جستجو در تالارهای گفتگو

لطفا تمام عكسهاي مربوط رو در اينجا قرار دهيد تا ارشيوي از اين موضوع داشته باشيم

چکیده : استفادة صحيح از منابع نفتي كشور، به منظور افزايش طول عمر آنها و برخورداري نسل¬هاي آينده از اين ذخاير خدادادي، ايجاب مي‌كند تا با مديريت صحيح اين منابع آشنا شويم. از نكات قابل توجه در مديريت مخازن، اتخاذ روش¬هايي براي حفظ و صيانت مخزن، بالابردن راندمان توليد و سعي بر نگه ‌داشتن آن در حد مطلوب در طول زمان توليد مي¬باشد. بدين منظور، در اين مقاله سعي شده است تا ضمن آشنايي اجمالي با روش¬ ازدياد برداشت از مخازن نفتي از طريق تزريق گاز به مخزن ، راه حل¬هايي نيز به منظور بهبود عملكرد مخازن نفتي ارائه گردد. امروزه روش‌هاي مختلفي براي افزايش بازيافت نفت در دنيا اعمال مي‌شود که بنابر ويژگي‌هاي هر مخزن نفتي، با يکديگر متفاوت هستند. از اين رو، يافتن روش بهينه براي افزايش بازيافت نفت از مخازن، نيازمند انجام مطالعات جامع و سپس اعمال روش مناسب است. در کشور ما بنابر شرايط موجود، تزريق گاز به مخازن نفتي براي بازيافت نفت، براي بيشتر مخازن کشور مناسب تشخيص داده شده است. ارائه دهندگان : عبداله اسماعيلي فوق ليسانس مهندسي نفت از دانشگاه صنعت نفت شركت ملي نفت مناطق نفتخيز جنوب-اداره مهندسي توليد نفت آغاجاري محل ارائه : دومین کنگره ملی مهندسی نفت ایران تاریخ انتشار : بهمن 86 تعداد صفحه : 7 [Hidden Content]

چكيده ميوه ها و سبزيها از جمله مهمترين محصولات باغي هستند كه نقش مهمي در تأمين نياز غذايي و سلامت انسان بازي ميكنند. اين گروه از محصولات كشاورزي بدليل داشتن رطوبت زياد فساد پذير هستند و در دوره پس از برداشت بخش عمده اي از آنها (بين 5 تا 50 درصد) از بين ميروند. ميزان اين ضايعات حتي در برخي موارد تا 80 درصد نيز ميرسد. در اين ميان تره بار بالاترين درصد ضايعات را به خود اختصاص داده اند. كاهش و به حداقل رساندن چنين ضايعاتي به عنوان «برداشت مخفي» ميتواند يكي از راههاي مؤثر در تأمين غذا براي جامعه به حساب آيد. در كشورهايي كه سيستم كشاورزي پيشرفته اي دارند، پيشرفتهاي قابل توجهي در زمينه تكنولوژي پس از برداشت صورت گرفته است. چنين عملياتي نه تنها ضايعات اين گروه از محصولات را به حداقل ميرساند بلكه كيفيت آنها را نيز در طي حمل و نقل، جابجايي، انبارداري و توزيع حفظ خواهد كرد. بخش عمده اي از اين ضايعات را ميتوان با اجراي عمليات صحيح در دوره قبل از برداشت (در باغ يا مزرعه) حذف نمود. مديريت تغذيه، آفات و بيماريهاي گياهي در دوره قبل از برداشت، تكنولوژي صحيح برداشت، تيمارهاي غير شيميايي و استفاده از تركيبات طبيعي براي كنترل ضايعات، عمليات پيش سرمادهي، سيستم هاي بسته بندي جديد، انبارداري صحيح (شامل كليه عمليات در طي انبارداري) و بالاخره حمل و نقل صحيح از مهمترين راهكارهاي موجود هستند كه تا حد قابل توجهي ميزان اين ضايعات را به حداقل ميرسانند. بنابراين كاهش ضايعات اين گروه از محصولات كشاورزي نيازمند اصلاح ساختار توليد اين محصولات از باغ و مزرعه تا انبار و سپس حمل و نقل و بازاررساني و در نهايت مصرف كننده خواهد بود. بالا بردن دانش فني توليد كنندگان، انبارداران، مسئولين ميادين ميوه و تره بار، خرده فروشيها و در نهايت مصرف كنندگان گامي موثر در اين راستا مي باشد. در اين مقاله راهكارهاي كليدي در هر مورد ارائه خواهد شد. مقدمه توسعه روز افزون جمعيت نياز به تأمين غذا را روز به روز افزايش ميدهد. به منظور افزايش توليد و رفع هر چه بيشتر مايحتاج بشر راهكارهاي مختلفي چون افزايش سطح زير كشت، افزايش عملكرد در واحد سطح، دستيابي به ارقام برتر، مديريت عمليات زراعي شامل دفع آفات و بيماريها، آبياري، تغذيه، هرس و غيره وجود دارد. در اين بين يكي از راهكارها كه به دست فراموشي سپرده شده است و كمتر مورد توجه قرار مي گيرد كاهش ضايعات پس از توليد است كه محققين به اين بخش اصطلاح «‌برداشت مخفي» را اختصاص داده اند. محصولات باغي (شامل كليه ميوه ها، سبزي ها و گل و گياهان زينتي) بدليل بالا بودن درصد رطوبتشان و ماهيت فيزيولوژيكي خاصي كه دارند طبيعتا داراي ضايعات بيشتري پس از برداشت ميباشند كه گاهي بسته به نوع محصول ممكن است تا 60% محصول توليدي به اين طريق از دايره مصرف خارج شود. عوامل متفاوتي هم در دوره قبل از برداشت و هم در دوره پس از برداشت در شدت اين پديده مؤثر هستند. برخي از اين عوامل تحت كنترل بوده و انسان قادر است آنها را به نحو صحيح تحت تاثير قرار داده و بدين وسيله ضايعات را به حداقل برساند. انتخاب رقم عمليات زراعي و شرايط آب و هوايي قبل از برداشت نقش مهمي در سرعت فرآيندهاي فيزيولوژيكي محصول برداشت شده دارد ولي در اين بين نقش رقم يا كولتيوار نيز بسيار مهم است. موفقيت در انجام عمليات پس از برداشت بستگي زيادي به ماهيت فيزيولوژيكي محصول دارد. عكس العمل محصولات باغباني به شرايط انبارداري علي رقم بقيه صفات تحت تأثير انتخاب طبيعي و انتخاب انساني نبوده است. اخيراً در برنامه هاي اصلاحي محصولات باغي، صفات مرتبط با فيزيولوژي پس ازبرداشت محصول مورد توجه زيادي قرار گرفته است كه مهمترين آنها عبارتند از: - قابليت خوب جابجايي و كاهش نرم شده ميوه در طي رسيدن بخصوص در گوجه فرنگي. اين عمل با تأثير بر آنزيم پلي گالاكتوروناز و با استفاده از مهندسي ژنتيك صورت گرفته است. - مقاومت به سرمازدگي در طي انبارداري خصوصا در سيب، آوكادو، موز، خيار، هلو و گوجه فرنگي. - مقاومت به اسكالد در سيب كه تحت كنترل فرآيند اكسيداسيون آلفا فارنزن است. تحقيقات نشان داده است كه يك ژن در بروز اين عارضه دخالت دارد. - مقاومت به انبارداري در اتمسفر كنترل شده، غلظت بالاي دي اكسيد كربن و غلظت كم اكسيژن در مورد توت فرنگي دو گروه از ارقام بر اساس محصولات حاصل از تخمير مانند استالدييد و اتانول وجود دارند. ارقام آناپوليس و كاونديش در غلظت بالاي دي اكسيد كربن، استالدييد و اتانول بسيار كمي توليد مينمايند در حاليكه ارقام كنت و هانوي در اثر نگهداري در غلظت بالاي دي اكسيد كربن اتانول و استالدييد بيشتري توليد مينمايند و ضايعات آنها بيشتر است. بنابراين در انتخاب رقم بايد توجه خاصي را مبذول داشت چرا كه در صورت نامناسب بوده رقم انتخاب شده با شرايط و اهداف توليد ممكن است بقيه عمليات باغباني تأثير ناچيزي بر كاهش ضايعات داشته باشد. شدت نور شدت نور مناسب نه تنها در افزايش توليد و تكثير در محصول مؤثر است بلكه از بروز عوارض فيزيولوژيكي خاصي چون آفتاب سوختگي نيز جلوگيري ميكند. اين عارضه در گوجه فرنگي بسيار شايع بوده و بخش قابل توجهي از محصول را دچار آسيب ميكند. در شرايطي كه شدت نور زياد است پرورش گوجه فرنگي بصورت داربستي توصيه نميگردد. بعلاوه در اين شرايط بهتر است از ارقامي كه داراي برگ بيشتري ميباشند استفاده نمود تا با سايه اندازي برگها برروي ميوه ها شيوع اين عارضه كاهش يابد. ميوه آفتاب سوخته گوجه فرنگي نه تنها قابليت نگهداري خوبي ندارد بلكه آن را نميتوان به خوبي بصورت مصنوعي رساند. نمونه بارز ديگري از تأثير نور را مي توان در ميزان ويتامين ث و ميزان ماده خشك محصول مشاهده نمود. با افزايش شدت نور در دامنه بهينه ميزان ويتامين ث محصول افزايش مي يابد. آبياري چون در صد بالايي از وزن محصولات باغي را آب تشكيل ميدهد، تأمين آب نه تنها در افزايش توليد مؤثر است بلكه با بهينه سازي تأمين آب ميتوان عوارض فيزيولوژيكي خاص چون پوسيدگي گلگاه در گوجه فرنگي، لكه تلخي در سيب وTip burn در كاهورا كاهش داد. در مورد لكه تلخي سيب بايد اشاره نمود كه دقت در انجام عمليات آبياري كه منجر به توزيع مناسبتر كلسيم در ميوه ميگردد خصوصا در مراحل پاياني رشد از راهكارهاي اساسي كاهش اين عارضه ميباشد. آبياري باراني علاوه بر افزايش راندمان مصرف آب منجر به بهبود ميوه ها از نظر عوارض اشاره شده خواهد شد. مديريت تغذيه تغذيه صحيح محصولات باغي نقش مهمي در كاهش ضايعات و بهبود كيفيت محصول توليدي و عمر انباري محصولات برداشت شده دارد. در اين بين ازت، فسفر، پتاسيم، كلسيم، بور، مس و موليبدن از اهميت زيادي برخوردارند. ازت بيش از حد نه تنها عدم تعادل اسيد آمينه هاي ضروري و بالطبع عدم تعادل پروتئين را در پي خواهد داشت بلكه مشكلات عديده اي چون تجمع نيترات و كاهش ميزان ويتامين ث را نيز ايجاد ميكند. عوارض فيزيولوژيكي چون توخالي شدن كلم بروكلي، كاهش وزن سيب زميني شيرين در انبار و كاهش عطر و طعم كرفس در نتيجه مصرف ازت بيش از حد است. در كاهو ازت بيش از حد نه تنها منجر به تجمع نيترات گشته و مصرف آن مشكلات خاصي چون بيماري متهموگلوبينيا را ايجاد ميكند بلكه باعث كاهش وزن خشك محصول و كاهش عمر انباري كاهو خواهد شد. در توت فرنگي نيز كود ازته در سفتي بافت ميوه در طي انبارداري مؤثر است. تيمار ازت همچنين بر مواد جامد قابل حل تاثير قابل توجهي داشته و با افزايش ازت از 126 به 225 كيلو گرم در هكتار مواد جامد قابل حل كاهش مي يابد. بسياري از عوارض ديگر كه در طي انبارداري منجر به افزايش ضايعات ميگردد را ميتوان با تيمار كلسيم برطرف نمود. براي مثال لكه تلخ در سيب، Tip burn در سبزيجات برگي و پوسيدگي گلگاه در محصولات خانواده سيب زمينيان و Black heart در كرفس را ميتوان اشاره نمود. بنابراين لازم است در طي رشد محصول و همچنين در دوره قبل از برداشت بر اساس اصول علمي نسبت به توصيه كودي اقدام نمود تا نه تنها عملكرد مطلوبي حاصل گردد بلكه كيفيت محصول توليدي و عمر انباري آن نيز افزايش يابد. زمان برداشت زمان برداشت صحيح محصولات باغي نقش مهمي در عمر انباري و كاهش ضايعات آنها دارد. در طي تكامل فيزيولوژيك ميوه ها و سبزيها تغييرات قابل توجه فيزيكي و بيوشيميايي در محصول صورت ميگيرد. براي مثال ميتوان به كاهش سفتي بافت، افزايش فعاليت آنزيم پلي گالاكتوروناز، افزايش پكتين محلول، تغيير در اسيديته قابل تيتر، مواد جامد محلول و شدت تنفس اشاره نمود. چنانچه محصول ديرتر از زمان مناسب برداشت شود نه تنها عمر انباري آن كاهش مي يابد بلكه ضايعات آن در طي حمل و نقل و جا به جايي افزايش خواهد يافت. اين پديده خصوصاً در محصولات كليماكتريك بارز است و چنانچه محصول زودتر از موقع برداشت گردد كيفيت مناسبي را نخواهد داشت و در طي رساندن مصنوعي ممكن است به آن نتيجه دلخواه نرسيم. بنابراين در مورد كليه محصولات باغي تعيين زمان مناسب برداشت يكي از فاكتورهاي مهم در كاهش ضايعات به حساب مي آيد. زمان مناسب برداشت را ميتوان با آزمايشاتي چون سفتي بافت، نسبت قند به اسيد، تعداد روز پس از گلدهي كامل و حتي واحدهاي گرمايي گرفته شده توسط محصول تعيين نمود. در مورد محصولات مختلف يك يا بيش از يك معيار مورد استفاده قرار ميگيرد و براي هر محصول استانداردهايي نيز تعريف شده است. در ايران به اين عامل مهم كمتر توجه شده است در حالي كه در كشورهاي ديگر چنانچه محصول زودتر يا ديرتر از موقع برداشت گردد نه تنها اجازه فروش به آن داده نمي شود بلكه توليد كننده آن محصول جريمه خواهد. با توجه به مطالب فوق لازم است در هر منطقه و براي هر محصول عمليات برداشت با توجه به معيارهاي صحيح صورت گيرد. تيمارهاي پيش سرما دهي عمليات پيش سرما دهي نقش بسيار مفيدي در افزايش عمر انباري و كاهش ضايعات محصولات باغي دارد. تأثير اين عمليات بر برخي محصولات مانند توت فرنگي بسيار بارز بوده و ضايعات اين محصول را شديداً كاهش ميدهد. در ايران به جز موارد جزئي (خصوصاً در مورد توت فرنگي كه بصورت استفاده از كانتينرهاي يخچال دار بلافاصله پس از برداشت است و همچنين بطور تجربي در مورد برخي محصولات مانند انگور آنرا بصورت كاملا ابتدايي انجام ميدهند كه گاهي با مشكلات زيادي روبرو خواهند شد) عمليات پيش سرمادهي غالبا صورت نميگيرد. انتخاب روش سرد كردن مقدماتي شامل استفاده از آب سرد، هواي سرد، يخ و خلا بستگي زيادي به ماهيت فيزيولوژيكي محصول داشته و در صورت انتخاب نادرست نه تنها عمر انبارداري محصول افزايش نخواهد يافت بلكه ضايعات محصول شديدا زياد خواهد شد. ايجاد تجهيزات مناسب به منظور انجام اين عمليات در دوره پس از برداشت ضروري است. تحقيقات نشان داده است كه تعلل در انجام اين عمليات جايز نيوده و با تاخير در انجام عمليات پيش سرمادهي، درصد محصول قابل فروش كاهش مي يابد. بنابراين لازم است به منظور افزايش عمر انباري و كاهش ضايعات پس از برداشت و همچنين كاهش بار سردخانه بلافاصله پس از برداشت محصول را با استفاده از روش مناسب خنك نمود. كنترل عوارض پاتولوژيكي بخش زيادي از محصولات باغباني بدليل حمله عوامل بيماريزا به محصول برداشت شده از حلقه مصرف خارج ميشوند. خسارت برخي از بيماريها به حدي زياد است كه گاهي تمام محصول دور ريخته ميشود. حمله عوامل بيماريزا اغلب بدنبال صدمات فيزيكي صورت ميگيرد ولي تعداد كمي از قارچها وجود دارند كه به بافتهاي سالم نيز حمله برده و شرايط را براي توسعه بقيه عوامل بيماريزا هموار ميسازند. معمولاً ميوه برداشت شده مقاومت قابل توجهي نسبت به عوامل بيماريزا دارد ولي با آغاز رسيدگي، ميوه ها به اين عوامل حساس ميگردند. بين ميزان تركيبات فنلي و مقاومت به بيماريها يك همبستگي مثبت وجود دارد. اين در حالي است كه ميزان زياد تركيبات فنلي سودمند نبوده و باعث ايجاد مزه گس و قهوه اي شدن بافت در اثر اكسيداسيون خواهد شد. يكي از اهداف اصلاحي به طريق بيوتكنولوژي، رسيدن به حدي از تركيبات فنلي است كه نه تنها منجر به ايجاد مقاومت گردد بلكه از نظر گسي و قهوه اي شدن، كيفيت ميوه در حد مطلوب حفظ گردد. اگر چه استفاده از تركيبات شيميايي ميتواند ضايعات حاصل از عوامل پاتولوژيكي را كاهش دهند ولي روز به روز به دليل عوارض جانبي اين مواد مصرف آنها محدود ميشود. اخيراً روشهاي غير شيميايي چون استفاده از اشعه گاما، نور فرابنفش، گرما درماني و همچنين استفاده از تركيبات طبيعي مانند اسانسهاي گياهي توسعه يافته اند. در ايران چنين عملياتي هنوز در حد ابتدايي و در مراحل اوليه تحقيق قرار دارند. چنين راهكارهايي به همراه رعايت اصول بهداشتي در طي رشد و نمو كه منجر به كاهش بار ميكروبي محصول خواهد شد ميتوانند در كاهش ضايعات حاصل از حمله عوامل بيماريزا نقش مؤثري را ايفا نمايند. تكنولوژي انبارداري شرايط انبارداري نقش بسيار مهمي در افزايش نگهداري محصولات باغي و كاهش ضايعات دارد. با استفاده از تكنولوژي محيطي انبارداري ميتوان ضايعات محصولات باغي را به حداقل رساند. انبارداري در اتمسفر كنترل شده و استفاده از انبارهاي كم فشار با تاثير بر فرآيندهاي تنفس و توليد اتيلن عمر نگهداري محصولات و ضايعات محصولات باغي در طي انبارداري را كاهش ميدهد. انبارهاي موجود در ايران غالباً بسيار قديمي و ابتدايي ميباشند. در انبارهاي موجود در ايران هيچ كنترلي بر غلظت اكسيژن، دي اكسيد كربن و اتيلن صورت نميگيرد. تنها عواملي چون رطوبت و دما كنترل ميگردد. در چنين شرايطي نه تنها امكان نگهداري ميوه هاي حساس و خصوصا ميوه هاي تابستانه و سبزيجات وجود ندارد بلكه ضايعات محصولات نگهداري شده نيز بسيار زياد خواهد بود. در چنين شرايطي انبارداري صرفاً به انواع محدودي از ميوه و سبزي (سيب، گلابي، سيب زميني و پياز) محدود شده است. به منظور كاهش ضايعات ناشي از عدم وجود انبارهاي مناسب لازم است سردخانه ها و انبارهايي با استانداردهاي جهاني مانند انبارهاي با اتمسفر كنترل شده و انبارهاي كم فشار احداث گردد ويا انبارهاي موجود از نظر تأسيسات كنترل كننده عوامل مهم مانند اكسيژن، دي اكسيد كربن و اتيلن تجهيز گردند تا بتوان سبزيجات، ميوه هاي تابستانه و ميوه هاي حساس را بخوبي انبار نمود. با توجه به هزينه هاي سنگين احداث سردخانه هاي مناسب و پيشرفته نقش دولت در سرمايه گذاري در اين بخش اجتناب ناپذير خواهد بود. تكنولوژي بسته بندي يكي از راهكارهاي ديگر كاهش ضايعات محصولات باغي در دوره پس از برداشت بسته بندي است. بسته بندي علاوه بر نقشي كه در بازاريابي محصول دارد در جلوگيري از ضايعات و كاهش ضايعات محصولات برداشت شده نيز بسيار موثر است. با استفاده از تكنولوژيهاي مدرني چون بسته بندي با اتمسفر متغير، شرينك راپ و غيره ميتوان ضايعات محصولات باغي را به حداقل رساند. اخيراً MAP با غلظت اكسيژن بالا جايگزين MAP با غلظت اكسيژن كم شده است. اين روش جديد تاثير بيشتري بر آنزيمهاي مضر داشته و از واكنشهاي تخميري غير هوازي و همچنين از رشد ميكروبها جلوگيري مينمايد. اين تكنيك بطور موفقيت آميزي براي بسته بندي كلم گل، بروكلي، هويج، جوانه لوبيا، قارچ دكمه اي و اسفناج بكار رفته است. در ايران هنوز استفاده از اين نوع بسته بندي حتي براي قارچهاي خوراكي كه توجيه اقتصادي نيز دارد بطور قابل توجهي صورت نگرفته است. جابجايي محصول بخشي از محصولات باغي توليد شده در طي جابجايي دچار آسيب ميگردند. آسيبهايي كه در طي جابجايي به محصول وارد ميشود شامل خسارات ناشي از فشار، سائيدگي، ضربه و گرما خواهد بود. همانطور كه در بخش انتخاب رقم اشاره شد اصلاح ارقام مقاوم در برابر جابه جايي يكي از اهداف مهمي است كه خسارات ناشي از حمل و نقل را به حداقل ميرساند. اخيراً ارقامي از گوجه فرنگي اصلاح شده اند كه در طي حمل و نقل خسارت كمي خواهند ديد. منابع 1- راحمي، مجيد (1373) فيزيولوژي پس از برداشت، مقدمه اي بر فيزيولوژي و جابجايي ميوه ها (ترجمه) انتشارات دانشگاه شيراز، 259 ص. 2- هاشمي دزفولي، سيد ابولحسن و ميداني، جواد، (1376) فيزيولوژي پس از برداشت، انتشارات نشر آموزش كشاورزي، 408 ص. 3- Chervin, C., Raynal, J., Andre N., and Bonneau, A., (2001) Combining control atmosphere storage and ethanol vapors to control superficial scald of apple. HortSci. 36 (5): 951-952. 4- Day, B. P. F. (2001) Modified atmosphere packaging of fresh fruit and vegetable, an overview, Acta Hort. 533: 58-59. 5- Druege, U. (2001) Post-harvest response of different ornamental products to pre-harvest nitrogen supply: Role of carbohydrates, photosynthesis and plant hormones. (543): 97-103. 6- Kadr, Adel A. (2002) Opportunities in using biotechnology to maintain post-harvest quality and safety of fresh product. HortSci, 37 (3): 467-468. 7- Marais, E., Jacobs, G. and Holcroft, D. M. (2001) Light and temperature affect post-harvest color development in apple. Acta Hort. 533: 91-94. 8- Mukum, L., Singh, Z. and Phillips, D. (2001) Nitrogen nutrition affects fruit firmness, quality and shelf life of Strawberry. Acta Hort. 533: 69-72. 9- Nazir,A. M., Curell, E., Khan, N., Whitaker, M. and Beaudry,R. M. (2001) Harvest maturity, storage temperature, and 1-MCP application frequency alter firmness retention and chlorophyll fluorescence of Redchief delicious apples. J.Amer. Soc. Hort. Sci. 126 (5): 618-624. 10- Sargent,Steve A., Stoffella, P. J. and Maynard, D. N. (2001) Harvest date affect yield and post-harvest quality of nondried, short day onion. HortSci. 36 (1): 112-115. 11- Sholberg, P., Haag, P., Hocking, R. and Bedford,K. (2000). The use of vinegar vapor to reduce post-harvest decay of harvested fruit. HortSci, 35 (5): 898-903. 12- Watkins, C. B. and Pritts, M. P. (2001) The influence of cultivar on post-harvest performance of fruit and vegetable. Acta Hort. 533:59-63. نویسنده :مجيد عزيزي گروه باغباني، دانشكده كشاورزي، دانشگاه فردوسي مشهد

گلهایی که در مواقع صبح برداشت میشوند طراوت خود را بخوبی حفظ مینمایند... .بطور کلی گلهایی که در مراحل پیشرفته تر نمو گل،بریده میشوند دوام کمتری نسبت به انواع جوانتر دارند.مرحله مطلوب نمو گل برای برداشت به گونه گیاهی،رقم،فصل،فاصله محل تولید تا بازار و سلیقه مصرف کننده بستگی دارد. گلهایی که بمنظور فروش مستقیم در بازار های محلی در نظر گرفته مشوند معمولا در مراحل پیشرفته تری از نمو گل نسبت به انواع دیگر که برای حمل و انبار کردن طولانی مدت انتخاب شده اند برداشت میشوند. مراحل بعدی نمو گلها و دوام گلهای بریده پس از برداشت شدیدا به میزان کربوهیدراتها و مواد ساخته شده در بافتهای گیاهی بستگی دارد. بعنوان دلیل ،تعدادی از گونه های گیاهی(میخکها،رزها،داوودی ها و غیره)ممکن است در تابستان در مراحل ابتدایی تری نسبت به زمستان برداشت شوند و میتوان مطمئن بود که آنها بطور مناسب در داخل ظرف نمو خود را کامل خواهند کرد.در اینجا همچنین تغییرات قابل توجهی بین گونه ها و ارقام وجود دارد.رزهایی که زود برداشت میشوند،بدلیل اینکه هنوز خوب مقاوم نشده اند و بافتها بالغ نشده انداغلب دچار عارضه خمیدگی گردن میشوند.چنین حالتی در ژربرا ها هم وجود دارد.این موضوع به عدم تکامل کافی مرکز ساقه برای ایجاد مسیر مناسب برای عبور آب جذب شده مربوط میشود.عموما گلهای زود برداشت شده در آب بطور کامل نمو نکرده و دوام کمتر و کیفیت پایینتری خواهند داشت .میخکهایی که در اواخر بهار و تابستان تولید میشوند عمر انباری بیشتری نسبت به آنها که در زمستان یا اوایل بهار رشد کرده اند دارند.همچنین تولید تابستانی میخک موجب کاهش تعداد کاسبرگهای افتاده در میخک میشود که خود در کیفیت محصول موثر است. در سالهای اخیر روشهای ویژه ای برای جابجایی پس از برداشت گلهای بریده در حالت غنچه توسعه یافته است.چنین غنچه هایی با محلولهای شیمیایی خاص که شامل مواد غذایی و موادی جهت کنترل رشد میکرو ارگانیسم ها هستند،تیمار میشوند که مزایای زیر را دارا میباشند: 1) کل محصول بصورت یکجا برداشت میشود(داوودی ها). 2) محصول اضافی از یک سطح مشخص برداشت میشود(میخک ها). 3) تسریع شروع دوره جدید تولید. 4) جلوگیری از خطر سرمای زودرس و همچنین بیماریها و آفات. 5) بهبود کیفیت گلهای پرورش یافته در پاییز و زمستان تحت شرایط نامناسب طول روز و تشعشع خورشیدی. 6) محدود کردن ضایعات در طول حمل و انبارداری گلها بدلیل حساسیت کم غنچه ها به اثرات اتیلن و صدمات مکانیکی. 7) استفاده بهتر از فضا در حمل و انبار،چرا که غنچه ها نسبت به گلهای شکفته فشرده تر هست. زمان برداشت: زمان مطلوب برداشت به عوامل گوناگون زیادی بستگی دارد.برداشت در صبح با توجه به تردی ساقه مزایایی را دارد،اما چون هنوز گلها مرطوب هستند به آلودگی های قارچی حساسترند.برداشت در غروب هم بدلیل غلظت بالاتر کربوهیدراتها در ساقه گلها مزایایی دارد.البته اگر گلهای بریده شده در محلول محافظ محتوی قند قرار داده شوند زمان برداشت چندان مهم نخواهد بود.برداشت در صبح برای گلهایی که پس از بریده شدن سریعا آب خود را از دست میدهند مانند رزها توصیه میشود.گلها در صبح کاملا ترد هستند و آنها را پس از برداشت به محلول محافظ منتقل نموده و در محلی سرد انبار میکنند که از کاهش آب جلوگیری نموده و به حفظ کیفیت آنها کمک خواهد کرد.ازبرداشت در دمای بالا و شدت نور زیاد هنگامی که گلها تردی کمی دارند،باید خودداری شود. باید در داشت که گلهایی نظیر داوودی کوکب نمیتوانندپس از برداشت در آب توسعه پیدا کنند،در حالی که گلهایی نظیر رز،گلایول،و زنبق که در آب توانایی توسعه دارند در زمان غنچه برداشت میشوند. همچنین بدلیل اینکه گلهای مرطوب برای حمله کپک خاکستری و سایر عوامل بیماریزای قارچی آمادگی دارند بایستی برد روش برداشت: برای جدا کردن گلها از گیاهان مادر بایستی ابزار تیزی بکار رود.بطور کلی اگر گلها بعد از چیدن در آب یا محلول محافظ گل قرار بگیرند روش چیدن اثر چندان مهمی در طول عمر گلها ندارد.زاویه برش بایستی بصورت اریب باشد و بایستی سطح برش بصورت صاف باشد.مخصوصا در گلهای با ساقه های چوبی که جذب آب فقط از طریق سطح بریده شده انجام میگیرد.در ساقه های علفی که بغیراز آن جذب آب از طریق بافت اپیدرم خارجی نیز صورت میگیرد حالت برش چندان مهم نیست .بایستی از له شدن ساقه در محل برش اجتناب شود چرا که این عمل باعث ترشح شیره حاوی قند میشود و این شیره رشد میکروارگانیسم ها را تقویت میکند که ممکن است آنها باعث انسداد ساقه شوند. برای بدست آوردن ساقه گل بلند،معمولا ساقه های گل از نزدیکی سطح زمین بریده میشود این موضوع اغلب منجر به کاهش جذب آب بوسیله بخش سفت شده پائین ساقه و در نتیجه کوتاهتر شدن عمر گل میشود. برداشت گل از نزدیکی سطح زمین برای گلهایی که بخش های پائینی آنها کمتر سفت شده مناسبتر است.بایستی برای گونه های ویژه ای که از سطح برش داده شده آنها لاتکس ترشح میشود مراقبت های ویژه ای اعمال شود. انعقاد شیره لاتکس روی سطح برش مانع جذب آب میشود.بمنظور رفع این مشکل انتهای ساقه بوسیله آب گرم ( 90-85 )بمدت چند ثانیه بعد از هر بار بریدن تیمار میشود.

تلفات پس از برداشت میوه و سبزی در ایران و مقایسه آن با دیگر کشورهای آسیایی و راه های کاهش آن: مشکلات مراحل تولید و پس از تولید میوه ها و سبزیها تلفات میوه و سبزی موجب هدررفتن منابع مختلف و از جمله منابع آب، خاک، نیروی انسانی، وقت و به طور کلی امکانات اقتصادی- اجتماعی کشور می شود. برخی از مشکلات در مراحل تولید و بعد از تولید وجود دارد که اثر نامطلوب بر سلامت انسانها دارد و اگرچه تلفات آن و اثرات نامطلوب آن از تلفات اقتصادی به مراتب بیشتر است، ولی آن گونه که باید ظاهر نیست واز چشم اکثر آحاد جامعه پوشیده می ماند. این مشکلات عبارتند از : آلودگیهای میوه و سبزی که شامل آلودگی به فلزات سنگین چون سرب، جیوه، کادمیوم و غیره است. باقیمانده حشره کشها، علف کشها و قارچ کشها در میوه ها و سبزیها و آلودگی به پاتوژن ها و توکسین های حاصل از میکروارگانیسمها. در این قسمت به مواردی از این مشکل اشاره می شود. - آلودگی میوه و سبزی به فلزات سنگین جوادی و همکاران (1991 ) گزارش کرده اند آب زاینده رود دارای 1 تا 2/7 قسمت در بیلیون آلودگی به جیوه است. این آب برای کشاورزی و از جمله باغات میوه و سبزی اطراف زاینده رود استفاده می شود. شاید بررسی کافی نسبت به زهاب فاضلاب تهران که به طرف جنوب تهران سرازیر می شود و در نهایت به مصرف کشاورزی می رسد و آلودگیهای آن در ارتباط با میوه و سبزی صورت نگرفته باشد. این آبها می توانند منشاء انتقال آلودگیهای مختلف به میوه ها و سبزیها باشند. در هر صورت باید نسبت به این نوع آلودگی و جلوگیری از آلوده شدن آبهای سطحی و زیرزمینی مخصوصاً آنها که در سیکل استفاده انسان قرار می گیرند جلوگیری شود. - امکان آلودگی میوه ها و سبزیها به سموم آفت کش سالانه حدود 5/2 میلیون تن حشره کش در دنیا مصرف می شود. حدود 89 درصد آن در کشورهای در حال توسعه مصرف می شود و مقدار مصرف این ترکیبات شیمیایی در کشورهای در حال توسعه 13 برابر کشورهای توسعه یافته است. طبق گزارش WHO مسمومیت های ناشی از حشره کش ها از سال 1972 تا 1982 از نیم میلیون به یک میلیون نفر افزایش یافته است. از میان این عده 20.000 نفر جان خود را از دست داده اند. حدود 25000 تن حشره کش در ایران مصرف می شود و در بعضی از موارد، ترکیباتی چون متالاکسیل و تیومتون برای میوه ها و سبزیها استفاده می شود که مجاز نیست. مصفی ( 1982 ) گزارش کرده است که بیشتر از دو هفته طول می کشد تا مقدار این حشره کش ها در خیار به نیم میلی گرم در کیلوگرم برسد، ولی برخی از تولید کنندگان خیلی زودتر از این زمان محصول خود را برداشت کرده و به فروش می رسانند. بعضی از تولید کنندگان محصولات برداشت شده را به قارچ کشها آغشته می کنند که اثرات نامطلوب بر سلامت انسان دارد. استفاده از حشره کش برای کنترل آفات لازم است. ولی باید تحت کنترل دقیق تر و با روش های علمی تر صورت گیرد تا موجب اثرات نامطلوب بر سلامت جامعه نشود. برای رسیدن به چنین شرایطی نقش ارگانهای دولتی مسئول بسیار اهمیت دارد. آموزش کشاورزان و کسانی که در زمینه های مختلف کشاورزی و از جمله پس از برداشت محصولات کار می کند نیز بسیار مؤثر است. - آلودگی میوه ها و سبزیها به میکروارگانیسم های بیماریزا با توکسین های آنها بیماریهایی که از سبزیها و میوه های آلوده به میکروارگانیزمها منشاء می گیرند، زیاد است. عوامل این بیماریها عبارتند از : اسهال، تهوع، شکم درد، سردرد و ... یکی از اصلی ترین بیماریهای ناشی از مصرف غذا آلودگی میوه ها و سبزیها است. آلودگی این محصولات از طریق خاک و کود مصرفی، استفاده از آبهای آلوده و پساب فاضلاب است. سبزیهایی که برای محصولاتی چون سالاد استفاده می شوند مرحله فرآوری حرارتی ندارند و در نتیجه امکان انتقال آلودگی آنها بیشتر است. با افزایش کودهای حیوانی در تولید محصولات ارگانیک و استفاده از آب های آلوده و پساب ها و آب رودخانه های آلوده امکان آلودگی میوه ها و سبزیها بیشتر می شود. مایکوتوکسین ها یکی از منابع آلوده کننده برخی از محصولات غذایی و از جمله برخی از میوه ها و سبزی ها هستند. آفلاتوکسین یکی از توکسین های سرطان زا است که امکان تولید آن توسط قارچ اسپرژیلوس فلیوس ( Aspergilus flavous ) روی محصولاتی چون پسته، بادام زمینی، ذرت و ... هست و اثر سرطانزایی بر انسان دارد. امکان انتقال این توکسین از علوفه و مواد غذایی کپک زده به شیر دام و سپس به زنجیره غذایی انسان نیز وجود دارد. متأسفانه کنترل کافی روی این ترکیب مضر در کشور ما وجود ندارد و فقط برای برخی از محصولات صادراتی کنترل می شود. شرایط مراحل پس از برداشت محصولات روی تولید این توکسین بسیار مؤثر است و معمولاً در شرایط حمل و نقل فرآوری و انبارداری این توکسین تولید می شود. اخیراً مراحل فرآوری و نگهداری پسته اصلاح شده و مشکل صادرات پسته از بابت آفلاتوکسین کم شده است، ولی معلوم نیست که پسته های فروش داخل در چه وضعیتی از نظر این توکسین خطرناک است. - خطر ترکیبات مضر چون نیتریت در برخی از میوه ها و سبزیها نیتریت و نیترات به طور طبیعی در میوه ها و سبزیها وجود دارد،ولی تجمع بیش از حد آنها در اثر استفاده از کودهای شیمیایی زیادتر از مقدار معمول یا استفاده از نگهدارنده های خاص اثر نامطلوبی بر سلامت سبزیها و میوه ها دارد. نیتریت و نیترات می توانند در سیستم گوارش انسان تولید ترکیبات سرطانزا چون نیتروزآمین کنند و به همین دلیل شورای علوم غذای اروپا مقدار مصرف این ترکیبات را برای انسان محدود کرده است. مقدار مصرف مجاز روزانه برای یون نیتریت 7/3 میلی گرم بر کیلوگرم و برای نیترات 06/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن انسان است. این مقدار برای یک فرد 60 کیلوگرمی 219 میلی گرم نیتریت و 6/3 میلی گرم نیترات در روز است. کشور ما مشکلاتی از بابت صدور محصولاتی چون پیاز و سیب زمینی از این بابت داشته است. - نتایج و بحث مقدار دقیق تلفات میوه و سبزی در کشور مشخص نیست. براساس اعدادی که مسئولین کشور ارائه می کنند و اطلاعات منتشر شده بیش از 35 درصد است. مقدار تلفات واقعی برای برخی از محصولات از 35 درصد هم بیشتر است. ارزش سرمایه گذاری برای کاهش تلفات میوه و سبزی در کشور بالاست و نیاز به سرمایه گذاری برای آموزش، تحقیق و به کارگیری روشهای تجربه شده توسط دیگر کشورهای تولیدکننده میوه و سبزی وجود دارد. بخشی از تلفات میوه و سبزی مربوط به مراحل برداشت، حمل و نقل، فرآوری، بسته بندی و نگهداری است و بخشی از آن به علت نابسامانی بازار میوه و سبزی است. عدم برداشت صحیح میوه و سبزی عدم آماده سازی اولیه در باغ، سردنکردن آنها پس از برداشت، حمل و نقل ناصحیح، عدم جداسازی و درجه بندی، عدم بسته بندی مناسب و نگهداری در شرایط نامناسب موجب تلفات بخش مهمی از میوه و سبزی می شود که در مجموع از 35 درصد تولیدات کشور بیشتر است. بخش مهمی از تلفات به علت توزیع نامناسب در عمده فروشی و مخصوصاً خرده فروشیها صورت می گیرد. واسطه ها اثر قابل توجهی بر تلفات میوه و سبزی دارند. چون تفاوت قیمت میوه و سبزی در باغ و مزرعه و خرده فروشی بسیار زیاد است و موجب می شود که در هر صورت واسطه ها سود ببرند و نیازی به حفظ و نگهداری و توزیع صحیح میوه و سبزی احساس نکنند. به عبارت دیگر، چون سود کلانی نصیبشان خواهد شد و لزومی برای سرمایه گذاری نسبت به امور حمل و نقل، بسته بندی و نگهداری در شرایط مطلوب نمی بینند شرایط پس از برداشت را بهبود نمی دهند. در بعضی از سالها در موقع برداشت سیب زمینی و پیاز قیمت آنها آن قدر پایین است که برای کشاورز صرف نمی کند برداشت کند و در فصولی که تولید وجود ندارد قیمتها چند برابر می شود. ضرورت دارد دولت در زمینه های آموزش، تحقیق و همچنین تشویق بخش خصوصی برای امور بعد از برداشت میوه ها و سبزیها برنامه ریزی بهتر و سرمایه گذاری بیشتری داشته باشد. کشور هند برنامه خاصی برای جمع آوری شیر از تولید کنندگان ایجاد کرده بود که ایران نیز چیزی مشابه آن را در کشور به وجود آورده است. یکی از بازارهای جدید ایجاد شده در شهر دهلی نو و کنار بازار Mother dairy بازار میوه و سبزی است که به روش علمی ایجاد شده و اثر بسیار زیادی روی کاهش تلفات میوه و سبزی دارد. کشورهای فیلیپین و تایوان نیز برنامه های خاصی را برای جمع آوری و بسته بندی و صادرات محصولات میوه و سبزی خود ایجاد کرده اند. برنامه ریزی برای آموزش تولید کنندگان و توزیع کنندگان نیز موضوع دیگری است که باید در کشور در اولویت قرار گیرد. نظارت بر سلامت میوه ها و سبزیها بسیار ضروری است و اگر در این زمینه نیز سرمایه گذاری شود، اثرات آن بر سلامت انسان ها بسیار حائز اهمیت بوده و به دلیل فراهم شدن زمینه بهتر صادرات ارزش زیادی برای کشور خواهد داشت. دولت باید برای ایجاد زنجیره های غذایی سرد میوه وسبزی برنامه ریزی کرده و بخش خصوصی را برای ایجاد آنها تشویق و ترغیب نماید. یکی از مشکلات صادرات میوه و سبزی نبودن چنین زنجیره های سرد برای امور بعد از برداشت میوه و سبزی است. ایجاد بازارهای محلی درست طراحی شده و دارای نظارت و هدایت کافی مؤثر است، در صورتی که این بازارها به گونه ای برنامه ریزی شوند که نقش واسطه ها کم رنگ تر شده و جایگاهی برای به کارگیری دانش آموختگان دانشگاهی در این بازارها فراهم شود. برای این منظور باید همراه با ایجاد بازار ضوابط هدایت کننده و آموزش های ارتقاء دهنده شرایط ارائه میوه و سبزی نیز صورت گیرد. کشور ما در زمینه های تولید محصولات سردسیری و نیمه گرمسیری مزیت بالایی دارد و اگر برنامه ریزی خوبی صورت گیرد می تواند بخشی از بازارهای میوه و سبزی منطقه را در دست گیرد. البته باید در همه زمینه ها به صورت علمی و آگاهانه عمل کرد و گرنه دیگر کشورها موفق تر خواهند بود. برخی از کشورهای آسیایی مراکز جمع آوری محصولات میوه و سبزی ایجاد کرده اند و همراه با جمع آوری محصولات و فرآوری و صادرات آن آموزش های لازم از قبیل چگونگی مبارزه با آفات و بیماریهای میوه و سبزی به نحوی که قابل صادر کردن باشد به آنها ارائه می دهند. کشاورزان نیز به علت اطمینان از فروش محصولات خود با قیمت مناسب به راهنمائیهای آنان توجه کرده و نظرات این مراکز را به کار می بندند.