جستجو در تالارهای گفتگو

هرچند در شش ماه اول امسال تعداد کنسرت‌های لغوشده در مقایسه با سال‌های قبل کمتر بود، اما کنسرت‌ها همچنان به دلایل مختلف لغو شدند. در حالی که یک ماه از شش ماهه اول سال 90 را ماه مبارک رمضان تشکیل داد - که در آن کنسرتی برگزار نشد - و بخشی را نیمه اول فروردین‌ماه که در آن بیشتر روزها تعطیل بود، اما باز هم بودند کنسرت‌هایی که موفق به برگزاری نشدند. اکثر کنسرت‌های لغو‌شده در شش ماهه اول سال 90 از میان کنسرت‌های گروه‌ها یا اشخاص صاحب‌نظر در زمینه موسیقی بودند که از جمله آن‌ها می‌توان به همایون شجریان و شهرام ناظری اشاره کرد. این در حالی است که در این مدت به دلیل نبود مجوز، کنسرت موسیقی پاپ لغو نشد. بر عکس، تعداد کنسرت‌های پاپ برگزار‌شده در این مدت بیش از همیشه بود و تقریبا در تمام شب‌هایی که می‌شد کنسرت برگزار کرد، سالن همایش‌های بین‌المللی برج میلاد میزبان گروه‌های موسیقی پاپ بود. از سوی دیگر کسانی که سال گذشته نتوانستند روی سن بروند و به دلایل مختلف کنسرت‌هایشان لغو شده بود، امسال یا در ایران کنسرت برگزار نکردند یا کمتر از سال‌های قبل برنامه داشتند که از جمله این موسیقیدانان می‌‌توان به حسام‌الدین‌ سراج، علی رهبری که به دلایلی عجیب موفق به کسب مجوز برای اجرای آثارش نشد و محمدرضا شجریان که به دلایلی مجوز برگزاری کنسرت را دریافت نکرد، اشاره کرد. جدولی از کنسرت‌های لغو‌شده در شش ماهه نخست سال 1390 تهیه شده که در ادامه می‌بینید: نکته ویژه در تمامی کنسرت‌های یادشده این است که برنامه این گروه‌ها در آخرین روز یا آخرین دقایق قبل از برگزاری کنسرت‌ها لغو شده که در بیشتر موارد ضرر‌های مالی بسیار زیادی به گروه‌ها وارد کرده است. در کنسرت شاهنامه‌خوانی، شهرام ناظری و گروه فردوسی که قرار بود روزهای 25 و 26 فروردین در شیراز برگزار شود، درحالی که گروه و ناظری تمرینات فشرده‌ای برای اجرای کنسرت شیراز انجام داده بودند، به یکباره به آن‌ها خبر دادند شرایط برای برگزاری کنسرت مناسب نیست و برگزاری این برنامه بهتر است به زمانی دیگر موکول شود. ناظری درباره این لغو کنسرت گفت: «به رغم اینکه به این موارد عادت کرده‌ایم، اما مسئولان استان فارس باید برای برگزار نشدن این کنسرت، توجیه مناسبی داشته باشند. چنین ناملایماتی در عرصه موسیقی برای من، عادت و از تکرار آن‌ها پوستمان کلفت شده است. هیچ اطلاعی از علت لغو کنسرت شاهنامه‌خوانی در شیراز ندارم و باید مسئولان استان فارس پاسخگوی آن باشند. معتقدم در چنین شرایطی سکوت بهترین گزینه است و ترجیح می‌دهم هم اکنون بیشتر در وادی موسیقی عمل و کار خود را دنبال کنم. ای‌کاش می‌شد اتفاقی روی می‌داد و از خود حکیم ابوالقاسم فردوسی سراینده شاهنامه می‌پرسیدیم که در چنین شرایطی حال وی چگونه است.» اما ماجرای لغو کنسرت همایون شجریان با گروه همنوازان حصار به سرپرستی علی قمصری عجیب‌تر بود، زیرا این گروه برای این کنسرت موفق به اخذ مجوز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تبریز شده بودند، اما به دلایلی که هنوز اعلام نشده از سوی اداره اماکن تبریز کنسرتشان لغو شد. پیش از این هم در سال 88 کنسرت این گروه در این شهر به دلیل حضور نوازندگان زن در گروه لغو شده بود که به دنبال این اتفاق گروه همنوازان حصار برای این اجرا با توجه به شرایطی که اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی تعیین کرده بود، از حضور نوازندگان زن بهره نبردند، اما باز هم جلوی برگزاری این کنسرت گرفته شد. ماجرای حمید حامی، اما داستانی بود شخصی و مربوط به رابطه او با کنسرت‌گذارش که البته در حال حاضر از او شکایت کرده است. حامی دراین‌باره گفت : «قرار بود 25 شهریورماه کنسرت در تهران کنسرت برگزار کنیم. متاسفانه کنسرت‌گذاری که با من همکاری می‌کرد بی آنکه حتی دستمزد کنسرت قبلی‌ام را بدهد، نه تنها از این کار امتناع کرد، بلکه پیش‌پرداختی را که بابت اجاره سالن برای کنسرت 25 شهریور از جیب خودم پرداخت کرده بودم، با خود برد.» رضا صادقی و گروه سون هم قرار بود نوروز امسال در مازندران کنسرت اجرا کنند، اما این کنسرت یک روز مانده به اجرا لغو شد. مجید احد‌زاده تهیه‌کننده این برنامه توضیح داد: «ما برای اجرای یک جشن نوروزی در مازندران از اداره فرهنگ و ارشاد تنکابن درخواست مجوز کرده بودیم که پس از بررسی و تجزیه تحلیل‌هایی که حدود 20 روز به طول انجامید مجوز این برنامه در تاریخ 28 اسفند 89 صادر شد.» او افزود: «البته در همین تاریخ برگه‌ دیگری که محتوای آن متنی مبنی بر لغو اجرای رضا صادقی و گروه سون بود، فرستاده شد که البته به دست من نرسید. هیچ‌گونه اقدام دیگری برای ارسال مجدد این برگه برای من نشد، این در حالی است که ما تبلیغات را شروع کردیم و همچنین فروش بلیت‌ها از دوم و سوم فروردین آغاز شد. از آنجایی که آمفی‌تاتر و یا سالن مناسب برگزاری وجود نداشت حدود 38 میلیون تومان برای آماده‌سازی یک سالن ورزشی جهت اجرای کنسرت هزینه کردیم که لغو این برنامه ضرر زیادی را ما وارد کرد. دقیقا در بعد از ظهر هفتم فروردین فرمانداری اعلام کرد این جشن باید بدون اجرای موسیقی باشد. کمیته‌ای تشکیل شد و دو تا سه هزار بلیت فروخته‌شده از مردم تحویل گرفته و پول آن‌ها را پس دادیم و دو روز بعد در جلساتی که گذاشته شد مجوز اجراها مجددا صادر شد که دیگر ما قبول نکردیم.» این در حالی است که بلیت‌فروشی معنایی کاملا متفاوت برای خود اداره ارشاد دارد، به این معنا که کنسرت ارکستر موسیقی ملی به دلیل نگرانی از بابت فروش بلیت لغو می‌شود و به تاریخی دیگر موکول می‌شود، اما هزینه‌هایی این چنین به گروه‌های مختلف تحمیل می‌شود. البته در پی اعتراض‌های گروه‌های مختلف درباره لغو کنسرت‌هایشان معاون هنری وقت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد اگر کنسرت گروه‌هایی که مجوز برگزاری دریافت کرده‌اند توسط وزارت ارشاد لغو شود بخشی از خسارت های برگزار نشدن از سوی دفتر موسیقی وزارت ارشاد پرداخت می‌شود. البته این فقط مربوط به گروه‌هایی است که مجوزشان صادر شده نه کنسرت‌هایی که از پیش هماهنگ شده، بلیت‌فروشی‌شان آغاز شده و به ناگهان با برگه‌ای از سوی اداره ارشاد یا اماکن تمامی تمرین‌هایی که کرده‌اند و هزینه‌هایی که شده بر باد می‌رود.

مطلبی که خواهید خواند ردیف آوازی موسیقی سنتی ایران به روایت محمود کریمی است که کتاب آن به همراه ۶ نوار کاست(حاوی آواز ها و دستگاه ها و گوشه ها با صدای خود محمود کریمی) از سال ۱۳۶۵ پخش شد لازم به ذکر است محمود کریمی (۱۳۰۶- ۱۳۶۳) در موسیقی ایران شخصیت بی نظیر و استثنایی است؛ او سالها به تدریس ردیف آوازی موسیقی ایران پرداخت و هنوز هم ردیف آوازیش، بهترین ردیف برای آموزش آواز و مرجع خوانندگان است. آواز کریمی حجم وسعت آنچنانی نداشت (بر خلاف قمر، تاج یا شجریان و …) ولی بقدری آواز را روشن و قابل فهم تدریس می کرد که بجز خوانندگان، نوازندگان بی شماری هم زیر نظر او تعلیم می دیدند. برای شروع لازم است بدانید که ردیف های موسیقی سنتی ایران به چندین نوع نقل شده و ممکن است شما مثلا با گوشه چها پاره یا چهار باغ در آواز ابوعطا که توسط محمود کریمی جای داده شده برخورد نکرده باشید و یا آواز بیات کرد را در ردیف آوازی محمود کریمی نتوانید پیدا کنید. در ادامه با هم ردیف آوازی محمود کریمی را بررسی میکنیم. *دستگاه شور* ۱. درآمد ۲٫کرشمه ۳٫درآمد نوع دیگر به نام خارا ۴٫گوشه رهاوی ۵٫ اوج ۶٫ شهناز ۷٫ قرچه ۸٫رضوی ۹٫رضوی با تحریر ۱۰٫بزرگ ۱۱٫ دوبیتی ۱۲٫ حسینی ۱۳٫ زیر کش سلمک ،حزین،فرود ۱۴٫ گرایلی ۱۵٫مثنوی *آواز ابوعطا* ۱٫درآمد ۲٫سیخی ۳٫رامکلی ۴٫رامکلی(نوع دیگر) ۵٫خسرو شیرین ۶٫خسرو شیرین(نوع دیگر) ۷٫گوری ۸٫ حجاز ۹٫چهار پاره یا چهار باغ *آواز بیات ترک* ۱٫درآمد اول ۲٫درآمد دوم ۳٫ دوگاه ۴٫روح الارواح ۵٫ جامه دران ۶٫فیلی ۷٫شکسته ۸٫قطار ۹٫قرائی ۱۰٫شهابی ۱۱٫مهربانی ۱۲٫ مثنوی *آواز دشتی* ۱٫درآمد ۲٫اوج ۳٫گیلکی ۴٫بیدکانی ۵٫چوپانی ۶٫دشتستانی ۷٫غم انگیز ۸٫ دیلمان ۹٫مثنوی *آواز افشاری* ۱٫در آمد ۲٫جامه دران ۳٫حصار ۴٫قرائی ۵٫نحیب ۶٫حزین ۷٫رهاب ۸٫ صدری ۹٫مثنوی *دستگاه همایون* ۱٫درآمد ۲٫چکاوک ۳٫لیلی و مجنون ۴٫شوشتری ۵٫طرز ۶٫نی داود ۷٫بیداد ۸٫راجع ۹٫راز ونیاز ۱۰٫راز ونیاز نوع دیگر ۱۱٫شوشتری نوع دیگر ۱۲٫بختیاری *آواز بیات اصفهان* ۱٫درآمد اول ۲٫درآمد دوم ۳٫جامه دران ۴٫بیات راجع ۵٫سوز و گداز ۶٫اوج ۷٫نغمه ۸٫گوشه ای دراصفهان ۹٫بیات شیراز ۱۰٫مثنوی ۱۱٫صوفی نامه *دستگاه سه گاه* ۱٫درآمد ۲٫درآمد نوع دیگر ۳٫زابل ۴٫مویه ۵٫شکسته مویه ۶٫حصار ۷٫مخالف ۸٫مخالف به مغلوب ۹٫حدی و پهلوی ۱۰٫مثنوی مخالف *دستگاه چهار گاه* ۱٫درآمد ۲٫زابل ۳٫حصار ۴٫فرود ۵٫مخالف ۶٫مخالف به مغلوب ۷٫منصوری ۸٫حدی و پهلوی ۹٫رجز ۱۰٫مثنوی مخالف *دستگاه ماهور* ۱٫درآمد ۲٫گشایش ۳٫داد ۴٫حصار ماهور،آذربایجانی زیر افکن،ماهور صغیر،فرود ۵٫فیلی ۶٫شکسته ۷٫دلکش ۸٫نیشابورک ۹٫گوشه نیریز ۱۰٫مراد خانی یا آذربایجانی ۱۱٫طوسی ۱۲٫نصیر خانی ۱۳٫خاوران ۱۴٫نحیب،عراق،محیر،آشور،حزین و فرود ۱۵٫راک هندی ۱۶٫صفیر راک ۱۷٫راک عبدالله ۱۸٫راک کشمیر ۱۹٫ساقی نامه،صوفی نامه و کشته ۲۰٫مثنوی *دستگاه راست پنجگاه* ۱٫درآمد ۲٫پروانه ۳٫نغمه ۴٫روح افزا ۵٫نیریز ۶٫پنجگاه و سپهر ۷٫عشاق ۸٫بیات عجم،بحر نور،قرچه،مبرقع،سپهر،فرود ۹٫نحیب،محیر،نحیب،حزین،آشور،فرود ۱۰٫طرز ۱۱٫لیلی و مجنون ۱۲٫راک هندی و صفیر راک ۱۳٫راک عبدلله ۱۴٫راک کشمیر *دستگاه نوا* ۱٫درآمد ۲٫گردانه ۳٫نغمه ۴٫بات راجع ۵٫عشاق ۶٫نهفت ۷٫خجسته ۸٫نیشابورک ۹٫حسینی ۱۰٫عراق ۱۱٫نیریز و گوشه نیریز ۱۲٫رهاب و ناقوس ۱۳٫تخت طاقدیس ۱۴٫شاه ختائی