جستجو در تالارهای گفتگو

مقدمه تالاب انزلي منطقه وسيعي با شرايط متفاوت زيست محيطي (تقريباً 193 كيلومتر مربع) است كه تشكيل شده از گستره آب شيرين با بستري از نيزار- مناطق آبي كم عمق و چمنزارهايي كه به صورت فصلي غرقاب مي‌شوند. تالاب، بستر مناسبي براي تخم‌گذاري و پرورش ماهي و زمستان‌گذراني گروه كثيري از پرندگان مهاجر است كه از مناطق سردسير سيبري يا ديگر مناطق جهان به اين ناحيه مهاجرت مي‌كنند. تالاب انزلي توسط مرز شني- كه شهر بندر انزلي در آن واقع شده است- از درياي خزر جدا شده است. بيش‌تر نواحي شرقي تالاب و منطقه حفاظت شده سياه كشيم به طور گسترده پوشيده از نيزار است، اما غرب و نواحي مركزي داراي سطح باز آبي است. اين تالاب در خرداد 1354 در سايت رامسر به ثبت رسيد .در سال‌هاي اخير، تالاب انزلي تحت تأثير عواملي چون تبديل قسمت‌هايي از زمين‌هاي تالاب به زمين‌هاي زراعي، ته‌نشين رسوبات آب‌هاي وارده و در نتيجه، كاهش سطح تالاب و همچنين رشد بي‌رويه گياهان آبزي و غيربومي، مانند آزولا، قرار گرفته است. مجموعه تالاب انزلي با تهديدات و تعرضات قابل توجهي مواجه است كه عبارتند از ورود فاضلاب‌هاي كشاورزي، خانگي و فاضلاب‌هاي صنعتي، كاهش سطح آب، رشد و پراكنش سريع ني و آزولا به‌خصوص در ماه‌هاي گرم سال، افزايش فرسايش حوزه آب‌ريز تالاب و در نتيجه افزايش رسوبات در تالاب، تبديل زمين‌هاي حاشيه تالاب به زمين‌هاي كشاورزي، تردد زياد قايق‌هاي موتوري و ايجاد ناامني در منطقه، صيد و شكار فزاينده پرندگان آبزي، برداشت تخم پرندگان توسط افراد محلي، افزايش ميزان فلزات سنگين و به‌خصوص سرب در آب و رسوبات تالاب، پمپاژ آب به بالادست تالاب براي آبياري اراضي كشاورزي، احداث كومه‌هاي شكاري، تجمع مقادير زيادي زباله‌هاي غير قابل تجزيه در تالاب كه به طور عمده از طريق رودخانه‌هاي منتهي به تالاب و بازديدكنندگان وارد تالاب مي‌گردد، احداث استخر پرورش ماهي در اطراف تالاب، احداث كانال به‌منظور انتقال آب به بالادست تالاب، تغيير خصوصيات فيزيكي و شيميايي آب در نتيجه تاثير روي تخم‌ريزي و تكثير ماهي، به خصوص ماهي‌هاي تجاري. تاريخ گذشته تالاب نشان مي‌دهدكه اين تالاب تا 50 سال پيش يك اكوسيستم كامل و در بهترين شرايط تعادل خود بود. تالاب انزلي نه تنها براي مردم آن، بلكه براي تمام گيلان و براي همه ما يك ذخيره‌گاه زيست محيطي و مأمن بيش‌ترين پرندگان مهاجر، آبزي‌هاي بي‌شمار و بستر تخم‌ريزي انواع ماهي‌هاي خزر بود. اين تالاب يكي از بزرگ‌ترين و زيباترين تالاب‌هاي زنده جهان و مظهر زيبايي طبيعت بود كه حدود قرن 12 -15 ميلادي، زماني كه درياي خزر دامن خود را از پاي كوه‌هاي جنوبي ساحل خود عقب مي‌كشيد، از طريق باريكه‌اي از زمين‌هاي شني ساحلي از آن جدا ماند و با ريزش آب رودخانه‌ها، به منبع وسيع آب شيرين و يكي از زيباترين تالاب‌هاي جهان تبديل شد. موقعيت اين تالاب كه چندين رودخانه در بخش جنوبي آن آب‌هاي خود را بدان مي‌ريزند، يك بستر آبي با شيب ملايم به سوي دريا است و آب‌هاي آن به آرامي به طرف دريا جريان دارند (قهرمان و عطار، 1382). تالاب يك بستر آبي و يك تصفيه كننده طبيعي است؛ حالت پالايندگي دارد و مانع انتشار آلودگي آب رودخانه‌ها به آب دريا است. همين خصيصه، يكي از نشانه‌هاي پرارزش و مهم تالاب انزلي است (قهرمان و عطار، 1372). نظامي بلوچي و همكاران (135) نيز مشاهده كردند كه تالاب انزلي با توجه به شرايط اكولوژيك حاكم در اين تالاب و وجود موجودات گياهي و جانوري متنوع، مكاني براي كاهش اين فاكتورها محسوب مي‌شود و بين رودخانه‌هاي مذكور و درياي خزر نقش حدواسط فيلتركننده را ايفا مي‌كند. خصوصيات اكولو‍ژيكي تالاب 145 گونه پرنده مهاجر در ايران شناخته شده‌اند. 77 گونه از اين پرندگان را مي‌توان در تالاب انزلي مشاهده نمود. در سال 1381، حدود 700 هزار پرنده مهاجر، از قبيل اردك، غاز، قو و چنگر، در تالاب مشاهده شدند كه از سيبري يا ديگر مناطق جهان به اين ناحيه مهاجرت كرده‌اند. تالاب، يكي از مهم‌ترين زيستگاه‌ها براي زمستان‌گذراني پرندگاني نظير باكلان كوچك است كه در اواسط زمستان به طور منظم پذيراي بيش از 500 پرنده هستند. پليكان سفيد پا خاكستري و غاز پيشاني سفيد كوچك از پرندگاني محسوب مي‌شوند كه بسته به شرايط آب و هوايي در اين مكان زمستان‌گذراني مي‌كنند. اين منطقه به‌عنوان گذرگاه پرندگاني نظير اردك سرسفيد، سليم سينه بلوطي، خروس كولي شكم سياه و پا شلك كوچك به ثبت رسيده است. از گونه‌هاي ارزشمند ديگر پرندگاني نظير اردك بلوطي، عروس غاز و اردك سر سياه هستند كه در ايران در معرض خطر انقراض قرار دارند. گياهان تالاب انزلي به چهار گروه تقسيم‌بندي مي‌شوند: گياهان غوطه‌ور، گياهان شناور، گياهان بن در آب، گياهان خشك‌زي. نه گونه از گياهان غوطه‌ور