و شمال آفریقا و آسیا می‌ باشد و پاره‌ای از انواع آن در آمریکای شمالی و جنوبی یافت می‌ شود. هویج به عنوان یک محصول سبزی و صیفی در شادابی ، نشاط و تامین برخی از ویتامینهای مورد نیاز جامعه نقش ارزنده ای دارد ومصرف آن به صورت تازه در انواع مختلف غذاها و استفاده در تهیه مربا ، آب هویج ، ترشیجات مختلف و در صنایع تبدیلی روبه افزایش می باشد. هویج ، گیاهی است دوساله که ریشه آن عمودی بوده و قسمت وسط ریشه گوشتی وخشبی و به رنگ زرد میشود که هویج مصرفی را تشکیل میدهد. به هر میزان که این قسمت ظریف تر و ضخامت آن کمتر باشد ، هویج مرغوب تر خواهد بود . برگ های این گیاه دندانه دندانه و ساقه گل آن درسال دوم ظاهر میشود . برای مصرف ، محصول هویج ، در سال اول و یا فصل زراعتی اول برداشت می شود و به منظور بذرگیری در سال دوم مورد استفاده قرار میگیرد . گل های این گیاه، سفید رنگ و ریز می باشند که در سال دوم به صورت چتری از داخل غلافی در راس ساقه گل خارج می گردند . هویج به صورت ، خام و پخته مصرف می شود . هویج به هوای خنک سازگاری بیشتری نشان می دهد و تولید و رشد بوته و غده در این شرایط به خوبی انجام می گیرد . در هوای نسبتا گرم نیز میتوان این محصول را تولید نمود ولی موجب کیفیت نامطلوب و تلخ شدن ریشه و همچنین خشبی شدن محصول خواهد گردید و این گیاه پس از استقرار براحتی می تواند تا 5 درجه زیر صفر را تحمل نماید. انتخاب زمین زراعت هویج احتیاج به زمینی کاملا آماده و نرم دارد . اگر چه در اغلب خاکها قابل تولید است اما بهتر است در خاکهای سلیتی یا لومی رسی با زهکش و حاصلخیزی مناسب کشت گردد. مناسبترین pH برای محصول هویج 8/6 - 6 میباشد . اراضی و خاکهای سنگین باعث دو شاخه شدن ریشه (غده) خواهد شد به همین سبب مصرف مقادیر قابل توجهی کودهای حیوانی در این زراعت توصیه می گردد. کاشت این گیاه وسیله بذر تکثیر می شود . بذر هویج کوچک و به رنگ های خاکستری و سبز و معطر می باشد . شکل بذر هویج کمی محدّب و دارای خار است و اغلب این خارها موجب می شوند که چند بذر بع هم بچسبند . به همین علت بایستی در زمان کاشت ، بذرها را کمی به یکدیگر مالید تا ازهم جدا شوند . بذر انواع زودرس را می توان در اسفندماه کاشت . البته در محل های محصور و بطور کلی پس از گذشت سرمای زمستان و بعد از عید نوروز در فروردین ماه می توان هویج را کاشت . طرز کاشت هویج به صورت خطی و یا دستپاش می باشد . در هردو صورت بایستی پس از سبز شدن گیاه ، زمین را از علف های هرز وجین کرد و در صورت لزوم هویج ها را تُنُک کرد . در صورتی که بذر هویج و تربچه را به نسبت مساوی باهم مخلوط نموده بکارند ، همزمان با سبز شدن هویج ها تربچه ها قابل برداشت می شوند و چون تربچه را برداشت می کنند خود به خود فضای لازم برای رشد و نمو هویج باز می شود و از یک زمین در یک زمان دو استفاده شده است . در طریقه خطی ، فاصله بین خطوط ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر مناسب است و بایستی دقت شود که روی بذرها زیاد خاک داده نشود . از زمان کشت بذر ، تا برداشت محصول هویج نسبت به انواع زودرس و دیررس ۳ تا ۶ ماه به طول می انجامد روش کاشت: کاشت هویج علی رغم ریزی بذر باید بصورت مستقیم در زمینی اصلی صورت گیرد و در صورت امکان بصورت ردیفی کشت گردد. کشت ردیفی با دستگاههای مخصوص اینکار ( بذور ریز ) صورت می گیرد و یا می بایست ردبفها را آماده کرد و با دست بذور را به آرامی روی ردیفها پخش نمود و سپس بذر ها را ز یر خاک کرد بطوری که نیاز به تنک کمتر ( سبک ) داشته باشد. اگر چه تنظیم کاشت این بذور با ماشینهای مخصوص نیز بسیار دشوار می باشد و علی رغم اینکه در مواردی صحبت از تهیه خزانه ونشا کاری هویج مطرح می گردد اما اینکار اصلا توصیه نمی گردد. با توجه به شرایط آب و هوایی استان این زراعت را می توان از اواسط آبان تا اوایل اسفند کشت نمود. مقدار بذر مورد نیاز برای یک هکتار هویج 3 تا 4 کیلو گرم است . بطور متوسط فاصله ردیفها در این منطقه 40 تا 50 سانتی متر و فاصله بین بوته ها روی ردیف حدود 10 سانتی متر توصیه می گردد . نتایج تحقیقات بعمل آمده در استان موید تولید 15 تا 18 تن هویج در هکتار می باشد. پس از کاشت در صورت عدم و جود رطوبت کافی می بایست زمین را آبیاری نمود . با تامین رطوبت مورد نیاز در مدت 6 تا 8 روز مزرعه سبزخواهد گردید و در زمان داشت برای تولیدرضایت بخش ، خاک باید مرطوب باشد ولی از ایجاد رطوبت زیاد (گل نمودن زمین ) پرهیز گردد. فواصل کاشت: فواصل رديف‌ها براى هويج زودرس ۲۵ سانتى‌متر و براى هويج ديررس، ۳۰ تا ۴۰ سانتى‌متر فواصل بوته‌ها به‌طور متوسط ۵ الى ۱۰ سانتى‌متر. عمق کاشت: عمق کاشت بذر در حدود ۳ سانتى‌متر بايد باشد. مخصوصاً وقتى از علف‌کش قبل از سبز شدن هويج استفاده مى‌شود. مقدار بذر : مقدار بذر يا تراکم بايد طورى باشد که زمين به‌سرعت پوشيده شود و در ضمن بدون تنک کردن محصول با کيفيت خوب به‌دست آيد. بنابراين مقدار بذر براى هويج ۵ تا ۷ کيلوگرم در هکتار توصيه مى‌شود. تناوب ارزش زراعى: هويج براى گياهان بعدى چندان زياد نيست اگرچه هويج را مى‌توان بعد از خودش کشت کرد ولى براى جلوگيرى از انتشار و تکثير آفات آن را در تناوب چندساله قرار مى‌دهيم بعد از هويج زودرس مى‌توان کلم قمرى و يا کلم گل‌ کاشت. کودهای شیمیایی مقدار کودهای شیمیایی مورد نیاز بر اساس تجزیه خاک مشخص می گردد ولی در صورتیکه امکان تجزیه خاک و جود نداشته باشد برای منطقه 150 کیلو گرم کود اوره ، 100 کیلو گرم کود فسفات و 250 کیلو گرم کود پتاس توصیه می گردد. در زراعت هویج به پتاس بیشتری نیاز داریم اما از مصرف زیاد ازت باید خود داری کرد . مصرف زیاد ازت باعث رشد سریع غده می شود و در موارد بسیاری موجب ایجاد ترک از ابتدا تا انتهای ریشه می شود .لازم به توضیح است که تنشهای رطوبتی یا آبیاری که پس از یک دوره خشکی اتفاق بیافتد نیز سبب ترک یا دو شاخه شدن انتهای محصول خواهد شد. آفات و بیماریها: در صورتیکه محصول پر ( انبوه ) باشد و یا تنک نگردیده باشد و همچنین در صورت مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی ، رشد رویشی گیاه زیاد می شود . در صورت آبیاری بیش از حد ، بیماری سفیدک در این زراعت مشکل آفرین خواهد بود. شپش هویج: محل خسارت:یک سوم بالایی ریشه روش مبارزه:استفاده از تله های صفحه چوبی و مقاطع ریشه هویج تعبیه شده در خاک استفاده از سم pirimiphos – methyl در اواسط تابستان مگس هویج: محل خسارت:دو سوم پایین ریشه اوایل تابستان تا اوایل پاییز امکان ظهور این آفت وجود دارد. روش مبارزه:استفاده از تله های چسبنده نارنجی یا زرد استفاده از سم pirimiphos-methyl در اواسط تابستان استفاده از گونه های مقاوم مثل Fly away و Syran كرم هويج (Wire worm) محل خسارت:بذر های در حال جوانه زنی و ریشه در تمام سال امکان مشاهده اين آفت وجود دارد روش مبارزه:استفاده از سمومي چون pirimiphos-methyl زردی آستر: علایم خسارت:برگهای بسیار زیاد،زرد،بههم پیچیده و ریشه های کرک دار پوسیدگی سیاه هویج: پوسیدگی سیاه در روی ساقه و ریشه ضاهر می شود. علایم بیماری:ریشه های هویج سیاه می شوند. عامل بیماری:گونه Alternaria radiciana مبارزه: جمع آوری بقایای آلوده و بذر گیری از بوته های سالم پوسیدگی نرم باکتریایی هویج: علایم بیماری:هویج هایی که در انبار در دمای بالا نگه داری می شوند بیشترین خسارت را می بینند. این بیماری بافت پارانشیمی را مورد حمله قرار داده و بیماری به صورت لکه های آب سوخته ضاهر می شود. عامل بیماری:باکتری Erwinia carotovora مبارزه:نگه داری در انبار در دمای صفر درجه سانتیگراد و رطوبت کمتر از 90% ضد عفونی کردن انبار و جعبه ها با فرمالین یا سولفات مس نماتد مولد غده در ریشه: علایم بیماری:ظهور غده هایی به قطر یک میلیمتر تا دو سانتیمتر روی ریشه عامل بیماری:نماتود Meloidogyne مبارزه: 1-تناوب زراعی:این اقدام جمعیت نماتود های خاک را کاهش می دهد. 2-مبارزه شیمیایی:استفاده از متیل بروماید و اتیلن دی بروماید 3-استفاده از ارقام مقاوم برداشت محصول هویج تقریبا در تمام فصول سال هویج در بازار یافت می‌شود ولی هویجهایی که در اواخر بهار و اوایل تابستان به فروش می‌رسند محصول انواع زود رس هستند و هویجهایی که در پاییز و زمستان به بازار عرضه می‌شوند از انواع هویج دیر رس به عمل آمده‌اند. هویج پاییزه یا آخر فصل را بوسیله گاو آهن از زمین می‌کنند. برداشت زمانی صورت می گیرد که برگها از سبز به زرد تغییر یافته باشد. قطر ريشه هويج ها بايد به 3.5-2.5 سانتيمتر رسيده باشند.براي برداشت بايد بستر را با آب بخيسانيد. خاك هاي اطراف ريشه را هنگام برداشت كنار بزنيد. اگر هویج با شاخ و برگ برداشت شود،دسته ای گفته می شود. اگر هویج بدون شاخ و برگ برداشت شود،کپه ای می گویند. سر شاخه زنی در مزرعه و سر برگها جدا شده و 2.5 تا 5 سانتیمتر از ساقه باقی می ماند و ساقه قبل از بسته بندی بریده می شود.هویج را در سطح وسیع با ماشین برداشت چغندر قند، برداشت می کنند. نگه داری پس از برداشت: قبل از نگهداری در انبار،انبار را با محلول 2درصدی سولفات مس تمیز می کنند. شستشوي هويج ها و سپس قراردادن در كيسه هاي پلاستيكي هویج را در انبار در دمای 0درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی% 100- 95به مدت 4تا 6ماه میتوان نگهداری کرد. هویج را دور از سیب،سیب زمینی،گلابی و سایر میوه هایی که اتیلن تولید می کنند،دور نگهدارید.ماندن هویج برای مدت طولانی در انبار سبب کم شدن قند آن می شود.اگر هدف بذر گیری باشد،ریشه های خوب را جدا کرده و در بهار سال بعد این ریشه ها کشت شده و در مرداد و شهریور بذر برداشت می شود تصاویر دستگاه برداشت هویج carrot استفاده از دستگاه برداشت در کشاورزی مدرن اجتناب ناپذیر است و شرکت آسا با 75 سال تجربه در این زمینه پاسخگوی نیازهای کشاورزان در تمام دنیا میباشد انبار کردن هویج انبار کردن هویج کاملا شبیه نگاهداری چغندر در فصل زمستان می‌باشد باید دارای حرارت و رطوبت باشد. میزان رطوبت نسبی انبار بین 93 و 98 درصد باشد. ماندن هویج برای مدت طولانی در انبار باعث کم شدن مقدار قند آن می‌شود و از حیث مرغوبی لطمه می‌بیند.

شامی هویج مواد لازم: سیب زمینی بزرگ یک عدد هویج بزرگ دو عدد پیاز یک عدد گوشت چرخ کرده 300 گرم آرد نخودچی یک تا یک و نیم پیمانه نمک،فلفل،تخم گشنیز و زرد چوبه به میزان لازم تخم مرغ یک عدد روغن به میزان لازم گوجه فرنگی یا رب گوجه فرنگی به میزان لازم در صورت تمایل طرز تهیه: سیب زمینی را پوست گرفته،رنده کرده و آب آن را بگیرید. هویج را نیز رنده کرده و همراه با پیاز،سیب زمینی،گوشت چرخ کرده،آرد نخودچی،نمک،فلفل،زرد چوبه و تخم گشنیز مخلوط کنید. تخم مرغ را نیز اضافه کنید و کاملا ورز دهید. اگر مایه سفت بود کمی آب ولرم نیز به آن اضافه کنید. روغن را داغ کرده و شامی ها را در آن سرخ کنید. در صورت تمایل می توانید شامی ها را در یک تابه بگذارید و روی آن گوجه فرنگی رنده شده و یا رب گوجه فرنگی مخلوط با آب بریزید و به مدت 5 تا 10 دقیقه حرارت دهید تا شامی ها نرم شوند. نکته: این دستور 100گرم کربوهیدرات،90 گرم پروتئین،160 گرم چربی و 2200 کیلوکالری انرژی دارد. طب ایرانی: طبیعت هویج را مانند خویشاوند آن یعنی زردک باید گرم و تر در نظر گرفت. هویج بر اساس طب ایرانی نیز خونساز محسوب میشود. پوست گرفتن هویج از نظر تغذیه ای و طبی توصیه نمی شود و بهتر است پوست هویج با برس خوب تمیز شود و سپس در غذاها و سالاد به کار رود. پیاز سفید شیرین،خشکی کمتری دارد و با این غذا سازگار است.