محتوای اصلی این مقاله بیان این اندیشه است که اولاً اصطلاح کلان شهر مفهوم یگانه و روشن و ثابتی ندارد و ثانیاً در طول دو سه دهه اخیر تغییراتی کیفی در روند رشد و توسعه کلان شهرها ظاهر شده است که به بازنگری نیاز دارد. این تحولات دربردارنده سه عرصه اصلی است: تحول در بنیادهای اقتصادی - اجتماعی کلانشهرها، تحول در ساختار فضایی شان، و تحول در برنامه ریزی و مدیریت آنها. برآیند همه این تحولات پیدایش و رواج نوعی سکونتگاه بسیار گسترده و پیچیده است که اخیراً از آن به عنوان شهر - منطقه یاد می شود و به نظر می رسد که شکل غالب سکونت و زندگی در آینده جهان خواهد بود. این الگوی سکونتگاه در مجموع بازتاب تحولات عمومی ناشی از روند جهانی شدن، سرمایه داری بی سازمان، عصر اطلاعات و جامعه شبکه ای در مقیاس جهانی است. ویژگی اصلی شهر - منطقه دور شدن از مفهوم شهر تک مرکزی با روابط سلسله مراتبی میان مرکز - پیرامون و گرایش به نوعی ساختار شبکه ای، چندبخشی و چند هسته ای است. این پدیده جدید ضرورتاً به تغییر رویکردها در برنامه ریزی و مدیریت کلانشهر، در جهت تقویت نگرش منطقه ای، راهبردی و یکپارچه منجر شده است.
کلمات کلیدی: کلانشهر، شهر - منطقه، نگرش منطقه ای، ساختار فضایی
نویسنده: جواد مهدیزاده
دانلود مقاله