جستجو در تالارهای گفتگو

حريق و راههاي كنترل آن آتش عبارت از يك سري عمليات شيميايي و اكسيداسيون سريع حرارت زاي مواد قابل اشتعال است وقوع هر آتش نياز به زمينه هاي فيزيكي و شيميايي محل وقوع دارد. براي ايجاد يك آتش سوزي بايد سه عامل حرارت ، ماده قابل سوخت و اكسيژن كافي در محل حضور داشته باشند تا يك مثلث كامل تشكيل دهند . حريق با كامل شدن مثلث حريق بوجود مي آيد. علل و شرايط بروز حريق مهمترين عوامل عبارتند از : 1- آتش گيري مستقيم مانند نزديك نمودن شعله به مواد سوختني 2- افزايش تدريجي دما: افزايش دما در يك توده زغال سنگ يا مواد آلي يا حيواني كه به تدريج دماي آنها در اثر فشار و فعل و انفعالات بالا رفته و شروع به سوختن مي كند. 3- واكنشهاي شيميايي : واكنشهايي نظير تركيب آب و اسيد ، پتاسيم و آب ، فسفر با اكسيژن هوا و .....مي تواند عامل شروع حريق باشد. 4- اصطكاك : مالش بين دو جسم آتش گير مانند دو قطعه چوب خشك و ..... دسته بندي انواع حريق براي سهولت در پيشگيري و كنترل آتش سوزي ، حريق ها را برحسب ماهيت مواد سوختني به دسته هاي مختلفي تقسيم بندي مي كنند. 1- طبقه A : مواد جامد و خشك كه خاكستر به جا مي گذارند مانند چوب و كاغذ و پلاستيك و ..... 2- طبقه B : مواد نفتي و مايعات قابل اشتعال 3- طبقه C : گازها و مايعات يا مخلوطي از آن ها ، گاز مايع و گاز شوي 4- طبقه D : ناشي از فلزات كه سريعاً اكسيد مي شوند مانند منيزيوم ، پتاسيم و ..... 5- طبقه E : شامل حريق هاي الكتريكي روشهاي عمومي اطفاء حريق اصولا اگر بتوان يكي از اضلاع هرم حريق ( حرارت ، اكسيژن ، ماده سوختني ) را كنترل و محدود نموده يا قطع كرد، حريق مهار مي شود: الف) سردكردن كه اين عمل عمدتاً بوسيله آب انجام مي گيرد. اين روش براي حريق هاي دسته A مناسب ميباشد. ب) خفه كردن كه پوشاندن روي آتش با موادي است كه مانع رسيدن اكسيژن به محوطه آتش گردد. ج) حذف ماده سوختني : اين روش در ابتداي بروز حريق امكانپذير بوده و با قطع جريان ، جابه جا كردن مواد وجدا كردن منابعي كه تاكنون حريق به آنها نرسيده ميباشد. مواد خاموش كننده آتش : الف- مواد سرد كننده ( آب ، گاز co2 ) ب- مواد خفه كننده ( كف ,co2 خاك ، ماسه و شن ) ج- مواد رقيق كننده هوا(N2 و2 co ) آب استفاده از آب براي كنترل حريق يكي از ساده ترين و در عين حال موثر ترين روشي است كه تمام افراد با آن آشنا هستند همان اندازه كه استفاده از آب مي تواند در خاموش كردن آتش مفيد باشد به همان اندازه هم مي تواند در استفاده نابه جا ايجاد مخاطره و گسترش حريق يا خسارت نمايد . در آتش سوزي هايي كه از خود خاكستر بر جا مي گذارند (گروه A ) ماده اوليه براي اطفاءآب مي باشد . كف آتش نشاني : كف بصورت محلول تهيه مي گردد كف در هنگام استفاده ، با گسترش فراواني كه دارد مي تواند روي حريق را پوشانده و مانع رسيدن اكسيژن و صعود گازهاي ناشي از حريق گردد در حريق نوع B مي توانيم از كف آتش نشاني استفاده كينم كه باعث خفه كردن حريق مي شود. گاز دي اكسيد كربن CO2 : دي اكسيد كربن گازي است غيرقابل احتراق ، بي بو ، غير سمي و سنگين تر از هوا وعلاوه بر آن حاوي الكتريسته نيز نمي باشد . مكانيسم آن هنگام حريق به سه صورت است : اول خفه كردن آتش با تشكيل يك لايه سنگين مقاوم در مقابل عبور هوا ، دوم رقيق كردن اكسيژن هوا در اطراف محوطه حريق و سوم سرد كرد ن آتش . از ديگر خصوصيات گاز CO2 اين است كه باعث خسارت به مواد موجود در محيط حريق نمي شود . CO2 براي حريق هاي الكتريكي بسيار مناسب است زيرا به دليل عدم هدايت برق و عدم وجود مواد باقي مانده باعث اتصال يا خرابي در سيستمهاي حساس نمي گردد. براي خاموش نمودن آتش ، تراكم CO2 در هوا متناسب با ماده در حال اشتعال است . پودرهاي خاموش كننده : استفاده از پودر برخي از مواد شيميائي كه معمولاً داراي بنيان كربنات ، سولفات يا فسفات مي باشند ، يكي از راههاي متداول و ساده خاموش كردن آتش از طريق خفه كردن آن است اين تركيبات به راحتي جهت اطفاء انواع حريق هاي A,B,C بكار مي روند ، به همين دليل در استفاده هاي عمومي معمولا اين تركيب خاموش كننده توصيه مي گردد. به اين تركيبات پودر شيميايي گفته مي شود . نام ذكر شده نبايد با پودر خشك اشتباه گرفته شود زيرا پودر خشك داراي تركيبات متفاوت و استفاده از آن براي اطفاء حريق فلزات ميباشد. پودرهاي شيميايي تحت فشار ازت يا CO2 در سطح قاعده حريق بصورت جارويي پاشيده شده و در صورتي كه فرد آموزش كافي ديده باشد به راحتي آتش را خاموش مي كند. پودر خشك : اين پودر براي خاموش كردن حريق فلزات قابل اشتعال مانند سديم ، پتاسيم ، منيزيوم و مانند آن بكار مي رود . تجهيزات خاموش كننده : براساس شيوه اطفاءحريق ، گسترش حريق و نوع حريق تجهيزات متنوعي وجود دارد انواع اين تجهيزات شامل دو گروه عمده مي باشند . الف – تجهيزات متحرك ب- تجهيزات ثابت تجهيزات متحرك : 1- وسايل ساده مانند شن ، سطل آب ، پتوي خيس و ....... 2- خاموش كننده هاي دستي با حداكثر ظرفيت 14 كيلوگرم يا 14 ليتر خاموش كننده در انواع مختلف 3- خاموش كننده چرخدار ( تا ظرفيت 90 كيلوگرم ) 4- خاموش كننده هاي بزرگ خودرويي تجهيزات ثابت : 1-جعبه اطفاء حريق ( شلنگ با آب تحت فشار ) 2- شبكه ثابت خاموش كننده مبتني بر آب ، CO2 ، پودر 3- شيرهاي برداشت آب آتش نشاني خاموش كننده هاي دستي : فراگير ترين وسيله خاموش كننده شامل اين دسته مي باشد و اين دستگاههاي ساده و ارزان و در دسترس مي باشند ، نياز به آموزش پيچيده ندارند و در اطفاء حريق هاي كوچك يا شروع حريقهاي بزرگ كاملاً مناسب هستند . تمام خاموش كننده هاي دستي به طور قرار دادي بايد داراي مشخصاتي باشند تا تشخيص و استفاده از آنها براي افراد به راحتي صورت گرفته و در كوتاه ترين زمان ممكن آتش سوزي مهار گردد. ظرفيت خاموش كننده : حداكثر ظرفيت ماده خاموش كننده در نوع دستي 14 كيلوگرم يا 14 ليتر است بطوريكه يك نفر به راحتي قادر به حمل و استفاده از آن باشد . خاموش كننده هاي دستي به طبقات زير تقسيم مي شوند : الف – خاموش كننده هاي محتوي آب ب- خاموش كننده هاي محتوي كف ج –خاموش كنننده هاي محتوي پودر شيميايي د- خاموش كننده هاي محتوي گاز CO2