جستجو در تالارهای گفتگو

فرش دستباف ايران ورنگهاي گياهي دربارة قالي و نقش قالي در وصف قالي ايران ديگران كتابها نوشته اند، حتي بعضي از هنرشناسان قاليهاي خوش بافت و خوش نقشه ايران را شاهكار صنعت و هنر شمرده اند و آنها را با نقاشيهاي ايتاليائي در عهد رنسانس برابر دانسته اند. حتي شنيده‌ام كه گروهي قالي ايراني را مانند يك قطعه موسيقي سمفونيك داراي هم آهنگي ، تناسب و تنوع و خلاصه مجموعه متناسبي از جزئيات زيبا شمرده اند . اما خود ما شايد از بس قالي و قاليچه ديده ايم ديگر چشمانمان عادت كرده است و حتي بي آنكه متوجه زيبائي آنها شويم بر آنها پا مي نهيم و مي گذريم . درحاليكه قاليهاي ايران از دير زماني زينت بخش موزه هاي بزرگ دنيا قرار گرفته است و هم اكنون مي توان شكارهاي جاويدي از هنرمندان شكيبا و صبور ايراني در موزهاي «متروپوليتن» در نيويورك، «ارميتاژ» در لنينگراد، «ويكتوريا و آلبرت» در لندن ، «قيصر فردريك» در برلن ، «لوور» در پاريس و موزه «صنايع و هنرها» در وين تماشا كرد. اكنون بايد علت زيبايي قالي ايران چيست و چه عامل يا عواملي باعث مي شود كه ما يك قطعه خوش ساخت و بافت قالي را شاهكار صنعت مي ناميم؟ در هر قطعه قالي كه ارزش هنري دارد چند عامل دست بدست مي دهند و وحدت و هم آهنگي ميان اين عوامل باعث زيبايي هر قالي مي شود. اين عوامل عبارتند از: 1ـ رنگ آميزي و هم آهنگي قالي. 2ـ نقشه و نظم موزون نقشها. 3ـ زمينه و بافت. براي بوجود آوردن يك قطعه شاهكار قالي ، قالي‌بافان بزرگ قدم به قدم پيش مي روند. ابتدا به سراغ پشم برويم. مهمترين و اصلي ترين عامل قالي ، پشم گوسفند يا كرك گردن يا زير شكم بز است كه قاليهاي ظريف از آن بافته مي‌شود. البته براي تار و پود قالي نخ بكار برده مي شود، شك نيست كه پشم چيده شده گوسفندان زنده براي اين منظور ارجح است. زيرا قالي‌بافان عقيده دارند كه پشم گوسفند زنده داراي جلا و سرشار از رنگ زنده است و به همين دليل هميشه در موقع رنگ كردن پشم ، پشم چيده شده را به رنگهاي باز و خاصه قرمز اختصاص مي دهند درحاليكه پشم گوسفند ذبح شده براي رنگهاي مرده از قبيل سورمه اي مورد استفاده قرار مي گيرد . البته اگر گوسفندان در چراگاههاي پرآب و علف چرا كنند و از گياهان معطر كوهپايه و كوهستان تغذيه كنند پشم آنها گرانبهاتر خواهد بود. چنانكه پشم گوسفنداني كه در چراگاههاي دامنه الوند و يا در فراهان اراك مانند ساروق چرا مي كنند و از گياهان معطري مثل شيرين بيان و افسنتين و بابونه تغذيه مي نمايند پشمشان داراي تموج خاصي مي شود. و قاليهايي كه با اين قبيل پشمها بافته مي شود داراي تموج و تلالؤ خاصي خواهد شد ، و هر چه ساليان بر آنها بگذرد اين نوع قاليها گرانبهاتر خواهد گرديد. بعد از تهيه پشم، مرحله شستن و تميز كردن آن پيش مي آيد. قالي‌بافان قديم، اين امر را بسان يك امر مقدس تلقي مي‌كردند و عقيده داشتند كه بايد پشم و كرك را در آب چشمه صاف و شيرين و سر بشويند . معمولاً براي پاك شدن پشم‌ها چوبك يا برگ درخت زال زالك بكار مي برند . البته غير از پشم گاهي از ابريشم و گلابتون زرين و سيمين هم براي تهيه قالي استفاده مي شود مخصوصاً در قديم كه قاليهاي ابريشمين ايران شهرت جهاني داشته است. متن کامل مقاله را از لینک زیر دریافت نمایید دانلود

فرش دستباف ايران ورنگهاي گياهي دربارة قالي و نقش قالي در وصف قالي ايران ديگران كتابها نوشته اند، حتي بعضي از هنرشناسان قاليهاي خوش بافت و خوش نقشه ايران را شاهكار صنعت و هنر شمرده اند و آنها را با نقاشيهاي ايتاليائي در عهد رنسانس برابر دانسته اند. حتي شنيده‌ام كه گروهي قالي ايراني را مانند يك قطعه موسيقي سمفونيك داراي هم آهنگي ، تناسب و تنوع و خلاصه مجموعه متناسبي از جزئيات زيبا شمرده اند . اما خود ما شايد از بس قالي و قاليچه ديده ايم ديگر چشمانمان عادت كرده است و حتي بي آنكه متوجه زيبائي آنها شويم بر آنها پا مي نهيم و مي گذريم . درحاليكه قاليهاي ايران از دير زماني زينت بخش موزه هاي بزرگ دنيا قرار گرفته است و هم اكنون مي توان شكارهاي جاويدي از هنرمندان شكيبا و صبور ايراني در موزهاي «متروپوليتن» در نيويورك، «ارميتاژ» در لنينگراد، «ويكتوريا و آلبرت» در لندن ، «قيصر فردريك» در برلن ، «لوور» در پاريس و موزه «صنايع و هنرها» در وين تماشا كرد. اكنون بايد علت زيبايي قالي ايران چيست و چه عامل يا عواملي باعث مي شود كه ما يك قطعه خوش ساخت و بافت قالي را شاهكار صنعت مي ناميم؟ در هر قطعه قالي كه ارزش هنري دارد چند عامل دست بدست مي دهند و وحدت و هم آهنگي ميان اين عوامل باعث زيبايي هر قالي مي شود. اين عوامل عبارتند از: 1ـ رنگ آميزي و هم آهنگي قالي. 2ـ نقشه و نظم موزون نقشها. 3ـ زمينه و بافت. براي بوجود آوردن يك قطعه شاهكار قالي ، قالي‌بافان بزرگ قدم به قدم پيش مي روند. ابتدا به سراغ پشم برويم. مهمترين و اصلي ترين عامل قالي ، پشم گوسفند يا كرك گردن يا زير شكم بز است كه قاليهاي ظريف از آن بافته مي‌شود. البته براي تار و پود قالي نخ بكار برده مي شود، شك نيست كه پشم چيده شده گوسفندان زنده براي اين منظور ارجح است. زيرا قالي‌بافان عقيده دارند كه پشم گوسفند زنده داراي جلا و سرشار از رنگ زنده است و به همين دليل هميشه در موقع رنگ كردن پشم ، پشم چيده شده را به رنگهاي باز و خاصه قرمز اختصاص مي دهند درحاليكه پشم گوسفند ذبح شده براي رنگهاي مرده از قبيل سورمه اي مورد استفاده قرار مي گيرد . البته اگر گوسفندان در چراگاههاي پرآب و علف چرا كنند و از گياهان معطر كوهپايه و كوهستان تغذيه كنند پشم آنها گرانبهاتر خواهد بود. چنانكه پشم گوسفنداني كه در چراگاههاي دامنه الوند و يا در فراهان اراك مانند ساروق چرا مي كنند و از گياهان معطري مثل شيرين بيان و افسنتين و بابونه تغذيه مي نمايند پشمشان داراي تموج خاصي مي شود. و قاليهايي كه با اين قبيل پشمها بافته مي شود داراي تموج و تلالؤ خاصي خواهد شد ، و هر چه ساليان بر آنها بگذرد اين نوع قاليها گرانبهاتر خواهد گرديد. بعد از تهيه پشم، مرحله شستن و تميز كردن آن پيش مي آيد. قالي‌بافان قديم، اين امر را بسان يك امر مقدس تلقي مي‌كردند و عقيده داشتند كه بايد پشم و كرك را در آب چشمه صاف و شيرين و سر بشويند . معمولاً براي پاك شدن پشم‌ها چوبك يا برگ درخت زال زالك بكار مي برند . البته غير از پشم گاهي از ابريشم و گلابتون زرين و سيمين هم براي تهيه قالي استفاده مي شود مخصوصاً در قديم كه قاليهاي ابريشمين ايران شهرت جهاني داشته است. متن کامل مقاله را از فایل پیوست دریافت نمایید پسورد : spow Rang.rar