جستجو در تالارهای گفتگو

گياهان زراعي تراريخته گياهان زراعي تراريخته (ترانسژنيك) از جمله محصولات بيوتكنولوژي نوين هستند كه پيش*بيني مي*شود انقلاب عظيمي در كشاورزي به*وجود آورند. بنابراين كشورهاي مختلفي در جهان نسبت به توسعة كشت اين گياهان اقدام نموده**اند گياهان زراعي تراريخته، گياهاني شبيه به همتاي طبيعي خود هستند، با اين تفاوت كه با استفاده از دستكاري ژنتيكي، در يك يا چند صفت ويژه نسبت به نوع طبيعي خود برتري دارند. كشت اين گياهان منافعي را براي توليدكنندگان (كشاورزان) و مصرف*كنندگان در بردارد؛ به*عنوان مثال، علاوه بر اينكه محصول بيشتري عايد توليدكننده مي شود، مواد شيميايي كمتري (آفت كش يا علف كش) نيز مصرف مي شوند. مصرف كننده نيز مواد غذايي ايمن تري را در نتيجة كاهش استفاده از مواد شيميايي در توليد محصولات كشاورزي، مصرف خواهد كرد. تاكنون محصولات تراريخته در گياهان مختلفي در جهان توليد شده*اند كه از آن*جمله مي توان موارد زير را نام برد: سويا، برنج، ذرت، جو، پنبه، سيب*زميني، كلزا، سيب*زميني شيرين، گوجه*فرنگي، كدو، چغندرقند، پاپايا، سيب، انبه، موز، آناناس و نارگيل. نقش گياهان زراعي تراريخته در رفع نياز غذايي بشر گزارش برنامة جهاني غذا در سال 2003 نشان داد كه به تعداد افرادي كه در جهان دچار سوء تغذيه هستند، 25ميليون نفر افزوده شده و از 815ميليون نفر به 840ميليون نفر رسيده است. در چنين شرايطي، نياز به توليد مواد غذايي بيشتر، بيش از پيش احساس مي*شود و بيوتكنولوژي و به*خصوص كشت گياهان زراعي تراريخته مي*تواند از طرق زير در تأمين غذاي ميليون*ها نفر انسان مؤثر باشد: - افزايش محصول گياهان زراعي و در نتيجه توليد غذاي بيشتر در جهان؛ - حفظ تنوع زيستي به*عنوان يك فاكتور مهم در توليد محصول بيشتر؛ - افزايش پايداري محصول در برابر تنش*هاي زنده و غيرزنده؛ - ايجاد منافع اقتصادي و اجتماعي براي جوامع مختلف و در نتيجه، كاهش فقر در كشورهاي در حال توسعه. سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته در جهان در سال 2003 در سال 2003، 7,67ميليون هكتار (167ميليون ايكر) از اراضي كشاورزي جهان به زير كشت گياهان زراعي تراريخته رفت كه 3درصد نسبت به سال 2002 بيشتر شد و به حدود 15درصد از كل اراضي زير كشت دنيا رسيد. اين آمار و ارقام، 3ميليون هكتار سوياي تراريخته*اي را نيز شامل مي*شود كه براي اولين بار در سال 2003 در كشور برزيل مجوز كشت دريافت كرد. نمودار 1 سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته را از سال 1996 تا 2003 نشان مي*دهد. نمودار 1. سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته را از سال 1996 تا 2003 (ميليون هكتار) آمارها نشان مي*دهد كه از سال 1996 كه گياهان تراريخته براي اولين*بار در مقياس وسيع كشت شدند تا سال 2003، سطح زير كشت اين گياهان در جهان مرتباً در حال افزايش بوده است؛ به*طوري*كه سطح زير كشت در سال 2003 تا 40 برابر نسبت به سال 1996، افزايش داشته است و از 7,1ميليون هكتار در سال 1996، به 7,67ميليون هكتار در سال 2003 رسيده است. همچنين، تعداد كشورهاي كشت*كنندة اين گياهان در سال 2003 نسبت به سال 1996، به بيش از دو برابر رسيده است. وضعيت توزيع گياهان زراعي تراريخته در كشورهاي صنعتي و در حال توسعه سهم كشورهاي در حال توسعه از كشت گياهان زراعي تراريخته در سال 2003 نسبت به سال*هاي قبل از آن بيشتر شده است؛ به*طوري كه از 14درصد در سال 1997 به 30درصد در سال 2003 رسيده است (جدول1). يعني يعني در سال 2003، تقريباً يك*سوم (4,20ميليون هكتار) از كل سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته در جهان (7,67ميليون هكتار) مربوط به كشورهاي در حال توسعه شده است (نمودار 2). افزايش سهم كشورهاي در حال توسعه در اين رابطه، تا حدي به كشت سوياي تراريخته براي اولين بار در برزيل و همچنين افزايش سطح زير كشت اين گونه گياهان در چين،* آرژانتين، آفريقاي جنوبي و هند مربوط است. نمودار 2. كل سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته در كشورهاي صنعتي و در حال توسعه (ميليون هكتار) ميزان افزايش سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته در سال*هاي 2002 تا 2003 در كشورهاي در حال توسعه (4,4 ميليون هكتار) و صنعتي (6,4 ميليون هكتار) تقريباً با هم برابر بود (جدول1)؛ اما درصد رشد در كشورهاي در حال توسعه (28درصد) بيش از دو برابر كشورهاي صنعتي (11درصد) بود. توزيع گياهان زراعي تراريخته بر اساس كشور در سال 2003، شش كشور عمدة توليدكنندة محصولات تراريخته (آمريكا، آرژانتين، كانادا، برزيل، چين و آفريقاي جنوبي)، 99درصد از سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته را به خود اختصاص داده*اند. جدول 2 سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته را در كشورهاي مختلف در سال*هاي 1996 تا 2003 نشان مي*دهد. ملاحظه مي*شود كه از اين شش كشور پيشرو در زمينه كشت گياهان زراعي تراريخته، چهار كشور در حال توسعه و دو كشور جزء كشورهاي صنعتي هستند (نمودار 3). در اين كشورها، آمريكا با 8,42ميليون هكتار (63درصد) سطح زير كشت، مقام اول را دارد و پس از آن، به*ترتيب آرژانتين با 9,13ميليون هكتار (21درصد)، كانادا با 4,4ميليون هكتار (6درصد)، برزيل با 3ميليون هكتار (4درصد)، چين با 8,2ميليون هكتار (4درصد) و آفريقاي جنوبي با 4,0 ميليون هكتار (1درصد) در رده*هاي دوم تا ششم قرار دارند.از اين شش كشور، چين و آفريقاي جنوبي با نرخ رشد 33درصد، بالاترين نرخ رشد سالانه را به*خود اختصاص داده*اند. چين در سال 2003، سطح زير كشت پنبة Bt خود را تا 8,2ميليون هكتار افزايش داد كه اين مقدار برابر 58درصد از سطح زير كشت پنبه اين كشور در سال 2003 (8,4ميليون هكتار) است. آفريقاي جنوبي نيز در سال 2003، سطح زير كشت گياهان زراعي تراريختة خود را كه شامل ذرت، سويا و پنبة تراريخته بود، افزايش داد و به 4,0ميليون هكتار رساند كه در مورد ذرت سفيد، ميزان رشد سالانه بيشتر از بقيه محصولات بود؛* به*طوري*كه سطح زير كشت اين گياه در اين كشور از 6هزار هكتار در سال 2003 به 84هزار هكتار در سال 2003 افزايش يافت. سطح زير كشت گياهان تراريخته در كانادا نيز با يك ميليون هكتار افزايش (26 درصد) در سال 2003 نسبت به سال قبل به 4,4ميليون هكتار رسيد. اين يك ميليون هكتار افزايش، مربوط به كشت سه گياه تراريختة كلزا، ذرت و سويا بوده است. در آرژانتين، به*رغم مشكلات اقتصادي، سطح زير كشت گياهان تراريخته در سال 2003، حدود 3درصد رشد داشته است كه در مورد ذرت Bt، افزايش ميزان سطح زير كشت بيشتر از ساير محصولات بوده *است. نمودار3. كل سطح زير كشت گياهان زراعي تراريخته در سال*هاي 1996 تا 2003 در شش كشور پيشرو (ميليون هكتار)