جستجو در تالارهای گفتگو

وسایل مورد نیاز آموزش سرمه دوزی (بسته آموزشی گلستان: قابل فروش در فروشگاه ترمه اصفهان و یا فرستادن به شهر شما) انواع سرمه شامل: سرمه ساده (جهت دور دوزی) سرمه تراش (جهت تو دوزی) مروارید بندی دوک نخ موج یا ممتاز و سوزن سرمه و مروارید ترمه چاپ زده (واسمه شده) کارگاه یا چارچوب (ساده یا سنتی) مراحل دوخت سرمه دوزی: ۱٫ رو دوزی ۲٫ دور دوزی ۳٫ تو دوزی ۴٫ زیور دوزی ۱٫ رو دوزی: در این مرحله روی طرح اصلی یعنی آن چه به عنوان طرح چاپ شده روی ترمه است را(همان نقش های سفید رنگ) با نخ کوک می دوزیم تا زیر کار محکم شود و چاپ به مرور اگر کم رنگ شد مشکلی ایجاد نشود و با این کار چاپ ماندگار و قابل دوختن در دراز مدت شود. ۲٫ دور دوزی: روی طرح دور دوزی شده را مطابق تصویر ۴و ۵ با سرمه هایی از قبل چیده شده به حالت مارپیچ می دوزیم، لازم به ذکر است که دوخت دور دوزی ممکن است به حالت زنار (صاف صاف) هم دوخته شود که به آن دوخت سنتی می گوییم. ۳٫ تودوزی: که خود شامل الف- پردوزی ب-توپردوزی ج-مروارید دوزی که به خود مروارید دوزی هم به نوعی هم شامل توپردوزی می شود. الف. پردوزی: در این مرحله بین خطوط نقش، به جز گل و برگ را با همان حالت اریب دوردوزی و یا صاف دوزی (با سرمه تراش )می دوزیم. در این مرحله معمولا دوخت بدون برجستگی و بی پنبه دوخته می شود. ب. توپردوزی: دوخت در این مرحله با پنبه یا پیله به صورت برجسته دوخته می شود مطابق تصویر پنبه را گلوله کرده و روی آن را با نخ کوک بست می زنیم سپس این بار سرمه تراش (سرمه تو دوزی) را با اندازه قطر دوختگاه مورد نظر چیده و روی پنبه، کنار هم پر می کنیم که این مرحله بیشتر جهت توپر دوزی گل ها و برگ ها استفاده می شود (تصویر ۷) و برای توپر دوزی وسط گل ها بیشتر از مروارید مانند دستور بالا دوخته می شود. دوخت ها در این مرحله معمولا برای برگ ها جناقی یا ساده است. ۴٫ زیور دوزی: که همان دوخت تزیینی است، که خود شامل دوخت های زرک دوزی، جنق دوزی، جرقه دوزی، جودانه، چشم خروسی و چند نوع دوخت دیگر سلیقه ای می باشد که مراحل دوخت زرک دوزی در تصویر زیر سمت راست، مراحل دوخت جرقه دوزی در تصویر زیر و چشم خروسی در تصویر زیر سمت چپ نشان داده شده است.

پارچه ترمه به پارچه ظريف و لطيفي اطلاق ميشود كه از دو سري نخ تار وپود که با دست بافت بافته شده باشد به نحوي كه پود در پشت پارچه به صورت آزاد و تراكم پودي آن زياد باشد .جنس آن از كرك و پشم يا ابريشم با طرحهاي اصيل و سنتي ايران است . تاريخچه ترمه شروع ترمه بافي در ايران به اوايل دوره صفويه مي رسد هر چند برخي را عقيده بر آنست كه زادگاه اصلي ترمه قلب آسياي مركزي و ارتفاعات كشمير است عده اي نيز بر اين باورند كه ترمه بافي در ابتدا درايران آغاز گرديد و سپس به كشمير راه يافته است .آنچه در خصوص اين پارچه بسيار ظريف ميتوان گفت اين است كه ذوق و سليقه و ابتكار ايرانيان در ظرافت بافت ،جنس و طرحهاي خيال انگيز آن در جهان كم نظير ميباشد .اين هنر در دوره شاه عباس صفوي به اوج شكوفايي و تكامل خود دست يافت ، كه شهره جهان گشت و به يكي از محصولات صادراتي ايران مبدل شد . ایرانیان از همان آغاز تاریخ خود با ذوق واستعدادی سرشار به آفریدن آثار هنری زیبا پرداخته و به همین جهت شهرت جهانی یافتهاند.در میان هنرهای ایران بافندگی از زمانهای بسیار قدیم مقام مخصوصی داشته است وبافته های ایران از دوره های پیش از اسلام در جهان باستان معروفیت خاصی در پیشملتهای دیگر داشته است به طوریکه در شرق و غرب علاوه بر خرید و فروش آنها موردتقلید و اقتباس قرار می گرفته اند . بسیاری از مردم به خصوص زنان در بافتن وگلدوزی و هنرهای مربوطه تعلیم می دیدند و همیشه در میان زن ها و دوشیزگان رقابت دربه وجود آوردن کارهای بهتر و نقشه ها و طرح های جالب تر و زیباتر وجود داشت و اینامر سبب استقامت و حوصله ای که برای بافتن ترمه و سلسله دوزی لازم است در تخیلآدمی نمی گنجد.برای مثال برای بافتن یک طاقه شال نفیس سه یا چهار دختر بافنده پنجسال کار می کردند. پژوهندگان و اساتید هنر در سراسر جهان همواره علاقه فراوانی بههنرها و صنایع سنتی ایران نشان داده اند و در حالیکه گزارشهای مفصلی از هنرهایمختلف ایران برجاست موجب شگفتی است که درباره هنر بافت و رنگرزی ترمه که شاید ظریفترین و زیبا ترینحاصل فرهنگ و سنت ایرانباشد کمتر چیزی نوشته شده است. شالهای پشمی ایران و هند که به آنها نام شال کشمیر (ترمه) اطلاق گردیده به احتمال قویزیباترین پارچه هائی هستند که به دست انسان بافته شده اند. واژه ترمه به کسر"ت"و سکون "ر"و کسر "م" لغتی است هندی و به معنیدرخت سروی است که نوک آن خمیده شده باشد.علل وجودی سرو شکسته را در نقوش ترمه بعضیخضوع و خشوع در مقابل عظمت الهی و آفرینش هستی می دانند. عده ای دیگر سرو را بهجای ایران و شکستگی آن درمقابل اعراب بعد از جنگ (ایران و اعراب) می دانند. ترمهکه به روایتی از ایران به کشمیر راه برده است و به روایتی دیگر در کشمیر تولد وتکوین یافته و در ایران نیز ریشه دوانیده عمری تقریبا چهارصد ساله دارد و ازپیشینه آن تا قبل از سال نهصد هجری قمری اطلاع چندانی در دست نیست. ایرانیان معمولاخواستگاه شال را کشمیر می دانند زیرا شالهای کشمیر به سبب مرغوبیت بسیار بر بازارایران غلبه داشته است اما شواهد فراوانی در دست است که این هنر اولین بار توسطشاهزاده ای ایرانی که به عنوان گروگان در دربار تیمورلنگ به سر می برد، به کشمیربرده شد و با بافندگانی که زین العابدین شهریار فرهنگ پرور سده نهم هجری آنان رااز ایران برد در کشمیر رواج یافت. در تاریخ کشمیر نوشته اند که منسوجات پشمی اصلبیگانه درند و برازنده شاهانند و اینک کشمیری ها آنرا می بافند. این هنر در کشمیر رواج به تکامل رسیده و پس ازبازگشت دوباره به ایران ،تدریجا مردم یزد و پاره ای از سکنه شهر کرمان نیز به اینهنر آشنائی یافتند و موجب بالندگی و رشد آن شدند. به گونه ای که حتی بر ترمه بافانکشمیری نیز تاثیر گذاشتند . بسیاری از محققان صراحتا اظهارنظر کرده اند کهشیوه های تولید ترمه های کشمیر و نحوه رنگ آمیزی و حتی نقوش مورد استفاده ترمه بافان کشمیری به شدت متاثر از هنر پارچه بافی ایرانیان عصر صفویه بوده است و تنهامزیتی که ترمه های کشمیر برتولیدات صنعتگران ایرانی داشته و باعث مرغوبیت آنهابوده است ، مواد اولیه است،زیرا مواد اولیه ترمه اصیل از پشم و کرک نازک ریس نوعی بزکوهی که در ارتفاعات سه هزار متری هیمالیا می زیسته تامین می شده و چون در آندوران ایرانیان به سهولت قادر به شکار و نتیجتا استفاده از پشم و کرک آن نبودهاند، اجبارا از پشم بهره گرفته اند. ترمهبافی به شکل سنتی آن هم اکنون در هوتک کرمان و در یزد و نیز در کارگاه های اداره کل هنرهای سنتی وابسته به سازمان حفظ میراث فرهنگی صورت می گیرد