جستجو در تالارهای گفتگو

زندگی در اعماق نیازمند سازگاری با تاریکی، فشار خرد‌کننده آب و دمای پایین آن است. به نظر می‌رسد فسیل‌های زنده (جاندارانی که اغلب به ماقبل تاریخ تعلق دارند) به خوبی با این شرایط کنار آمده‌اند. کوسه 6آبششه این کوسه‌ماهی که طعمه تهیه‌شده توسط محققان را به دندان گرفته، در عمق 1400متری آبهای دریای کورال در کوئینزلند استرالیا شنا می‌کند. کوسه شش‌آبششه با تقریبا 4متر طول، یکی از گونه‌های ساکن اعماق دریاست، اما این اولین بار است که در عمق 1400متری و با استفاده از دوربین فوق‌پیشرفته‌ای که از راه دور هدایت می‌شود، عکاسی شده است. این آبزی شباهت بسیاری به کوسه‌ماهی‌هایی دارد که صدها‌میلیون سال پیش در دریا‌ها زندگی می‌کرده‌اند و به همین دلیل اغلب به عنوان یک گونه ماقبل تاریخ یا فسیل زنده از آن نام برده می‌شود. یکی از موضوعات مورد علاقه محققان دید در شب این آبزی است که می‌توان روند تکامل بینایی در انسان را از روی آن شناسایی کرد. فناوری‌های تازه به کار گرفته‌شده به کشف نحوه سازگاری آبزیان ساکن اعماق دریا با فشار خردکننده آب، دمای پایین و تاریکی محیط کمک خواهند کرد. جانداران ساکن اعماق دریا باید در این محیط طعمه‌هایشان را پیدا کنند و اجازه ندهند خودشان طعمه دیگر شکارچیان شوند. شناخت سیستم‌های حسی که به ادامه حیات این آبزیان کمک می‌کند برای محققان بسیار‌حائز اهمیت است. ناتیلوس ناتیلوس که نوعی نرم‌تن است، یکی دیگر از آبزیان ساکن اعماق آب‌های دریای کورال به‌شمار می‌رود. چشم‌های ناتیلوس که میلیون‌ها سال پیش از تکامل چشم‌های انسان تکامل یافته‌اند، فاقد عدسی هستند و مانند دوربین‌های بدون لنز پین‌هول یا همان اتاق‌تاریک عمل می‌کنند. (دریچه دیافراگم در این دوربین‌ها آن‌قدر کوچک است که تصویر معکوسی را روی مواد حساس می‌اندازد.) اما این اطلاعات چگونه در مغز پردازش می‌شوند؟ تحقیق در مورد چشم‌های ناتیلوس که میلیون‌ها سال است بدون تغییر باقی مانده‌اند، نه‌تنها می‌تواند به این پرسش پاسخ دهد بلکه شناخت بهتری از عملکرد مغز انسان به ما خواهد داد. به عنوان مثال این تحقیق می‌تواند به محققان در درک بهتر اختلالات مغزی که منجر به صرع می‌شوند، کمک کند. دوربینی که در حال حاضر برای ثبت حیات در اعماق دریا به کار می‌رود می‌تواند حداکثر 72ساعت فیلم‌برداری کند. احتمالا دوربین‌های آینده مجهز به حسگرهای حرکتی خواهند بود که با درک جنبش در اطراف‌شان فیلم‌برداری را آغاز خواهند کرد. آمفی‌پود این سخت‌پوست کوچک ساکن مناطق عمیق که به دوربین پیشرفته کنترل از راه دور زل زده، در عمق 1600متری دریا زندگی می‌کند. پوسته سخت بدن این جاندار باید فشاری معادل 140 اتمسفر (140 برابر فشار هوا در سطح دریا) را در این اعماق تحمل کند. گونه دیگری از آمفی‌پود به نام Phronima سخت‌پوست کوچکی است که درون بدن ژلاتینی نوعی از آب‌دزدک دریایی زندگی می‌کند. در سری علمی‌تخیلی «بیگانه» برای خلق هیولاهای فضایی از آناتومی این جاندار الهام گرفته‌ شده است. گونه‌ای از ماهی ماهی‌گیر این تصویر از یک گونه ماهی‌گیر ساکن اعماق دریا گرفته شده است. زائده‌های بلندی که روی بدن این ماهی می‌بینید وظیفه ارسال اطلاعات حسی را به مغز این آبزی به عهده دارند. پژوهشگران می‌گویند بررسی انتقال این پیام‌ها می‌تواند به عصب‌شناسان در شناخت بهتر فیزیولوژی انسان کمک کند. ماهی ماهی‌گیر آب‌های عمیق این گونه از ماهی ماهی‌گیر که ساکن عمق 2000متری دریا است، بیش از آنکه ببیند از حس لامسه‌اش برای ادامه حیات استفاده می‌کند. ردیف‌هایی از زائده‌ها که در دو پهلوی ماهی قرار گرفته‌اند، ارتعاشات را حس می‌کنند و به ماهی اجازه می‌دهند در تاریکی مطلق اعماق دریا کوچک‌ترین جنبشی را احساس کند. عروس دریایی قرمز آتولا رنگ قرمز این عروس دریایی ساکن اعماق تاریک دریا اولین‌بار در سال 2006 و توسط نور حاصل از دوربین مشاهده شد. شناسایی آتولا نیز بخشی از پروژه اعماق دریا است که توسط دانشگاه کوئینزلند اجرا می‌شود. طی این پروژه که هنوز هم ادامه دارد محققان استرالیایی موفق شده‌اند بسیاری از جانداران ماقبل تاریخ مانند کوسه‌ماهی‌های شش‌آبششی، ماهی عظیم‌الجثه روغنی، دسته‌هایی از سخت‌پوستان و بسیاری گونه‌های ناشناخته دیگر را شناسایی کنند. گونه ناشناخته‌ای از سخت‌پوستان جاستین مارشال که رهبری پروژه اعماق دریا را به عهده دارد می‌گوید: «این سخت‌پوست کوچک ناشناخته با چشم‌های بزرگ و برجسته به ما یادآوری می‌کند انسان حداقل در زمینه حس بساوایی تکامل‌یافته‌ترین جاندار روی زمین نیست. با مطالعه روی سیستم‌های حسی این آبزی بر مبنای بوم‌شناسی که می‌تواند شامل فیزیولوژی، آناتومی، رفتار و ارتباطات عصبی باشد، امیدواریم بتوانیم سیگنال‌های عصبی و پیام هر یک را رمزگشایی کنیم». ماهی با پولک‌های بزرگ این ماهی با ظاهری عجیب و پولک‌های بزرگ شبکه عصبی گسترده‌ای را زیر پوستش جا داده که می‌توانید آن‌را به صورت خطوط آبی‌ کمرنگ در تصویر تماشا کنید. این شبکه مغز ماهی را با نوسان‌های لحظه‌ای از نزدیک‌شدن به غذا، جفت یا دشمن آگاه می‌کند. عروس دریایی پریفیلا این عروس دریایی که در اعماق دریا می‌درخشد نیز یکی از فسیل‌های زنده شناسایی‌شده توسط دوربین پیشرفته کنترل از راه دور است. مطالعه روی این آبزی شاید بتواند نحوه تکامل‌یافتن سلول‌های عصبی را در بدن انسان آشکار کند. آزادی ناتیلوس این تصویر که به تازگی گرفته‌شده رهاشدن تعدادی ناتیلوس را در آب‌های دریای کورال نشان می‌دهد. این فسیل‌های زنده که برای بررسی‌های زیست‌شناسی گرفته‌شده بودند دارند به زیستگاه‌شان برمی‌گردند. بررسی مغز و چشم ابتدایی آنها می‌تواند به درک بهتر حس بینایی در انسان کمک کند. نشنال‌جئوگرافی-ترجمه: محبوبه عمیدی خبرآنلاین