جستجو در تالارهای گفتگو

مروری بر بیماریهای دستگاه تنفسی طیور مقدمه : طیور سرما نمی خورند . بیماریهای تنفسی بوسیله عوامل بیماری زای مشخصی ایجاد میشوند . در طی این مقاله و سه مقاله بعد سعی خواهیم کرد که مروری را بر بیماریهای مهم دستگاه تنفسی طیور داشته باشیم . آنفلوآنزای طیور : دوره کمون این بیماری بین سه تا پنج روز میباشد و کل دوره بیماری نیز بین ده تا چهارده روز است . آنفلوآنزای طیور ، نوعی بیماری ویروسی است که سبب بیماری در پرندگان وحشی ، ماکیان و بوقلمونها می شود . این ویروس در تمامی نقاط دنیا اشاعه پیدا کرده است . این ویروس براحتی از طریق : جریان هوا . مدفوع . انسان . وسایل نقلیه . مگسها . زباله ها . حشرات . لاشه پرندگان مرده بر اثر این بیماری . زباله های آلوده . انتشار می یابد . در کل ، این بیماری یا از طریق دستگاه تنفس و یا از طریق ارتباط مستقیم پرندگان با هم منتقل میشود . برخی از پرندگان بهبود یافته ، برای هفته های متعدد بصورت حامل این بیماری باقی می مانند . نشانه های کلینیکی این بیماری شامل : ناراحتی در دستگاه تنفسی پرنده . بی حالی . اسهال . تورم سطحی حاد . سیانوزیس . دهیدراسیون . استرسهای تنفسی . هیچگونه درمان مشخصی برای آنفلوآنزای طیور وجود ندارد . رعایت امنیت زیستی ، تفکیک پرندگان هم سن و هم رده ، ذخیره و انبار سازی با رعایت موازین بهداشتی ، بهترین اقدامات پیشگیرانه در برابر این بیماری میباشد . گله های آلوده شده به این بیماری نیز بایستی توسط مقامات مسئول محلی قرنطینه شوند . آبله طیور : دوره کمون این بیماری چهار تا ده روز و دوره بیماری آن نیز بسیار طولانی است . آبله طیور عفونتی است ویروسی که با رشدی آهسته و در تمامی سنین در طیور بروز میکند . تقریبا تمامی پرندگان ، در تمامی سنین به این بیماری دچار میشوند . آبله کبوتران میتواند سبب بیماری مرغها و کبوترها شود . آبله طیور دز تمامی نقاط جهان شایع میباشد . این بیماری اغلب در طیور ، بصورت مجزا رشد یافته است . این بیماری یکی از قدیمیترین بیماریهای شناخته شده در طیور میباشد . ویروس این بیماری در سال 1902 شناسایی شد . این بیماری از طریق ذرات هوا . پشه های ناقل . خوردن مواد آلوده منتقل میشود . ویروس این بیماری میتواند از طریق خون ، چشم ، پوست و یا دستگاه تنفسی وارد بدن شود . پشه ها با تغذیه از پرندگان بیمار و یا آلوده به این ویروس ، آلوده میشوند . برخی از محققین بر این اعتقادند که پشه ها تا آخر عمر آلوده باقی می مانند . نشانه های کلینیکی این بیماری عبارتند از : زخمهای زگیل مانند در نقاط فاقد پر ( سر ، پاها و ... ) . عقب ماندن از برنامه رشد . شیوع کند بیماری در گله . این ضایعات ممکن است که ظرف دو هفته بعد بهبود یابد . اگر زخمهای ایجاد شده بر اثر این بیماری قبل از بهبود کامل کنده شوند سبب خونریزی خواهند شد . در این بیماری دو نوع ضایعه وجود دارد : خشک و مرطوب . ضایعات خشک معمولا در سطح پوست بروز میکند و ضایعات مرطوب این بیماری بصورت دیفتریک میباشد . برای متوقف ساختن این بیماری ، شما میتوانید طیور را با واکسن آبله واکسینه نمائید . برای واکسینه کردن مرغها بایستی از روشهای سطحی بال ( ww ) و در بوقلمونها از روش فولیکول – پر استفاده نمائید . اگر این ضایع در پرندگان خانگی دیده شد میتوان زخمها را با نیترات نقره ماساژ داده و برای 2 تا 3 روز آنتی بیوتیک در آب بکار برد . شیوع این بیماری اگر محدود به پرندگان خانگی است میتوان آن را با اسپری کردن حشرات در جهت مرگ پشه ها کنترل کرد . اگر بیماری آبله در ناحیه ایی آندمیک است ، مرغهای ورودی به مزرعه را بایستی واکسینه نمود . بیماری کوریزا : دوره کمون این بیماری بین یک ساعت تا چند روز میباشد . کل دوره این بیماری نیز بین یک روز تا سه ماه است . این بیماری ، نوعی بیماری حاد و یا عفونتی کرونیک است که دستگاه تنفسی مرغها ، قرقاولها و یا پرندگان آزمایشگاهی را با نوعی باکتری مورد حمله قرار می دهد . این بیماری اغلب در پرندگان با سن های 14 هفتگی و یا بالاتر رخ میدهد . در واقع هرچه سن پرنده بالاتر باشد ، برای این بیماری مستعدتر خواهد بود . علائم این بیماری شامل : ü Conjunctivitis . ü Catarrhal . ü التهاب در بخشهای فوقانی غشای موکوسی مجاری تنفسی ( مانند سینوسها ) . ü عطسه . ü تورم صورت . ü کاهش تولید تخم مرغ . ü توقف رشد در گله های گوشتی . میباشند . در محدوده یک گله ، انتقال این بیماری بصورت پرنده به پرنده صورت می گیرد . بایستی توجه داشت ، پرندگانی که از این بیماری جان سالم بدر می برند ، ناقل بیماری باقی خواهند ماند . در میان یک گله بیمار ، آب و غذای آلوده احتمالا عامل پخش بیماری میباشد . نشانه های کلینیکی این بیماری نیز شامل : ü تورم در ناحیه صورت . ü تورم در ریش . ü ترشح عفونتی غلیظ از بینی ( همراه با بوی ناخوشایند ) . ü تنفس سخت پرنده . در این بیماری ، مصرف غذا و تولید تخم مرغ پرنده کاهش میابد . این بیماری ، میتواند همچنین سبب اسهال شده و رشد پرنده را متوقف نماید . نکته : اگر این بیماری با بیماری دیگری مانند MG بطور همزمان روی دهد تا چندین هفته ، گله بیمار باقی خواهد ماند . در اغلب موارد درمان این بیماری با Sulfadimetox ( Albon ) صورت می گیرد . در مواردی که Albon بخوبی جواب نمی دهد و یا این دارو در دسترس نیست ، استفاده از Sulfamerazine و Erythromycin ( Gallymycin ) بصورت متناوب پیشنهاد میشود . در صورت شیوع این بیماری در یک مزرعه ، پیشنهاد میشود که پرندگان را با توجه به سن آنها از یکدیگر تفکیک نمائید و همچنین لاشه پرندگان را با عمل سوزاندن نابود نمائید . همچنین در صورتی که بیماری کوریزا در مزرعه بحالت آندمیک درآمده است ، پرندگان جایگزین بایستی صد در صد واکسینه شوند و سپس جایگزین شوند . Localized Pasteurellosis : دوره کمون این بیماری بین سه تا پنج روز است . روند درگیر شدن این بیماری با گله نیز بسیار آهسته و طولانی است . این بیماری نوعی بیماری عفونی کرونیک در مرغهاست و عامل ایجاد آن نیز نوعی باکتری است . این بیماری را میتوان با نشانه هایی مانند : ü التهاب صورت . ü التهاب تاج . شناسایی نمود . این بیماری میتواند تمامی پرندگان را در سنین مختلف درگیر کند ولی ، هرچه سن پرنده بیشتر باشد در برابر عامل بیماری زا مستعدتر خواهد بود . انتقال این بیماری بصورت پرنده به پرنده ( از پرنده بیمار و یا ناقل به پرنده مستعد ) میباشد . محل زندگی آلوده به باکتری عامل این بیماری نیز میتواند عامل انتقال این بیماری به پرندگان باشد . عامل این بیماری بطور معمول ، از خلال غشای موکوسی Pharynx و یا مجاری فوقانی دستگاه تنفس وارد بافت پرندگان میشود . تحقیقات نشان داده است که عامل این بیماری ، از طریق زخم های سطحی نیز میتواند وارد بدن پرندگان شود . گربه های وحشی ، راکونها و سایر حیوانات وحشی کوچک میتوانند عامل این بیماری را از طریق مخاط دهان خود به پرندگان وحشی منتقل نمایند . بایستی توجه داشت که پاسترولیز کرونیک میتواند سبب شیوع Fowl Cholera شود . نشانه های کلینیکی این بیماری در پرندگان و همچنین ، گله های درگیر با این بیماری غیر محسوس است . اگر روند شیوع این بیماری آهسته باشد تلفات کمی خواهیم داشت و کاهش ناچیزی نیز در تخم مرغ تولیدی خواهیم داشت . اما در کل ، پرندگان درگیر با این بیماری ، تورم و همچنین زخمهایی را در صورت داشته ، و ترشح چرک از بینی دارند . نکته : در مواردی که بیماری به گوش میانی سرایت کرده است ، عدم تعادل در پرنده را خواهیم داشت . درمان این بیماری نیز ، توسط Sulfadimethoxine ( SDM ) صورت می گیرد ، ولی سایر سولفاتها نیز در درمان این بیماری موثر میباشند . درمان سریع این بیماری میتواند سبب برگشت مجدد ( عود ) بیماری شود . درمان دراز مدت از طریق آب آشامیدنی نیز میتواند سبب مسمومیت دارویی شود . اما درمان از طریق تغذیه امن ترین و موثرترین راه درمان میباشد . در درمان این بیماری ، Sufamerazine ، Sulfamethazine و همچنین Sulfaquinoxaline موثر خواهد بود . مروری بر بیماری نیوکاسل : دوره کمون این بیماری بین پنج تا هفت روز و طول کل دوره این بیماری بین ده تا چهارده روز میباشد . این بیماری ، نوعی بیماری حاد دستگاه تنفسی طیور است که در تمامی سنین در طیور بروز می کند . از ویژگیهای شاخص این بیماری سرعت پخش بالای آن میباشد . این بیماری سبب تلفات بسیار بالایی ، بخصوص در پرندگان جوان میشود . اما این بیماری نه تنها در تمامی سنین در پرندگان بروز می کند ، بلکه سبب بیماری انسان و سایر پستانداران نیز میشود . این بیماری ممکن است که سبب بروز عفونت چشم در افرادی که در آزمایشگاه های تشخیصی کار میکنند و یا کسانی که در تیمهای واکسیناسیون فعالیت میکنند شود . ورود این بیماری به مزرعه ، میتواند از طریق : ü جریان هوا . ü کفش آلوده . ü کارمندان مزرعه . ü کسانی که وظیفه غذادهی به طیور را بر عهده دارند . ü بازدیدکنندگان مزرعه . ü چرخهای وسایل نقلیه . ü تجهیزات آلوده . ü پرندگان وحشی . صورت بگیرد . بیماری نیوکاسل میتواند از طریق تخم مرغ به جوجه ها منتقل شود . اما بایستی به این نکته توجه کرد که جنین های آلوده به این ویروس قبل از هچ شدن می میرند . نشانه های کلینیکی این بیماری شامل : ü شیوع ناگهانی این بیماری در گله . ü پخش سریع این بیماری در میان پرندگان گله . ü بروز ناراحتی در گله . ü شنیدن صدای خشن از پرندگان . ü بروز حالتهای ترس غیرعادی در پرندگان . ü ترشح چرک از بینی . ü تنفس سخت پرنده . ü شنیدن صدای نفس نفس در سالنها . ü تورم موضعی . ü فلجی . ü لرزش بدن پرندگان . ü پیچیدگی گردن پرنده . ü احتقان و خونریزی در تمامی بافتها . ü کدر شدن کیسه های هوایی . ü ایجاد حالت اکسیداتیو در ریه ها . ü التهاب حاد مجاری تنفسی . میباشد . این بیماری هیچ درمان خاصی ندارد ، ولی استفاده از آنتی بیوتیکها به مدت سه تا پنج روز ، میتواند از عفونت باکتریایی ثانویه ( مانند عفونت های حاصل از E.Coli ) در پرنده جلوگیری کند . پیشگیری از این بیماری نیز توسط واکسیناسین صورت می گیرد . مروری بر بیماری میکوپلاسما گالی سپتیکوم ( MG ) : دوره کمون این بیماری ، بین سه تا ده روز میباشد . بایستی توجه داشت که این بیماری در گله بحالت کرونیک میباشد . این بیماری ، نوعی بیماری مسری است که در : ü طیور صنعتی . ü پرندگان زینتی . ü Passerine . ü کبوترها . و در تمامی سنین رخ میدهد . اما با این حال پرندگان جوان برای این بیماری بیشتر مستعد میباشند . امروزه کارشناسان ضعف های مدیریتی و همچنین عدم رعایت کامل موازین امنیت زیستی را عامل اصلی بروز این بیماری میدانند . این بیماری هم به صورت مستقیم و هم بصورت غیر مستقیم منتقل میشود . نشانه های کلینیکی این بیماری تا بروز کامل آن به سختی شناسایی میشوند . اما نشانه های کلینیکی آن : ü ترشحات چسبناک از بینی . ü وجود ترشحاتی شبیه به خامه در چشمها . ü تورم سینوسها . ü AirSacculitis . ü ترشحات زردرنگ در کیسه های هوایی . ü عطسه . ü پرت کردن سر در جهت بیرون راندن ترشحات از بینی . این بیماری میتواند به آرامی و یا حتی بصورت حاد در یک گله گسترش یابد . پرندگان مبتلا به این بیماری معمولا از الگوی رشد باز می مانند . پرندگان بهبود یافته از این بیماری ، برای مدت قابل توجهی ناقل باقی می مانند . درمان این بیماری نیز از طریق داروهایی مانند : ü اریترومایسین . ü تایلوسین . ü Spectinomycin . ü لینکومایسین . صورت می گیرد . از میان داروهای فوق ، تایلوسین نتایج خوبی خواهد داشت . تجویز بیشتر این داروها نیز از طریق : ü آب مصرفی . ü غذا . ü و یا تزریق . میباشند . مروری بر بیماری Avian Tuberculosis : دوره کمون این بیماری ، هفته ها طول می کشد و دوره کامل این بیماری نیز ، ادامه دار خواهد بود . این بیماری ، نوعی بیماری کرونیک عفونی است که به آرامی در پرندگانی با سن بالا با عامل Bacterium پخش میشود . این عفونت ، بیشتر در مرغهایی با سن یک سال و یا بیشتر رخ میدهد . بایستی توجه داشت که این بیماری در پرندگان جوان نیز رخ می دهد . این بیماری در اکثر موارد بر اثر آلودگی محیط روی میدهد . پرندگان بیمار ، ارگانیسم بیماری را از طریق مدفوع خود دفع میکنند . این بیماری میتواند از پرنده به پرنده و یا از پرنده به حیواناتی مانند جوندگان و یا از جوندگان به پرندگان منتقل شود . در واقع ، لاشه پرندگان تلف شده بر اثر این بیماری ، ممکن است که سبب آلودگی جوندگان شود . این بیماری گله را به سویی پیش خواهد برد که گله با Lameness مواجه میشود . هیچ درمان موثری برای این بیماری شناخته نشده است . راه های پیشگیری از این بیماری نیز عبارتند از : ü رعایت تعداد قطعه مرغ به ازای هر سالن . ü کنترل جوندگان و مبارزه با آنها . ü رعایت سخت موازین بهداشتی در تجهیزات و ساختمان . نتیجه گیری : بطور مسلم بروز بیماریهای تنفسی در صنعت طیور مدرن امری اجتناب ناپذیر است . ولی بایستی توجه داشت که شناسایی به موقع بیماری و کنترل آن در مراحل اولیه میتواند از بروز بسیاری از زیانهای اقتصادی جلوگیری کند . زیانهایی که بنابر اعلام سازمانهای بین المللی بسیار بیشتر از زیانهای ناشی از آنفلوآنزای طیور بوده است . در واقع بیماریهای تنفسی در طیور یک مشکل اساسی است . مشکلی که اگر درصدد شناخت صحیح و رفع آن بر نیاییم خسارتهایی جبران ناپذیر را به صنعت طیور کشور وارد خواهد آورد . در نهایت امیدوارم که در طول این چهار مقاله ، توانسته باشم کاری هرچند اندک را در شرح و توصیف هرچه بهتر بیماریهای تنفسی موجود در طیور صنعتی انجام داده باشم . منبع : American Egg And Poultry Association . تهیه ، تنظیم و ترجمه : علیرضا گائینی . دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی . دانشگاه آزاد اسلامی . واحد گرمسار . [Hidden Content]