جستجو در تالارهای گفتگو

[h=1] موتوردار کردن اسپرم برای درمان ناباروری [/h] » سرویس: علمي و فناوري - علم و فناوري ايران کد خبر: 94103018261 چهارشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۴ - ۱۰:۴۳ محققان آلمانی فناوری موتوردار کردن اسپرم را در مقیاس آزمایشگاهی ارائه کردند. با این کار اسپرم‌هایی که مشکل حرکتی دارند می‌توانند به سرعت به تخمک برسند. به گزارش سرویس فناوری ایسنا، اسپرم برخی مردان قدرت شناوری بسیار اندکی دارد، همین موضوع موجب عدم باروری در آنها می‌شود. برای حل این مشکل محققان آلمانی موفق به ارائه اسپرم موتورداری شدند که می‌تواند به با سرعت بالایی به سوی تخمک شنا کند. این اولین باری نیست که کار روی تسریع حرکت اسپرم‌ها انجام می‌شود، در سال 2013 نیز اسپرم درون یک لوله فلزی قرار داده شد و با مغناطیس به سوی تخمک هدایت شد اما این روش کارایی عملی برای پیاده‌سازی در کلینیک‌ها را نداشت. هدف اصلی از این فناوری‌ها، ارائه ماشین‌هایی است که بتوانند مشکلات فعلی بشر را حل کنند. این گروه تحقیقاتی از موسسه نانوساینس دانشگاه درسدن، سیستم حمل بار سلولی ساختند که می‌تواند به اسپرم‌هایی که با سرعت کم حرکت می کند برای رسیدن به هدف کمک کند. در این پروژه محققان یک فنر فلزی را به اطراف دم اسپرم متصل کردند. این اسپرم همانند یک ربات با استفاده از میدان مغناطیسی کنترل می‌شود. نتایج جزئیات مربوط به این فناوری در قالب مقاله‌ای در نشریه Nano Letters منتشر شده است. پژوهشگران در این مقاله نشان دادند که چگونه سلول اسپرم را به صورت مصنوعی موتوردار کردند و در واقع یک نوع موتور هیبریدی جدید به آن افزودند. این موتور فنر مانند، همانند یک رشته DNA به دم اسپرم متصل می شود. روی سطح این فنر با نوعی پلیمر پوشیده شده است به طوری که اعمال میدان مغناطیسی موجب چرخش فنر و در نهایت دم اسپرم می‌شود. با چرخش جهت میدان، می‌توان مسیر حرکتی اسپرم را کنترل کرد و به صورت سه بعدی به حرکت آن سمت و سو داد. برای آزمایش عملکرد این فناوری، محققان شرایطی مشابه با محیط زنده بدن در آزمایشگاه ایجاد کرده و اسپرم را به سوی هدف مورد نظر سوق دادند. این فناوری هنوز در مراحل اولیه بوده و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. با این حال پژوهشگران این پروژه معتقدند که می‌توان از این روش برای بهبود ناباروری استفاده کرد.

اسپرماتوژنز. Spermatogenesis هنگام تشکیل رویان، سلول‌های زایای بدوی به درون بیضه‌ها مهاجرت می‌کنند و سلول‌های زایای نابالغی به نام اسپرماتوگونی را می‌سازند. سطوح داخلی لوله‌های منی‌ساز پوشیده از اسپرماتوگونی‌ها هستند که در 2 تا 3 لایه قرار گرفته‌اند. آن‌ها از زمان بلوغ پیوسته تقسیم میتوزی می‌شوند تا تعدادشان کم نشود و بخشی از آن‌ها طی مراحل مشخص تکاملی تمایز می‌سابد و اسپرم را می‌سازد. مراحل اسپرماتوژنز اسپرماتوژنز در خلال زندگی فعال جنسی بر اثر تحریک هورمون‌های گنادوتروپیک هیپوفیز قدامی در تمام لوله‌های منی‌ساز انجام می‌شود. اسپرماتوژنز به طور متوسط از 13 سالگی شروع می‌گردد و در تمام طول بقیه عمر ادامه می‌یابد، ولی در پیری به شدت کم می‌شود. در نخستین مرحله از اسپرماتوژنز، اسپرماتوگونی‌ها در میان سلول‌های سرتولی رو به لومن مرکزی لوله منی‌ساز مهاجرت می‌کنند. سلول‌های سرتولی بسیار بزرگند و بسته‌های سیتوپلاسمی لبریزی دارند که از لایه‌های سلولی‌ اسپرماتوگونی‌ها در حال تکامل تا لومن مرکزی را فراگرفته‌اند. هر اسپرماتوگونی که از سد می‌گذرد و وارد لایه سلول‌های سرتولی می‌شود، به تدریج تغییر شکل می‌سابد و بزرگ می‌شود تا اسپرماتوسیت بزرگ اولیه را بسازد. هر یک از این‌ها تقسیم میوزی می‌شود و 2 اسپرماتوسیت ثانویه می‌سازد. این‌ها هم پس از دو سه روز تقسیم می‌شوند و اسپرماتیدها را می‌سازند که نهایتا به صورت اسپرماتوزوئیدها (اسپرم) در می‌آیند. طی مرحله تغییر از اسپرماتوسیت به اسپرماتید، 46 کروموزوم (23 جفت کروموزوم) اسپرماتوسیت تقسیم می‌شوند، به طوری که 23 کروموزوم به یک اسپرماتید می‌روند و 23تای دیگر به اسپرماتید دوم. واضح است که با این کار، ژن‌های کروموزومی هم تقسیم می‌شوند، به طوری که با نیمی از این خصوصیات ژنتیکی جنین آینده از پدر تأمین می‌شود و نیم دیگر از اووسیت حاصل از مادر. دوره اسپرماتوژنز از سلول زایا تا اسپرم 74 روز طول می‌کشد.

نخستين‌بار در جهان توسط محققان ايراني صورت گرفت: تكثير سلول هاي بنيادي اسپرم ساز انساني جام جم آنلاين: محققان مركز فوق تخصصی درمان ناباروری ابن سینا موفق شدند برای نخستین بار در جهان سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی را در محیط آزمایشگاهی تكثیر كنند. تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی در آزمایشگاه برای اولین بار در جهان توسط محققان ایرانی میسر شده و اخیرا "مجله نیچر" نیز ضمن اشاره به نتایج این تحقیقات از آن به عنوان سنگ بنای روش های نوین درمان ناباروری مردان نام برده است. به گزارش روز شنبه جام جم آنلاين به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی،" محمد مهدی آخوندی " رییس پژوهشگاه و مركز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مكرر ابن سینا با بیان این مطلب گفت :تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی در آزمایشگاه برای اولین بار در جهان توسط محققان ایرانی میسر شده و اخیرا مجله نیچر (Nature Review Urology) نیز ضمن اشاره به نتایج این تحقیقات از آن به عنوان سنگ بنای روش های نوین درمان ناباروری مردان نام برده است. وی خاطرنشان كرد : این پژوهش حاصل تلاش مشترك محققان پژوهشگاه ابن سینا و دانشگاه آمستردام هلند است كه نتایج آن در سال های 2009 و 2011 میلادی در مجله انجمن پزشكی امریكا (JAMA-Journal of American Medical Association) با ضریب تاثیر 30 ( Impact Factor ) به چاپ رسید. آخوندی افزود: در حال حاضر یكی از مهم ترین عوارض ناشی از روش های شیمی درمانی برای بیماران سرطانی ، "ناباروری" است كه تبعات فردی و اجتماعی وسیعی برای فرد بیمار دارد. اگر چه امكان برداشتن بخشی از بافت تخمدان ، فریز آن و پیوند مجدد آن پس از اتمام درمان سرطان در دختران و زنان مبتلا به سرطان وجود دارد و یا در مردان بالغ فریز اسپرم ها و استفاده آتی آنها جهت باروری ازسال ها قبل میسر شده است اما در پسران مبتلا به سرطان این امكان وجود ندارد چون اسپرم سازی پس از سن بلوغ آغاز می شود. رییس مركز فوق تخصصی ابن سینا اظهار داشت : در سال های اخیر پژوهشگران بسیاری در كشورهای مختلف از جمله ایران در جهت یافتن راه حلی مناسب برای این بیماران درتلاش بوده و هستند. وی گفت :ایده اصلی این پژوهش، برداشتن بخشی از بافت بیضه قبل از شیمی درمانی، فریز آن، تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز (Spermatogonial stem cells) در آزمایشگاه و پیوند مجدد آنها به خود فرد است. اگرچه امكان فریز بافت بیضه انسانی از سالیان قبل فراهم شده است اما امكان تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی وجود نداشت كه امروزه امكان انجام این تكثیر در مركز فوق تخصصی ابن سینا فراهم شده است . "هومن صدری اردكانی" عضو هیات علمی پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی و مجری این طرح پژوهشی با اشاره به موفقیت این پژوهش در تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی به میزان بیش از18 هزار برابر گفت: این طرح پژوهشی به صورت مشترك توسط پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی- ابن سینا و مركز طب تولید مثل دانشگاه آمستردام درسال های 2007 تا 2011 میلادی (1390-1386 شمسی) انجام شده است . وی به تازگی موفق به دریافت جایزه بین المللی یازدهمین جشنواره تحقیقاتی-درمانی باروری و ناباروری رویان و همچنین جایزه سال گذشته بهترین محقق در هلند در زمینه طب تولید مثل (Jan Swammerdam fertility prize) شده است. این پژوهشگر بالینی و متخصص آندرولوژی یادآور شد : استفاده از نتایج این تحقیق در سطح بالینی در دو مرحله میسراست . در مرحله اول با توجه به فراهم بودن امكان ذخیره سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی ، والدین پسر بچه های مبتلا به سرطان به محض تشخیص باید در این مورد آگاه شوند. وی ادامه داد:خوشبختانه همزمان با فعالیت مراكز ذخیره سازی سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی در كشورهایی همچون هلند، بلژیك، سوئد، فنلاند و آمریكا، این مهم در ایران و در مركز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مكرر ابن سینای جهاددانشگاهی نیز میسر شده است. صدری اردكانی افزود :در مرحله بعدی، زمانی كه درمان كامل سرطان انجام شد و ناباروری ناشی از عارضه درمان تایید شد، پیوند سلول های بنیادی تكثیر شده باید انجام شود . در حال حاضر اگرچه ایمنی استفاده درمانی از این سلول ها در مدل های حیوانی تایید شده است اما پژوهشگران بالینی مشغول انجام پروژه هایی در تایید ایمنی كامل پیوند این سلول ها به انسان هستند . این عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا ابراز امیدواری كرد كه با همكاری بیش از پیش متخصصان رشته های مختلف علوم پزشكی به ویژه متخصصان سرطان شناسی (كودكان و بزرگسالان) ، متخصصان درمان ناباروری و همچنین حمایت های مسوولان بهداشت ودرمان كشور شرایط بهره مندی تمامی بیماران نیازمند روش های حفظ باروری (Fertility Preservation) همزمان با كشورهای دیگر در ایران نیز فراهم شود.

پژوهشگران علوم پزشکی می گویند در زوج هایی که مشکل ناباروری دارند در قدم اول بهترین کار بررسی مرد است چرا که این کار هم ساده تر و هم مقرون به صرفه است. بر خلاف تصور مردم جامعه، از میان ۱۰۰ زوج نابارور ۵۰ درصد از مشکل مربوط به زنان است و ۵۰ درصد از مشکل ناباروری مربوط به مردان است دلایل ناباروری در مردان دلایل ناباروری در مردان ممکن است مربوط به خود سلول‌های جنسی، اختلالات آناتومی، اختلالات هورمونی و یا ناهنجاری‌های ژنتیکی باشد. 1- اختلالات مربوط به اسپرم ۹۰درصد ناباروری‌های مردان به سبب کاهش تعداد اسپرم( اولیگواسپرمی )، شکل غیر طبیعی اسپرم ( تراتواسپرمی ) و یا اختلال در قدرت حرکتی اسپرم (آستنواسپرمی ) باشد. اختلال اولیگواسپرمی به حالتی اطلاق می‌شود که تعداد اسپرم کمتر از ۲۰ میلیون در هر میلی لیتر مایع سیمن باشد. در این حالت فرد نابارور است. همچنین برای آنکه اسپرم بتواند فالوپ را شنا کند و به تخم برسد تا آن را بارور کند لازم است قدرت حرکتی مناسبی داشته باشد. اگر ۶۰درصد اسپرم‌ها قدرت حرکتی نرمال داشته باشند حداقل میانگین کیفیت را دارند. اختلال آستنواسپرمی که در آن کمتر از ۴۰درصد اسپرم‌ها قادر به حرکت با سرعت مناسب در جهت مستقیم هستند یک اختلال ناباروری است. اختلال تراتواسپرمی که اختلالات موفولوژیکی اسپرم است از دیگر دلایل ناباروری مرتبط با نقص اسپرم است.

اهدای تخمك در بعضي موارد علل ناباروري به گونه اي نيست كه با تجويز دارو يا روش هاي پيشرفته درمان ناباروري بتوان آنها را رفع كرد. براي مثال در بعضي زنان به خاطر سن بالا، يائسگي زودرس و اختلالات ديگر، عليرغم سالم بودن ارگان هاي باروري به علت نداشتن تخمك از امكان باروري محروم اند. در اين افراد تنها راه باروري دريافت تخمك اهدايي از يك داوطلب است. در محيط آزمايشگاه تخمك اهدايي توسط اسپرم هاي مرد كه همسر گيرنده تخمك است لقاح مي يابد و جنين حاصله از اين لقاح در رحم زن نابارور منتقل مي شود. اولين كودك حاصل از اهدای تخمك در جهان در سال 1984 متولد شده است و اين روش هم اكنون در كشور ما پس از طي مراحل شرعي و قانوني آن سالهاست كه مورد استفاده قرار مي گيرد.

وازکتومی Vasectomy وازکتومی یکی از روشهای متداول در جلوگیری از باروری مردان می باشد. در این روش با جراحی کوچک مسیر وازدفران را که وظیفۀ عبور اسپرم از بیضه به سمت پروستات و مجرای اداری دارد را مسدود می کنند. این روش با بی حسی موضعی و درد کم و جراحی کوتاه مدت و ارزان قیمت است. درصد موفقیت 5/99-95 درصد می باشد که بسته به روش وازکتومی متفاوت می باشد. عوارض جراحی بسیار کم و شامل احتمال خونریزی و یا عفونت جراحی در کوتاه مدت و یا درد بیضه به طور موقتی، و بندرت مزمن، می باشد. و فواید این روش، قابلیت باز کردن مجدد وازکتومی، ارزان بودن و دوره نقاهت کوتاه مدت آن می باشد. از نظر علمی وازکتومی باعث ناتوانی جنسی نمی گردد ولی موارد متعدد دیده می شود که بیمار پس از وازکتومی از کم شدن توانایی و یا تمایل جنسی شاکی می باشد که دلیل آن، تأثیر روحی انجام وازکتومی می باشد و از نظر علمی وازکتومی تأثیری جسمی بر روی توانایی جنسی ندارد. در صورت بروز درد های طولانی مدت و آزار دهنده پس از وازکتومی احتیاج به باز کردن مجدد وازکتومی یا برداشت کامل لولۀ وازدفران می باشد.