لرزانک یک سوزن بسیار باریک منفرد است که برای کنترل کیفیت در مقیاس نانو بهکار میرود، اما محققان برای افزایش سرعت این فرایند بهدنبال تولید آرایهای از این سوزنها یا آرایه لرزانکها هستند که میتوانند بهصورت همزمان عمل کنند. این آرایه میتواند علاوه بر شناسایی نواقص روی میکروتراشهها، از طریق بهبود کیفیت لنز دوربین تلفنهای همراه، در صنعت اُپتیک نیز بهکار رود.
به گزارش سرویس علم و فن آوری پایگاه اطلاع رسانی صبا به نقل از نانو، محققان از روبشگرهای پیمایشی مجاورتی ("Scanning Proximity Probes") یا SPP برای آنالیز کیفیت ابزارهای الکترونیکی از طریق روبش سطح قطعات آنها در مقیاس اتمی استفاده میکنند. در حال حاضر از تکروبشگرها استفاده میشود و در نتیجه سرعت آنالیز بسیار پایین است. هر روبشگر از یک لرزانکِ ساخته شده از یک سوزن سیلیکونی به عرض تنها چند میکرومتر تشکیل میشود. این لرزانک زمانی که روی یک سطح حرکت میکند، ارتعاش میکند. این ارتعاشات به سیگنالها الکتریکی تبدیل میشوند که توسط یک رایانه تفسیر شده و در نهایت تصاویر سهبعدی از سطح تولید میشود.
حال گروهی از محققان از کشورهای آلمان، لهستان، سوئد، انگلیس، اسلواکی، بلغارستان، سوئد و فرانسه در یک پروژه مشترک بهنام PRONANO که هزینه آن توسط اتحادیه اروپا تأمین شده است، گرد هم آمدهاند تا بتوانند سرعت روبش را افزایش داده و سطوح بزرگتری را آنالیز نمایند. آنها در حال تولید آرایهای از لرزانکها هستند که میتوانند بهصورت موازی عمل کنند؛ چنین آرایههایی تأثیر مهمی بر سنتز و آنالیز نانوساختارها خواهند داشت.
از لرزانکها نه تنها در آنالیز سطح، بلکه در نانولیتوگرافی، کنترل ابعاد بحرانی و ذخیره اطلاعات نیز میتوان بهره برد. همچنین آرایه لرزانکی PRONANO میتواند برای صنعت اُپتیک نیز مفید باشد. با استفاده از این لرزانکها امکان شناسایی نواقص روی سطح لنزهای خاص با سرعت ده برابر بالاتر از فناوریهای امروزی به وجود میآید که این امر سرعت تولید در این صنعت را افزایش میدهد.
اگر این لرزانکها به بازار راه یابند، میتوانند موجب افزایش عملکرد و کاهش قیمت رایانهها و تلفنهای همراه شده و کنترل کیفیت لنزهای دوربین تلفنهای همراه را بهبود بخشند. بهعلاوه، اگر محصولات دارای عیب زودتر شناسایی شده و از خط تولید خارج شوند، میتوان گفت که این لرزانکها برای محیط زیست نیز مفید هستند. البته این امر بهعنوان مثال به فرایند تولید آرایه لرزانکی بستگی دارد.