کیوی میوه درخت تاک چوبی و بزرگی از رده Actinidia ( رسته Ericales ، خانواده Actinidiaceae ) است که در آب و هوای معتدل رشد می کند. دربازار جهانی آنرا kiwifruitمی گویند اما در شمال آمریکا معمولاً آنرا کیوی می نامند. متداول ترین نوع کیوی ( Actinidia deliciosa) تقریباً به اندازه تخم مرغ است ( حدوداً به طول 6 سانتیمتــر و 5/5 تا 4/5 سانتیمتر محیط) و کاملاً گرد نمی باشد. دارای پوستی کرکدار به رنگ قهوه ای کمرنگ است که معمولاً مصرف نمی شود. گوشت داخل آن سبز روشن و دارای ردیفهایی از دانه های خوراکی کوچک وسیاه است. بافت این میوه نرم و طعم آن گاهی اوقات مثل ترکیبی از توت فرنگی ، موز و آناناس می باشد.نام این میوه را از روی کرکهای روی پوست آن که کاملاً شبیه پرهای پرنده ای در نیوزیلند به همین نام است گرفته اند.
طبقه بندی
94 گونه ازکیوی به ثبت رسیده است که از بین آنها موارد زیر را برای میوه آن کشت می کنند:
● Actinidia deliciosaکه سابقاً Actinidia chinensis نامیده می شد و بیشترین نوع تجاری محسوب می شود.
● Actinidia chinensisکه شباهت بسیار زیادی به Actinidia deliciosaدارد اما گوشت آن به رنگ سبز ، زرد و حتی قرمز- زرد می باشد.
● Actinidia arguta, kokuwa, tara vineیا کیوی با دوام که کوچکتر است ( 15 –10گرم) و دارای گوشتی و پوستی سبز وخوراکی و مقاوم تر از A.deliciosa می باشد.
●کیوی مقاوم Actinidia cordifolia که مشابه A.argutaاست.
●کیوی مقاوم Actinidia purpurea که همانند A.arguta اما دارای گوشتی قرمز است.
● Actinidia kolomikta, kolomikta, arctic beautyیا کیوی شمالی که میوه هایی بسیار کوچک ( 8 گرم یاکمتر) تولید می کند و مقاوم ترین گونه محسوب می گردد ( تاحدود 40- درجه سانتیگراد).
● Actinidia polygama, silver vineدارای میوه هایی ریز است.
پرورش دهندگان ، با پیوند گونه های قبلی گونه های پیوندی را بوجود آورده اند.