جستجو در تالارهای گفتگو

بررسی تجربه خصوصی سازی خطوط اتوبوس و brt در برخی شهرهای جهان مقدمه: چند سالی است که از راه اندازی سامانه تندرو (brt) در تهران می‌گذرد. راه اندازی این خطوط پاسخی است به نیاز شهروندان به ارائه خدمات حمل و نقلی سریع و بهتر. در این نوشتار به کنکاشی در تجارب دنیا در زمینه خصوصی‌سازی brt می پردازیم. همواره ارتقاء بهره‌وری سیستم یکی از اهداف اصلی مدیران می‌باشد و خصوصی‌سازی یکی از بهترین روش‌های افزایش بهره‌وری بشمار می‌رود. بهره‌وری را می‌توان به اثربخشی (به معنای میزان دستیابی به هدف) و کارایی (میزان استفاده مطلوب از منابع موجود) تفکیک نمود. بخش خصوصی در بازار رقابتی همراه نسبت به استفاده بهینه از منابع در اختیارش حساس بوده و به بهترین وجه ممکن از آن استفاده می‌کند تا با فعالیت با حداقل هزینه در این بازار بتواند حداکثر سود ممکن را بدست آورد. اما وجود این بازار رقابتی تضمینی بر اثربخش بودن فعالیت‌های بخش خصوصی بشمار نمی‌رود، اینجاست که تعریف چگونگی حضور بخش خصوصی در بازار و نظارت قوی بر عملکرد آن می‌تواند منجر به ایجاد رقابت سازنده شده و باعث اثربخشی بیشتر سیستم می گردد. نگاهی به تجارب سایر کشورها: يكي از اولين اقدامات گسترده­ و راديكال دولتي براي خصوصي­ سازي ناوگان اتوبوس­راني در انگلستان و در سال 1985 ميلادي صورت پذيرفت. در اين سال بسياري از بخش­هاي دولتي در حوزه­ هاي مختلف اعم از صنعتي و خدماتي به بخش­هاي خصوصي واگذار شد و بسياري از يارانه­ ها قطع گرديد. در اثر انجام فرآيند خصوصي­ سازي، هزينه­ هاي عملياتي كاهش يافت و نرخ بروز نوآوري­ها در صنايع رو به رشد نهاد. در حوزه­ ي اتوبوس­راني نيز، دو شركت بزرگ دولتي در ظرف مدت چند سال به هفتاد شركت كوچك در سطح كشور انگلستان تبديل شد. اين اقدام بنيادي در سال­هاي اول با مشكلاتي نيز مواجه شد كه اهم آنها عدم يكپارچگي شبكه و كاهش كيفيت خدمات است؛ اين موارد با گذشت زمان و مديريت پويا رو به كاهش نهاد. لازمه یک خصوصی‌سازی موفق وجود بسترهای مناسب اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همراه با ثبات در تصمیمات مدیریتی است. در سال 1992 ميلادي، مديريت شهري شهر آتن بدون توجه به این مهم، اصلاحات قابل توجهي را در نظام مديريتي-اقتصادي ناوگان اتوبوس­راني اين شهر ايجاد نمودند. در اين طرح تنها شركت اتوبوس­راني شهر كه يك شركت دولتي بود به هشت شركت كوچك با مالكيت دولتي-خصوصي تحت نظارت سازمان مركزي تقسيم شد و اتوبوس­ها به رانندگان واگذار گرديد و رانندگان مالك اتوبوس‌ها شدند. اما اين طرح نيمه تمام ماند زيرا در سال بعد يعني سال 1993 ميلادي با تغيير مديريتي نظام حاكميتي شهر، همه‌ي اتوبوس‌ها به بخش دولتي بازگردانيده شد.