جستجو در تالارهای گفتگو

«بخواب دیگه، دیروقته»، «بیا عقب تر، چشمات ضعیف می شه»، «تو مشقاتو نوشتی داری کارتون می بینی؟» این جملات را در خیلی از خانه ها می شنوید. بچه ها عاشق تلویزیون هستند. بعضی از آن ها را هیچوقت نمی توان از جعبه جادویی جدا کرد. مخصوصا حالا که فصل درس و مدرسه است، علاقه بچه ها به تلویزیون و جدا ماندن از درس، خیلی از پدر و مادرها را نگران می کند. این که تلویزیون چه تاثیری بر بچه ها دارد و اصلا این که مفید است با مضر، موضوع بحث انگیزی است. تلویزیون باید به جا و درست برای بچه ها استفاده شود. با کمک این مطلب می توانید علاقه بچه ها آنها به تلویزیون را مدیریت کنید. بیشتر کودکان مدت ها قبل از ورود به مدرسه،با جعبه جادویی آشنا می شوند. براساس آمار: ▪ دو سوم نوزادان و کودکان نوپا،به طور متوسط دو ساعت در روز تلویزیون می بینند. ▪ کودکان زیر ۶ سال به طور متوسط دو ساعت در روز تلویزیون تماشا می کنند یا به بازی های ویدئویی مشغول هستند. ▪ کودکان و نوجوانان ۱۸ – ۸ ساله حدود ۴ ساعت در روز پای تلویزیون و دو ساعت پای کامپیوتر می نشینند. ▪ آکادمی کودکان آمریکا توصیه می کند کودکان زیر دو سال اصلا تلویزیون تماشا نکنند و برای کودکان بزرگ تر از دو سال نیز تنها یکی دو ساعت تماشای تلویزیون (آن هم برنامه های مفید و مختص خود آنها) کافی است. ▪ دو سال اول زندگی، دوره حیاتی رشد مغز کودک است. تلویزیون و سایر رسانه ها مانع کنجکاوی، بازی، ارتباط با والدین و تشویق کودکان به یادگیری و رشد فیزیکی و اجتماعی آنها می شوند. ▪ وقتی کودکان بزرگتر می شوند، تماشای بیش از حد تلویزیون می تواند در بازی، مطالعه، انجام تکالیف مدرسه و گذراندن وقت با دوستان و اعضای خانواده اختلال ایجاد کند. ▪ البته تماشای تلویزیون – در حد اعتدال – فوایدی نیز دارد. کودکان پیش دبستانی می توانند با تماشای تلویزیون الفبا را بیاموزند،کودکان دوره راهنمایی با حیات وحش و طبیعت آشنا می شوند و بزرگ ترها نیز از اخبار و وقایع روز مطلع می شوند. در این مورد تردیدی وجود ندارد که تلویزیون می تواند رسانه ای آموزشی و سرگرم کننده باشد. ▪ تماشای بیش از حد تلویزیون می تواند آسیب زا باشد ▪ کودکانی که بیش از ۴ ساعت در روز پای تلویزیون می نشینند، دچار اضافه وزن می شوند. ▪ کودکانی که رفتارهای خشونت آمیز و برنامه های خشن تلویزیونی را می بینند،از دنیای پیرامون خود می ترسند. ▪ شخصیت های تلویزیونی اغلب دست به رفتارهای مخاطره آمیز می زنند، سیگار می کشند و تبعیض بین جنس مذکر و مونث را تبلیغ می کنند. زمانی که صحبت از راه حل به میان می آید، افراد صاحب نظر در این زمینه به چند گروه تقسیم می شوند. درحالی که برخی از کارشناسان بر این باورند که تماشای تلویزیون جنبه آموزشی دارد،عده ای دیگر می گویند بهتر است کودک اصلا تلویزیون نبیند. عده ای نیز معتقدند که بهتر است والدین مدت زمان تماشای تلویزیون را کنترل کنند و به کودک یاد بدهند که این تنها یک سرگرمی موقتی است و نباید به این وسیله، از واقعیت فرار کند. به همین دلیل لازم است مراقب برنامه هایی که کودک تماشا می کند، باشید و برای او محدودیت قائل شوید تا زیاد پای تلویزیون ننشیند. ● چاقی کارشناسان سلامت از مدت ها پیش متوجه ارتباط تماشای تلویزیون با چاقی مفرط کودکان شده اند. تماشای تلویزیون موجب تنبلی و میل کودکان به مصرف تنقلات می شود. همچنین ذهن آنها مورد هجوم تبلیغات فراوان تنقلات مضر مانند چیپس و نوشیدنی های بی خاصیت قرار می گیرد. مطالعات نشان می دهند که کاهش ساعت تماشای تلویزیون موجب کاهش وزن کودکان می شود و شاخص توده بدنی (bmi) آنها را کم می کند. ● خشونت برای اینکه بدانید کودکان تا چه اندازه شاهد خشونت در برنامه های تلویزیونی هستند،به این آمار توجه کنید: یک کودک آمریکایی به طور متوسط تا سن ۱۸ سالگی،دویست هزار حرکت خشونت آمیز را در تلویزیون می بیند. کودکان نسبت به خشونت حساس شده و پرخاش گر می شوند. کودک از خشونت موجود در برنامه های تلویزیونی تقلید می کند چون آن را روشی سرگرم کننده و مؤثر برای رسیدن به خواسته های خود می داند. بسیاری از حرکات خشونت آمیز فیلم ها توسط قهرمانان و آدم های خوبی به نمایش گذاشته می شوند که کودکان از آنها تقلید می کنند. اگرچه والدین به فرزندان خود می آموزند که کتک کاری،کار خوبی نیست اما تلویزیون می گوید اگر آدم خوبی باشید اصلا اشکالی ندارد که دیگران را مورد ضرب وشتم قرار دهید. این تناقض،کودکانی را که می خواهند خوب و بد را از هم تمیز دهند سردرگم می کند. حتی شخصیت های منفی فیلم ها نیز همیشه مسئولیت و عواقب کارهای بد خود را به عهده نمی گیرند یا به مجازات نمی رسند. کودکان خردسال از تماشای تصاویر ترسناک و خشونت آمیز می ترسند. حتی اگر به آنها بگویید این تصاویر واقعی نیستند،آرام نمی شوند چون هنوز نمی توانند بین خیال و واقعیت فرق بگذارند. مشکلات رفتاری،کابوس و اختلال در خواب از جمله پیامدهای تماشای خشونت در تلویزیون است. کودکان بزرگ تر نیز از تماشای خشونت، خواه در فیلم ها و خود در تصاویر واقعی و اخبار، می ترسند. منطق و دلیلی که در این سن و سال برای کودکان می آورید می تواند سودمند باشد، بنابراین مهم است که با آنها روراست باشید تا ترس شان بریزد. همچنین اجازه ندهید کودکان برنامه های ترسناک را تماشا کنند. ● رفتارهای مخاطره آمیز تلویزیون سرشار از برنامه ها و آگهی های بازرگانی است که رفتارهای خطرناک را تبلیغ می کند و آنها را سرگرم کننده و هیجان انگیز جلوه می دهد. اغلب هیچ صحبتی از عواقب رفتارهای خطرناکی مانند استعمال دخانیات،مصرف مواد مخدر و غیره به میان نمی آید. مطالعات نشان می دهند نوجوانانی که چنین رفتارهایی را در تلویزیون می بینند،خیلی زودتر از همسالان خود مرتکب خطا می شوند.اگرچه تبلیغ سیگار در تلویزیون ممنوع است اما کودکان و نوجوانان در برنامه ها و فیلم های تلویزیونی شخصیت های سیگاری فراوانی را مشاهده می کنند و در نتیجه استعمال دخانیات از نظر آنها رفتاری قابل قبول جلوه می کند. در واقع کودکانی که روزانه بیش از ۵ ساعت تلویزیون تماشا می کنند، بیشتر از کودکانی که دو ساعت تلویزیون می بینند به کشیدن سیگار تمایل نشان می دهند. (در ایران خوشبختانه کشیدن سیگار کمتر به نمایش در می آید.) ● تبلیغات براساس آمار، کودکان آمریکایی سالانه ۴۰هزار آگهی بازرگانی (از تنقلات و اسباب بازی گرفته تا کارتون) می بینند و تمام این تبلیغات برای آنها ایده آل و مطلوب به نظر می رسد،انگار که باید تمام این چیزها را داشته باشند. تبلیغات معمولا بسیار بهتر از واقعیت به نظر می رسند. بیشتر کودکان زیر هشت سال معمولا متوجه این واقعیت نمی شوند که تبلیغات برای فروش رفتن کالا هستند. کودکان زیر ۶سال هم نمی توانند نیت و منظور یک آگهی بازرگانی را درک کنند،مخصوصا اگر شخصیت مورد علاقه آنها در آن حضور داشته باشد. حتی به کودکان بزرگ تر هم باید گاهی یادآوری کرد که هدف از تبلیغات چیست. البته دور کردن کودکان از تمام پیام های تبلیغاتی غیرممکن است. شاید تلویزیون را خاموش کرده یا مدت زمان تماشای آن را کم کنید اما باز هم کودکان این پیام های بازرگانی را خواهند دید. کاری که شما باید بکنید این است که به کودک خود یاد بدهید با صحبت کردن درباره محصولات تبلیغاتی به یک مصرف کننده مقتصد و صرفه جو تبدیل شود. از کودک، سؤالاتی بپرسید که ذهن او را تحریک کند،مثلا: از چه چیز این محصول خوشت می آید؟ فکر می کنی واقعا به همان خوبی است که در تلویزیون نشان می دهد؟ فکر می کنی این خوراکی سالم است؟ وقتی کودک درباره تبلیغ موردنظر از شما سؤالی می پرسد جواب او را بدهید و بگویید که هدف از پخش این تبلیغات این است که مردم چیزهایی را بخرند که واقعا به آنها نیازی ندارند. بگویید این تبلیغات باعث می شوند ما فکر کنیم اگر فلان کالا را داشته باشیم خوشحال و شاد می شویم. گفت وگو با کودکان درباره واقعیت موجود می تواند آنها را به فکر فرو ببرد. ● آموزش عادت های خوب تلویزیونی در این قسمت چند روش کاربردی آورده شده که به وسیله آنها می توانید اوقات تماشای تلویزیون را سودمند کنید: ▪ ساعات تماشای تلویزیون را محدود کنید. ▪ اتاق تلویزیون را با وسایل غیررسانه ای و سرگرم کننده دیگر مانند کتاب،مجله،اسباب بازی،جدول،بازی های فکری و غیره پر کنید تا کودک تشویق شود به جای تماشای تلویزیون،کار دیگری انجام دهد. ▪ تلویزیون را از اتاق خواب کودک خارج کنید. ▪ هنگام صرف غذا تلویزیون را خاموش کنید. ▪ اجازه ندهید کودک هنگام انجام تکالیف مدرسه تلویزیون تماشا کند. ▪ تلویزیون را به عنوان پاداش و جایزه – نه حق او به کودک معرفی کنید. برای تماشای تلویزیون قانون وضع کنید،مثلا کودک زمانی اجازه دارد تلویزیون تماشا کند که تکالیف مدرسه اش را انجام داده باشد. ▪ یک روز در هفته تلویزیون را قدغن کنید. تکالیف مدرسه،فعالیت های ورزشی و مسئولیت های شغلی اجازه نمی دهند که افراد خانواده در طول هفته دور هم جمع شوند. برنامه های تلویزیونی را در طول هفته ضبط کنید یا در پایان هفته زمانی را به تماشای تلویزیون اختصاص دهید تا وقت بیشتری برای صرف غذا،بازی کردن،تحرک و مطالعه با یکدیگر داشته باشید. ▪ با کم کردن ساعات تماشای تلویزیون،خودتان نیز الگوی خوبی برای کودک باشید. ▪ پیشاپیش برنامه های تلویزیونی و ساعت پخش آنها را کنترل کنید و به دنبال برنامه هایی باشید که تمام اعضای خانواده می توانند با هم آنها را ببینند. برنامه هایی را انتخاب کنید که علاقه همگان را به سرگرمی و آموزش جلب می کند. ▪ قبل از اینکه کودک پای برنامه ای بنشیند،خودتان آن را چک کنید. ▪ هر هفته برای کل خانواده برنامه ای بریزید که همه با آن موافق باشند. سپس این برنامه را در جایی که اعضای خانواده بتوانند آن را ببینند(مثلا روی در یخچال) نصب کنید تا آنها بدانند کدام برنامه در کدام ساعت را می توانند تماشا کنند. مطمئن شوید که در ساعات خارج از برنامه، تلویزیون خاموش است. ▪ با هم تلویزیون تماشا کنید. اگر نمی توانید همه با هم یک برنامه کامل را ببینید، حداقل ۵ دقیقه اول در کنار کودک باشید و برنامه را چک کنید. ▪ با کودک درباره برنامه هایی که اجازه دارد آنها را ببیند صحبت کنید و ارزش ها و اعتقادات خانواده را با او در میان بگذارید. اگر برنامه ای مورد تایید شما نیست، تلویزیون را خاموش کنید و از کودک سؤالات محرکی مانند – فکر می کنی آدم ها کار خوبی می کنند که با هم دعوا می کنند؟ به جای دعوا چه کار می توانند بکنند؟ اگر تو بودی چه کار می کردی؟ نظرت درباره رفتار فلان کودک توی فیلم چیست؟ فکر می کنی کار اشتباهی می کرد؟ بپرسید. اگر شخصیت های فیلم رفتار نامناسبی دارند یا برای یکدیگر تبعیض قائل می شوند،لازم است درباره اهمیت برقراری عدالت با کودک خود صحبت کنید. شما می توانید از تلویزیون برای توضیح موقعیت های پیچیده کمک بگیرید و احساسات خود را درباره موضوعات سنگین مانند عشق، مواد مخدر، سیگار، کار، رفتار و زندگی خانوادگی برای کودک بیان کنید. ▪ با پزشک،معلم ها و دیگر والدین درباره روش های موجود و برنامه های مخصوص کودکان صحبت کنید. ▪ فعالیت های دیگری را جایگزین تماشای تلویزیون کنید. اگر کودک شما می خواهد تلویزیون ببیند و شما تلویزیون را خاموش می کنید، باید در عوض یک بازی فکری را به او پیشنهاد کنید. با او قایم موشک بازی کنید، در حیاط بازی کنید،کتاب بخوانید،کاردستی درست کنید یا به موسیقی گوش کنید. در غیاب تلویزیون می توان کارهای زیادی انجام داد،پس جعبه جادویی را خاموش کنید و از با هم بودن لذت ببرید.