جستجو در تالارهای گفتگو

◄ چکيده: در اين تحقيق اقدام به تفکيک منفرد انواع فرسايش آبي و تهيه نقشه سيماي فرسايش با استفاده از تکنيک‌هاي GIS و RS شده و با بررسي‌هاي صحرايي در سطح واحدهاي کاري تکميل شد. چهار نوع اصلي فرسايش آبي موجود در حوزه آبخيز امام‌چاي اردبيل شامل فرسايش‌هاي سطحي، شياري، آبراهه‌اي و رودخانه‌اي تشخيص داده شده و با در نظر گرفتن مناطق فاقد فرسايش، نقشه سيماي فرسايش آبي در پنج کلاس تهيه شد. نقشه فرسايش سطحي، از ترکيب رنگي 543= RGB تصاوير ماهواره IRS هند تهيه شد. محدوده و شدت فرسايش رودخانه‌اي از روي عکس هوايي جدا شد. در تفکيک فرسايش آبراهه‌اي از تصاوير ماهواره‌اي و الگوريتم طبقه‌بندي نظارت شده در سنجش از دور (RS) و نرم‌افزار ILWIS3.2 استفاده شد. محدوده‌هاي تحت تأثير فرسايش شياري، شامل مناطقي مي‌شود که به غير از فرسايش‌هاي سطحي، آبراهه‌اي، کناررودخانه‌اي و همچنين مناطق فاقد فرسايش باشد. نتايج حاصله نشان داد که با استفاده از تکنيک RS، تفکيک حدود 70 درصد موارد فرسايش آبراهه‌اي به آساني انجام مي‌گيرد. همچنين بررسي‌ها نشان داد که 94/4 درصد منطقه فاقد آثار فرسايش، 82/15 درصد فرسايش سطحي، 71/65 درصد شياري، 09/11 درصد آبراهه‌اي و 44/2 درصد آن نيز شامل فرسايش رودخانه‌اي است. واژه‌هاي کليدي: فرسايش آبي، GIS، RS، امام‌چاي، اردبيل ◄ مقدمه: در مطالعات فرسايش آبي، تهيه نقشه سيماي فرسايش از درجه اهميت بالايي برخوردار است. سيماي فرسايش آبي در يک منطقه علاوه بر نشان دادن وضعيت و سطح پراکنش انواع فرسايش، مي‌تواند بيان کننده وضعيت زمين‌شناسي، توپوگرافي، نوع و مديريت استفاده از اراضي و ساير پارامترهاي کنترل کننده فرسايش باشد. انواع اوليه مطالعه فرسايش خاك اساساً بصورت مفهومي بوده و اغلب شامل تهيه نقشه فرسايش از روي عكس‌هاي هوايي مي‌شد كه انواع فرسايش سطحي، شياري و خندق‌هاي اتفاق‌ افتاده در يک محل را در بر مي‌گرفت (مورگان، 1996). امروزه تهيه نقشه سيماي فرسايش خاک به روش‌هاي مختلفي انجام مي‌گيرد. به عنوان مثال، محمدي ترکاشوند و نيک‌کامي (1386) در حوزه آبخيز جاجرود تهران، نقشه 000/250 :1 شکل‌هاي فرسايش خاک را از ترکيب لايه‌هاي مختلف مؤثر بر فرسايش در سطح واحدهاي کاري و در حالت‌هاي مختلف تهيه نقشه واحد کاري تهيه کرده‌اند. جوکار سرهنگي (1385) اشکال فرسايش و فرايندهاي دامنه‌اي را بصورت کمّي و کيفي در حوزه آبخيز سياهرود مورد بررسي قرار داده‌اند. هيوز و پروسر (2003) نقشه فرسايش خندقي و كنار رودخانه‌اي را براي حوزه آبخيز موري- دارلينگ Murray-Darling استراليا با استفاده از عكس‌هاي هوايي و ايجاد مدل‌هاي شبيه‌سازي عددي تهيه كرده‌اند. در تحقيق حاضر نيز با بکارگيري قابليت‌هاي GIS و RS اقدام به تهيه نقشه سيماي فرسايش آبي در حوزه آبخيز امام‌چاي اردبيل شده است که از طريق تفکيک منفرد انواع فرسايش آبي و با بررسي‌هاي صحرايي در سطح واحدهاي کاري به انجام رسيد.