جستجو در تالارهای گفتگو

هفته نامه سلامت : با وجودي كه كافئين، جزء جدانشدني نوشيدني‌هاي مطبوعي مانند چاي، قهوه و نوشابه است اما همچنان ابهامات زيادي در مورد آن وجود دارد. مصرف مداوم كافئين مي‌تواند باعث وابستگي فيزيكي فرد به كافئين شود اما منجر به اعتياد نمي‌شود. كافئين خواب را مي‌پراند كافئين، عملكرد نوعي پيام‌رسان شيميايي (نوروترانسميتر) به‌نام آدنوزين را مهار مي‌كند. آدنوزين باعث القاء خواب در فرد مي‌شود و به همين دليل، مصرف كافئين خواب را از سر شما مي‌پراند. علاوه بر اين، كافئين با كاهش زمان عكس‌العمل و افزايش توانايي تمركز بر روي يك موضوع خاص، هوشياري شما را بيشتر مي‌كند. به تازگي پژوهشگران دانشگاه هاروارد در بررسي‌هاي خود بر روي افرادي كه براي مدتي از خواب محروم شده بودند، دريافتند كه مصرف تنها 20 ميلي‌گرم كافئين (كه در60 گرم قهوه وجود دارد) باعث مي‌شود كه آنها در تست‌هاي شناختي نتايج بهتري كسب كنند. ارتباط كافئين با اضطراب اكثر متخصصان با اين موضوع موافقند كه مصرف كافئين در اول صبح مشكلي ايجاد نمي‌كند مگر اينكه بخواهيد دائم مصرف آن را ادامه دهيد. به تازگي پژوهشگران انگليسي نشان داده‌اند كه مصرف 200 ميلي‌گرم كافئين (تقريبا معادل 2/5 فنجان قهوه) باعث افزايش استرس افراد و كاهش اعتماد به نفس آنها در برخورد با وضعيت‌هاي مختلف مي‌شود. علاوه بر اين، مطالعات ديگر نشان داده‌اند كه مصرف كافئين باعث افزايش تدريجي فشارخون و تشديد اضطراب مي‌شود. اين وضعيت به ويژه در افرادي كه دچار اختلالات اضطرابي هستند و نيز بيماران قلبي كه داروهاي گروه مثل ايندرال يا همان پروپرانولول) را مصرف مي‌كنند، اهميت بيشتري دارد، زيرا كافئين تاثير اين داروها را از بين مي‌برد. از طرف ديگر، كافئين قادر است بيش از هفت ساعت در بدن باقي بماند و به همين دليل منجر به ايجاد اختلالات اضطرابي در افراد مستعد مي‌شود. اگر شما شب‌ها مشكل خواب داريد، به مقدار كافئين مصرفي خود بيشتر توجه كنيد و سعي كنيد مقدار آن را تا 300 ميلي‌گرم در روز يا حتي كمتر كاهش دهيد. علاوه بر اين، توصيه مي‌كنيم از مصرف كافئين پس از ساعت 3 بعد از ظهر اجتناب كنيد تا دچار بي‌خوابي نشويد. ورزشكاران كافئين بخورند كافئين در ورزشكاران حرفه‌اي اثرات هورمون آدرنالين را تشديد مي‌كند، ولي در ورزشكاران معمولي تاثيرات خوبي دارد. به همين دليل، توصيه مي‌كنند كه ورزشكاران حدود يك ساعت قبل از ورزش، يك فنجان بزرگ قهوه را مصرف كنند كه تقريبا معادل 100 ميلي‌گرم كافئين دارد. البته بايد مراقب ضربان قلب خود در طي ورزش باشيد. رابطه قهوه با چاقي برخي از نوشيدني‌هاي كافئين‌دار بر تلاش شما براي كاهش وزنتان، تاثيرات منفي دارند. نتايج يك مطالعه جديد نشان داده است زناني كه نوشيدني‌هاي كافئين‌دار مصرف مي‌كنند، روزانه 206 كالري بيشتر از بقيه انرژي دريافت مي‌كنند. براي حل اين مشكل مي‌توانيد به هنگام مصرف قهوه از شيرهاي كم‌چرب يا شير سويا به‌جاي شير پرچرب استفاده كنيد. در ضمن به تدريج مصرف شكر را هم كاهش دهيد، چرا كه هر قاشق شكر 50 كالري اضافي به بدن شما مي‌رساند. اصولا توصيه مي‌كنيم كالري، هر چه در روز مي‌خوريد را محاسبه كنيد و جمع بزنيد تا كالري بيش از حد به بدن شما نرسد و چاق نشويد. كافئين به‌عنوان مسكن كافئين يك تنگ كننده عروق است، بنابراين مي‌تواند عروق گشاد شده را (كه عامل اصلي ايجاد اغلب سردردها هستند) به اندازه طبيعيشان بازگرداند؛ به همين دليل در ساخت برخي از مسكن‌ها از كافئين استفاده مي‌شود و در ضمن كافئين مي‌تواند در بهبود بعضي از انواع سردردهاي ميگرني هم موثر باشد. حتي برخي متخصصان معتقدند كه يك عامل شروع حملات ميگرني، نوسان سطح كافئين در بدن است‌. تحقيقات نشان داده است كه كافئين مي‌تواند اثر آسپرين و استامينوفن را تا 40 درصد افزايش دهد. وابستگي به كافئين مصرف مداوم كافئين مي‌تواند باعث وابستگي فيزيكي فرد به كافئين شود اما منجر به اعتياد نمي‌شود. به همين دليل اگر شما دائما قهوه مصرف كنيد، يك روز كه قهوه نمي‌خوريد دچارسردرد مي‌شويد. ساير علائم كه به‌دنبال 12 تا 24 ساعت عدم مصرف كافئين ايجاد مي‌شوند، عبارتند از: تحريك‌پذيري، اختلال در تمركز، خستگي و حتي تهوع و استفراغ و دردها يا گرفتگي‌هاي عضلاني. به‌طور كلي علائم محروميت از كافئين در كساني ديده مي‌شود كه مقادير زيادي از اين ماده را در روز مصرف مي‌كنند. هر چند بروز اين علائم در افرادي كه تنها 100 گرم كافئين در روز دريافت مي‌كرده‌اند هم ديده شده است. اگر شما قصد داريد مقدار كافئين مصرفي خود را كاهش دهيد، توصيه مي‌كنيم به تدريج و در هر هفته 10 درصد مصرف خود را كم كنيد تا عوارض آن در شما ايجاد نشود. پيشگيري از بيماري‌ها تا به حال ثابت نشده كه كافئين به تنهايي مي‌تواند از ابتلا به بيماري‌هاي مزمن جلوگيري كند ولي بسياري از نوشيدني‌هاي حاوي كافئين، چنين اثراتي دارند. به گفته محققان، مواد آنتي‌اكسيدان موجود در يك ليوان چاي سبز يا سياه، اثرات بهتري از ميوه‌ و سبزيجات در برابر راديكال‌هاي‌آزاد‌دارند. راديكال‌هاي آزاد مواد مضري هستند كه در اثر واكنش‌هاي شيميايي درون بدن ايجاد مي‌شوند و سرطان‌زايي آنها به اثبات رسيده است. تحقيقات نشان داده است كه نوشيدن چاي سياه باعث كاهش خطر ابتلا به حمله قلبي يا سكته مغزي مي‌شود و مصرف چاي سبز و سفيد هم خطر ابتلا به سرطان را كاهش مي‌دهند. مطالعات متعدد نشان داده‌اند كه قهوه هم همان اثرات مفيد چاي را دارد. طبق مطالعه‌اي كه نتيجه آن در مجله انجمن پزشكي امريكا (جاما)‌ به چاپ رسيده، مصرف قهوه باعث افزايش حساسيت بدن به انسولين و در نتيجه كاهش خطر ابتلا به ديابت نوع 2 مي‌شود. تحقيقات ديگر هم حاكي از اين هستند كه ميزان ابتلا به بيماري پاركينسون و سرطان روده بزرگ در افراد مصرف كننده كافئين، كمتر است. قهوه و بيماري‌ قلبي در مورد ارتباط بين مصرف قهوه و ابتلا به بيماري‌هاي قلبي ابهاماتي وجود دارد. برخي پژوهشگران معتقدند كه بين مصرف قهوه و ابتلا به فشارخون بالا رابطه اي وجود دارد اما اين ارتباط تنها در جوانان سياهپوست اثبات شده است. با اين وجود تحقيقات اخير نشان داده‌اند كه بين مصرف قهوه و كاهش انعطاف‌پذيري عروق ارتباطي وجود دارد. كاهش انعطاف‌پذيري عروق از عوامل خطر مهم در ابتلا به بيماري‌هاي قلبي است. از سوي ديگر شواهد محكمي در مورد ارتباط مصرف‌ قهوه با پوكي استخوان وجود ندارد. اگر چه كافئين باعث مي‌شود كلسيم بيشتري از طريق ادرار دفع شود، ولي مقدار اندك كلسيم دفع شده با افزودن 2 قاشق شير به قهوه قابل جبران است. مورد ديگر مربوط به مصرف‌ قهوه در خانم‌هاي باردار است. در گذشته به خانم‌هاي باردار توصيه مي‌شد براي كاهش خطر نقايص جنيني، از مصرف كافئين خودداري كنند ولي امروزه معلوم شده است كه حتي مصرف بيش از 200 ميلي‌گرم كافئين در روز، بعيد است خطري براي جنين آنها داشته باشد اثر کافئین بر بارداری دانشمندان دانمارکی طی معاملات و تحقیقاتی در حدود 10 سال به این نتیجه رسیده‌اند که زنان بارداری که بیش از 8 فنجان قهوه در دوران بارداری می‌نوشند، دو برابر بیشتر به زنانی که قهوه نمی‌نوشند در خطر مرده‌زایی قرار می‌گیرند. به گزارش سرویس علمی پژوهشی ایسکانیوز، این دانشمندان اعلام کرده‌اند که کافئین موجود در قهوه ممکن است سبب سفت شدن رگ‌های خونی تغذیه کننده جفت و در نتیجه آن کاهش اکسیژن رسانی جهت تکامل جنین شود. کافئین مستقیماً اثر مخرب روی تکامل قلب جنین دارد. آژانس استانداردهای غذایی بیان می‌کند که 300 mg کافئین، معادل 3 تا 4 فنجان قهوه در روز کاملاً بی‌‌ضرر است وهیچ‌گونه اثر مخاطره آمیز بر روی سلامتی مادر یا جنین ندارد.