جستجو در تالارهای گفتگو

سیسبان در كتب طب سنتى با نامهاى«سیسبان»و«سسبان»آورده شده است.به فرانسوى‌ nabseS یا einabseS و به انگلیسى‌ ainabseS گفته مى‌شود.گیاهى است از خانوادهء easonimugeL تیرهء فرعى‌ eaecanoilipaP ،نام علمى آن‌ acaitpygea ainabseS .rioP و مترادف آن‌ .rreM(.L)nabses ainabseS مى‌باشد. در مدارك علمى هندى نام دوم را نام اصلى و نام اول را نام مترادف ذكر مى‌كنند. مشخصات‌ سیسبان درخت كوچكى است خیلى سریع‌الرشد.برگهاى آن مركب تا  ١٢  جفت‌برگچه دارد.گلهاى آن زرد و به صورت گروهى و خوشه‌اى است.میوهء آن كوچك‌استوانه‌اى،تخم آن به اندازهء تخم شنبلیله و رنگ آن زرد تیره است.این درخت درجنوب افریقا و در آسیا و در شمال استرالیا و در ایران انتشار دارد.در ایران در جنوب‌ایران و در جزیرهء بحرین مى‌روید.این گیاه در اندونزى به عنوان گیاه دارویى كاشته‌مى‌شود. خواص-كاربرد در اندونزى گرد برگهاى خشك شدهء گیاه را با كمى آب مخلوط كرده به عنوان ضدكرم و انگل به بچه‌ها مى‌دهند و اگر كمى نمك با آن مخلوط كنند براى تسكین سرفه‌توأم با اخلاط خونى از ریه مى‌خورند.از ریشهء آن در مصارف داخلى براى معالجهءناراحتى‌هاى زنانگى مصرف مى‌كنند[هین‌]. سیسبان از نظر طبیعت به عقیدهء حكماى طب سنتى ایرانى گرم و خشك است‌عده‌اى آن را گرم و تر مى‌دانند از نظر خواص معتقدند:پوست درخت قابض است وتخم آن براى بند آوردن اسهال و قطع ترشحات مفرط عادت ماهیانه خورده مى‌شود،شیرهء برگ آن به عنوان ضد انگل و كرم‌كش داده مى‌شود.مقدار خوراك آن تا  ٨  گرم‌است.در گرم‌مزاجان خوردن آن ایجاد سردرد مى‌كند لذا باید با گشنیز خورده شود. گونهء دیگرى از این گیاه كه نام علمى آن‌ .srep(.L)arolfidnarg ainabseS و مترادفهاى‌آن: .vseD aeniccoc itagA و .vseD arolfidnarg itagA مى‌باشد،در هندوستان‌در جلگه‌هاى غرب شبه‌قارهء هند مى‌روید ولى تا به حال در ایران شناسایى نشده است. به سبب خواص دارویى جالبى كه دارد در سایر مناطق حارهء دنیا كاشته مى‌شود كه درزیر به شرح مشخصات و خواص آن مى‌پردازیم. تركیبات شیمیایى‌ در صمغى كه از پوست این درخت گرفته مى‌شود دو مادهء عامل رنگى به نامهاى‌آگاتین‌ ١ و زانتوآگاتین‌ ٢ یافت مى‌شود.و به علاوه داراى باسورین‌ ٣ و یك مادهء رزینى‌و تانن است‌[سورناى،پتلو].در تخم گیاه حدود  ٧٠  درصد پروتئین یافت مى‌شود،ولى فاقد یك یا چند اسید آمینه است‌[پتلو].در برگهاى آن یك ساپونین بى‌ضرروجود دارد[بورسما و هین‌].در گلهاى آن مقدار متغیرى قند[هین‌]وجود دارد و منبع‌خوبى از ویتامین‌ B است‌[هرمانو و سپولودا].وان استى‌نیس-كروزمان‌ ۴ دریادداشتهاى خود آورده است كه در هندوستان از تمام اندام مختلفهء گیاه براى معالجهءشب‌كورى استفاده مى‌شود،با این ترتیب داراى مقدار قابل ملاحظه‌اى ویتامین‌ A نیزمى‌باشد. خواص-كاربرد در چین با شكافى كه در پوست قابض این گیاه وارد مى‌كنند شیرهء صمغى گرفته‌مى‌شود كه ابتدا قرمز است ولى همین‌كه در مجاورت هوا قرار گرفت سیاه‌رنگ‌مى‌شود.پوست این درخت به عنوان تونیك،ضد تب مصرف دارد و براى معالجهءناراحتى‌هاى هاضمه تجویز مى‌شود[كرووست-پتلو**].همچنین در موارد قولنج‌شكم توأم با اسهال یا اسهال خونى توصیه مى‌شود[مى‌نات**].در شبه‌جزیرهء مالایا ازبرگهاى له‌شدهء آن در موارد از جادررفتگى اعضا به كار مى‌رود[هین و هولمز].هین‌تأثیر مالیدن آن را تسكین درد در موارد شكستگى مى‌داند.از شیرهء برگها و پوست‌درخت به صورت غرغره براى پاك كردن دهان و حلق استفاده مى‌شود.از پوست‌درخت،در مقدار خوراك خیلى كم،در موارد اسهال خونى مصرف مى‌كنند.درمقدار زیاد ملین است و اگر مقدار خوراك خیلى زیاد شود قى‌آور است.پوست‌كوبیده و له‌شدهء آن را روى ناراحتى‌هاى پوست بدن و جرب مى‌اندازند[هین ووان استى‌نیس-كروزمان‌]. گونهء دیگرى از این گیاه كه در ایران مى‌روید به نام علمى‌ asonipsib ainabseS eldneR & ttecwaF(.qcaJ) و مترادف آن‌ .sreP ataeluca.S مى‌باشد.این گیاه دربلوچستان با نام محلى«ماجاندرى»و«آكار»شناخته مى‌شود. مشخصات‌ ماجاندرى گیاهى است یكساله پوشیده از دانه‌هاى كمى متورم و به اصطلاح‌آبله‌گون و درعین‌حال كه یكساله است ساقه‌هاى چوبى دارد و بلندى ساقهء آن  ٢ - ١ متر مى‌باشد.شاخه و برگهاى آن داراى خارهاى كوتاهى هستند.برگها مركب،دراز به‌طول  ٢٠ - ١۵  سانتى‌متر كه داراى  ٨١ - ۴١  برگچهء كوچك و كوچكتر ازبرگچه‌هاى بیدمشك‌ ١ مى‌باشد.گلها به صورت خوشهء متشكل از 6-3 گل‌برگ زردروشن داراى لكه‌هاى قرمز.میوهء آن به شكل غلاف استوانه‌اى كوچك است. تركیبات شیمیایى‌ از نظر تركیبات شیمیایى در دانه‌هاى گیاه وجود اسید و یك ساپوژنین خنثى‌  مشخص شده است. خواص-كاربرد از تخم آن مخلوط با آرد گندم گردى درست مى‌كنند و براى كنترل جرب وناراحتى‌هاى پوست بدن روى پوست مى‌مالند.در بلوچستان از گرد و ریشهء آن به‌كسى كه مارگزیده باشد مى‌خورانند،چون قى‌آور است فورا استفراغ حاصل مى‌شودو براى اخراج سم نافع است. در هند از برگ له‌شدهء آن به صورت ضماد استفاده مى‌شود و دانه‌هاى آن نیزمحرك و قابض و قاعده‌آور است. [Hidden Content]