تخمین کارایی مصرف فسفر در گیاه(PUE)
کارایی مصرف عناصر در گیاهان زراعی به چند شکل در منابع تعریف شده است که در یک تعریف ساده می توان گفت کارایی، نسبت خروجی(عملکرد اقتصادی) به ورودی(کودها) را برای یک فرایند یا سیستم پیچیده را نشان میدهد که در اینجا کارایی مصرف فسفر با استفاده از روشهای زیر محاسبه شده است(کامکار و همکاران، 1390):
1. کارایی زراعی
کارایی زراعی به صورت تولید اقتصادی به دست آمده در واحد عنصر غذایی به کار رفته تعریف می شود و به صورت زیر قابل محاسبه است:
AE(kgkg-1)= (Gf - Gu) / Pa
Gf = عمکرد دانه در کرت کود دادهشده(کیلوگرم)، Gu = عمکرد دانه در کرت کود داده نشده(کیلوگرم)، Pa = مقدار فسفر مصرف شده
2. کارایی فیزیولوژیکی
کارایی زراعی به صورت تولید بیولوژیکی به دست آمده در واحد جذب عنصر غذایی تعریف میشود و به صورت زیر محاسبه شد:
PE(kgkg-1) = (BYf- BYu) / (Pf - Pu)
BYf = عمکرد بیولوژیک(دانه+کاه و کلش) در کرت کود داده شده(کیلوگرم)، BYu = عمکرد بیولوژیک(دانه+کاه و کلش) در کرت کود داده نشده(کیلوگرم)، Pf = جذب فسفر(دانه+کاه و کلش) در کرت کود داده شده(کیلوگرم)، Pu = جذب فسفر(دانه+کاه و کلش) در کرت کود داده شده(کیلوگرم)
3. کارایی فیزیولوژیک زراعی
کارایی زراعی به صورت تولید اقتصادی به دست آمده در واحد جذب عنصر غذایی تعریف میشود و به صورت زیر محاسبه شد:
APE(kgkg-1) = (Gf - Gu) / (Pf - Pu)
Gf = عمکرد دانه در کرت کود داده شده(کیلوگرم)، Gu = عمکرد دانه در کرت کود داده نشده(کیلوگرم)، Pf = جذب فسفر(دانه+کاه و کلش) در کرت کود داده شده(کیلوگرم)، Pu = جذب فسفر(دانه+کاه و کلش) در کرت کود داده شده(کیلوگرم)
4. کارایی بازیافت ظاهری
کارایی بازیافت ظاهری به صورت مقدار عنصر غذایی جذب شده به ازای هر واحد از عنصر غذایی بکار رفته تعریف میشود و به صورت زیر محاسبه شد:
ARE(درصد) = [(Pf- Pu) / Pa ]×100
Pf = جذب فسفر(دانه+کاه و کلش) در کرت کود داده شده(کیلوگرم)، Pu = جذب فسفر(دانه+کاه و کلش) در کرت کود داده شده(کیلوگرم)، Pa = مقدار فسفر مصرف شده
5. کارایی استفاده
کارایی استفاده از عنصر غذایی از حاصلضرب کارایی فیزیولوژیکی و کارایی بازیافت ظاهری بدست می آید و به به صورت زیر محاسبه شد:
UE(kgkg-1) = PE (کارایی فیزیولوژیکی) × ARE (کارایی بازیافت ظاهری)
منبع:
کامکار، ب.، صفاهانی لنگرودی، ع.، و محمدی، ر. (ترجمه) (1390). کاربرد مواد معدنی در تغذیه گیاهان زراعی. جهاد دانشگاهی مشهد. 500 ص