جستجو در تالارهای گفتگو

چرگر نام دهکده زیبایی در استان زنجان می باشد . از سمت تهران به زنجان ، سی و پنج کیلومتر بعد از شهرستان ابهر و پنجاه و پنج کیلومتر مانده به شهر زنجان ، در هشت کیلومتری سمت شمالی جاده ترانزیت و شش کیلومتری سمت شمالی اتوبان قزوین به زنجان واقع شده است . از تقاطع جاده ترانزیت به سمت شمال ، جاده آسفالته چرگر که دو طرف آن را باغات زرین دشت و شرکت ها و کارخانجات صنعتی و دامداری ها و مرغداری های صنعتی احاطه کرده است ، به طول هشت کیلومتر که طی می نماییم به دهکده تاریخی ، گردشگری و خوش آب و هوای چرگر می رسیم . البته در دو کیلومتری این جاده ، اتوبان قزوین – زنجان به موازات جاده ترانزیت قرار دارد . ابتدای دهکده امام زاده ای در سمت شرق جاده به چشم می خورد . بعد از امام زاده دو راهی سد چرگر قرار دارد . سد چرگر که در دهه 1370 احداث شده است محل تفریح و تفرجگاه منطقه گشته است . در سمت شمالی دهکده قله سربه فلک کشیده کوه سندان به چشم می خورد کوه سندان یکی از دو قله مرتفع استان زنجان می باشد . همه ساله کوهنوردان زیادی از هیئت کوهنوردی زنجان و شهرستان های استان زنجان جهت کوهنوردی به این قله صعود می نمایند . این دهکده در سمت شمال راه ابریشم و در دامنه جنوبی رشته کوه های البرز بنا شده است . وجود سه روستای باستانی تخریب شده در قرن های دور به نام های زرین گل و قاشقچی و سر دهه در اطراف این دهکده موجب شده است تا از نظر وسعت زمین های حاصلخیز جزء بزرگترین روستاهای استان محسوب گردد . ده ها هزار هکتار زمین زراعی و ده ها هزار هکتار مراتع سر سبز اطراف این دهکده زیبا را فرا گرفته است . هزاران هکتار زمین زیر کشت مکانیزه در منطقه زرین دشت این دهکده به چشم می خورد . کوه ها و دامنه های سرسبز آن دارای متنوع ترین و بیشترین نوع گونه گیاهی ، به خصوص گیاهان دارویی می باشد . مزرعه بسیار زیبای زرین گل در سمت شرق و مزارع قاشقچی و سردهه در سمت غرب و زرین دشت در سمت جنوب این دهکده قرار دارند . زرین گل این روستای عصر آهن که قرن ها پیش به علل نامعلوم تخریب شده است و امروزه باغات و چشمه های زیبای آن دل هر بیننده ای را فریب می دهد . به لحاظ موقعیت جغرافیایی بهترین آب و هوا را داراست. خوشا چرگر خوشا آب و هوایش خداوندا نگهدار از بلایش به بالا کوه سندان چون نگهبان نظارت می کند هر لحظه هایش به پایین دشت حاصلخیز و سر سبز زمین و باغ های پر بهایش به مشرق می دمد خورشید گلها که زرین گل بود نقش و نمایش به مغرب سد پر آب قاشقچی صفای مردمان با صفایش بهاران تا رسد بر تن نماید به کوه و دشت سبزینه قبایش تو گویی قطعه ای از باغ جنت به چرگر خالقش کرده عطایش بخندد در چمن گل های زیبا ز اشک چشمه های بی ریایش به داروخانه باز طبیعی گیاهان لبالب از دوایش به فصل گل به دامان طبیعت ببین گردشگران با وفایش به مردان غیور آن ببالم بنازم بر زنان با حیایش وطن چون مادری بر ما عزیز است هزاران جان و دل باشد فدایش من این شعری که گفتم قطره ای هست ز اقیانوس لطف و مهر هایش ز تهران قطعه شعری از مقدم کنم تقدیم اکنون از برایش

آرزو منزوی در این مقاله سعی شده است که به معرفی فضاهای گذران اوقات فراغت مردم زنجان در گذشته و حال پرداخته شود، و سپس برخی از فضاهای گذران اوقات فراغت که در این شهر وجود دارند و می توان از آنها در تمامی فصول مورد استفاده قرار گیرد معرفی شود. یکی از عرصه‌هایی که زندگی روزمره را بازگو می‌کند و قدرت و مقاومت در زندگی انسان‌ها به نمایش می‌گذارد، عرصه فراغت است. فراغت عرصه‌ای است که اختیار و آزادی انسان‌ها در آن عرصه بیشتر قابل اعمال است. در نتیجه برخلاف زمان کار که انضباط بیشتری را ایجاب می‌کند در فراغت فضای مناسبی برای مقاومت در برابر رویه‌های فرهنگی جا افتاده و برای پدیدآوردن روال‌ها و کردارهای جدید فراهم می شود؛. از این‌رو است که گفته‌اند فراغت می‌تواند فرهنگ ایجاد کند و هویت افراد را آشکار سازد.(رفعت جاه) راه و روشهای استفاده از اوقات فراغت و نوع نگاه هر جامعه به این مقوله فرهنگ یک کشور و اعتقادات مردم آن جامعه را به خوبی نشان می دهد.بنابراین می توان با بررسی نحوه گذران اوقات فراغت در یک جامعه به فرهنگ آن جامعه پی برد میانگین زمانی اوقات فراغت در ايران 90 روز در سال و در جهان80 روز در سال بوده و ميانگين ساعت فراغت در جهان روزانه 5 ساعت و در ايران 23/ 5 ساعت مي باشد. این آمار نشان دهنده این است که ما ایرانیان وقت بیشتری برای فراغت داریم، ولی استفاده درستی از آن نمی‌کنیم. براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385، جمعیت شهر زنجان 349713 نفر است و با توجه به پژوهش انجام گرفته در بررسی فضاهای فراغتی موجود در شهر زنجان توسط گروه شهرسازی دانشگاه آزاد زنجان به این نتیجه رسیده اند که با توجه به نیاز شدید شهر زنجان به فضاهای فراغتی ما با کمبود فضاهای شهری با رویکرد فراغتی و تفریحی مواجه هستیم. بطور مثال سرانه استاندارد فضای سبزو پارکها در اکثر کشورهای دنیا از 25-9 متر مربع است و این شاخص در ایران تقریبا معادل 12 متر مربع است، که با توجه به طرح تفصیلی شهر زنجان هم اکنون سرانه هر شهروند زنجان 3/8 مترمربع است همین موضوع ضرورت و اهمیت توجه به فضاهای گذران اوقات فراغت در شهر زنجان را بخوبی نشان می دهد. فضاهای گذران اوقات فراغت مردم زنجان در گذشته یکی از نقاط گذران اوقات فراغت مردم زنجان در گذشته ،قاراداغ یا سیاه کوه بوده که در جنوب زنجان و آنطرف زنجانرود قرار دارد .دامنه آن یکی از نقاط تفریحی و کوهنوردی زنجانی ها محسوب می شد، جوانان و نوجوانان از این کوه بالا و پایین می رفتند و از هوای مطبوع و مخصوصا" از گیاهان دارویی آن مانند چای کوهی (توکلوجه) و کاکوتی(ککلیک اوتی) می چیدند و جیبشان را با بوی دلنشین کاکوتی و نعنای کوهی پر می کردند. باغ های کنار زنجانرود که از شبنم صبحگاهی و عطر گلهای درختان گلابی و درختان تبریزی که در یک ردیف در دره رودخانه زنجانرود صف کشیده بودند، منظره دلنشینی را برای هر بیننده فراهم می کردند. جاده بیجار که در آن زمان بیشتر به جاده اژدهاتو و «پانبوغلوجا» معروف بود از جمله مناطق سرسبز و تفریحی زنجانی ها محسوب می شد.اژدهاتو یا معجزات با آن چشمه آرتیزین خود ،یکی از نقاط فرهنگساز زنجان بود. مردم زنجان اعتقاد داشتند که حضرت علی به این منطقه آمده و اژدهایی را که مزاحم افراد این روستا بوده با شمشیر خود قطعه قطعه کرده است ؛که اکنون این اژدها به سنگ تبدیل شده و اثر شمشیر حضرت و جای پای دلدل_ اسب معروف حضرت _بر روی اژدهای سنگی باقی مانده است. آنگاه چون هنگام اذان ظهر بوده حضرت علی شمشیر خود را بر زمین زده و چشمه مذکور بوجود آمده است حال این چشمه دو سه روستا را در منطقه سیراب می کند. تنوره یک قداست خاصی هم ای مردم بخصوص زن ها داشت آب از درون چشمه همچنان می‌جوشید و بالا می آمد و زنجانی ها با انداختن سکه ای و یا یک سنجاق قفلی نذر می کردند و به اصطلاح فال می گرفتند و به این طریق که ملاقه ای را وارد آب کرده و سعی می کردند هنگامی که این اشیا متحرک در آب مثل سکه ،دگمه یا سنجاق ها با جوشش آب چشمه بالا می آیند ،یکی را بگیرند ؛که به علت تند بودن حرکت آب خیلی مشکل بود که یکی از این اشیا را وارد ملاقه کنند و از طرفی آب خیلی سرد اجازه نمی داد افراد بتوانند دستشان را زیاد داخل آب بکنند. ولی اگر یکی از این اشیا در ملاقه، گیر می کرد می گفتند نذرش برآورده شده و از روی نوع شی حدس می زدند که حاجت مورد نیت شان چه خواهد بود،مثلا" اگر سکه در ملاقه می افتاد می گفتند فلانی پسر دار خواهد شد و اگر سنجاق قفلی در ملاقه گیر می کرد می گفتند فرزند آینده ،دختر است و همینطور آینده گویی و پیشگویی می کردند و ساعتها تفریح آن جمع همین مساله بود.(شکوهی زنجانی ) در گذشته شهر زنجان کوچه های بن بست فراوان بود .پاتوق بچه های محله همین بن بست ها بوده که زمانی در آن تور والیبال می بستند و زمانی آنرا به زمین فوتبال تبدیل می کردند و غروب ها هم سکوی اطراف خانه انتهایی بن بست محل تجمع بچه های محل بود.جالبترین قسمت خانه های آن زمان بخصوص در بن بست ها به این شکل بود که، دیوار ها خانه تا قسمتهایی که دست بچه های محله به آن می رسید کاهگل بود و بقیه سیمان بود تا نوجوانان محله بتوانند بر روی دیوار نقاشی ها ی بی ربط و یا با ربط خود را بکشند. «اریک سورابا» یا زرد آلوی خشک شده در آب خیسانده شده یکی از خوردنی های معروف مردم زنجان بود که در فصل تابستان وقتی در آن یک تکه یخ می انداختند، جز خوردنی های معروف و بسیار دلچسب بوده و این خوردنی به یکی از تفریحات زنجانی ها نیز تبدیل شده بود. به طوری که دوره گردانی که این خوراکی را بفروش می رساندند یک بازی تمرکز نیز راه می انداختند در ظرف بزرگ مرتفعی با دهانه باریک که داخل آن یک استکان کوچک قرار می دادند و کسی که می خواست این خوراکی را بخرد باید سکه را داخل آن ظرف می انداخت اگر سکه به داخل استکان فرو می رفت یک کاسه زردآلو جایزه می گرفت و در غیر این صورت همان سهم خود را می خورد که ساعتها کودکان و نوجوانان را به تفریح مشغول می کرد وضعیت اوقات فراغت زنجانی‌ها در حال حاضر در یک نگاه کلی شاید بتوان فضاهای فراغتی شهر زنجان را در دو عرصه عمومی و خصوصی به صورت زیر دسته بندی کرد 1-عرصه عمومی الف)داخل شهر(پارکها،فضاهای سبز،خیابان ها،میادین،رستوران ها،کافی شاپها،قهوه خانه ها،بستنی فروشی ها،کافی نت ها،گیم نت ها،سینماها،فرهنگسرا ها و کتابخانه ها،مساجد و پایگاههای بسیج،امامزاده ها و مراکز مذهبی،نمایشگاهها،موزه ها،محوطه ها و آثار تاریخی،ورزشگاهها و زمینهای بازی،بازار ها و پاساژها و...) ب)خارج شهر (باغات خارج از شهر) 2-عرصه خصوصی الف)داخل شهر (فضاهای داخلی محل سکونت) ب)باغات خصوصی این فضاها با اندک تغییراتی در اکثر شهرهای کشورمان وجود دارد حال به معرفی برخی از فضاهای گذران اوقات فراغت فراموش شده در زنجان می پردازیم نمایش خیابانی نمایش‌های آیینی ایرانی از گذشته تاکنون در کوی و برزن پابه‌پای فرهنگ شفاهی مردم کوچه و بازار پیش رفته‌اند تا راه و رسم درست زندگی کردن و نیک زیستن در هزارتوی زندگی متلاطم جامعه امروزی را به انسان بیاموزند. نمایشگران خیابانی فرهنگ را از زبان مردمان فرودستی آموخته‌اند که گر چه همواره از نظر مالی در مضیقه بوده‌اند، اما از لحاظ فرهنگی به اصل و نسب ایرانی - اسلامی خود همواره بی‌نیازترین انسان ها بوده اند. نمایش‌هایی چون " پرده‌خوانی "، "چهل سرود "،" نقالی " ،" حاجی فیروز" " میرنوروزی"، "پهلوان بازی" ،" بقال بازی"، " سیاه ‌بازی" و " تعزیه" تنها تعداد اندکی از خرده نمایش‌های ایرانی هستند. نمایش‌ " پهلوانی" از جمله نمایش‌های ایرانی است که با تکیه بر تکنیک و محتوای خاص، تماشاگران را برگرد حلقه‌ای جادویی مجذوب خود می‌سازند. در نمایش‌های پهلوانی، بازی ساز، رهگذاران و مردم را که در هر مکان و هر زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد جمع می کند و برای دیدن نمایش خود به میدان گاه دعوت می‌کند پهلوان از رشادت و سلحشوری‌های قهرمانان اسطوره‌ای و تاریخی می‌گوید تا بدین طریق فتح بابی شود برای بازی نمایشی و پهلوانی خود که گاه بلند کردن جسمی سنگین و یا مبارزه با حیوانی تنومند و وحشی و یا زورآزمایی با زنجیری آهنین است. پهلوان از ابتدا تا انتهای نمایش وعده انجام کاری خارق‌العاده را می‌دهد و با این شیوه، تماشاگر همواره در جریان دیدن نمایش، در تعلیق مدام نگه داشته می شود.در این گونه نمایش تماشاگر و بازیگر هر دو بطور اتفاقی انتخاب می‌شوند و هیچ برنامه از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد. درگذشته بافت سنتی بازارها سبب می‌شد تا بازیگران نمایش‌های خیابانی برای رفع خستگی ‌از تن رنجور مردم کوچه و بازار به هنرنمایی در این اماکن عمومی بپردازنداما اکنون در میان هیاهوی شهرها و پراکندگی اماکن عمومی، گم شده است.(امرایی) خوشبتانه این هنر اصیل مردم ایران زمین، همچنان در شهر زنجان وجود دارد و استقبال بی نظیری نیز از این هنرمندان به عمل می آید اما متاسفانه نبود یک فضا با اندک امکانات برای این هنرمندان و علاقه مندان مخصوص به آن سبب شده است که این فضای گذران فراغتی در شهر زنجان روز به روز به فراموشی سپرده شود. آیا طراحی و اختصاص دادن یک فضا برای این نمایش های ایرانی کاری بسیار دشوار است؟ توجه به نمایش خیابانی در شرایط کنونی شهر زنجان می توان تاثیر چشم گیری در ارتقا فرهنگ و هنر مردم زنجان داشتهباشد ونیز و از طرفی نسل های آینده را با هنر اصیل ایرانی آشنا می کند، و بین زندگی امروز با زندگی گذشتگان پیوندی ایجاد می کند. گورستان گورستان، كه بسياري آنرا به عنوان خوابگاه مردگان مي شناسند و تعريف مي كنند ،نام دیگر گورستان آرامستان است یعنی فضايی آرامش بخش، براي معرفي حال و هواي روحاني فضا ، كه شايسته تر از گورستان است آرامستان فضايي است كه درجاي جاي آن تكه هايي از فرهنگ هويداست: سنگي به زيبايي تراش خورده و گاه سرودهايي نيز برآن نقش بسته است ؛ در روي مقبره اي ديگر از مرگ و زندگي سخن به ميان آمده است که برگرفته از عمق فرهنگ و مذهب است.يكي از محيط هاي عمومي در شهرها كه در طول ايام سال مراجعين خاص و عام را پذيرامي باشد آرامستان ها ست.از يك طرف مراجعين براي تكريم در گذشتگان خويش در روزهاي خاصي مراجعه مي كنند و از طرف ديگر در روزهاي ملي و يا جهت تفكر و عبرت ، اينگونه مكانها پذيراي افراد مختلفي است . كه به همين دليل در صورت بكارگيري شيوه هاي صحيح توسعه فضايي در آرامستان ها مي توان از حضور مردمي و تعلق خاطر آنها به اين مكان در جهت تقويت جنبه هاي تفريحي، گردشگري و فرهنگي شهر استفاده كرد و عملكردي چندگانه به اين فضا بخشيد.بعنوان مثال : بازتاب فضايي ايجادجنبه هاي تفريحي و گردشگري به ايجاد مكاني براي آرامش و تسكين ماتم زدگان و عزاداران مي انجامد.آرامستان بايد به محلي تبديل شود كه تألمات روحي افرادي ر اكه عزيزان خود را ازدست داده اند ، افزون نكند و غمي بر غمهاي آنان نيفزايد باید اينگونه فضاها را به محيطي جذاب تبديل كرد زیرا امروزه بيشتر مراجعات مردمي به مجموعه هاي آرامستان ها به منظور طلب ثواب و گذران اوقات فراغت انجام میشود بنابراین آرامستان را باید تبديل به فضاي مطلوب كرد اين كار از طريق آموزش و در مراحل بعد نيزتغيير در طراحي فضاهاي داخلي آرامستان ها و تبديل آنها به يك مكان فرهنگي اجتماعي امكان پذير است و مديران شهري بايد تسهيلات لازم را در اين زمينه فراهم كنند و نبايد به عنوان مكاني متروك و رها شده، با آرامستان برخورد شود. نتیجه گیری شهرسازی در عین اینکه قادر است امکانات لازم را برای پیدایش یک زندگی سرشار اجتماعی و انسانی گسترش دهد، می‌تواند به مردگی محیط و ویرانی و تباهی سلول‌های زنده‌ٔ زندگی شهری و اجتماعی بیانجامد، تفاوت فضاهی شهرهای امروزی ما با گذشته، تفاوت مردم امروز و زندگی ایشان با مردمی است که در گذشته زندگی می‌کردند و نیز تفاوت روابط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آنان با گذشتگان است.تنها راه جلوگیری از این روزمرگی و تباهی مردم شهر زنجان ،فراهم آوردن فضاهایی برای بهتر گذراندن اوقات فراغت آنان است این فضاها می توانند با کمترین هزینه در فضاهایی فراغتی موجود شهر زنجان ،ساماندهی و احیا شوند .ما در شهر زنجان فضاهای بالقوه برای فعالیتهای فراغتی داریم ولی متاسفانه این فضاها بالفعل نشده و از آنها استفاده نمی شود در حالی که اگر از این فضاها به نحو احسن استفاده گرددمی تواند تاثیر چشم گیری در رشد فضاهای فراغتی مردم شهر زنجان داشته باشد . نسخه اولی از این مقاله در روزنامه مردم نو زنجان منتشر شده و برای تجدید انتشار به انسان شناسی و فرهنگ ارائه شد. منابع و مآخذ 1- شکوهی زنجانی-محمد-آنایوردی وطنیم زنجان-شهاب زنجان -1382 2- دومازیه ،ژرف،زمان فراغت از دیدگاه تاریخی و جامعه شناسانه ترجمه :آدینه مجله فرهنگ و زندگی شماره-12- 1353 3- سعیدی رضوانی، نوید.شهرداریها و اوقات فراغت شهروندان،وزارت کشور، دفتر برنامه ریزی عمرانی،گروه مطالعات برنامه ریزی شهری،تهران- 1373 4- امرایی مجید- 22 مرداد 1389-تئاتر خیابانی ریشه در فرهنگ هزاران ساله ایران زمین- مندرج در [Hidden Content] 5-مقاله هاي گورستان در شهر از يادرفته اما ضروري ، باغ رضوان اصفهان تجليگاه بهشت و آرامستان بزرگ رويان - ماهنامه شهرداري ها – شماره 43 آذرماه سال 81. 6-رفعت جاه –مریم-1383-جنسیت و اوقات فراغت در عرصه زندگی شهری-فصلنامه انسان شناسی-شماره 4 7-گزارش طرح بازنگری شهر زنجان-مهندسین مشاور آرمانشهر -1386 8-گزارشات سازمان همیاری شهرداری زنجان

استان زنجان از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد پرش به: ناوبری, جستجو برای دیگر کاربردها زنجان (ابهام‌زدایی) را ببینید. استان زنجان کشورایران مرکززنجانمساحت۲۱٬۷۷۳ کیلومتر مربعجمعیت۹۷۰٬۹۴۶ نفرتعداد شهرستان۷تعداد بخش۱۶تعداد شهر۱۸وب‌گاهاستانداری زنجاناستان زنجان یکی از استان‌های ایران است که در شمال غربی کشور ایران قرار گرفته‌است. مرکز این استان شهر زنجان است. استان زنجان دارای ۷ شهرستان است. تعداد آبادی ۱۲۱۰ آبادی است که از این تعداد ۹۷۸ آبادی دارای سکنه و بقیه خالی از سکنه می‌باشد[۱]. فهرست مندرجات [نهفتن] ۱ تقسیمات اداری ۲ طبیعت و جغرافیای طبیعی ۳ مردم ۴ تاریخچه ۵ محصولات کشاورزی استان ۶ صنایع دستی استان ۷ صنایع استان ۸ جستارهای وابسته ۹ منابع ۱۰ پانویس‌ها ۱۱ پیوند به بیرون [ویرایش] تقسیمات اداری استان زنجان دارای ۷ شهرستان ، ۱۶ بخش ، ۴۶ دهستان و ۱۸ شهر است. [ویرایش] طبیعت و جغرافیای طبیعی استان زنجان در شمال غرب فلات مرکزی ایران قرار گرفته ‌است. وسعت استان برابر ۲۲۱۶۴ کیلومتر مربع و۳/۴۱ درصد کل کشور را شامل می‌شود.جمعیّت استان بر اساس آخرین آمار ۹۶۴۵۶۱ نفر و معادل ۵/۱ درصد کل کشور است. رودهای مهم در این استان قزل‌اوزن، زنجان‌رود، ابهر رود (رود کبیر) است. بلندترین نقطه استان در ارتفاعات تخت سلیمان (بیش از ۳۰۰۰ متر) و کمترین در قزل‌اوزن در گیلوان (بیش از ۳۰۰ متر) می‌باشد. آثار تاریخی شامل سلطانیه، بازار زنجان. مجموعه رختشویخانه. مسجد جامع زنجان. مقبره قیدار نبی در شهرستان خدابنده. آرامگاه احمد زهرنوش و امامزاده زیدالکبیر در ابهر است. آب و هوا در زمستان بسیار سرد و در تابستان معتدل می‌باشد. تخت سلیمان در استان زنجان تنوع آب وهوایی این منطقه موجب ایجاد گونه‌های متفاوتی از زندگی جانوری شده‌است.وجود گونه‌های متفاوتی از حیوانات وحشی و پرندگان مهاجر وجانوران آبزی گردشگران بسیاری را در مواقعی که شکار مجاز است به این منطقه جذب می‌کند. از ۲۵ سال پیش ناحیه بزرگی به نام انگوران از طرف سازمان محیط زیست منطقه حفاظت شده اعلام گردیده‌است.به دلیل شرایط کوهستانی این ناحیه و تأثیرات جریانات جوی مرطوب شمال غربی وغربی آب و هوای استان را می‌توان تبیین نمود. آب وهوای کوهستانی بازمستانی بسیار سرد و برفی و تابستانی دلپذیرو . فصول بهار وتابستان بهترین زمان برای گذراندن اوقات فراغت در این استان هستند. میزان بارندگی در بهار وزمستان نسبت به سایر فصول در این استان بیشتر است. پوشش گیاهی استان در مناطق مختلف متغیر بوده ولی در مجموع از جنگلها و چراگاههایی با چشم انداز زیبا تشکیل شده‌است. غارهای استان عبارت‌اند از غار کتله خور و گلجیک و غار خرمنه سر. غار کتله خور که از همه اینها دیدنی تر و بزرگ‌تر است ویکی از پدیده‌های طبیعی بسیار زیبای ایران محسوب می‌شود در ۸۰ کیلومتری جنوب خدابنده قرار گرفته‌است. این غار از سه طبقه تشکیل شده و دارای تونلهای فرعی و استلاکتیتها و استلاکمیتها و ستونهای بسیار در گذرگاههای اصلی است وقندیلهای مخروطی آویزان از سقفها در اثر داشتن ناخالصیها رنگهای متنوع به خود گرفته‌اند و آنها که ترکیبات به همراه نداشته و یا کمتر دارند به صورت بلورهای شیشه‌ای بسیار شفاف مشاهده می‌شوند. یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی در این استان غار کتله خور است. از رودهای مهم استان قزل اوزن است که رودی جوشان وخروشان است و از کوههای کردستان سرچشمه گرفته وپس از توقفی در پشت سد منجیل نهایتا وارد دریای خزر می‌گردد.و از دیگر رودخانه‌ها زنجانرود- ابهررود - سجاس رود و خرا رود را می‌توان نام برد. همچنین چشمه‌های آب معدنی استان عبارت‌اند از چشمه آبگرم وننق - چشمه آبگرم ابدال - چشمه آبگرم گرماب وچشمه آبگرم حلب انگوران. [ویرایش] مردم زبان ترکی آذربایجانی زبان اکثریت اهالی استان زنجان است و همچنین زبان کردی و زبان تاتی و فارسی در برخی مناطق صحبت می‌شود.[۲] بايد اضافه شود که در طبقات مرفه و عيان نشين زبان فارسي در حال جايگزيني با زبان ترکي است. حمدالله مستوفی در کتاب نزهة القلوب که در حدود سال ۷۴۰ هجری قمری نوشته شده مردم زنجان را سنی مذهب معرفی می‌کند. اما در دوران صفویه با حمایت صفویان از مذهب شیعه به تدریج مذهب تشیع رواج یافته‌است. [ویرایش] تاریخچه بنای رختشوی‌خانه زنجان قدمت آن متعلق به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد است. مرکز این استان کهنسال در قبل از اسلام زنکان یا زندیگان و به معنای منسوب به کتاب زند نام داشته‌است که پس از استیلای اعراب بنا به ضرورت تلفظ معرب به زنجان تغییر یافته‌است. این استان از قدیم به سبب قرار کرفتن در حاشیه جاده ابریشم و راه تجاری مسیر هند و چین به اروپا دارای اهمیت خاصی بوده‌است. استان بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۷۶ دارای هفت شهرستان به نامهای زنجان-ابهر-خرمدره-خدابنده-ایجرود-طارم و ماهنشان است. بنای عظیم گنبد سلطانیه که بعد از کلیسای سانتا ماریا دلفیروی فلورانس وایاصوفیه در ترکیه عظیمترین گنبد تاریخی جهان بشمار می‌آید در این استان قرار دارد. همچنین معبد داش کسن باقی مانده از زمان سلسله ساسانیان نیز از آثار تاریخی این استان است. [ویرایش] محصولات کشاورزی استان محصولات عمده کشاورزی استان که اکثرا صادر هم می‌شوند عبارت‌اند از: انجیر - برنج - انگور - زرد آلو - سیب - لوبیا - خیار - پیاز - گردو - فندق و بادام - زیتون - انار وسیر. زیتون و انار و برنج سیر و انجیر از محصولات عمده شهرستان طارم به شمار می‌رود. [ویرایش] صنایع دستی استان ملیله کاری از کارهای دستی بومی زنجان ساخت وسایل نقره‌ای و به ندرت طلائی به صورت ملیله کاری است که در اوایل فقط در زنجان معمول بوده که در زمان رضاخان تعدادی از هنرمندان زنجانی به تهران و اصفهان کوچ کردند و این هنر ظریف را در آن شهر‌ها رواج دادند . چاروق دوزی چاروق دوزی یکی دیگر از هنر‌های دستی است که دستهای ظریف هنرمندان زنجانی در تولیدات آن مهارت ویژه‌ای دارند . این چاروقها مشخصاً زنانه بوده و استفاده از آن جنبه تشریفاتی و تفننی دارد . چاقوسازی چاقو سازی در زنجان که با مهارت خاصی به دست استادان این صنعت ساخته می‌شود با ویژگی‌هایی همچون ظرافت ،تناسب ،تنوغ ،قدرت برش و آبکاری تیغه از شهرت فراوانی بر خوردار است . مسگری فرش و گلیم [ویرایش] صنایع استان استان زنجان به دلیل محدودیت قانونی توسعه ظرفیتهای تولیدی در تهران و مرکز کشور و برخورداری از شبکه‌های زیر بنایی قوی (زمین-منابع آب-خاک- شبکه‌های مواصلاتی- موقعیت راهبردی در منطقه شمالغرب - عبور خطوط انرژی - سرمایه گذاری کلان ملی و ....) از پتانسیل قابل ملاحظه‌ای در جذب سرمایه گذاری بخش صنعت برخوردار است. از صنایع مهم استان به چند نمونه اشاره می‌گردد: ۱- شرکت ایران ترانسفو ۲-پارس سوئیچ ۳-شرکت ملی سرب و روی ایران ۴-شرکت کالسیمین ۵-شرکت مینو ۶-چینی سازی ماهنشان و هیس ۷-فرش سهند ۸-پیش سازان لوازم خانگی ایران ۹-لائی سازی ۱۰-سامان شیمی ۱۱- نخ تایر ۱۲- سیمان خمسه ۱۳- روغن نباتی جهان ۱۴- بلکا شرق و...همچنین شهرستان زنجان از لحاظ تنوع معادن بسیار غنی بوده به طوریکه در حال حاضر بالغ بر ۱۷۰ اندیس وذخایر معدنی قابل بهره برداری ودر دست اکتشاف ویا شناسایی شده در استان وجود دارد که شامل: سرب وروی - براسیت - سیلیس - خاکهای صنعتی آنتی موان - تالک - پرلیک - سولفات منیزیم - آلونیت - منگنز - مس - آهن و سنگهای تزیینی (گرانیت - مرمریت - تراورتن - چینی و مرمر) وسنگهای آهکی و گچ و سنگ لاشه‌است.هم اینک از ز نظر معادن روی این استان بزرگ‌ترین معادن روی خاور میانه را در خود جای داده‌است.