جستجو در تالارهای گفتگو

سلامتی و مكاتب مختلف پزشکی بشر از بدو خلقت، دغدغه¬ای به نام «سلامتی» و در مقابل، «درد و بیماری» داشته است. هر قوم و تمدنی با توجه به امکانات طبیعی اطراف خود و میزان هوش و نبوغ - و حتی (طبق نظر بعضی از دانشمندان) با استفاده از راهنماییهای پیام آوران الهی - روشهای گوناگونی را برای حفظ سلامتی و تسکین آلام و شفای امراض مختلف برگزیدند. آرام آرام، این تجربیات، مدون و منظم و قابل انتقال شد و به صورت مکتوب درآمد. «طب سوزنی، ماساژ درمانی، هومئوپاتی، گیاه درمانی، رفلکسولوژی، طب شیمیایی، روان درمانی، آیورودا، حجامت، تنقیه و روشها و مکاتب مختلف طبی دیگر»، همه و همه خبر از تلاش بشریت برای حفظ سلامتی و بازگرداندن آسایش به بیماران می¬دهند. این مکاتب هر کدام با یک دیدگاه ویژه و با تئوریهای خاص خود عمل می ¬کنند. علی رغم وحدت موضوع مورد بررسی تمامی این مکاتب که همان «سلامتی و تندرستی انسان» است، هر کدام از آنها با نگاه ویژۀ خود به بشر و سلامتی او می نگرد. طب سوزنی معتقد است جریان انرژی در مدارهای خاصی در کل بدن انتشار می یابد و اختلال در این جریان انرژی، موجب اشکال در عملکرد اعضاء و نهایتاً بروز بیماری می¬شود. بر اساس این مکتب سوزن زدن به نقاط خاص، جریان انرژی را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند سلامتی را به فرد بازگرداند و یا درد را کنترل نماید. همچنین طب سنتی چین به وجود دو نیروی فرضی «یین» و«یانگ» معتقد است، که با یکدیگر در حال تعادلند و تعادل و سلامتی اعضاء را موجب می شوند و به هم ریختن این تعادل، موجب بیماری می شود. در «آیورودا»، عدم تعادل در «دوشاها» (شامل واتا، پیتا و کافا) موجب ناهماهنگی ذهن و بدن و بروز بیماری می شود. مکتب «هومئوپاتی» به «مشابه درمانی» معتقد است. دارویی مانند دیگوکسین که با دوزهای بالا موجب عوارض جانبی مانند بی اشتهایی، اختلالات بینایی و یا آریتمی می شود، می تواند با غلظت های بسیار پایین در درمان بی اشتهایی، اختلالات بینایی و آریتمی به کار گرفته شود. در طبّ جدید در بیشتر موارد به اصل درمان با مخالف عمل می شود، به عنوان مثال گلو درد یا فارنژیت ایجاد شده با استرپتوکوک بتا همولیتیک را با داروی از بین برنده این عامل مهاجم درمان می کنند و یا در درمان سرطان به طور معمول، داروهای از بین برنده سلولهای مهاجم مورد استفاده قرار می¬گیرد و یا در مواردی که التهاب بروز کرده است، از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا استروئیدی استفاده می شود. در روشهایی مانند «دعا درمانی، هیپنوتیزم و مراقبه» به ابعاد دیگر انسان، مانند روان و نفس و حالات روحی - روانی مختلف، توجه می شود و معتقدند ایجاد تغییرات در این حالات، موجب تغییر در روند بیماری می¬شود. یکی از مسائل شیرین و در عین حال پیچیده، در دنیای درمان پزشکی، اثر دارونما می باشد که معمولاً در تحقیقات بالینی به منظور حذف اثرات روحی - روانی دارو، مورد استفاده قرار می گیرد. چگونه کپسولی که در آن نشاسته یا ماده ای بی¬اثر وجود دارد (دارونما) می تواند روی بیماریهای پیچیده ای مانند روماتیسم مفصلی یا اسکلروزمولتیپل به صورت قابل توجهی اثر گذارد و چگونه برخورد صحیح یک استاد پزشکی می تواند نشاط و شادابی را برای مدتی برای بیمار دچار آرتروز به ارمغان بیاورد؟ اینها سؤالاتی هستند که به صورت جدی ذهن محققین بالینی را متوجه خود نموده و تعدادی از آنان را به استفاده از این پدیده ساده در درمان بیماریها ترغیب نموده است. جناب آقای دکتر تحصیلی متخصص طب داخلی بیمارستان لقمان که اهل شعر و مزاح نیز هستند، هنگام درس گفتند: «بسیاری از بیماران بنده پیرزنهای دچار آرتروز ودردهای استخوانی و عضلانی هستند». برخی از دانشجویان با تعجب پرسیدند: «استاد، چرا بیشتر بیماران شما را این گروه تشکیل می دهند؟» ایشان گفتند: «به علت این که هر وقت این افراد برای ملاقات پزشکی پیش من می آیند، کمی با آنها مزاح می نمایم و به آنها می گویم دخترم حالت چطور است؟ و این تحریک روانی برای مدتی به آنها انرژی و نشاط می بخشد و مدتی آلام آنان تسکین می یابد!». مکتب پزشکی برتر • مؤثرتر • عوارض جانبی کمتر • هزینه کمتر • همخوانی بیشتر با فرهنگ ملی و استقلال کشور هدف مکاتب و روشهای مختلف پزشکی (با دیدگاهها و تئوریهای مختلف)، حفظ سلامتی جامعه و درمان دردمندان است. «روش مؤثر و با عارضه جانبی و هزینه کمتر و همخوان با فرهنگ ملی و استقلال کشور»، روش برتر خواهد بود. امروزه اندیشمندان بزرگ جهان پزشکی به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ روش مطلقی برای درمان تمامی بیماریها وجود ندارد و لازم است رهروان تمامی مکاتب پزشکی، به دور از تعصب، دست به دست هم داده، از اختلافات دست بردارند و آگاهی خود را از مکاتب دیگر بالا ببرند و با توجه به معیارهای بیان شدۀ فوق الذکر، توسعه سلامتی و درمان را وجهۀ همت خود قرار دهند. از دیدگاه عقلانی، معیار صحت و علمی بودن یک روش در حیطۀ علوم تجربی و پزشکی به عنوان یکی از شاخه های اصلی علوم تجربی، پراگماتیسم یا عمل گرایی می باشد یعنی اگر در حیطۀ عمل، یک روش از کارایی برخوردار بوده و عوارض آن و هزینه آن کم باشد، این روش قابل احترام است؛ حتی اگر مکانیزم عملکرد آن، از دیدگاه مکتب دیگر مشخص نباشد. بسیاری از اندیشمندان مکاتب پزشکی معتقدند، بشر بزودی از واژگان «آلوپاتی، طب جایگزین و طب مکمل» و مرزبندی بین این مکاتب گذر خواهد کرد و لغت جدیدی به نام «طب فراگیر» چتر گسترده خود را برای خدمت رسانی هرچه بیشتر با کارآیی بیشتر و عوارض و هزینه کمتر بر سر تمامی مکاتب پزشکی خواهد گسترد. سلامتی و طب سنتی ایران طب سنتی ایران، سلامتی را نتیجه تعادل و توازن مزاج می داند. عوامل متعددی از بیرون و درون، در جهت به هم زدن مزاج و محیط داخلی بدن دخالت دارند، و فرد خواستار سلامتی، سعی می کند مزاج اصلی خود را با کنترل این عوامل، متعادل و متوازن نگاه دارد. طب سنتی ایران نیز با دیدگاه خاص خود به انسان و سلامتی او می نگرد و اصطلاحات مشخص خود را برای بیان موضوعات مختلف دارد. این مکتب (علی¬رغم توسعۀ مکاتب مختلف پزشکی) کارایی خود را در حفظ سلامتی و بسیاری از مسائل پزشکی به عنوان روش برتر حفظ کرده و می تواند به عنوان دوستی دیرینه در کنار دیگر مکاتب نوین پزشکی خدمتگزاری صادق باشد. منبع: کتاب "اصول حفظ سلامتی" نوشته آقای دکتر محسن ناصری