جستجو در تالارهای گفتگو

ترانه لی لی مارلن مشهورترین ترانه قرن بیستم ترانه لی لی مارلن مشهورترین ترانه قرن بیستم یادداشت های پراکنده بخش دوم دنیای سلین و سرشاخه هایی برای لذت بردن از معانی و مفاهیم دفعه قبل که کتاب قصر به قصر را خوانده بودم علیرغم تکرار مکرر واژه لی لی مارلن با تکیه بر موزیکی خاص بودن از کنارش گذشته بودم تا اینکه این بار برای ارضای حس کنجکاویم به دنبال لی لی مارلن رفتم و انچه برایم ماند حسرت اینکه دنیای ادبیات همچون سلین دگربار به خود نخواهد دید... ترانه ماندگار لى لى مارلن از شروع قرن بيستم تا بحال هيچ ترانه‌اى در سراسر جهان به اندازه ترانه لى‌لى مارلن معروفيت پيدا نكرده و به زبان‌هاى مختلف اجرا نشده است. نام اين ترانه با اجراى لاله آندرسن، خواننده آلمانى، به اوج شهرت خود رسيد. غم خفته در اين ترانه و دلتنگى نسبت به محبوب و خانه خود، از مرز زبان‌ها و كشورهاى درگیر در جنگ جهانى دوم گذشت و به سرودى براى همه سربازان، حتى در جبهه‌هاى متخاصم تبديل شد. اگرچه شعر اين ترانه از زبان يك مرد بيان مى‌شود، ولى اجراهاى مختلف آن هميشه توسط زنان خواننده انجام شده است. ترانه لى لى مارلن تنها ترانه آلمانی ست كه تا بحال به بيش از چهل و هشت زبان مختلف دنيا اجرا شده است. براى برخى هنوز اين مسئله سوال برانگيز است كه چطور اين ترانه با متن شعر بسيار ساده آن تا اين حد مورد توجه قرار گرفته است. شايد بتوان گفت که بازتاب احساس عشق، دلتنگى، نیاز بازگشت به خانه، و زندگى در صلح، پيام انسانى است كه می‌تواند مرزهاى سياسى، فرهنگى و زبانى را بشكند و به عنوان خواست اولیه هر انسان، از هر قوم و نژاد و مذهب، مورد پذیرش و علاقه ویژه قرار گیرد. هم اكنون اين ترانه موضوع نمايشگاهى در شهر برلين است و اجراهاى مختلف آن نيز بصورت آلبومى به همين نام در آلمان منتشر شده است. شعر اين ترانه پيش از جنگ اول جهانى نوشته شده است و شاعر آن ‌هانس لايپ نام دارد كه در سال ۱۹۱۴ ميلادى به عنوان سرباز به جنگ روسیه گسيل شد. شعر ترانه لی لی مارلن به زندگى خود وى مربوط می‌شود. او اشعار زيادى را نوشت و پيش از فرستاده شدنش به جنگ، آن‌ها را منتشر ساخت. لایپ تصور نمى‌كرد كه روزى اشعار عاشقانه‌اش چنين شهرتى بيابند. بعدها نوربرت شولتسه، آهنگساز آلمانى، براى قطعه شعر لی لی مارلن آهنگى ساخت كه به ترانه‌ای به همین نام معروف شد. موضوع ترانه درباره عشق ودلتنگی سربازی است نسبت به زنی به نام لی لی مارلن. گفته می‌شود که ‌هانس لایپ، شاعر ترانه، همزمان دل در گرو عشق دو زن داشته، يكى بنام بتى كه به لی لی معروف بوده و دختر فروشنده‌اى در بازار ميوه و ديگرى پرستارى با نام خانوادگى مارلن. شاعر با ادغام نام آن دو، نام جديدى و شخصيت نوى را براى خود خلق می‌كند به نام لی لى مارلن. شهرت اين ترانه بويژه در دوران جنگ جهانى دوم آغاز شد. در زمانى که سربازان جبهه‌های متخاصم در دلتنگى و دورى از خانه و شرايط بسيار سخت زمان را سر می‌كردند. با شروع جنگ این ترانه از رادیوی بلگراد که تحت تسلط نیروهای فاشیستی بود، به عنوان آخرین برنامه هرشب پخش می‌گردید. ولی خیلی زود مشخص شد که لی لی مارلن مطابق با خواست نیروهای ارتش فاشیست آلمان و تلاش آن‌ها در جهت تقویت روحیه سربازان و آمادگی آنان برای گذشت از زندگی خود برای "پیشوا" نبود و به عکس ترانه‌ای بود عاشقانه که تنها احساس دلتنگی سربازان و خواست آنان را برای بازگشت به خانه و دیدار محبوب خود مطرح می‌کرد. این ترانه خیلی سریع به ترانه بسیار مورد علاقه سربازان در جبهه‌های مختلف تبدیل شد. این دیگر مهم نبود که لی لی مارلن برای سربازان آلمانی اجرا می‌شود که به روی نیروهای متفقین بمب می‌ریختند. از سرباز انگلیسی و آمریکایی گرفته تا سربازان روسی آن را زمزمه می‌کردند. به همین دلیل در ابتدا رهبران ارتش فاشیستی آلمان پخش این ترانه را از رادیو و اجرای زنده آن را ممنوع اعلام کردند. برای بسیاری از سربازان این ترانه، آوایی نه برای جنگ، بلکه علیه جنگ محسوب می‌شد. در این هنگام بود که اجرای لی لی مارلن به زبان‌های مختلف جهان آغاز شد، از انگلیسی گرفته تا فرانسوی، ایتالیایی، ژاپنی، یوگسلاوی، روسی، عبری و غیره. در سال ١٩٤٤ در انگلستان فیلمی بنام "داستان واقعی لی لی مارلن" بر مبنای این ترانه ساخته شد. همینطور مارلنه دیتریش هنرپیشه زن نامدار آلمانی که مجبور به مهاجرت از کشورش شده بود، آن را برای سربازان متفقین اجرا کرد. در سال ١٩٨٠ راینر فسبیندر کارگردان بنام آلمانی نیز فیلمی به همین نام ساخت. جلوی سربازخانه جلوی دروازه بزرگ فانوس خیابانی آویخته بود و هنوز هم آنجاست جایی که ما دوباره یکدیگر را خواهیم دید در زیر آن چراغ دوباره خواهیم ایستاد مانند آن وقت‌ها، لی لی مارلن سایه‌هامان در هم می‌رفت و یکی می‌شد آن زمان که ما در زیر چراغ ایستاده بودیم و تصویر عشقی را می‌آفرید که بر همه آشکار بود لی لی مارلن نگهبان صدا می‌زد شیپور آخر زده می‌شد می‌توانست برایم گران تمام شود "همقطارها من الساعه می‌آیم" زمان وداع و چه اشتیاقی در من بود تا به همراه تو دور شوم با تو، لی لی مارلن فانوس خیابانی قدم‌های تو را می‌شناسد گام‌های زیبای انتظار تو را هر شب می‌سوزد و مرا فراموش کرده است با نبود من چه کسی در نور فانوس خیابانی منتظرت خواهد بود؟ منتظر تو، لی لی مارلن لب‌های عاشقت مرا فرا می‌خوانند از آرامش ابدی، از قعر زمین مانند یک خیال زمانی که مه پایین می‌آید من در زیر فانوس منتظرت خواهم بود مانند آن وقت‌ها، لی لی مارلن به نقل از دویچه وله ------------------------------------------------------------------- چگونه یک تصنیف محبوب دو سوی جبهه می شود Das Mädchen unter der Laterne لی لی مارلین سال 1915 و در بحبوحه جنگ جهانی اول، هانس لیپ معلم آلمانی حین اعزام به جبهه روسیه شعری را می سراید که 25 سال بعد به محبوب ترین ترانه سربازان در طول جنگ جهانی دوم تبدیل می شود و هزاران بار هم در اردوگاه متحدین و هم در سنگرهای متفقین از رادیوها گوش داده می شود. هانس لیپ در این شعر از دختری می گوید که نام او لی لی مارلین است یا به زبان آلمانی Lili Marleen. در حقیقت لی لی نام معشوقه اصلی هانس لیپ و دختر یک بقال است و مارلین نام پرستار جوانی است که هانس در دوران خدمت سربازی اش با او مواجه می شود و دیگر نمی بیندش و چون از این دو به شدت تأثیر پذیرفته بود، این اسم ترکیبی را برای نقش اول شعرش به کار می گیرد هانس به شعر خود نام Das Mädchen unter der Laterne یا دختری زیر نور فانوس را می دهد. متن انگلیسی ترجمه شده شعر را در دست داشتم و ابتدا می خواستم ترجمه فارسی شعر را از روی آن بنویسم، اما چون ممکن بود ترجمه در دو مرحله به مفهوم آن لطمه بزند، تصمیم گرفتم با آلمانی اندکی که می دانم قسمتی از شعر را از روی متن اصلی به فارسی برگردانم Vor der Kaserne Vor dem großen Tor Stand eine Laterne Und steht sie noch davor So woll'n wir uns da wieder seh'n Bei der Laterne wollen wir steh'n Wie einst Lili Marleen Unsere beide Schatten Sah'n wie einer aus Daß wir so lieb uns hatten Das sah man gleich daraus Und alle Leute soll'n es seh'n Wenn wir bei der Laterne steh'n Wie einst Lili Marleen در مقابل پادگان و در مقابل دروازه بزرگ آن یک چراغ فانوسی قرار دارد و اگر او همانند قبل، بار دیگر آنجا بایستد ما خواهیم توانست بار دیگر همدیگر را مشاهده کنیم ما نزدیک چراغ فانوسی خواهیم ایستاد همانطور که قبلاً لی لی مارلین ایستاده بود سایه های هر دو ما همانند یک نفر به نظر خواهد آمد برای اینکه آن عشق ما جاری خواهد گشت بنابراین آن عشق توسط همه دیده خواهد شد و هرکس باید این احساسات ما را نظاره کند اگر ما نزدیک آن چراغ فانوسی بایستیم همانطور که قبلاً لی لی مارلین ایستاده بود سال 1937 هانس لیپ مجموعه اشعار خود را منتشر کرد و شعر دختری زیر فانوس را در آن جای داد این شعر در 1938 توسط نوربرت شولتس خواننده جوان آلمانی به ترانه تبدیل شد شولتس قبلاً در خواندن مارش ها و سرودهای سیاسی شهرت قابل توجهی کسب کرده بود وی در این آلبوم نام Das Lied eines jungen Soldaten auf der Wacht یا تصنیف سرباز در حال نگهبانی دادن را بر اثر خود انتخاب کرده بود. در سال 1939 و درست قبل از آغاز جنگ دوم بین الملل این ترانه توسط مارلن دیتریش بازخوانی گردید و بر شهرت آن افزوده شد مارلن دیتریش خواننده و هنرپیشه زن آلمانی بود که فعالیت های هنری خود را در ایالات متحده انجام می داد دستگاه تبلیغاتی آلمان با انتشار این تصنیف مخالفت می کرد، گوبلز وزیر تبلیغات هیتلر با عنوان کردن دلایل مختلف من جمله انتقال مفاهیم مأیوس کننده مانع از پخش آن می شد و در نتیجه تنها در حدود 700 صفحه از این ترانه به فروش رفت شاید بتوان دلیل اصلی ممانعت گوبلز از انتشار این ترانه را خصومت وی با مارلن دیتریش عنوان نمود که قبلاً درخواست گوبلز را برای خواندن ترانه در مدح نازی ها، رد کرده بود. اما نباید نادیده گرفت که این اثر تا قبل از فتح بلگراد توسط نازی ها، شهرت زیادی را نداشت. در سال 1941 بلگراد توسط آلمانی ها اشغال گردید ایستگاه رادیویی که در این شهر توسط ژرمن ها توسعه یافت، قادر بود سیگنال های خود را به سراسر اروپا و حتی کشورهای حوزه دریای مدیترانه ارسال کند این رادیو جهت پخش اخبار جنگ و مارش های نظامی به کار گرفته می شدو ستوان کارل هاینتس راینتن به عنوان دبیر این رادیو منصوب شده بود یکی ار دوستان صمیمی راینتن افسری در سپاه آلمان در منطقه افریقا بود که علاقه زیادی به شنیدن ترانه دختری زیر نور فانوس داشت بنابراین راینتن در یکی از مرخصی هایش که به وین رفته بود، توانست صفحه این تصنیف را از یک فروشگاه لوازم دست دوم تهیه کند و هنگام برگشت به بلگراد آن را برای اولین بار درهجدهم آگوست 1941 از رادیو پخش نمود. دستگاه تبلیغاتی آلمان طی دستوری به رادیو بلگراد پخش این تصنیف را ممنوع اعلام کرد اما نامه های بی شماری از سوی سربازان در حال جنگ در محورهای مختلف ارسال گردید که از سرگیری پخش تصنیف لی لی مارلین را خواستار بودند بنابراین رادیو بلگراد مجبور شد که این ترانه را مجدداً در برنامه پخش خود جای دهد اما آنچه این ترانه را متفاوت ساخت، محبوبیت آن در هر دوسوی جبهه متفقین و متحدین بود، این ترانه عاشقانه در قالب یک موزیک نظامی آهنگ سازی شده بود و متناسب با فضای جنگ سربازان را به یاد عشق های گمشده شان می انداخت. پس از پایان جنگ و در اواخر دهه 40 و اوایل دهه 50 میلادی، مارلن دیتریش اقدام به خواندن نسخه انگلیسی این ترانه نمود که توسط تامی کونور به طور موزونی ترجمه شده بود لی لی مارلن به زبان های مختلف ترجمه و توسط خوانندگان مشهوری به موزیک تبدیل شده و استقبال گسترده ای را در بسیاری از کشورها کسب کرد. آتیلا ایلهان، شاعر ترکیه ای در ابیات زیبایی به توصیف فضای جنگ پرداخته و تلمیح دلنشینی نیز به تصنیف لی لی مارلن دارد Akşam olur mektuplar hasretlik söyler Zagrep radyosunda Lili Marlen türküsü Siperden sipere ateş tokuşturanlar Karanlıkta dem tutan ishak kuşu ... احمد کایا نیز این شعر زیبا را در قالب ترانه ای زیباتر که همانند تصنیف لی لی مارلین نشانه هایی از یک موزیک نظامی را نیز دارد، در یکی از آلبوم های خود جای داده است دوستان را به شنیدن هر دو تصنیف توصیه می کنم به نقل از وبلاگ شخصی حامد توفیق + راینر فاسبیندر کارگردان توانمند المانی در سال 1980 فیلمی به اسم لی لی مارلن ساخته که علاقمندان سینما و موسیقی می توانند از دیدن ان لذت ببرند(لینک های دانلود تورنت برای این فیلم در دسترس و فعال هستند) هانا شيگولا در فیلم لی لی مارلن ساخته راینر ورنر فاسبیندر کارگردان بنام آلمانی دو اجرای متفاوت (نسخه المانی و نسخه سه زبانه) و دو اجرای مشهور لاله اندرسون در سالهای 1939 و 1940 و نسخه مخصوص دستگاه تبلیغاتی ارتش هیتلر برای دانلود در این پست تقدیم حضورتان میگردد. علاقمندان برای شنیدن و دانلود نسخه های متفاوت این ترانه مشهور میتوانند به + و + مراجعه فرمایند. برای دانلود ترانه لی لی مارلن به لینک زیر مراجعه فرمایید: دانلود کنید. پسورد : [Hidden Content]